استخوان
استخوان: از اجزاء معروف بدن است .
ویژگی های نطفه، علقه، مضغه و جنین استخوان دار چیست؟
الکافی عن محمّد بن مسلم : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ علیه‌السلام عَنِ الرَّجُلِ یَضرِبُ المَرأَةَ فَتَطرَحُ النُّطفَةَ؟ فَقالَ : عَلَیهِ عِشرونَ دیناراً . فَقُلتُ : یَضرِبُها فَتَطرَحُ العَلَقَةَ . فَقالَ : عَلَیهِ أربَعون دیناراً . قُلتُ : فَیَضرِبُها فَتَطرَحُ المُضغَةَ . قالَ : عَلَیهِ سِتّونَ دیناراً . قُلتُ : فَیَضرِبُها فَتَطرَحُهُ وقد صارَ لَهُ عَظمٌ . فَقالَ : عَلَیهِ الدِّیَةُ کامِلَةً ، وبِهذا قَضی أمیرُ المُؤمِنینَ علیه‌السلام . قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَةِ النُّطفَةِ الَّتی تُعرَفُ بِها؟ فَقالَ : النُّطفَةُ تَکونُ بَیضاءَ مِثلَ النُّخامَةِ الغَلیظَةِ ، فَتَمکُثُ فِی الرَّحِمِ إذا صارَت فیهِ أربَعینَ یَوماً ، ثُمَّ تَصیرُ إلی عَلَقَةٍ . قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَةِ العَلَقَةِ الَّتی تُعرَفُ بِها؟ فَقالَ : هِیَ عَلَقَةٌ کَعَلَقَةِ الدَّمِ المِحجَمَةِ الجامِدَةِ ؛ تَمکُثُ فِی الرَّحِمِ بَعدَ تَحویلِها عَنِ النُّطفَةِ أربَعینَ یَوماً ، ثُمَّ تَصیرُ مُضغَةً . قُلتُ : فَما صِفَةُ المُضغَةِ وخِلقَتِها الَّتی تُعرَفُ بِها؟ قالَ : هِیَ مُضغَةُ لَحمٍ حَمراءُ فیها عُروقٌ خُضرٌ مشُتَبِکَةٌ ، ثُمَّ تَصیرُ إلی عَظمٍ . قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَتِهِ إذا کانَ عَظماً؟ فَقالَ : إذا کانَ عَظماً شُقَّ لَهُ السَّمعُ وَالبَصَرُ ورُتِّبَت جَوارِحُهُ ، فَإِذا کانَ کَذلِکَ فَإِنَّ فیهِ الدِّیَةَ کامِلَةً . الکافی- به نقل از محمّد بن مسلم: از امام باقر علیه‌السلام ، در این باره پرسیدم که اگر مرد ، زن را کتک بزند و در نتیجه ، زن ، نطفه را بیندازد ؟ فرمود : (بر او بیست دینار [دیه] است) . گفتم : [اگر] او را کتک بزند و در نتیجه ، وی عَلَقه را بیندازد ؟ فرمود : (بر او چهل دینار است) . گفتم : [اگر] او را کتک بزند و وی نیز در نتیجه ، مُضْغه را بیندازد ؟ فرمود : (بر او شصت دینار است) . گفتم : [اگر] او را کتک بزند و وی در نتیجه ، جنین را که دارای استخوان شده است ، بیندازد ؟ فرمود : (بر او دیه کامل لازم است و امیرمؤمنان نیز به همین ، حکم فرمود) . گفتم : ویژگی ساختار نطفه که بدان از دیگر چیزها باز شناخته می‌شود ، چیست؟ فرمود : (نطفه سفید است ، به سان خلطِ غلیظِ سینه . پس زمانی در رَحِم می‌مانَد تا این زمان به چهل روز برسد . سپس به عَلَقه تبدیل می‌شود) . گفتم : ویژگی ساختار عَلَقه که بدان بازشناخته می‌شود ، چیست؟ فرمود : (لَخته ، خونی است همانند آن خون که در بادکش ابزار حجامت ، لَخته شود . پس از بدل شدن از حالت نطفه ، چهل روز در همین حالت می‌مانَد و سپس به مُضْغه تبدیل می‌گردد) . گفتم : ویژگی مُضْغه که بدان بازشناخته می‌شود ، چیست؟ فرمود : (پارهْ گوشتی است سرخ‌رنگ ، دارای رگ‌هایی سبز و درهم تنیده شده ، و سپس به استخوان بدل می‌گردد) . گفتم : ویژگی ساختار او ، هنگامی که به استخوان بدل شود ، چیست؟ فرمود : (چون استخوان گردد ، گوش و چشم برایش شکافته می‌شود و اندام‌هایش ترتیب می‌یابند اگر به چنین حالتی رسیده باشد ، در آن یک دیه کامل است) . فی عوالی اللآلی : (فی المحجمة).الکافی ، جلد 7 ، صفحه 345 ، حدیث 10 ، تهذیب الأحکام ، جلد 10 ، صفحه 283 ، حدیث 1103 ، النوادر للأشعری ، صفحه 157 ، حدیث 404 وفیه إلی (علیه الدیة) ، عوالی اللآلی ، جلد 3 ، صفحه 651 ، حدیث 122 ولیس فیه من (قلت : فما صفة خلقة العُلقة...) ، بحار الأنوار ، جلد 60 ، صفحه 354 ، حدیث 38 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 672 www.hadithcity.com
الکافی عن محمّد بن مسلم : سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ علیه‌السلام عَنِ الرَّجُلِ یَضرِبُ المَرأَةَ فَتَطرَحُ النُّطفَةَ؟ فَقالَ : عَلَیهِ عِشرونَ دیناراً . فَقُلتُ : یَضرِبُها فَتَطرَحُ العَلَقَةَ . فَقالَ : عَلَیهِ أربَعون دیناراً . قُلتُ : فَیَضرِبُها فَتَطرَحُ المُضغَةَ . قالَ : عَلَیهِ سِتّونَ دیناراً . قُلتُ : فَیَضرِبُها فَتَطرَحُهُ وقد صارَ لَهُ عَظمٌ . فَقالَ : عَلَیهِ الدِّیَةُ کامِلَةً ، وبِهذا قَضی أمیرُ المُؤمِنینَ علیه‌السلام . قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَةِ النُّطفَةِ الَّتی تُعرَفُ بِها؟ فَقالَ : النُّطفَةُ تَکونُ بَیضاءَ مِثلَ النُّخامَةِ الغَلیظَةِ ، فَتَمکُثُ فِی الرَّحِمِ إذا صارَت فیهِ أربَعینَ یَوماً ، ثُمَّ تَصیرُ إلی عَلَقَةٍ . قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَةِ العَلَقَةِ الَّتی تُعرَفُ بِها؟ فَقالَ : هِیَ عَلَقَةٌ کَعَلَقَةِ الدَّمِ المِحجَمَةِ الجامِدَةِ ؛ تَمکُثُ فِی الرَّحِمِ بَعدَ تَحویلِها عَنِ النُّطفَةِ أربَعینَ یَوماً ، ثُمَّ تَصیرُ مُضغَةً . قُلتُ : فَما صِفَةُ المُضغَةِ وخِلقَتِها الَّتی تُعرَفُ بِها؟ قالَ : هِیَ مُضغَةُ لَحمٍ حَمراءُ فیها عُروقٌ خُضرٌ مشُتَبِکَةٌ ، ثُمَّ تَصیرُ إلی عَظمٍ . قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَتِهِ إذا کانَ عَظماً؟ فَقالَ : إذا کانَ عَظماً شُقَّ لَهُ السَّمعُ وَالبَصَرُ ورُتِّبَت جَوارِحُهُ ، فَإِذا کانَ کَذلِکَ فَإِنَّ فیهِ الدِّیَةَ کامِلَةً . الکافی- به نقل از محمّد بن مسلم: از امام باقر علیه‌السلام ، در این باره پرسیدم که اگر مرد ، زن را کتک بزند و در نتیجه ، زن ، نطفه را بیندازد ؟ فرمود : (بر او بیست دینار [دیه] است) . گفتم : [اگر] او را کتک بزند و در نتیجه ، وی عَلَقه را بیندازد ؟ فرمود : (بر او چهل دینار است) . گفتم : [اگر] او را کتک بزند و وی نیز در نتیجه ، مُضْغه را بیندازد ؟ فرمود : (بر او شصت دینار است) . گفتم : [اگر] او را کتک بزند و وی در نتیجه ، جنین را که دارای استخوان شده است ، بیندازد ؟ فرمود : (بر او دیه کامل لازم است و امیرمؤمنان نیز به همین ، حکم فرمود) . گفتم : ویژگی ساختار نطفه که بدان از دیگر چیزها باز شناخته می‌شود ، چیست؟ فرمود : (نطفه سفید است ، به سان خلطِ غلیظِ سینه . پس زمانی در رَحِم می‌مانَد تا این زمان به چهل روز برسد . سپس به عَلَقه تبدیل می‌شود) . گفتم : ویژگی ساختار عَلَقه که بدان بازشناخته می‌شود ، چیست؟ فرمود : (لَخته ، خونی است همانند آن خون که در بادکش ابزار حجامت ، لَخته شود . پس از بدل شدن از حالت نطفه ، چهل روز در همین حالت می‌مانَد و سپس به مُضْغه تبدیل می‌گردد) . گفتم : ویژگی مُضْغه که بدان بازشناخته می‌شود ، چیست؟ فرمود : (پارهْ گوشتی است سرخ‌رنگ ، دارای رگ‌هایی سبز و درهم تنیده شده ، و سپس به استخوان بدل می‌گردد) . گفتم : ویژگی ساختار او ، هنگامی که به استخوان بدل شود ، چیست؟ فرمود : (چون استخوان گردد ، گوش و چشم برایش شکافته می‌شود و اندام‌هایش ترتیب می‌یابند اگر به چنین حالتی رسیده باشد ، در آن یک دیه کامل است) . فی عوالی اللآلی : (فی المحجمة).الکافی ، جلد 7 ، صفحه 345 ، حدیث 10 ، تهذیب الأحکام ، جلد 10 ، صفحه 283 ، حدیث 1103 ، النوادر للأشعری ، صفحه 157 ، حدیث 404 وفیه إلی (علیه الدیة) ، عوالی اللآلی ، جلد 3 ، صفحه 651 ، حدیث 122 ولیس فیه من (قلت : فما صفة خلقة العُلقة...) ، بحار الأنوار ، جلد 60 ، صفحه 354 ، حدیث 38 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 672 www.hadithcity.com
پاسخ:
الکافی عن محمّد بن مسلم :
سَأَلتُ أبا جَعفَرٍ علیه‌السلام عَنِ الرَّجُلِ یَضرِبُ المَرأَةَ فَتَطرَحُ النُّطفَةَ؟
فَقالَ : عَلَیهِ عِشرونَ دیناراً .
فَقُلتُ : یَضرِبُها فَتَطرَحُ العَلَقَةَ .
فَقالَ : عَلَیهِ أربَعون دیناراً .
قُلتُ : فَیَضرِبُها فَتَطرَحُ المُضغَةَ .
قالَ : عَلَیهِ سِتّونَ دیناراً .
قُلتُ : فَیَضرِبُها فَتَطرَحُهُ وقد صارَ لَهُ عَظمٌ .
فَقالَ : عَلَیهِ الدِّیَةُ کامِلَةً ، وبِهذا قَضی أمیرُ المُؤمِنینَ علیه‌السلام .
قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَةِ النُّطفَةِ الَّتی تُعرَفُ بِها؟
فَقالَ : النُّطفَةُ تَکونُ بَیضاءَ مِثلَ النُّخامَةِ الغَلیظَةِ ، فَتَمکُثُ فِی الرَّحِمِ إذا صارَت فیهِ أربَعینَ یَوماً ، ثُمَّ تَصیرُ إلی عَلَقَةٍ .
قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَةِ العَلَقَةِ الَّتی تُعرَفُ بِها؟
فَقالَ : هِیَ عَلَقَةٌ کَعَلَقَةِ الدَّمِ المِحجَمَةِ الجامِدَةِ ؛ تَمکُثُ فِی الرَّحِمِ بَعدَ تَحویلِها عَنِ النُّطفَةِ أربَعینَ یَوماً ، ثُمَّ تَصیرُ مُضغَةً .
قُلتُ : فَما صِفَةُ المُضغَةِ وخِلقَتِها الَّتی تُعرَفُ بِها؟
قالَ : هِیَ مُضغَةُ لَحمٍ حَمراءُ فیها عُروقٌ خُضرٌ مشُتَبِکَةٌ ، ثُمَّ تَصیرُ إلی عَظمٍ .
قُلتُ : فَما صِفَةُ خِلقَتِهِ إذا کانَ عَظماً؟
فَقالَ : إذا کانَ عَظماً شُقَّ لَهُ السَّمعُ وَالبَصَرُ ورُتِّبَت جَوارِحُهُ ، فَإِذا کانَ کَذلِکَ فَإِنَّ فیهِ الدِّیَةَ کامِلَةً .
الکافی- به نقل از محمّد بن مسلم: از امام باقر علیه‌السلام ، در این باره پرسیدم که اگر مرد ، زن را کتک بزند و در نتیجه ، زن ، نطفه را بیندازد ؟
فرمود : (بر او بیست دینار [دیه] است) .
گفتم : [اگر] او را کتک بزند و در نتیجه ، وی عَلَقه را بیندازد ؟
فرمود : (بر او چهل دینار است) .
