اما در رابطه با سؤالی که عنوان نمودید باید به عرض برسانم که آنچه که بطور عمده بر جنین تأثیر دارد سه عامل اصلی است. 1. تغذیه مادر 2. خواندن قرآن و ادعیه ای که سفارش شده است. 3. اخلاق و روحیات مادر که اثر مستقیم بر فرزند خود دارد. قبل از توضیح این موارد به نکته ای هم اشاره کنم، که تذکر آن خالی از لطف نیست، ما در روایات اسلامی داریم که از همان ابتدایی که زن و شوهری قصد برقراری رابطه زناشویی و بسته شدن نطفه رادارند رعایت نکات و مسائلی خوب و مفید است که اثر مستقیم در روح و جسم بچه ای که قرار است خداوند به اینها عنایت فرماید دارد من جمله در روایت وارده شده که حضرت امام صادق علیه السلام از آقا امیرالمؤمنین علیه السلام نقل می کنند که فرمودند: عن ابن القراح عن ابی عبدالله علیه السلام قال، قال امیرالمؤمنین علیه السلام اذا جامع احد کم فلیقل بسم الله و بالله اللهم جنبنی الشیطان و جنب الشیطان ما رزقتنی، قال: فان قضی الله بینهما و لداً لا یضره الشیطان بشیءٍ ابداً[1] امام صادق علیه السلام از امیرالمؤمنین نقل می کنند که حضرت فرمودند: هر کسی اراده دارد که با همسرش رابطه برقرار کند بگوید بسم الله و بالله و بگوید خدایا شیطان را از ما و از چیزی که روزی ما می کنی، (که منظور فرزند می باشد) دور کن. بعد فرمودند: اگر خداوند به آنها فرزندی عطا کند شیطان نمی تواند به او ضرر بزند. یا اینکه در چه ایامی اراده کنند که خداوند به آنها فرزند عطا کند که اینها تأثیر گذار مستقیم بر فرزند می باشد حتی در روایات داریم که از اینکه ایام خاصی داری فرزند بشوید اجتناب کنید که اگر مشکلاتی به وجود آمد کسی را ملامت نکنید مگر خودتان را. در حدیث مفصلی از امام باقر علیه السلام آمده که راوی از حضرت سؤال می کند که آیا وقتی از اوقات عمل زناشویی کراهت دارد یا خیر؟ حضرت جواب می دهد که بله و هفت موقع را می شمارند بعد حضرت می فرمایند: و ایم الله لا یجامع احد فی هذه الأوقات التی نهی رسول الله صلی الله علیه و آله عنها فیرزق ولداً فیری فی ولده ذلک ما یحبُ.[2] حضرت می فرمایند: کسی که در این ایام نهی شده توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با همسر خود همبستر نشود و در غیر این ایام این عمل را انجام دهد و خداوند به آنها فرزندی عنایت کند آنچه را دوست می دارد در بچه خود می بیند یعنی آنگونه که می خواهد فرزند او باشد همانگونه می شود. پس اصل انعقاد نطفه و توجه به شرائط آن هم در خلق و خوی فرزند تأثیر مستقیم دارد. خوردن (میوه ها و غذاها) اما از نظر تغذیه به مواردی در روایات ما به آن اشاره شده است که به برخی از آنها فهرست وار اشاره می کنیم که می توانید مفصل تر آن را در کتابهایی که در این رابطه نوشته شده است ملاحظه فرمائید. فی روایة: عن الحسن بن علی علیه السلام قال: قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اطعموا حبالاکم اللبان فان الصّبی اذا غذّی فی بطن امر باللبان اشتد قلبه و زید فی عقله، فان یک ذکراً کان شجاعآً و ان ولدت أنثی عظمت عجیزتها بذلک عند زوجها.