پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : لا تَدَعُوا العَشاءَ ولَو بِکَفٍّ مِن تَمرٍ ؛ فَإِنَّ تَرکَهُ یُهرِمُ . خوردن شام را وا مگذارید ، هر چند به مشتی خرما باشد ؛ زیرا وا گذاشتن آن ، انسان را پیر می‌کند . سنن ابن ماجة ، جلد 2 ، صفحه 1113 ، حدیث 3355 عن جابر بن عبد اللّه‌ ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28290 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 160 ******* پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : لا تَدَعُوا العَشاءَ ولَو عَلی حَشَفَةٍ ، إنّی أخشی عَلی اُمَّتی مِن تَرکِ العَشاءِ الهَرَمَ ؛ فَإِنَّ العَشاءَ قُوَّةُ الشَّیخِ وَالشّابِّ . خوردن شام را وا مگذارید ، هر چند به خوردن دانه‌ای خرمای خشکیده باشد . من بر امّت خویش ، از این ، بیم دارم که از وا گذاردن شام ، پیری (در هم شکستگی) به سراغشان آید ؛ چرا که شام ، مایه نیرومندیِ پیر و جوان است . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 196 ، حدیث 1571 عن جابر بن عبد اللّه‌ ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 343 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162 ******* پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : تَعَشَّوا ولَو بِکَفٍّ مِن حَشَفٍ ؛ فَإِنَّ تَرکَ العَشاءِ مَهرَمَةٌ . شام بخورید ، هر چند به مشتی خرمای خشکیده باشد ؛ چرا که وا گذاردن شام ، مایه پیری است . سنن الترمذی ، جلد 4 ، صفحه 287 ، حدیث 1856 ، مسند أبی یعلی ، جلد 4 ، صفحه 240 ، حدیث 4336 ، تاریخ بغداد ، جلد 3 ، صفحه 396 ، حدیث 1520 ، مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 429 ، حدیث 735 کلّها عن أنس ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28289 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162 ******* امام صادق علیه‌السلام : لا تَدَعِ العَشاءَ ولَو بِثَلاثِ لُقَمٍ بِمِلحٍ . خوردن شام را وا مگذار ، هر چند به سه لقمه [نان ]با نمک باشد . مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1447 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162 ******* امام صادق علیه‌السلام : مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةً ماتَ عِرقٌ فی جَسَدِهِ ولا یَحیا أبَداً . هر کس شام را وا گذارد ، رگی در بدن وی می‌میرد و هرگز زنده نمی‌شود . مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1448 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166 ******* پیامبر خدا صلی‌ الله ‌علیه و ‌آله و سلّم : مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةَ السَّبتِ ولَیلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَ عَنهُ ما لا یَرجِعُ إلَیهِ أربَعینَ یَوماً . هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، چیزی از کف او می‌رود که تا چهل روز به وی باز نمی گردد . مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1445 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166 ******* امام صادق علیه‌السلام : مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةَ السَّبتِ ولَیلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَت عَنهُ قُوَّتُهُ فَلَم تَرجَع إلَیهِ أربَعینَ یَوماً . هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، نیروی وی از کف می‌رود و این نیرو تا چهل روز به وی باز نمی‌گردد . الکافی ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1578 کلاهما عن جمیل بن درّاج ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 345 ، حدیث 17 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166 ******* امام صادق علیه‌السلام : مَن تَرَکَ العَشاءَ نَقَصَت مِنهُ قُوَّةٌ ولا تَعودُ إلَیهِ . هر کس شام خوردن را وا گذارد ، نیرویی از او کاسته می‌شود و به او باز نمی‌گردد . المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1579 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166 ******* امام صادق علیه‌السلام : أصلُ خَرابِ البَدَنِ تَرکُ العَشاءِ . سرچشمه ویرانی تن ، وا گذاردن شام است . الکافی ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حدیث 2 عن هشام بن الحکم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 196 ، حدیث 1570 عن الإمام الباقر علیه‌السلاموفیه (أوّل) بدل (أصل) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 343 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
شام نخوردن چه پیامدی دارد؟
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
لا تَدَعُوا العَشاءَ ولَو بِکَفٍّ مِن تَمرٍ ؛ فَإِنَّ تَرکَهُ یُهرِمُ .
خوردن شام را وا مگذارید ، هر چند به مشتی خرما باشد ؛ زیرا وا گذاشتن آن ، انسان را پیر میکند .
سنن ابن ماجة ، جلد 2 ، صفحه 1113 ، حدیث 3355 عن جابر بن عبد اللّه ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28290 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 160
*******
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
لا تَدَعُوا العَشاءَ ولَو عَلی حَشَفَةٍ ، إنّی أخشی عَلی اُمَّتی مِن تَرکِ العَشاءِ الهَرَمَ ؛ فَإِنَّ العَشاءَ قُوَّةُ الشَّیخِ وَالشّابِّ .
