خانواده
خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.
میزان ولایت پدر بر انسان چقدر می باشد؟ نسبت به ولایت همسر (آقا) بر خانواده را توضیح دهید.
ولایت مرد در خانواده از نظر شرع مقدس چه چیزهایی است؟ بسمه تعالی ولایت پدر بر اولادش می باشد تا حدّ بلوغ و رشد، و در ازدواجِ دختر باکره، اجازة پدر معتبر است. (دفتر امام خمینی: بخش استفتاء) سفری که اسباب اذیت پدر و مادر باشد حرام است. و انسان باید در آن سفر نماز را تمام بخواند روزه هم بگیرد. (توضیح المسائل، م1295) اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند، چون اطاعت پدر و مادر واجب است بنابراحتیاط واجب باید نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نماید. (توضیح المسائل، م 1406) روزة مستحبی فرزند بدون اجازة پدرش اگر به خاطر شفقت و مهربانی اسباب اذیت او نشود مکروه است و اگر پدر نهی کند احتیاط نباید ترک شود (به احتیاط واجب نباید روزه بگیرد) اگر چه باعث اذیت پدر هم نباشد، و همچنین در صورت منع مادر. و بنابر احتیاط واجب این حکم دربارة فرزند هر چه پایین روند (نوه و نبیره) و پدر هر چه بالا رود (جدّ، جدّ پدر) جریان دارد، بلکه بهتر است اجازة مادر نیز مراعات شود. (تحریرالوسیله، ج1، ص303) اگر فرزند بدون اجازة پدر [و زن بدون اجازة شوهر] قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد، لکن نباید احتیاط را ترک کنند. (توضیح المسائل، م 2673) اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند، [یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید]، قسم آنان صحیح نیست. (توضیح المسائل، م2672) هر گاه فرزندی نذری کند اگر چه بدون اجازة پدر هم باشد باید به آن نذر عمل نماید. (توضیح المسائل، م2646) اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سیّد، شوهر دهد بعد از آنکه دختر به تکلیف رسید، احتیاط آن است که اگر بتوانند او را راضی نمایند که به سید شوهر کند. (توضیح المسائل، م2666) بنابراحتیاط هنگامی که پدر در کنار همسرش می باشد، فرزند بدون اجازه بر پدر وارد نشود. (العروة الوثقی، ج2، ص805، م43) حفظ احترام والدین اینجانب پدری دارم که خوش اخلاق نیست و مغرور و خود پرور می باشد، در حق خانوادة خود ظلم روا می دارد و من از وقتی که به تکلیف رسیده ام در حال مبارزه با پدر هستم، اگر جوابش را همان موقع در حضور دیگران بدهم که کار نادرست و ناشایست انجام داده ام و اگر تنها با پدرم صحبت نمایم حرفم را قبول نمی کند و می گوید در مقابل پدرت درشتی نکن، خلاصه نمی دانم چه کنم؟ آیا شما صلاح می دانید که من این صحبتها را بنمایم یا نه؟ بسمه تعالی حفظ احترام والدین و مراعات ادب در صحبت با آنان لازم است، و در موارد لزوم امر به معروف و نهی از منکر، اگر مأیوس از تأثیر باشید تکلیف ساقط است. (استفتائات، ج1، ص488، س20) حقوق و وظایف همسری برخی از وظایف و حقوقی که بین زن و شوهر باید رعایت شوند عبارتند از: 1. زنی که عقد دائمی شده نباید بدون اجازة شوهر از خانه بیرون رود، و باید خود را برای هر لذتی که او می خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیة غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که در کُتب ذکر شده بر شوهر، واجب است و اگر تهیه نکند چه توانایی داشته باشد، یا نداشته باشد مدیون زن است. (توضیح المسائل، م2412) 2. اگر زن در کارهایی که در مسألة پیش گفته شده اطاعت شوهر را نکند گناهکار است و حق غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد، ولی مهر او از بین نمی رود. (توضیح المسائل، م2413) 3. مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند. (توضیح المسائل، م2414) 4. مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد با شوهر نیست، ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را