عقد ازدواج
در اسلام برای ازدواج احکامی تعلق گرفته هست که بدون آن ازدواج صورت نمی گیرد که یکی از احکام ازدواج مساله عقد ازدواج هست که در این مقاله به مساله عقد ازدواج پرداخته می شود.
آیا زن می‌تواند در ضمن عقد ازدواج، شرط کند که شوهر او همسر دوم اختیار نکند؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه‌ای، فاضل، مکارم و نوری: خیر، این شرط صحیح و نافذ نیست؛ ولی اگر شرط کند که زن وکیل شوهر باشد چنانچه شوهر ازدواج مجدد کند، خود را طلاق دهد، صحیح است. امام، استفتاءات، ج 3، احکام ازدواج، س 55؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 907؛ خامنه‌ای، استفتاء، س 7 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 1533؛ نوری، استفتاءات، ج 2، س 637 و توضیح‌المسائل، م 2534 ؛ دفتر: بهجت. آیات عظام تبریزی، سیستانی و صافی: آری، این شرط صحیح و نافذ است و اگر شوهر بعد از ازدواج به این شرط عمل نکرد و ازدواج مجدد نمود، گناه کرده است. سیستانی، منهاج‌الصالحین، ج 2، م 333؛ تبریزی، منهاج‌الصالحین، ج 2، م 1395؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 2، 1255. آیةاللَّه وحید: بنابر احتیاط واجب، این شرط صحیح و نافذ نیست؛ ولی اگر شرط کند که زن وکیل شوهر باشد چنانچه شوهر ازدواج مجدد کند، خود را طلاق دهد، صحیح است. وحید، منهاج‌الصالحین، ج 3، م 1359. porseman.org
آیات عظام امام، بهجت، خامنه‌ای، فاضل، مکارم و نوری: خیر، این شرط صحیح و نافذ نیست؛ ولی اگر شرط کند که زن وکیل شوهر باشد چنانچه شوهر ازدواج مجدد کند، خود را طلاق دهد، صحیح است. امام، استفتاءات، ج 3، احکام ازدواج، س 55؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 907؛ خامنه‌ای، استفتاء، س 7 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 1533؛ نوری، استفتاءات، ج 2، س 637 و توضیح‌المسائل، م 2534 ؛ دفتر: بهجت. آیات عظام تبریزی، سیستانی و صافی: آری، این شرط صحیح و نافذ است و اگر شوهر بعد از ازدواج به این شرط عمل نکرد و ازدواج مجدد نمود، گناه کرده است. سیستانی، منهاج‌الصالحین، ج 2، م 333؛ تبریزی، منهاج‌الصالحین، ج 2، م 1395؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 2، 1255. آیةاللَّه وحید: بنابر احتیاط واجب، این شرط صحیح و نافذ نیست؛ ولی اگر شرط کند که زن وکیل شوهر باشد چنانچه شوهر ازدواج مجدد کند، خود را طلاق دهد، صحیح است. وحید، منهاج‌الصالحین، ج 3، م 1359. porseman.org
پاسخ:
آیات عظام امام، بهجت، خامنه‌ای، فاضل، مکارم و نوری: خیر، این شرط صحیح و نافذ نیست؛ ولی اگر شرط کند که زن وکیل شوهر باشد چنانچه شوهر ازدواج مجدد کند، خود را طلاق دهد، صحیح است. امام، استفتاءات، ج 3، احکام ازدواج، س 55؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 907؛ خامنه‌ای، استفتاء، س 7 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 1533؛ نوری، استفتاءات، ج 2، س 637 و توضیح‌المسائل، م 2534 ؛ دفتر: بهجت. آیات عظام تبریزی، سیستانی و صافی: آری، این شرط صحیح و نافذ است و اگر شوهر بعد از ازدواج به این شرط عمل نکرد و ازدواج مجدد نمود، گناه کرده است. سیستانی، منهاج‌الصالحین، ج 2، م 333؛ تبریزی، منهاج‌الصالحین، ج 2، م 1395؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 2، 1255. آیةاللَّه وحید: بنابر احتیاط واجب، این شرط صحیح و نافذ نیست؛ ولی اگر شرط کند که زن وکیل شوهر باشد چنانچه شوهر ازدواج مجدد کند، خود را طلاق دهد، صحیح است. وحید، منهاج‌الصالحین، ج 3، م 1359.