خوردن شام را وا مگذارید ، هر چند به خوردن دانهای خرمای خشکیده باشد . من بر امّت خویش ، از این ، بیم دارم که از وا گذاردن شام ، پیری (در هم شکستگی) به سراغشان آید ؛ چرا که شام ، مایه نیرومندیِ پیر و جوان است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 196 ، حدیث 1571 عن جابر بن عبد اللّه ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 343 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
*******
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
تَعَشَّوا ولَو بِکَفٍّ مِن حَشَفٍ ؛ فَإِنَّ تَرکَ العَشاءِ مَهرَمَةٌ .
شام بخورید ، هر چند به مشتی خرمای خشکیده باشد ؛ چرا که وا گذاردن شام ، مایه پیری است .
سنن الترمذی ، جلد 4 ، صفحه 287 ، حدیث 1856 ، مسند أبی یعلی ، جلد 4 ، صفحه 240 ، حدیث 4336 ، تاریخ بغداد ، جلد 3 ، صفحه 396 ، حدیث 1520 ، مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 429 ، حدیث 735 کلّها عن أنس ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28289 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
*******
امام صادق علیهالسلام :
لا تَدَعِ العَشاءَ ولَو بِثَلاثِ لُقَمٍ بِمِلحٍ .
خوردن شام را وا مگذار ، هر چند به سه لقمه [نان ]با نمک باشد .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1447 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
*******
امام صادق علیهالسلام :
مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةً ماتَ عِرقٌ فی جَسَدِهِ ولا یَحیا أبَداً .
هر کس شام را وا گذارد ، رگی در بدن وی میمیرد و هرگز زنده نمیشود .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1448 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
*******
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :
مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةَ السَّبتِ ولَیلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَ عَنهُ ما لا یَرجِعُ إلَیهِ أربَعینَ یَوماً .
هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، چیزی از کف او میرود که تا چهل روز به وی باز نمی گردد .
مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1445 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
*******
امام صادق علیهالسلام :
مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَةَ السَّبتِ ولَیلَةَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَت عَنهُ قُوَّتُهُ فَلَم تَرجَع إلَیهِ أربَعینَ یَوماً .
هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، نیروی وی از کف میرود و این نیرو تا چهل روز به وی باز نمیگردد .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1578 کلاهما عن جمیل بن درّاج ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 345 ، حدیث 17 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
*******
امام صادق علیهالسلام :
مَن تَرَکَ العَشاءَ نَقَصَت مِنهُ قُوَّةٌ ولا تَعودُ إلَیهِ .
هر کس شام خوردن را وا گذارد ، نیرویی از او کاسته میشود و به او باز نمیگردد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1579 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166
*******
امام صادق علیهالسلام :
أصلُ خَرابِ البَدَنِ تَرکُ العَشاءِ .
سرچشمه ویرانی تن ، وا گذاردن شام است .
الکافی ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حدیث 2 عن هشام بن الحکم ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 196 ، حدیث 1570 عن الإمام الباقر علیهالسلاموفیه (أوّل) بدل (أصل) ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 343 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162
- [سایر] گوشت نخوردن به مدت چهل روز چه پیامدی دارد؟
- [سایر] نخوردن گوشت چه اثر بدی دارد؟
- [سایر] وقتی اسرا را بردند شام آنها را کجا نگهداری میکردند؟ این خرابه شام چجور جایی بوده؟
- [سایر] حرص، چه پیامدی دارد؟
- [سایر] نادانی چه پیامدی دارد؟
- [سایر] زنا چه پیامدی دارد؟
- [سایر] لجاجت چه پیامدی دارد؟
- [سایر] عجله چه پیامدی دارد؟
- [سایر] تهمت چه پیامدی دارد؟
