چه دارویی برای ضعف چشم مفید است؟

الکافی عن جمیل بن صالح :
قُلتُ لِأَبی عَبدِاللّه‌ِ علیه‌السلام : إنَّ لَنا فَتاةً کانَت تَرَی الکَوکَبَ مِثلَ الجَرَّةِ .
قالَ : نَعَم ، وتَراهُ مِثلَ الحُبِّ .
قُلتُ : إنَّ بَصَرَها ضَعُفَ .
فَقالَ : اُکحُلها بِالصَّبِرِ وَالمُرِّ وَالکافورِ أجزاءً سَواءً .
فَکَحَلناها بِهِ فَنَفَعَها .
الکافی- به نقل از جمیل بن صالح: به امام صادق علیه‌السلام گفتم: دختر جوانی داریم که ستاره را به سانِ کهکشان می‌بیند.
فرمود: (خوب! و گاه نیز آن را به سان یک دانه می‌بیند).
گفتم: چشمش ضعیف شده است.
فرمود: (آن را به گیاه سبر و تلخه و کافور ، به سهم‌های برابر ، سرمه کن).
وی را بدان چیزها سرمه کردیم و برایش سودمند افتاد.
الکافی ، جلد 8 ، صفحه 383 ، حدیث 581 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 149 ، حدیث 21 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 292 علاّمه مجلسی ، در شرح عبارت (و گاه نیز آن را به سانِ یک دانه می‌بیند) ، دو تفسیر آورده است. یکی آن که آن دختر اگر درمان نشود ، بعدها آن را به سانِ یک دانه خواهد دید. دیگری آن که در همان حال که ستاره را به سان کهکشان می‌بیند ، آن را همانند یک دانه نیز می‌بیند . مترجم ، ترجمه را بر پایه وجه دوم ، انجام داده است .واژه عربی متن ، (مُرّ) است و در این باره ، چند احتمال وجود دارد: - یکی آن که این واژه به معنای گیاه (تلخه) باشد که بوته‌ای است با رنگ سبز مایل به سیاه و برگ‌های متوسط . این گزیده کنونی مترجم است . - دیگری آن که این واژه ، به معنای گیاه یا درخت میر یا مور باشد . - دیگری آن که واژه ، شکل تغییر یافته مور باشد که در هندی به معنای توتیاست . - آنچه در این باره در النهایة (ج 4 ، صفحه 316) آمده این است که آن را دارویی چون سبر دانسته‌اند.م.
**********
الکافی عن ابن محبوب عن رجل :
دَخَلَ رَجُلٌ عَلی أبی عَبدِاللّه‌ِ علیه‌السلام وهُوَ یَشتَکی عَینَیهِ .
فَقالَ لَهُ : أینَ أنتَ عَن هذِهِ الأَجزاءِ الثَّلاثَةِ : الصَّبرِ ، وَالکافورِ ، وَالمُرِّ؟
فَفَعَلَ الرَّجُلُ ذلِکَ فَذَهَبَت عَنهُ .
الکافی- به نقل از ابن محبوب ، از راوی دیگری: مردی که چشم‌درد داشت ، بر امام صادق علیه‌السلام وارد شد. امام علیه‌السلام به او فرمود: (چرا از این سه چیز: گیاه سبر ، کافور و تلخه ، غافلی؟) .
مرد ، آن کار را انجام داد و چشم دردِ او از میان رفت.
الکافی ، جلد 8 ، صفحه 383 ، حدیث 580 ، طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 83 نحوه ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 148 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 292
**********
طبّ الأئمّة :
عَن عُمَرَ بنِ تَوبَةَ عَن أبیهِ عَنِ الصّادِقِ علیه‌السلام أنَّ رَجُلاً شَکا إلَیهِ بَیاضا فی عَینِهِ ، ووَجَعا فی ضِرسِهِ ، ورِیاحا فی مَفاصِلِهِ ، فَأَمَرَهُ أن یأخُذَ فُلفُلاً أبیَضَ ودار فُلفُل ، مِن کُلِّ واحِدٍ وَزنَ دِرهَمَینِ ، ونُشادُرا جَیِّدا صافِیا وَزنَ دِرهَمٍ ، وَاسحَقها کُلَّها وَانخَلها ، وَاکتَحِل بِها فی کُلِّ عَینٍ ثَلاثَةَ مَراوِدَ ، وَاصبِر عَلَیها ساعَةً ؛ فَإِنَّهُ یَقطَعُ البَیاضَ ، ویُنَقّی لَحمَ العَینِ ، ویُسَکِّنُ الوَجَعَ بِإِذنِ اللّه‌ِ تَعالی ، فَاغسِل عَینَیکَ بِالماءِ البارِدِ وَأتبِعهُ بِالإِثمِدِ .
طبّ الأئمّة علیهم‌السلام:
از عُمر بن توبه ، از پدرش ، درباره امام صادق علیه‌السلام نقل شد که مردی نزد آن حضرت از سفیدی‌ای در چشمش ، دردی در دندانش و بادی در مفصل‌هایش اظهار ناراحتی کرد. امام علیه‌السلام به او فرمود که قدری فُلفُل سفید و قدری دار فلفل ، از هر کدام به وزن یک درهم ، و نیز به وزن یک درهم ، نشادر بر دارد.
[سپس فرمود:] (همه اینها را بساب و غربال کن و در هر چشمی از این مخلوط ، سه میل سرمه کن و دَمی آن را نگه‌دار که به اذن خداوند عز و جل ، سفیدی را ریشه‌کن می‌کند ، گوشت چشم را تمیز می‌کند و درد را تسکین می‌دهد. پس چشمانت را با آب سرد بشوی و در پیِ آن ، با سرمه سیاه ، سرمه کن) .
فی المصدر : (ثمّ فاغسل) ، والتصویب من بحار الأنوار.طبّ الأئمّة لابنی بسطام ، صفحه 87 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 147 ، حدیث 16 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 294 شکوفه و بهار فلفل آن را فلفل دراز نیز می‌گویند (لغت‌نامه دهخدا) .
**********
الإمام الصادق علیه‌السلام :
نِعمَ الدُّهنُ البَنَفسَجُ ، لَیَذهَبُ بِالدّاءِ مِنَ الرَّأسِ وَالعَینَینِ ؛ فَادَّهِنوا بِهِ .
امام صادق علیه‌السلام :
بنفشه ، چه نیکو روغنی است! درد را از سر و از چشمان می‌بَرَد. آن را به خود بمالید.
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 521 ، حدیث 5 عن عبدالرحمن بن کثیر ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 222 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 294
www.hadithcity.com