مناسب ترین بستر برای ظهور رفتارهای مذهبی، خانواده است. وقتی فرزندان ارزش های اخلاقی را به طور مجسم در رفتار و زندگی والدین خود می بینند، با عظمت و زیبایی و جاذبه آنها آشنا می شوند. در این صورت زمینه برای شکوفایی و درونی شدن مفاهیم اخلاقی فراهم می گردد. در این صورت، امواجِ بدون دیوار رسانه های ارتباطی و ماهواره ها نمی تواند دل های جوانان را تسخیر کند. فرزندان ما بیش از آن که به گفتار ما نظر افکنند، اعمال ما را زیر نظر دارند که گفتهاند: بچه های ما آن گونه می شوند که ما هستیم و نه آن گونه که می خواهیم باشند. استاد مطهری می گوید: "متأسفانه ما بیش از اندازه از گوش و زبان، انتظار داریم. گاهی هم باید از راه عمل و چشم استفاده کنیم. ما با دست خود و عمل خویش، خوب رفتار کنیم تا آن ها با چشم خودشان ببینند. یک مقداری هم به این گوش و زبان بیچاره استراحت بدهیم ". نکته مهم دیگر آن است که قبل از انتقال ارزش ها و مفاهیم اعتقادی باید زمینة لازم عاطفی و روانی آن برای کودک فراهم شده باشد. گرایش فرزندان به پذیرش دستورهای دینی در سایه احساس شخصیت و عزت نفس تحقق می یابد. ایجاد جوّ معنوی و احترام آمیز والدین، تشویق و ترغیب فرزندان، پرهیز از تحمیل عقاید و سخت گیری باجا، رفیق شدن با آن ها و اتخاذ روش آزاد منشانه در محیطی آرام، در پرورش دینی بسیار مؤثر است. امام علی(ع) می فرماید: "من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهوات؛ کسی که از کرامت نفس برخوردار است، گرفتار شهوت ها نمی شود ". نکته آخر، عادت دادن کودکان به عبادات و اجرای دستورهای دینی است. نباید انجام تکالیف را تا زمان بلوغ به تأخیر انداخت. اگر این کار در ایام کودکی انجام گیرد و به صورت عادت درآید، در زمان بلوغ انجام آن سخت نخواهد بود. امام صادق(ع) می فرماید: "ما فرزندانمان را در سن هفت سالگی به مقدار توانشان دستور می دهیم که روزه بگیرند؛ تا نصف روز یا بیشتر یا کم تر. وقتی تشنگی یا گرسنگی بر آنان غلبه کرد، افطار می کنند. این عمل را به این جهت انجام می دهیم تا به تدریج به روزه گرفتن عادت نمایند و قدرت نمایند و قدرت آن را پیدا کنند، زیرا اگر صفات پسندیده به صورت عادت در آید، به آسانی قابل تغییر نیست ". یکی از راه های مفید در این راه استفاده از تشویق است. خانواده هایی که از فرصت دوران کودکی استفاده نمی کنند، در دوران بلوغ معمولاً با مشکلات جدی روبه رو می شوند. پدر و مادر باید فرزندان خود را به مجالس و مراسم دینی ببرند و در نماز جماعت شرکت کنند. این مراسم برای پرورش عواطف دینی کودکان بسیار مؤثر است. باید خلأهای فکری و اوقات فراغت و ... را با چیزهای خوب پر کرد. نباید تربیت صرفاً جنبه نهی و منع داشته باشد، بلکه باید با چیزهای مفید مانند ورزش، آموزش، تفریحات سالم، کتاب و برنامه های مفید پر شود و به گونه صحیح نیازهای آنها را برآورده کرد. www.morsalat.com
چگونه میتوان فرزندان را در شرایط فعلی که شاهد تهاجم فرهنگی دشمن به صورت گسترده در بین جوانان هستیم، از خطرات این تهاجمات حفظ کنیم؟
مناسب ترین بستر برای ظهور رفتارهای مذهبی، خانواده است. وقتی فرزندان ارزش های اخلاقی را به طور مجسم در رفتار و زندگی والدین خود می بینند، با عظمت و زیبایی و جاذبه آنها آشنا می شوند. در این صورت زمینه برای شکوفایی و درونی شدن مفاهیم اخلاقی فراهم می گردد. در این صورت، امواجِ بدون دیوار رسانه های ارتباطی و ماهواره ها نمی تواند دل های جوانان را تسخیر کند.