porseman.org
- [سایر] آیا زن می‌تواند در ضمن عقد ازدواج، شرط کند که شوهر او همسر دوم اختیار نکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر زنی شرط کرده باشد در صورتی که شوهرش همسر دیگری اختیار کند وکالت در طلاق داشته باشد، آیا در صورتی که شوهر به خاطر ناسازگاری زن، همسر دوّمی اختیار کند، باز هم همسر اوّل وکیل در طلاق است؟
- [سایر] اگر زن در عقد موقّت تمکین نکند، آیا می‌تواند مهریه خود را از شوهر مطالبه کند؟
- [آیت الله بهجت] زن ضمن عقد نکاح شرط می کند که شوهر هیچ گونه استمتاعی از او نبرد. آیا این شرط خلاف مقتضای عقد است یا صحیح و نافذ است؟
- [سایر] آیا زن در ضمن عقد می‌تواند شرط کند که شوهر پس از عقد، اجازه خروج از منزل را به عهده او بگذارد؟
- [آیت الله خوئی] اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد آیا می‌تواند عقد را به هم بزند؟ و اگر از روی اطمینان که این دختر باکره است این شرط است، یا باید باکره بودن در عقد ذکر شود؟
- [آیت الله سبحانی] یکی از مواد مندرج در دفترچه عقد این است که شوهر بدون اذن همسر نمی تواند ازدواج مجدد نماید، در صورتی که زوجه سالها تمکین نکند و شوهر به جهت عسر و حرج ازدواج مجدد نماید آیا زوجه به استناد شرط مزبور حق طلاق را دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زوج در هنگام عقد ازدواج دائم به عنوان شرط ضمن عقد متعهّد می شود بدون اذن زوجه ازدواج مجدّد نکند در غیر این صورت زوجه وکیل در طلاق یا حقّ توکیل به غیر خواهد داشت حال اگر زوجه ناشزه شده و ترک خانه شوهر کند و منتظر شود تا زوج ازدواج مجدّد نموده تا زوجه طلاقش را بگیرد از آنجا که زوجه خود زمینه ازدواج مجدّد زوج را فراهم کرده آیا می‌تواند از شرط ضمن عقد استفاده کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن در عقد دائم یا موقّت با شوهر خود شرط کند که با او نزدیکی نکند آیا این شرط صحیح است و بر فرض صحّت اگر شوهر با او نزدیکی کند زنا حساب می‌شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر در ضمن عقد نکاح شرط شود که زوج بدون اذن زوجه، ازدواج مجدد نکند. در صورت تخلف و انجام عقد ازدواج موقت، آیا زن می تواند از حق وکالت در طلاق استفاده نماید؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که به ازدواج موقّت در میآید اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است و شوهر فقط می‌تواند لذتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
- [آیت الله اردبیلی] زنی که صیغه می‌شود، اگر در عقد شرط کند که شوهر با او آمیزش نکند، عقد و شرط او صحیح است و شوهر فقط می‌تواند لذّتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعد به آمیزش راضی شود، شوهر می‌تواند با او آمیزش نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که متعه می‌شود، اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است، و شوهر فقط می‌تواند لذتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
- [آیت الله بروجردی] زنی که صیغه می‌شود اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است و شوهر فقط می‌تواند لذّتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
- [آیت الله خوئی] زنی که صیغه می‌شود اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است و شوهر فقط می‌تواند لذتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
- [آیت الله بهجت] زنی که صیغه می‌شود اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکی نکند، عقد و شرط او صحیح است و شوهر فقط می‌تواند، لذتهای دیگر از او ببرد، ولی اگر بعداً به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.
- [آیت الله مظاهری] وکالت عقد جایز است و هر یک از دو طرف می‌تواند آن را به هم بزند مگر اینکه در ضمن عقد لازمی، شرط شده باشد، مثلاً در ضمن عقد نکاح شرط کنند که زن وکیل باشد که اگر مرد نفقه نداد زن از طرف شوهر خود را طلاق دهد، که در این صورت شوهر حقّ ندارد او را عزل نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شوهر در عقد شرط کرده باشد که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود باکره نبوده، می‌تواند عقد را به هم بزند.
- [آیت الله بروجردی] اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده، می‌تواند عقد را به هم بزند.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که صیغه می‌شود اگر در عقد شرط کند که شوهر با او نزدیکینکند، عقد وشرط او صحیح است وشوهر فقط می‌تواند لذّتهای دیگر از او ببرد ولی اگر بعد به نزدیکی راضی شود، شوهر می‌تواند با او نزدیکی نماید.