گفتم : [اگر] او را کتک بزند و وی نیز در نتیجه ، مُضْغه را بیندازد ؟
فرمود : (بر او شصت دینار است) .
گفتم : [اگر] او را کتک بزند و وی در نتیجه ، جنین را که دارای استخوان شده است ، بیندازد ؟
فرمود : (بر او دیه کامل لازم است و امیرمؤمنان نیز به همین ، حکم فرمود) .
گفتم : ویژگی ساختار نطفه که بدان از دیگر چیزها باز شناخته می‌شود ، چیست؟
فرمود : (نطفه سفید است ، به سان خلطِ غلیظِ سینه . پس زمانی در رَحِم می‌مانَد تا این زمان به چهل روز برسد . سپس به عَلَقه تبدیل می‌شود) .
گفتم : ویژگی ساختار عَلَقه که بدان بازشناخته می‌شود ، چیست؟
فرمود : (لَخته ، خونی است همانند آن خون که در بادکش ابزار حجامت ، لَخته شود . پس از بدل شدن از حالت نطفه ، چهل روز در همین حالت می‌مانَد و سپس به مُضْغه تبدیل می‌گردد) .
گفتم : ویژگی مُضْغه که بدان بازشناخته می‌شود ، چیست؟
فرمود : (پارهْ گوشتی است سرخ‌رنگ ، دارای رگ‌هایی سبز و درهم تنیده شده ، و سپس به استخوان بدل می‌گردد) .
گفتم : ویژگی ساختار او ، هنگامی که به استخوان بدل شود ، چیست؟
فرمود : (چون استخوان گردد ، گوش و چشم برایش شکافته می‌شود و اندام‌هایش ترتیب می‌یابند اگر به چنین حالتی رسیده باشد ، در آن یک دیه کامل است) .
فی عوالی اللآلی : (فی المحجمة).الکافی ، جلد 7 ، صفحه 345 ، حدیث 10 ، تهذیب الأحکام ، جلد 10 ، صفحه 283 ، حدیث 1103 ، النوادر للأشعری ، صفحه 157 ، حدیث 404 وفیه إلی (علیه الدیة) ، عوالی اللآلی ، جلد 3 ، صفحه 651 ، حدیث 122 ولیس فیه من (قلت : فما صفة خلقة العُلقة...) ، بحار الأنوار ، جلد 60 ، صفحه 354 ، حدیث 38 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 672
www.hadithcity.com
- [سایر] ویژگی های نطفه، علقه، مضغه و جنین استخوان دار چیست؟
- [سایر] بین مراحل جنین (نطفه، علقه و مضغه) چند روز فاصله است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا از بین بردن نطفه منعقدشده ای که در رحم مستقر شده، قبل رسیدن به مرحله علقه که تقریباً چهل روز طول می کشد، جایز است؟ و اصولاً در کدامیک از مراحل ذیل سقط جنین حرام است: 1 نطفه استقرار یافته در رحم ، 2 علقه، 3 مضغه ، 4 عظام (قبل از دمیدن روح).
- [آیت الله بهجت] تشخیص نطفه، علقه و مضغه با چه کسی است و در صورت نزاع، به چه وسیله ای مشخص می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] دیه سقط جنین در هر یک از موارد زیر را مشخص فرمایید .الف جنین به صورت نطفه باشد .ب جنین علقه باشد .ج جنین مضعه باشد .د جنین اسکلت بندی پیدا کرده باشد .ه جنین روح پیدا کرده باشد .