فرزندان ما بیش از آن که به گفتار ما نظر افکنند، اعمال ما را زیر نظر دارند که گفتهاند: بچه های ما آن گونه می شوند که ما هستیم و نه آن گونه که می خواهیم باشند.
استاد مطهری می گوید: "متأسفانه ما بیش از اندازه از گوش و زبان، انتظار داریم. گاهی هم باید از راه عمل و چشم استفاده کنیم. ما با دست خود و عمل خویش، خوب رفتار کنیم تا آن ها با چشم خودشان ببینند. یک مقداری هم به این گوش و زبان بیچاره استراحت بدهیم ".
نکته مهم دیگر آن است که قبل از انتقال ارزش ها و مفاهیم اعتقادی باید زمینة لازم عاطفی و روانی آن برای کودک فراهم شده باشد. گرایش فرزندان به پذیرش دستورهای دینی در سایه احساس شخصیت و عزت نفس تحقق می یابد. ایجاد جوّ معنوی و احترام آمیز والدین، تشویق و ترغیب فرزندان، پرهیز از تحمیل عقاید و سخت گیری باجا، رفیق شدن با آن ها و اتخاذ روش آزاد منشانه در محیطی آرام، در پرورش دینی بسیار مؤثر است. امام علی(ع) می فرماید: "من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهوات؛ کسی که از کرامت نفس برخوردار است، گرفتار شهوت ها نمی شود ".
نکته آخر، عادت دادن کودکان به عبادات و اجرای دستورهای دینی است. نباید انجام تکالیف را تا زمان بلوغ به تأخیر انداخت. اگر این کار در ایام کودکی انجام گیرد و به صورت عادت درآید، در زمان بلوغ انجام آن سخت نخواهد بود.
امام صادق(ع) می فرماید: "ما فرزندانمان را در سن هفت سالگی به مقدار توانشان دستور می دهیم که روزه بگیرند؛ تا نصف روز یا بیشتر یا کم تر. وقتی تشنگی یا گرسنگی بر آنان غلبه کرد، افطار می کنند. این عمل را به این جهت انجام می دهیم تا به تدریج به روزه گرفتن عادت نمایند و قدرت نمایند و قدرت آن را پیدا کنند، زیرا اگر صفات پسندیده به صورت عادت در آید، به آسانی قابل تغییر نیست ". یکی از راه های مفید در این راه استفاده از تشویق است. خانواده هایی که از فرصت دوران کودکی استفاده نمی کنند، در دوران بلوغ معمولاً با مشکلات جدی روبه رو می شوند. پدر و مادر باید فرزندان خود را به مجالس و مراسم دینی ببرند و در نماز جماعت شرکت کنند. این مراسم برای پرورش عواطف دینی کودکان بسیار مؤثر است. باید خلأهای فکری و اوقات فراغت و ... را با چیزهای خوب پر کرد. نباید تربیت صرفاً جنبه نهی و منع داشته باشد، بلکه باید با چیزهای مفید مانند ورزش، آموزش، تفریحات سالم، کتاب و برنامه های مفید پر شود و به گونه صحیح نیازهای آنها را برآورده کرد.
