اولاً اگر شخص دیگری با بیان بهتری بگوید اثر می کند ، از او بخواهید که این کار را انجام دهد . هنگامی که خداوند به حضرت موسی دستور داد نزد فرعون برود و او را ارشاد کند ، موسی علیه السلام از خداوند خواست که برادرش هارون که بیان بهتری دارد را همراه او بفرستد . ( و أخی هارون هو أفصحٌ منی لِساناً فَارسله مَعی ) (1)
ثانیاً گاهی با یکبار اثر نمی کند ، اما با تکرار اثر می کند ، آن هم با بیان های گوناگون . چنانکه چوب سخت با یک ضربه تبر شکسته نمی شود ، تکرار لازم است .قرآن می فرماید : ما مطالب خود را در قالب های گوناگون بیان کردیم تا شاید اثر کند . ( لقد صَرفنا فی هذا القرآن ) (2)
ثالثاً ممکن است شیوه ما صحیح نبوده که اثر نکرده است . چون امر به معروف نهی از منکر شرایط و اصولی دارد و با هر منکر باید به گونه ای متناسب برخورد کرد ؛ گاهی گرد و غبار روی لباس شما می نشیند و گاهی دوده .غبار با ضربه محکمی که بر لباس می زنید برطرف می شود ، اما اگر همین ضربه را به دوده بزنید ، هم دستتان سیاه می شود و هم دوده به لباس فرو می رود . برطرف
کردن دوده با فوت است و برطرف کردن غبار با ضربه . پس هر منکری را باید به گونه ای خاص برطرف کرد.
چنانکه قرآن می فرماید : ( و اتوا البیوت من أبوابها )(3) یعنی هر خانه ای را باید از راهش وارد شد .
رابعاً برای باز داشتن مردم از فساد باید راه های حلال را به روی آنان باز کرد . حضرت لوط علیه السلام هنگامی که دید مردم به مهمانانش ، سوء قصد دارند فرمود : من حاضرم دخترانم را به ازدواج شما در آورم تا شما دست از مهمانان من بردارید . ما راه حلال را برای شما باز می کنم تا شما به گناه گرفتار نشوید . ( هولاء بَناتی هٌن أطهر لکم فاتقوا الله و لا تخزونی فی ضَیفی ) (4)
پی نوشتها:
1- سوره قصص ، آیه 34.
2- سوره اسرا ، آیه 41.
3- سوره بقره ، آیه 189.
4- سوره هود ، آیه 78.
منبع: پرسش های مهم پاسخ های کوتاه، حجت الاسلام محسن قرائتی