سفر ببرد باید خرج سفر او را بدهد. (توضیح المسائل، م2415) 5. زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبة خرجی کند و شوهر ندهد می تواند جهت الزام شوهر بر پرداخت نفقه به حاکم شرع و اگر ممکن نباشد به عدول مؤمنین، و اگر آن هم ممکن نباشد به قُسّاق مؤمنین مراجعه نماید و چنانچه الزام شوهر بر دادن نفقه ممکن نباشد می تواند، در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست. (توضیح المسائل، م2416) 6. مرد نمی تواند زن دائمی خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی شوهر، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند. (توضیح المسائل، م2417) 7. شوهر نمی تواند بیش از چهار ماه، نزدیکی با عیال دائمی خود را ترک کند. (توضیح المسائل، م2418) 8. نذر زن بی اجازة شوهرش باطل است، [ولی] اگر زن با اجازة شوهر نذر کند شوهرش نمی تواند نذر او را به هم بزند، یا او را از عمل کردن به نذر جلوگیری نماید. (توضیح المسائل، م2645-2644) 9. [اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند]، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست. (توضیح المسائل، م2672) 10. [اگر فرزند بدون اجازة پدر]، و زن بدون اجازة شوهر قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد لکن نباید احتیاط را ترک کنند. (توضیح المسائل، م2673) www.eporsesh.com
ولایت مرد در خانواده از نظر شرع مقدس چه چیزهایی است؟ بسمه تعالی ولایت پدر بر اولادش می باشد تا حدّ بلوغ و رشد، و در ازدواجِ دختر باکره، اجازة پدر معتبر است. (دفتر امام خمینی: بخش استفتاء) سفری که اسباب اذیت پدر و مادر باشد حرام است. و انسان باید در آن سفر نماز را تمام بخواند روزه هم بگیرد. (توضیح المسائل، م1295) اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند، چون اطاعت پدر و مادر واجب است بنابراحتیاط واجب باید نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نماید. (توضیح المسائل، م 1406) روزة مستحبی فرزند بدون اجازة پدرش اگر به خاطر شفقت و مهربانی اسباب اذیت او نشود مکروه است و اگر پدر نهی کند احتیاط نباید ترک شود (به احتیاط واجب نباید روزه بگیرد) اگر چه باعث اذیت پدر هم نباشد، و همچنین در صورت منع مادر. و بنابر احتیاط واجب این حکم دربارة فرزند هر چه پایین روند (نوه و نبیره) و پدر هر چه بالا رود (جدّ، جدّ پدر) جریان دارد، بلکه بهتر است اجازة مادر نیز مراعات شود. (تحریرالوسیله، ج1، ص303) اگر فرزند بدون اجازة پدر [و زن بدون اجازة شوهر] قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد، لکن نباید احتیاط را ترک کنند. (توضیح المسائل، م 2673) اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند، [یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید]، قسم آنان صحیح نیست. (توضیح المسائل، م2672) هر گاه فرزندی نذری کند اگر چه بدون اجازة پدر هم باشد باید به آن نذر عمل نماید. (توضیح المسائل، م2646) اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سیّد، شوهر دهد بعد از آنکه دختر به تکلیف رسید، احتیاط آن است که اگر بتوانند او را راضی نمایند که به سید شوهر کند. (توضیح المسائل، م2666) بنابراحتیاط هنگامی که پدر در کنار همسرش می باشد، فرزند بدون اجازه بر پدر وارد نشود. (العروة الوثقی، ج2، ص805، م43) حفظ احترام والدین اینجانب پدری دارم که خوش اخلاق نیست و مغرور و خود پرور می باشد، در حق خانوادة خود ظلم روا می دارد و من از وقتی که به تکلیف رسیده ام در حال مبارزه با پدر هستم، اگر جوابش را همان موقع در حضور دیگران بدهم که کار نادرست و ناشایست انجام داده ام و اگر تنها با پدرم صحبت نمایم حرفم را قبول نمی کند و می گوید در مقابل پدرت درشتی نکن، خلاصه نمی دانم چه کنم؟ آیا شما صلاح می دانید که من این صحبتها را بنمایم یا نه؟ بسمه تعالی حفظ احترام والدین و مراعات ادب در صحبت با آنان لازم است، و در موارد لزوم امر به معروف و نهی از منکر، اگر مأیوس از تأثیر باشید تکلیف ساقط است. (استفتائات، ج1، ص488، س20) حقوق و وظایف همسری برخی از وظایف و حقوقی که بین زن و شوهر باید رعایت شوند عبارتند از: 1. زنی که عقد دائمی شده نباید بدون اجازة شوهر از خانه بیرون رود، و باید خود را برای هر لذتی که او می خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیة غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که در کُتب ذکر شده بر شوهر، واجب است و اگر تهیه نکند چه توانایی داشته باشد، یا نداشته باشد مدیون زن است. (توضیح المسائل، م2412) 2. اگر زن در کارهایی که در مسألة پیش گفته شده اطاعت شوهر را نکند گناهکار است و حق غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد، ولی مهر او از بین نمی رود. (توضیح المسائل، م2413) 3. مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند. (توضیح المسائل، م2414) 4. مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد با شوهر نیست، ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را سفر ببرد باید خرج سفر او را بدهد. (توضیح المسائل، م2415) 5. زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبة خرجی کند و شوهر ندهد می تواند جهت الزام شوهر بر پرداخت نفقه به حاکم شرع و اگر ممکن نباشد به عدول مؤمنین، و اگر آن هم ممکن نباشد به قُسّاق مؤمنین مراجعه نماید و چنانچه الزام شوهر بر دادن نفقه ممکن نباشد می تواند، در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست. (توضیح المسائل، م2416) 6. مرد نمی تواند زن دائمی خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی شوهر، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند. (توضیح المسائل، م2417) 7. شوهر نمی تواند بیش از چهار ماه، نزدیکی با عیال دائمی خود را ترک کند. (توضیح المسائل، م2418) 8. نذر زن بی اجازة شوهرش باطل است، [ولی] اگر زن با اجازة شوهر نذر کند شوهرش نمی تواند نذر او را به هم بزند، یا او را از عمل کردن به نذر جلوگیری نماید. (توضیح المسائل، م2645-2644) 9. [اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند]، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست. (توضیح المسائل، م2672) 10. [اگر فرزند بدون اجازة پدر]، و زن بدون اجازة شوهر قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد لکن نباید احتیاط را ترک کنند. (توضیح المسائل، م2673) www.eporsesh.com
عنوان سوال:
میزان ولایت پدر بر انسان چقدر می باشد؟ نسبت به ولایت همسر (آقا) بر خانواده را توضیح دهید.
پاسخ:
ولایت مرد در خانواده از نظر شرع مقدس چه چیزهایی است؟
بسمه تعالی ولایت پدر بر اولادش می باشد تا حدّ بلوغ و رشد، و در ازدواجِ دختر باکره، اجازة پدر معتبر است. (دفتر امام خمینی: بخش استفتاء)
سفری که اسباب اذیت پدر و مادر باشد حرام است. و انسان باید در آن سفر نماز را تمام بخواند روزه هم بگیرد. (توضیح المسائل، م1295)
اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند، چون اطاعت پدر و مادر واجب است بنابراحتیاط واجب باید نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نماید. (توضیح المسائل، م 1406)
روزة مستحبی فرزند بدون اجازة پدرش اگر به خاطر شفقت و مهربانی اسباب اذیت او نشود مکروه است و اگر پدر نهی کند احتیاط نباید ترک شود (به احتیاط واجب نباید روزه بگیرد) اگر چه باعث اذیت پدر هم نباشد، و همچنین در صورت منع مادر. و بنابر احتیاط واجب این حکم دربارة فرزند هر چه پایین روند (نوه و نبیره) و پدر هر چه بالا رود (جدّ، جدّ پدر) جریان دارد، بلکه بهتر است اجازة مادر نیز مراعات شود. (تحریرالوسیله، ج1، ص303)