- [سایر] گناه چه پیامدی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر روزهدار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد، واجب است به اندازهای که از مردن نجات پیدا کند آب بیاشامد، ولی روزه او باطل میشود و اگر ماه رمضان باشد، باید در بقیّه روز از بجا آوردن عملی که روزه را باطل میکند، خودداری نماید و نیز اگر بترسد که در اثر نخوردن آب، به او ضرر قابل توجهی برسد یا نخوردن آب برای او موجب مشقّتی باشد که قابل تحمّل نیست، میتواند به اندازه رفع ضرر و مشقّت آب بیاشامد و در هر صورت باید روزه آن روز را قضا نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز خواندن در مسافرخانه ها و حمامها و مانند آن برای مسافران و مشتریان که طبق متعارف وارد آنجا می شوند اشکال ندارد، ولی در اماکن خصوصی بدون اجازه مالک جایز نیست، مگر آن که اجازه تصرفی بدهد که معلوم شود برای نماز خواندن نیز راضی است مثل این که کسی را به ناهار یا شام یا استراحت دعوت کند که مسلماً برای نماز نیز رضایت دارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نداند که سجده را فراموش کرده یا تشهّد را و احتمال دهد که از رکعت آخر باشد، در صورت به هم نخوردن موالات و انجام ندادن عملی که عمدی و سهوی آن نماز را باطل میکند، بنابر احتیاط واجب باید سجده و تشهّد و سلام را به قصد ما فی الذّمه بجا آورد و سپس دو سجده سهو انجام دهد و اگر بداند که از رکعت آخر نیست، قضای یک سجده و تشهّد را بدون لزوم مراعات ترتیب بجا آورد و سپس دو سجده سهو انجام دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] سوم ان که شخصی مبلغی را در شهر خود به بانک بدهد تا معادل ان را در داخل یا خارج کشور از بانک طرف ان بانک دریافت کند مثلا پولی را در نجف اشرف به بانک می دهد که در بغداد بگیرد یا در شام و لبنان و یا کشور دیگر بگیرد و بانک برای این کار مبلغی اضافه می گیرد این عمل بانک و گرفتن مبلغ مذکور جایز است و جواز گرفتن مبلغ اضافه به این جهت است که ربای حرام در قرض زیاده ای است که قرض دهنده از قرض گیرنده بگیرد ولی اگر قرض گیرنده از قرض دهنده زیادی بگیرد جایز است و در صورتی که ان دو پول از دو جنس باشد مثل تومان ایرانی و دینار عراقی بانک می تواند ارز خارجی را به مبلغی از پول کشور مشتری که ارزش ان بیشتر باشد بفروشد
- [آیت الله خوئی] شخصی مبلغی را در شهر خود به بانک میدهد تا معادل آن را در داخل یا خارج کشور از بانک طرف آن بانک دریافت کند، مثلًا پولی را در نجف اشرف به بانک میدهد که در بغداد بگیرد، یا در شام و لبنان و یا کشور دیگر بگیرد و بانک بابت این کار، کارمزد و حق العمل میگیرد، عمل حوالة مزبور اشکال ندارد و جایز است و همین طور گرفتن کارمزد و اجرت بر این عمل اشکال ندارد و جواز گرفتن و مبلغ اضافی از دو راه قابل تصحیح است: یکی گفته شود که این یک نوع معامله است که بانک پول محل مشتری را به مبلغی از پول کشور خارج میفروشد، پس گرفتن کارمزد، اشکالی پیدا نمیکند. دوم ربای حرام در قرض، آن زیادی است که قرضدهنده از قرض گیرنده علاوه بر اصل پول اضافه میگیرد، ولی اگر قرض گیرنده از قرضدهنده زیادی و اضافه بگیرد، آن حرام نیست و داخل در قرض ربوی نیست.
- [آیت الله مظاهری] قرآن شریف و روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) مؤمن واقعی را کسی میداند که وفای به عهد کند و خلف وعده نداشته باشد. و خلف وعده اقسامی دارد: الف) تخلّف از عقود و شروطی که در اسلام لازم الوفاست، نظیر بیع و شرا و شروط در ضمن عقد بلکه مطلق شروط، و این قسم تخلّف علاوه بر اینکه حرام است، ضمانآور نیز میباشد، مثلاً اگر خانهای را فروخته باشد و در ضمن عقد شرط کرده باشد که مثلاً یک ماه پس از فروش در آن خانه بنشیند، اگر مشتری تخلّف از آن شرط نمود و خانه را پیش از اتمام یک ماه تصرّف کرد، علاوه بر اینکه کار حرامی انجام داده، تصّرف او نیز غصب و حرام است، و اگر خانه در این مدّت خراب شود یا آسیب ببیند ضامن است، همانگونه که اگر فروشنده از تسلیم خانه پس از اتمام یک ماه خودداری کند، علاوه بر حرمت، ضامن نیز میباشد و باید مشتری را راضی کند. ب) تخلّف از وعدههایی که موجب زیان و ضرر شود، نظیر اینکه وعده بدهد که مثلاً شام به خانه کسی برود و او غذا تهیه ببیند و افرادی را برای احترام او دعوت نموده باشد. این قسم از تخلّف وعده گرچه ضمانآور نیست، ولی علاوه بر اینکه خلاف انسانیّت است، از نظر شرعی نیز حرام است. ج) تخلّف از وعدهای که موجب زیان و ضرر مالی نشود، ولی ضرر آبرویی و نظیر آن داشته باشد، نظیر مثالی که گذشت، در صورتی که تنها ضرر آبرویی داشته باشد نه ضرر مالی، این قسم از تخلّف وعده گرچه ضمان ندارد، ولی حرام است و انسان واقعی از این کارها نمیکند. د) تخلّف از وعدهای که موجب اتلاف عمر میشود، نظیر اینکه وعده کند مثلاً در وقت معیّنی در کلاس درس حاضر شود، ولی تخلّف کند و در آن وقت معیّن نرود و یا اصلًا نرود. این قسم علاوه بر اینکه خلاف انسانیّت است حرام نیز میباشد، ولی برای اینکه وقت دیگران را تضییع نموده ضامن نیست. ه) تخلّف از وعدهای که موجب ضرر مالی یا ضرر آبرویی و یا تضییع عمر نیست، این قسم تخلّف وعده اگرچه حرام نیست و ضمانآور نیز نمیباشد، ولی کاشف از این است که مؤمن واقعی نیست: صفحه 398 (الْمُؤْمِنُ اذا وَعَدَ وَفی)[1] (انسان با ایمان هنگامی که وعده کرد، وفا میکند.) و از نظر کمال نیز نقص دارد و از این جهت مورد ملامت عقلا میباشد.