[3] (ترجمه حدیث در صفحه آخر آمده است.) در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام منقول است که فرمود: زن حامله (به) بخورد تا فرزندش خوشبوتر و رنگ فرزند صافتر باشد. یا خوردن گلابی سفارش شده است. در روایتی آمده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند زنی که تازه وضع حمل کرده خرما بخورد تا فرزندش بردبار شود. خوردن ماهی، کرفس، لوبیا در تقویت نور چشم بچه و جنین تأثیر زیادی دارد. که حتی خوردن ماهی، در رنگ فرزند تأثیر مستقیم دارد، خوردن میوه ها مخصوصاً سیب درختی هم بسیار مفید می باشد. اما آنچه (خواندنی) است و تأثیر مثبت بر جنین دارد قرآن خواندن تأثیر فراونی در روحیات فرزند می گذارد. لازم به ذکر است که مداومت بر خواندن ادعیه ای هم که مأثور از اهل بیت علیهم السلام می باشد همچنان که در روح و جان انسان و مادر تأثیر دارد. بر جنین و فرزند هم تأثیر دارد. اما از نظر روانی و عاطفه: اگر مادر در دوران بارداری از آرامش روحی و روانی برخوردار باشد و بتواند در همه مراحل بارداری خود را در شرائط مثبت روحی قرار دهد به گونه ای که هیجاناتی و استرسهایی که موجب افسردگی و ملال آوری می شود بپرهیزد یقیناً فرزند او هم از نظر روحی و روانی دچار مشکل و ناملایمات نخواهد شد. اما بالعکس مادرانی که در دوران بارداری نتوانند در شرایط مطلوب روحی باشند فرزندان آن ها هم از این مشکل بی نصیب نخواهند ماند. پس در نتیجه فاکتورهای متعددی وجود دارد که اگر در کنار هم قرار گیرند و هم راه هم باشند و به آنها در عرض هم نگاه شود فرزند انسان در خیلی از موارد آنگونه که انسان انتظار دارد خواهد بود. در پایان چند کتاب را به عنوان کمک برای بالا بردن اطلاعات شما معرفی می نمائیم: در کتاب ریحانه بهشتی یا فرزند صالح، توصیه های عبادی و خوراکی را در ایام بارداری به طور مفصل ذکر کرده است که برای نمونه یک مورد را ذکر می کنم. در ماه اول: در روزهای پنج شنبه و جمعه خواندن سورة یس و الصافات سفارش شده که آنها را به بخواند و به بدهد، صبح ها کمی سیب شیرین بخورد، روزهای جمعه قبل از صبحانه انار شیرین بخورد، قبل از طلوع کمی از تربت سیدالشهداء بخورد، در نمازهای یومیه قبل از نماز حتماً اذان و اقامه را بگوید و دست روی شکم خود بکشد، هر روز دو عدد خرما را سورة قدر بر آنها بخواند و ناشتا بخورد. برای هر ماه اعمال و مطالبی را ذکر کرده است که برای اطلاعات بیشتر به آن کتاب مراجعه نمائید.[4] البته عمده روایات این مبحث را مرحوم مجلسی در بحارالانوار ج101 ص 77، ابواب اولاد و احکام آنها آورده است. اما خوردنی ها هم مانند گلابی سیب، خرما، کاسنی، خربزه، انار، انجیر، کندور توصیه شده است.[5] امام حسن علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل می کنند که حضرت فرمودند: غذای زنان باردار شیر باشد چون بچه اگر در شکم مادر از شیر تغذیه کند قلبش محکم و عقلش زیاد می شود و اگر بچه پسر باشد شجاع می شود و اگر دختر باشد زنانه آن به گونه ای می شود که نزد شوهر خود عزیز می شود منابع کمکی 1. کتاب تربیت، نوشته آیت الله ابراهیم امینی، ص 42، انتشارات موسسه بوستان کتاب قم. 2. نیازها و روابط مادران و جنین، نوشته محسن ماجراجو، انتشارات محمد المهدی. 3. ازدواج و تربیت انسان قبل از تولد، نوشته محسن ملا احمدی، انتشارات شاکر. [1] . فروع کافی، ج5، ص 502، باب القول عند الباه و ما یعصم من مشارکة الشیطان، چاپ بیروت، دارالاضواء. [2] . فروع کافی، ج5، ص 499، انتشارات دارالاضواء بیروت، باب الاوقات التی یکره فیها الباه. [3] . فروع کافی، ج6، ص 24، باب ما یستحب ان تطعم الحبلی، چاپ بیروت دارالضواء. [4] . کتاب ریحانه بهشتی یا فرزند صالح نوشته سیما رنجبر، انتشارات نور الزهرا. [5] . کتاب حلیة المتقین، مرحوم مجلسی ص 145. ( اندیشه قم )
اما در رابطه با سؤالی که عنوان نمودید باید به عرض برسانم که آنچه که بطور عمده بر جنین تأثیر دارد سه عامل اصلی است.