اگر فرزند بدون اجازة پدر [و زن بدون اجازة شوهر] قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد، لکن نباید احتیاط را ترک کنند. (توضیح المسائل، م 2673)
اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند، [یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید]، قسم آنان صحیح نیست. (توضیح المسائل، م2672)
هر گاه فرزندی نذری کند اگر چه بدون اجازة پدر هم باشد باید به آن نذر عمل نماید. (توضیح المسائل، م2646)
اگر پدر یا مادر نذر کند که دختر خود را به سیّد، شوهر دهد بعد از آنکه دختر به تکلیف رسید، احتیاط آن است که اگر بتوانند او را راضی نمایند که به سید شوهر کند. (توضیح المسائل، م2666)
بنابراحتیاط هنگامی که پدر در کنار همسرش می باشد، فرزند بدون اجازه بر پدر وارد نشود. (العروة الوثقی، ج2، ص805، م43)
حفظ احترام والدین
اینجانب پدری دارم که خوش اخلاق نیست و مغرور و خود پرور می باشد، در حق خانوادة خود ظلم روا می دارد و من از وقتی که به تکلیف رسیده ام در حال مبارزه با پدر هستم، اگر جوابش را همان موقع در حضور دیگران بدهم که کار نادرست و ناشایست انجام داده ام و اگر تنها با پدرم صحبت نمایم حرفم را قبول نمی کند و می گوید در مقابل پدرت درشتی نکن، خلاصه نمی دانم چه کنم؟ آیا شما صلاح می دانید که من این صحبتها را بنمایم یا نه؟
بسمه تعالی حفظ احترام والدین و مراعات ادب در صحبت با آنان لازم است، و در موارد لزوم امر به معروف و نهی از منکر، اگر مأیوس از تأثیر باشید تکلیف ساقط است. (استفتائات، ج1، ص488، س20)
حقوق و وظایف همسری
برخی از وظایف و حقوقی که بین زن و شوهر باید رعایت شوند عبارتند از:
1. زنی که عقد دائمی شده نباید بدون اجازة شوهر از خانه بیرون رود، و باید خود را برای هر لذتی که او می خواهد تسلیم نماید و بدون عذر شرعی از نزدیکی کردن او جلوگیری نکند. و اگر در اینها از شوهر اطاعت کند، تهیة غذا و لباس و منزل او و لوازم دیگری که در کُتب ذکر شده بر شوهر، واجب است و اگر تهیه نکند چه توانایی داشته باشد، یا نداشته باشد مدیون زن است. (توضیح المسائل، م2412)
2. اگر زن در کارهایی که در مسألة پیش گفته شده اطاعت شوهر را نکند گناهکار است و حق غذا و لباس و منزل و همخوابی ندارد، ولی مهر او از بین نمی رود. (توضیح المسائل، م2413)
3. مرد حق ندارد زن خود را به خدمت خانه مجبور کند. (توضیح المسائل، م2414)
4. مخارج سفر زن اگر بیشتر از مخارج وطن باشد با شوهر نیست، ولی اگر شوهر مایل باشد که زن را سفر ببرد باید خرج سفر او را بدهد. (توضیح المسائل، م2415)
5. زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبة خرجی کند و شوهر ندهد می تواند جهت الزام شوهر بر پرداخت نفقه به حاکم شرع و اگر ممکن نباشد به عدول مؤمنین، و اگر آن هم ممکن نباشد به قُسّاق مؤمنین مراجعه نماید و چنانچه الزام شوهر بر دادن نفقه ممکن نباشد می تواند، در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست. (توضیح المسائل، م2416)
6. مرد نمی تواند زن دائمی خود را به طوری ترک کند که نه مثل زن شوهردار باشد نه مثل زن بی شوهر، لکن واجب نیست هر چهار شب یک شب نزد او بماند. (توضیح المسائل، م2417)
7. شوهر نمی تواند بیش از چهار ماه، نزدیکی با عیال دائمی خود را ترک کند. (توضیح المسائل، م2418)
8. نذر زن بی اجازة شوهرش باطل است، [ولی] اگر زن با اجازة شوهر نذر کند شوهرش نمی تواند نذر او را به هم بزند، یا او را از عمل کردن به نذر جلوگیری نماید. (توضیح المسائل، م2645-2644)
9. [اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند]، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست. (توضیح المسائل، م2672)
10. [اگر فرزند بدون اجازة پدر]، و زن بدون اجازة شوهر قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد لکن نباید احتیاط را ترک کنند. (توضیح المسائل، م2673)