- [سایر] خداوند می فرماید: آگاهی از زمان قیام قیامت مخصوص خداست، و اوست که باران را نازل می‌کند، و آنچه را که در رحم ها(ی مادران) است میداند... خداوند عالم و آگاه است(34) سوره لقمان؛ و انسان از خون لخته شده آفریده شده است. سپس نطفه را به صورت علقه ( خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه ( چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوان هایی درآوردیم؛ و بر استخوان ها گوشت پوشاندیم؛ سپس آن را آفرینش تازه ای دادیم؛ پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است! (14)سوره المؤمنون؛ آیا این با دانش روز مثل هواشناسی و سونوگرافی منافات ندارد؟
- [آیت الله اردبیلی] دیه اسقاط نطفه و علقه چقدر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیه از بین بردن نطفه بسته شده یا سقط جنین چه مقدار است؟
- [آیت الله سیستانی] اگر انعقاد نطفه ناخواسته صورت گرفته باشد سقط جنین تا چند ماهگی اشکال ندارد ؟
- [سایر] اعجاز قرآن در مسأله آفرینش انسان از نطفه و سپس تطورات جنین چگونه است؟
- [آیت الله مظاهری] سقط جنین از گناهان بزرگ است، و اگر روح در او دمیده شده باشد در حکم آدم کشی است، و کسی که این کار را می‌کند، چه خود زن باشد یا شوهر یا دکتر، گرچه با اجازه آنها باشد، باید دیه بپردازد، و دیه آن اگر نطفه باشد بیست مثقال شرعی طلا، و اگر علقه یعنی خون بسته باشد چهل مثقال، و اگر مضغه یعنی مانند یک پاره گوشت باشد شصت مثقال، و اگر استخوان شده باشد هشتاد مثقال، و اگر بر آن گوشت روییده ولی هنوز روح در آن ندمیده صد مثقال، و اگر روح در آن دمیده، برای پسر هزار مثقال و برای دختر پانصد مثقال شرعی طلا است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان کاری می‌کند که زن حامله سقط کند و آن سقط به حکم مسلمان باشد، چنانچه چیز سقط شده نطفه باشد دیهاش 20 دینار شرعی و اگر علقه؛ یعنی خون بسته، باشد 40 دینار و اگر مضغه؛ یعنی پاره گوشت، باشد 60 دینار و اگر استخوان باشد 80 دینار و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده 100 دینار و اگر روح در او دمیده شده، دیه وی همچون دیه انسان متولّد شده است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر جنینی را در حال نطفه یا به صورت عَلَقه یا مُضْغه یا بعد از دمیده شدن روح در آن، به رحم زن دیگری منتقل کنند و در آن رحم رشد و پرورش یابد و متولّد شود، هر دو زن در جمیع احکام، مادر او میباشند و این بچّه دو مادری محسوب می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند و سقطشده محکوم به اسلام و حریت باشد، چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد، دیهاش بیست مثقال شرعی طلای سکهدار است، که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد؛ و اگر علقه، یعنی خون بسته باشد، چهل مثقال، و اگر مضغه، یعنی پاره گوشت باشد، شصت مثقال، و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال، و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال، و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد، دیه او هزار مثقال، و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی طلا است.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد، دیهاش بیست مثقال شرعی طلاست که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد و اگر علقه یعنی خون بسته باشد، چهل مثقال و اگر مضغه یعنی پاره گوشت باشد شصت مثقال و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده صد مثقال و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد دیهی او هزار مثقال و اگر دختر باشد دیهی او پانصد مثقال شرعی طلا است.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد، دیهاش بیست مثقال شرعی طلاست، که هر مثقال آن هجده نخود می‌باشد، و اگر عَلقَه، یعنی خون بسته باشد، چهل مثقال، و اگر مُضغه، یعنی پاره گوشت باشد، شصت مثقال، و اگر دارای استخوان شده باشد، هشتاد مثقال، و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال است، اگرچه افضل و احوط در این صورت دیه کامل است، و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد، دیه او هزار مثقال و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی است.
- [آیت الله سیستانی] لازم نیست که خلقت بچّه تمام باشد ، بلکه اگر نا تمام نیز باشد در صورتی که از حالت علقه که خون بسته است ، و مضغه که قطعه گوشت است گذشته باشد و بیافتد ، خونی که تا ده روز ببیند خون نفاس است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد؛ چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد؛ دیه اش بیست مثقال شرعی طلای سکه دار است؛ که هر مثقال آن 18 نخود می باشد. و اگر علقه یعنی خون بسته باشد؛ چهل مثقال. و اگر مضغه یعنی پاره گوشت باشد؛ شصت مثقال. و اگر استخوان شده باشد؛ هشتاد مثقال. و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده؛ صد مثقال. و اگر روح در او دمیده شده؛ چنانچه پسر باشد؛ دیه او هزار مثقال و اگر دختر باشد؛ دیه او پانصد مثقال شرعی طلای سکه داراست. و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد دیهاش بیست مثقال شرعی طلای سکهدار است، که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد و اگر علقه یعنی خون بسته باشد چهل مثقال. و اگر مضغه یعنی پارة گوشت باشد، شصت مثقال و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد دیة او هزار مثقال و اگر دختر باشد، دیة او پانصد مثقال شرعی طلای سکهدار است و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد، چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد، دیهاش بیست مثقال شرعی طلای سکّهدار است، که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد، و اگر علقه یعنی خون بسته باشد، چهل مثقال است، و اگر مضغه یعنی پاره گوشت باشد، شصت مثقال و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال، و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد دیه او هزار مثقال و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی طلای سکهدار است و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.