احتکار
احتکار، به انبار کردن مواد غذایی خاص به انگیزه افزایش قیمت آنها گفته می‌شود. [۱] و از این عنوان در باب تجارت سخن گفته شده است. و احتکار‌کننده را محتکر گویند.
کدام احتکار، خیر و برکت ندارد؟
امام علی علیه‌السلام : کُلُّ حُکْرَةٍ تَضُرُّ بالنّاسِ وتُغْلی السِّعْرَ علَیهِم فلا خَیرَ فیها ؛ هر احتکاری که به مردم زیان رساند و نرخها را بالا برد خیر و برکتی در آن نیست . مستدرک الوسائل : 13 / 274 / 15337
امام علی علیه‌السلام : کُلُّ حُکْرَةٍ تَضُرُّ بالنّاسِ وتُغْلی السِّعْرَ علَیهِم فلا خَیرَ فیها ؛ هر احتکاری که به مردم زیان رساند و نرخها را بالا برد خیر و برکتی در آن نیست . مستدرک الوسائل : 13 / 274 / 15337
پاسخ:
امام علی علیه‌السلام :
کُلُّ حُکْرَةٍ تَضُرُّ بالنّاسِ وتُغْلی السِّعْرَ علَیهِم فلا خَیرَ فیها ؛
هر احتکاری که به مردم زیان رساند و نرخها را بالا برد خیر و برکتی در آن نیست .
مستدرک الوسائل : 13 / 274 / 15337
- [آیت الله خامنه ای] انبار کردن چه چیزهایی احتکار محسوب می شود؟ و احتکار در چه مواردی است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] احتکار در زمان معاصر چه حکمی دارد؟
- [سایر] چه کسانی احتکار می کنند؟
- [سایر] آیا گناه احتکار، کفاره دارد؟
- [سایر] احتکار، از خصلت های چه کسانی است؟
- [سایر] فرمان امیرالمؤمنین علی علیه السلام به مالک اشتر (فرماندار مصر) درباره ی احتکار چه بود؟
- [سایر] معنای احتکار چیست؟ و آیا در روایات معصومین نکوهش شده است؟ لطفاً چند مورد از احکام مربوط به آنرا بنویسید.
- [سایر] در چه صورت فروختن خانه برکت ندارد؟
- [سایر] پر برکت ترین شیر برای کودک کدام است؟
- [سایر] بهترین و پر برکت ترین شیر برای کودک کدام است؟
- [آیت الله مظاهری] احتکار، منحصر به مثل گندم و جو نیست، بلکه چنانکه گفته شد در هر چیزی حتّی پول هم می‌آید.
- [آیت الله اردبیلی] حکومت صالح میتواند محتکر را به عرضه نمودن کالای مورد احتکار و فروش آن بدون اجحاف ملزم نماید و چنانچه محتکر از عرضه نمودن کالا امتناع نماید، حکومت صالح میتواند علاوه بر تعزیر عادلانه و متناسب با محتکر، کالای احتکار شده را به فروش برساند و پول آن را به صاحب آن بپردازد.
- [آیت الله مظاهری] توبه محتکر، پشیمانی از گذشته و تصمیم بر ترک آن کار زشت است، و جبران خسارت اقتصادی که بهواسطه احتکار به وجود آورده لازم نیست، گرچه سزاوار است.
- [آیت الله مظاهری] ربا دادن نظیر ربا خوردن حرام است و باید دانست مالی که در آن ربا باشد یا برای آن ربا داده شده باشد برکت ندارد و قرآن میفرماید که آن مال نابود می‌شود. (یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقات)[3] (خداوند از برکت ربا میکاهد و بر صدقات میافزاید.)
- [آیت الله اردبیلی] حرام بودن احتکار در زمان ما منحصر به گندم، جو، خرما، کشمش و روغن زیتون نیست، بلکه شامل هر نوع کالا و خدمتی است که شدیدا مورد نیاز مردم باشد و از نبودن آن در مضیقه و سختی قرار گیرند.
- [آیت الله اردبیلی] (احتکار) آن است که کالایی که شدیدا مورد نیاز مردم است به انگیزه گران تر شدن از دسترس خرید آنان دور نگاه داشته شود، به شکلی که مردم از این ناحیه در مضیقه و سختی قرار بگیرند، خواه قصد ضرر زدن به آنان در بین باشد یا نه. احتکار در روایات زیادی مورد مذمّت شدید قرار گرفته و شخص محتکر ملعون و خطاکار و خائن و در حدّ قاتل شمرده شده است. مطابق بعضی از روایات محتکر از پناه خداوند متعال خارج شده و از نعمتهای الهی محروم می‌شود.(2)
- [آیت الله اردبیلی] قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه است و اگر دروغ باشد، حرام است و طبق بیان امیرمؤمنان علیه‌السلام : (قسم خوردن در معامله، سبب نابودی برکت میگردد.)(1)
- [آیت الله مظاهری] اگر جنسی را به قیمت گران خرید و بعداً آن جنس ارزان شد، نمیتواند برای رسیدن به پول خود آن جنس را احتکار کند، و باید هر چه زودتر اگر مردم به آن احتیاج دارند، آن جنس را به قیمت روز بفروشد. صفحه 382
- [آیت الله مظاهری] اگر اموالی را از راه احتکار بهدست آورد، گرچه مالک می‌شود و اگر توبه از آن گناه نمود قبول می‌شود، ولی مسلمان واقعی آنچه را از این راه قبیح بهدست آورده، انفاق میکند و بهتر از آن این است که به حکومت اسلامی بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کالایی را به انگیزه گرانتر شدن از دسترس مردم دور نگاه دارد، ولی آن کالا توسط دیگران به مردم عرضه شود و به گونهای نباشد که آنان در مضیقه و سختی قرار گیرند، در این صورت احتکار صادق نیست. =============================================================================== 1 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 3 از (أبواب آداب التّجارة)،ح2 و 4،ج17،ص386 و 387. 2 همان، باب 27،ح1، 3، 6، 11 و 13،ص423 - 427.