www.eporsesh.com
- [آیت الله مکارم شیرازی] ولایت پدر بر فرزند علی الدوام است؟ آیا شوهر بر همسر ولایت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ولایت پدر بر فرزند علی الدوام است؟ آیا شوهر بر همسر ولایت دارد؟
- [سایر] سلام خدمت کسی که با صحبتهای شیرین وزیبا والبته عقلانشون چشمهای بسته خیلی هارو باز کرد. خسته نباشید. ... حاج آقا من دختری 22 ساله هستم و خواستگاری دارم که شرایط زندگیش خاصه بزارید براتون بگم در خانواده این آقا پدر و مادرشون از هم جدا شدن پدر آقا دارای دو همسر می باشد وضع مالیشون معمولیه متوسط این آقا الان خاستگاره منه من موندم با شرایطی که این آقا داره بهش بله رو بگم یا نه بعضی ها می گن این چون پدرش از مادرش جدا شده شاید بعدا با توهم همین مشکلو داشته باشه از اونجایی هم که شما روی خانواده ها تاکید دارین راه صحیح کدومه. لطفا کمکم کنید. مشکرم
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی با همسر شهیدی که دارای یک دختر است، ازدواج کرده، آیا این دختر بر پدر این آقا (پدر بزرگ) محرم است، اگر نیست راه محرم شدن چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا ولایت پدر و جد پدری نسبت به فرزند صغیر در عرض هم قرار دارد یا در طول هم است؟
- [سایر] چگونه می توان میزان مقبولیت ولی فقیه را سنجید؟
- [سایر] ارثی که از خویشان نزدیک (مانند پدر، مادر و همسر) به انسان میرسد، خمس دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر شوهر انسان خمس ندهد حکم مالی که برای خانواده پسرش می خرد چگونه است؟
- [سایر] نسبت ولایت فقیه با ولایت پیامبر اعظم و ائمه معصوم علیه السلام چگونه است؟
- [سایر] آیا میزان افسردگی فعلی کودکان و نوجوانان نسبت به گذشته افزایش یافته است؟
- [آیت الله اردبیلی] ولایت پدر و جدّ پدری بر شخص دیوانه و سفیه در صورتی است که دیوانگی و سفاهت او قبل از بلوغ پیدا شده باشد، پس اگر بعد از بلوغ عارض شود، ولایت آنان با حاکم شرع است.
- [آیت الله وحید خراسانی] عمه و خاله انسان و عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر یا مادر پدر و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر یا پدر مادر هرچه بالا روند به انسان محرمند
- [آیت الله سیستانی] عمه و خاله انسان ، و عمه و خاله پدر ، و عمه و خاله پدرِ پدر ، یا مادرِ پدر ، و عمه و خاله مادر ، و عمه و خاله مادرِ مادر ، یا پدرِ مادر هر چه بالا روند به انسان محرمند .
- [آیت الله خوئی] عمه و خالة انسان و عمه و خالة پدر و عمه و خالة پدر پدر، و یا مادر پدر و عمه و خال مادر و عمه و خالة مادر مادر، یا پدر مادر هر چه بالا روند به انسان محرمند.
- [آیت الله اردبیلی] خوردن و آشامیدن از منزل یا باغ بستگان نزدیک انسان مانند پدر، مادر، فرزند، همسر، برادر، خواهر، عمو، عمّه، دایی، خاله و نیز دوستان و کسی که منزل و کار خود را به انسان محوّل نموده است، در صورتی که اطمینان یا گمان به راضی نبودن آنان نداشته باشد، جایز است.
- [آیت الله وحید خراسانی] پدر می تواند به پسری که احتیاج به زن گرفتن دارد زکات خود را بدهد که زن بگیرد و همچنین است پسر نسبت به پدر
- [آیت الله مظاهری] لازم است مخصوصاً بر پدر و مادر که برای پسران و دختران خود که احتیاج به همسر دارند، همسر انتخاب کنند و در روایات ما ثواب فراوانی بر این کار مترتّب شده است.
- [آیت الله علوی گرگانی] عمّه وخاله پدر وعمّه وخاله پدر پدر وعمّه وخاله مادر وعمّه وخاله مادر مادر هرچه بالا روند، به انسان محرمند.
- [آیت الله اردبیلی] انسان می‌تواند با عمّه یا خاله همسر خود بدون اجازه او ازدواج نماید.
- [آیت الله اردبیلی] ولایت پدر و جدّ پدری قابل انتقال به دیگری نیست؛ ولی آنان در صورت وجود مصلحت میتوانند دیگری را وکیل خود نمایند.