1. تغذیه مادر
2. خواندن قرآن و ادعیه ای که سفارش شده است.
3. اخلاق و روحیات مادر که اثر مستقیم بر فرزند خود دارد.
قبل از توضیح این موارد به نکته ای هم اشاره کنم، که تذکر آن خالی از لطف نیست، ما در روایات اسلامی داریم که از همان ابتدایی که زن و شوهری قصد برقراری رابطه زناشویی و بسته شدن نطفه رادارند رعایت نکات و مسائلی خوب و مفید است که اثر مستقیم در روح و جسم بچه ای که قرار است خداوند به اینها عنایت فرماید دارد من جمله در روایت وارده شده که حضرت امام صادق علیه السلام از آقا امیرالمؤمنین علیه السلام نقل می کنند که فرمودند: عن ابن القراح عن ابی عبدالله علیه السلام قال، قال امیرالمؤمنین علیه السلام اذا جامع احد کم فلیقل بسم الله و بالله اللهم جنبنی الشیطان و جنب الشیطان ما رزقتنی، قال: فان قضی الله بینهما و لداً لا یضره الشیطان بشیءٍ ابداً[1]
امام صادق علیه السلام از امیرالمؤمنین نقل می کنند که حضرت فرمودند: هر کسی اراده دارد که با همسرش رابطه برقرار کند بگوید بسم الله و بالله و بگوید خدایا شیطان را از ما و از چیزی که روزی ما می کنی، (که منظور فرزند می باشد) دور کن. بعد فرمودند: اگر خداوند به آنها فرزندی عطا کند شیطان نمی تواند به او ضرر بزند.
یا اینکه در چه ایامی اراده کنند که خداوند به آنها فرزند عطا کند که اینها تأثیر گذار مستقیم بر فرزند می باشد حتی در روایات داریم که از اینکه ایام خاصی داری فرزند بشوید اجتناب کنید که اگر مشکلاتی به وجود آمد کسی را ملامت نکنید مگر خودتان را.
در حدیث مفصلی از امام باقر علیه السلام آمده که راوی از حضرت سؤال می کند که آیا وقتی از اوقات عمل زناشویی کراهت دارد یا خیر؟ حضرت جواب می دهد که بله و هفت موقع را می شمارند بعد حضرت می فرمایند:
و ایم الله لا یجامع احد فی هذه الأوقات التی نهی رسول الله صلی الله علیه و آله عنها فیرزق ولداً فیری فی ولده ذلک ما یحبُ.[2]
حضرت می فرمایند: کسی که در این ایام نهی شده توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با همسر خود همبستر نشود و در غیر این ایام این عمل را انجام دهد و خداوند به آنها فرزندی عنایت کند آنچه را دوست می دارد در بچه خود می بیند یعنی آنگونه که می خواهد فرزند او باشد همانگونه می شود.
پس اصل انعقاد نطفه و توجه به شرائط آن هم در خلق و خوی فرزند تأثیر مستقیم دارد.
خوردن (میوه ها و غذاها)
اما از نظر تغذیه به مواردی در روایات ما به آن اشاره شده است که به برخی از آنها فهرست وار اشاره می کنیم که می توانید مفصل تر آن را در کتابهایی که در این رابطه نوشته شده است ملاحظه فرمائید.
فی روایة: عن الحسن بن علی علیه السلام قال: قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اطعموا حبالاکم اللبان فان الصّبی اذا غذّی فی بطن امر باللبان اشتد قلبه و زید فی عقله، فان یک ذکراً کان شجاعآً و ان ولدت أنثی عظمت عجیزتها بذلک عند زوجها.[3] (ترجمه حدیث در صفحه آخر آمده است.)