www.morsalat.com
- [سایر] راههای تهاجم فرهنگی بر جامعه و جوانان چیست و نحوه مقابله با آن چگونه است؟
- [سایر] چرا غالباً با مطرح شدن بحث تهاجم فرهنگی، اذهان متوجه نوجوان و جوان می شود؟ مگر تنها عناصر موجود در فرهنگ یک جامعه، نوجوانان و جوانان اند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] با عنایت به اهمیّت ورزش از دیدگاه اسلام، و توسعه اماکن و فضاهای ورزشی و فرهنگی، و به منظور پیشگیری از تهاجم و شبیخون دشمن، و با توجّه به این که ورزش و حرکات جسمانی موجب نشاط جسمی و روحی انسان، و مقدّمه تحصیل سلامتی و حفظ و تداوم آن در جامعه اسلامی است، خواهشمند است نظریّه شرعی خود را نسبت به راه اندازی ورزش بیلیارد اعلام نمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا افراد میتوانند در مقام امر به معروف و نهی از منکر، به عنوان دفاع از کیان اسلام و حفظ نظام اسلامی از دستبرد افراد داخلی، و جلوگیری از تهاجمات فرهنگی یا سیاسی به دین، و همینطورمنظور حفظ ارزشهای اسلامی، مرتکب قتل یا جرح شوند؟ اگر شخصی در مقام امر به معروف و نهی از منکر مرتکب قتل شخصی شود، آیا قتل عمد به شمار میرود، یا مقتول مهدورالدم محسوب می شود و چیزی بر عهده قاتل نیست؟
- [سایر] میگویند امام مهدی(عج) زمانی ظهور میکند که شرایط آن فراهم شود؛ با توجه به وضعیت فعلی جهان آیا میتوان گفت ظهور نزدیک است و نیز شرایط فراهم است؟
- [سایر] میگویند امام مهدی(عج) زمانی ظهور میکند که شرایط آن فراهم شود؛ با توجه به وضعیت فعلی جهان آیا میتوان گفت ظهور نزدیک است و نیز شرایط فراهم است؟
- [سایر] سلام علیکم خداوند به شما جزای خیر و توفیق بیشتر عنایت کند و خسته نباشید از پاسخگویی به اینهمه سوال از سوی نسل جوان. هممانگونه که خودتان مستحضر هستید جای خالی روحانیونی چون شما که با ایجاد رابطه مستقیم و صمیمانه با جوانان پاسخگو و راهنمایی برای مشکلاتشان باشند بشدت احساس می شود جوانان خیلی نیاز به راهنمایی دارندودر مقابل تهاجم همه جانبه فرهنگی بی دفاعند. دردلی بود که می خواستم عرض کنم، سوالی هم در باره مشکل خودم بارها فرستاده ام ولی چون پاسخ ندادید نمی دانم آیا به حضورتان نرسیده و یا مشکل مرا لاینحل تشخیص دادید. التماس دعا
- [سایر] می خواستم بدانم درصورتی که اسلام در شبه جزیره عربستان ظهور نمی کرد و در نقطه ای دیگر با شرایط اقلیمی و فرهنگی متفاوت این امر صورت می گرفت آیا اشکال توصیفی بهشت و جهنم و همچنین آداب رفتاری و گفتاری مندرج در کتاب آسمانی همان موارد فعلی می بود یا خیر لطفاً با توجه به توجیحات عقلی دین اسلام پاسخ دهید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لطفاً فتوای خود را با شرایط فعلی زنان در جامعه، و با توجّه به مهر و علاقه ای که خداوند در ضمیر آنان نهاده، در مورد اصلاح مدّت حضانت فرزندان در نزد مادران بفرمایید، تا با ارائه آن به مجلس و قانون گذاران بتوانیم این مادّه قانونی را اصلاح نماییم.
- [آیت الله بهجت] کسی قبل از رسیدن سال خمسی اش برای فرزندان زیر یازده ساله اش خانه ای تهیه کرده و به آن ها هدیه کرده است می فرمایند اگر شرایط شغلی و شأنی این فرد مناسب با تهیه خانه برای فرزندان زیر یازده سال نباشد، لازم است خمس قیمت فعلی ساختمان را بپردازد یا اگر نمی تواند دستگردان کرده و به تدریج بپردازد. حال سؤال بنده این است ملاک شأنیت چیست؟ مثالی بزنید برای کسی که شأنیت تهیه خانه برای فرزندان زیر یازده سال خود را دارد تا مسأله روشن شود؟