در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام منقول است که فرمود: زن حامله (به) بخورد تا فرزندش خوشبوتر و رنگ فرزند صافتر باشد.
یا خوردن گلابی سفارش شده است.
در روایتی آمده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند زنی که تازه وضع حمل کرده خرما بخورد تا فرزندش بردبار شود.
خوردن ماهی، کرفس، لوبیا در تقویت نور چشم بچه و جنین تأثیر زیادی دارد. که حتی خوردن ماهی، در رنگ فرزند تأثیر مستقیم دارد، خوردن میوه ها مخصوصاً سیب درختی هم بسیار مفید می باشد.
اما آنچه (خواندنی) است و تأثیر مثبت بر جنین دارد قرآن خواندن تأثیر فراونی در روحیات فرزند می گذارد.
لازم به ذکر است که مداومت بر خواندن ادعیه ای هم که مأثور از اهل بیت علیهم السلام می باشد همچنان که در روح و جان انسان و مادر تأثیر دارد. بر جنین و فرزند هم تأثیر دارد.
اما از نظر روانی و عاطفه: اگر مادر در دوران بارداری از آرامش روحی و روانی برخوردار باشد و بتواند در همه مراحل بارداری خود را در شرائط مثبت روحی قرار دهد به گونه ای که هیجاناتی و استرسهایی که موجب افسردگی و ملال آوری می شود بپرهیزد یقیناً فرزند او هم از نظر روحی و روانی دچار مشکل و ناملایمات نخواهد شد.
اما بالعکس مادرانی که در دوران بارداری نتوانند در شرایط مطلوب روحی باشند فرزندان آن ها هم از این مشکل بی نصیب نخواهند ماند.
پس در نتیجه فاکتورهای متعددی وجود دارد که اگر در کنار هم قرار گیرند و هم راه هم باشند و به آنها در عرض هم نگاه شود فرزند انسان در خیلی از موارد آنگونه که انسان انتظار دارد خواهد بود.
در پایان چند کتاب را به عنوان کمک برای بالا بردن اطلاعات شما معرفی می نمائیم:
در کتاب ریحانه بهشتی یا فرزند صالح، توصیه های عبادی و خوراکی را در ایام بارداری به طور مفصل ذکر کرده است که برای نمونه یک مورد را ذکر می کنم. در ماه اول: در روزهای پنج شنبه و جمعه خواندن سورة یس و الصافات سفارش شده که آنها را به بخواند و به بدهد، صبح ها کمی سیب شیرین بخورد، روزهای جمعه قبل از صبحانه انار شیرین بخورد، قبل از طلوع کمی از تربت سیدالشهداء بخورد، در نمازهای یومیه قبل از نماز حتماً اذان و اقامه را بگوید و دست روی شکم خود بکشد، هر روز دو عدد خرما را سورة قدر بر آنها بخواند و ناشتا بخورد. برای هر ماه اعمال و مطالبی را ذکر کرده است که برای اطلاعات بیشتر به آن کتاب مراجعه نمائید.[4]
البته عمده روایات این مبحث را مرحوم مجلسی در بحارالانوار ج101 ص 77، ابواب اولاد و احکام آنها آورده است. اما خوردنی ها هم مانند گلابی سیب، خرما، کاسنی، خربزه، انار، انجیر، کندور توصیه شده است.[5]
امام حسن علیه السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل می کنند که حضرت فرمودند:
غذای زنان باردار شیر باشد چون بچه اگر در شکم مادر از شیر تغذیه کند قلبش محکم و عقلش زیاد می شود و اگر بچه پسر باشد شجاع می شود و اگر دختر باشد زنانه آن به گونه ای می شود که نزد شوهر خود عزیز می شود
منابع کمکی 1. کتاب تربیت، نوشته آیت الله ابراهیم امینی، ص 42، انتشارات موسسه بوستان کتاب قم.
2. نیازها و روابط مادران و جنین، نوشته محسن ماجراجو، انتشارات محمد المهدی.
3. ازدواج و تربیت انسان قبل از تولد، نوشته محسن ملا احمدی، انتشارات شاکر.
[1] . فروع کافی، ج5، ص 502، باب القول عند الباه و ما یعصم من مشارکة الشیطان، چاپ بیروت، دارالاضواء.
[2] . فروع کافی، ج5، ص 499، انتشارات دارالاضواء بیروت، باب الاوقات التی یکره فیها الباه.
[3] . فروع کافی، ج6، ص 24، باب ما یستحب ان تطعم الحبلی، چاپ بیروت دارالضواء.
[4] . کتاب ریحانه بهشتی یا فرزند صالح نوشته سیما رنجبر، انتشارات نور الزهرا.
[5] . کتاب حلیة المتقین، مرحوم مجلسی ص 145.
( اندیشه قم )
- [سایر] چه چیزهایی از قبیل خوراک یا خواندن در دوران بارداری بر جنین اثر مثبت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] با پیشرفت علوم پزشکی و جنین شناسی در دوران بارداری اطباء ناقص الخلقه بودن جنین را تشخیص می دهند و اگر بخواهند ناقص الخلقه بودن جنین را به اطلاع والدین برسانند ممکن است آنها اقدام به سقط جنین یا اقدام به رفع نقص جنین نمایند در حالی که احتمال بهبودی بسیار ضعیف است. در فرض سؤال اطلاع دادن دکتر جایز است یا نه؟
- [سایر] نقش مرد (پدر) در دوران بارداری همسر چیست؟
- [سایر] از دیدگاه وهابیت دوران بارداری حداکثر چقدر است؟
- [سایر] قصد باردار شدن دارم؛ دوست دارم بدونم چه مواردی را از نظر شرعی باید قبل از شروع بارداری رعایت کرد؛و چه مواردی در دوران بارداری روی جنین تاثیر دارد؛اگه لطف کنید کتاب هایی در این زمینه ها به من معرفی کنید.
- [سایر] با سلام خواهش می کنم من رو در مورد خواص هر یک از سوره های قرآن راهنمایی کنید .. مثلا خواندن سوره یس چه فایده ای دارد ؟ من شنیده ام خواندن این سوره در دوران بارداری بسیار سودمند است . با سپاس
- [سایر] قصد باردار شدن دارم؛ دوست دارم بدونم چه مواردی را از نظر شرعی باید قبل از شروع بارداری رعایت کرد و چه مواردی در دوران بارداری روی جنین تاثیر دارد. اگه لطف کنید کتاب هایی در این زمینه ها به من معرفی کنید.
- [سایر] روح چیست؟ چگونه خداوند در دوران بارداری مادر، در چهار ماهگی از روح خود در جنین می دمد؟ آیا قبل از چهار ماهگی که تمام سلول های جنین به مانند یک موجود آگاه رشد می کند روح خدا در او نیست؟
- [آیت الله خامنه ای] پزشکان متخصص می توانند از طریق استفاده از روشها و دستگاههای جدید، نواقص جنین در دوران بارداری را تشخیص دهند و با توجه به مشکلاتی که افراد ناقص الخلقه بعد از تولد در دوران زندگی با آن مواجه می شوند، آیا سقط جنینی که پزشک متخصص و مورد اطمینان آن را ناقص الخلقه تشخیص داده، جایز است؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا سقط جنین پس از سه یا چهار ماه بارداری، جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] سجده بر چیزهائی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است .
- [آیت الله سبحانی] سجده بر چیزهایی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . سجده بر چیزهایی که از زمین می روید، و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سجده بر چیزهائی که از زمین می روید و خوراک حیوانات است مثل علف و کاه، صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] سجده بر چیزهائی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] سجده بر چیزهائی که از زمین میروید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه ، صحیح است .
- [امام خمینی] سجده بر چیزهایی که از زمین می روید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است
- [آیت الله اردبیلی] سجده بر چیزهایی مثل علف و کاه که از زمین روییده و خوراک حیوان هستند، صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] سجده بر چیزهایی که از زمین میروید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.
- [آیت الله خوئی] سجده بر چیزهایی که از زمین میروید و خوراک حیوان است مثل علف و کاه صحیح است.