مسلمان
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
مشاهده صور قبیحه و تصاویر مستهجن افراد غیر مسلمان و ناشناس در اینترنت و غیره چه حکمی دارد؟
مشاهده صور قبیحه و مستهجن افراد غیرمسلمان و ناشناس، در صورتی که شهوت انگیز باشد و به قصد لذت صورت گیرد و یا موجب مفسده گردد؛ یعنی فرد را در معرض گناه قرار دهد طبق نظر همه فقها و مراجع تقلید حرام است.[1] در این بین، مراجعی وجود دارند که در صورت عدم شرایط فوق؛ یعنی شهوت انگیز بودن، به قصد شهوت نگاه کردن، موجب مفسده شدن هم قائل به حرمت هستند؛ یعنی به طور مطلق مشاهد تصاویر مستجهن را حرام می دانند.[2] و بعضی از مراجع دیگر مثل حضرت آیت ا... بهجت بین مشاهده عکس و فیلم مستجهن فرق می گذارند و مشاهده فیلم مستهجن را به طور مطلق؛ یعنی چه شهوت انگیز باشد یا نباشد، مسلمان یا غیر مسلمان، آشنا یا ناشناس، موجب مفسده باشد یا نباشد) حرام می دانند.[3] در ذیل، توجه شما را به دو استفتا از کتاب رساله دانشجویی جلب می کنیم: 1. نگاه به فیلم مبتذل – که بیشتر زنان غیرمسلمان در آن بازی می کنند- در صورتی که موجب تحریک انسان نشود چه حکمی دارد؟ جواب: همه مراجع -به جز آیات عظام تبریزی و سیستانی- : با توجه به این که دیدن این گونه فیلم ها شهوت برانگیز و مقدمه ارتکاب گناه است، نگاه به آنها حرام است.[4] آیت الله العظمی تبریزی: نگاه به فیلم هایی که موجب تحریک شهوت بر حرام یا ترویج فساد در جامعه باشد، جایز نیست.[5] آیت الله العظمی سیستانی: نگاه کردن به شهوت و خوف وقوع در حرام ، حرام است و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر بدون شهوت و خوف وقوع در حرام باشد.[6] 2- در حین کار با شبکه اینترنت، گاهی در کنار برخی از مقالات، عکس های مبتذل دیده می شود که ناگزیر از دیدن آنها هستیم، راهنمایی شما چیست؟ امام، تبریزی، خامنه ای، سیستانی، فاضل و وحید: اگر به طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه به آن با قصد لذت حرام است و بنابر احتیاط واجب، بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه، جایز نیست.[7] بهجت، صافی، مکارم و نوری: اگر به طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه عمدی به آن (هر چند بدون قصد لذت)، جایز نیست.[8] [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام، آیت ا... خامنه ای، بهجت، مکارم، فاضل. [2] . استفتا از دفتر آیت ا... خامنه ای . [3] . استفتا از دفتر آیت ا... بهجت. [4] . خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، س 1187؛ صافی، جامع الاحکام، ج 2، ص 1717؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1729 و 1731؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 778 و 782؛ استفتا از دفتر: نوری، امام، بهجت، وحید. [5] . تبریزی، استفتائات، س1603 و 1605؛ صراط النجاة، ج 5، س 1129. [6] . Sistani.org ، (فیلم ) س 4. [7] . امام، تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ مکارم، استفتائات، ج 2، ص 1033 و تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ صافی، جامع الاحکام، ج 2، ص 1707؛ نوری، التعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ استفتا از دفتر: بهجت؛ سیستانی، تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2 و Sistani.org ، (تصویر)، س 1 و 2؛ تبریزی، صراط النجاة، ج 3، ص 778؛ خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، س 1314؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، ص 1731 و تعلیقات علی العروة، ج 1، (احکام التخلی)، م 2؛ استفتا از دفتر: وحید. [8] . ر ساله دانشجویی، سید مجتبی، حسینی، ص 205 و 206.
مشاهده صور قبیحه و مستهجن افراد غیرمسلمان و ناشناس، در صورتی که شهوت انگیز باشد و به قصد لذت صورت گیرد و یا موجب مفسده گردد؛ یعنی فرد را در معرض گناه قرار دهد طبق نظر همه فقها و مراجع تقلید حرام است.[1] در این بین، مراجعی وجود دارند که در صورت عدم شرایط فوق؛ یعنی شهوت انگیز بودن، به قصد شهوت نگاه کردن، موجب مفسده شدن هم قائل به حرمت هستند؛ یعنی به طور مطلق مشاهد تصاویر مستجهن را حرام می دانند.[2] و بعضی از مراجع دیگر مثل حضرت آیت ا... بهجت بین مشاهده عکس و فیلم مستجهن فرق می گذارند و مشاهده فیلم مستهجن را به طور مطلق؛ یعنی چه شهوت انگیز باشد یا نباشد، مسلمان یا غیر مسلمان، آشنا یا ناشناس، موجب مفسده باشد یا نباشد) حرام می دانند.[3] در ذیل، توجه شما را به دو استفتا از کتاب رساله دانشجویی جلب می کنیم: 1. نگاه به فیلم مبتذل – که بیشتر زنان غیرمسلمان در آن بازی می کنند- در صورتی که موجب تحریک انسان نشود چه حکمی دارد؟ جواب: همه مراجع -به جز آیات عظام تبریزی و سیستانی- : با توجه به این که دیدن این گونه فیلم ها شهوت برانگیز و مقدمه ارتکاب گناه است، نگاه به آنها حرام است.[4] آیت الله العظمی تبریزی: نگاه به فیلم هایی که موجب تحریک شهوت بر حرام یا ترویج فساد در جامعه باشد، جایز نیست.[5] آیت الله العظمی سیستانی: نگاه کردن به شهوت و خوف وقوع در حرام ، حرام است و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر بدون شهوت و خوف وقوع در حرام باشد.[6] 2- در حین کار با شبکه اینترنت، گاهی در کنار برخی از مقالات، عکس های مبتذل دیده می شود که ناگزیر از دیدن آنها هستیم، راهنمایی شما چیست؟ امام، تبریزی، خامنه ای، سیستانی، فاضل و وحید: اگر به طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه به آن با قصد لذت حرام است و بنابر احتیاط واجب، بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه، جایز نیست.[7] بهجت، صافی، مکارم و نوری: اگر به طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه عمدی به آن (هر چند بدون قصد لذت)، جایز نیست.[8] [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام، آیت ا... خامنه ای، بهجت، مکارم، فاضل. [2] . استفتا از دفتر آیت ا... خامنه ای . [3] . استفتا از دفتر آیت ا... بهجت. [4] . خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، س 1187؛ صافی، جامع الاحکام، ج 2، ص 1717؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1729 و 1731؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 778 و 782؛ استفتا از دفتر: نوری، امام، بهجت، وحید. [5] . تبریزی، استفتائات، س1603 و 1605؛ صراط النجاة، ج 5، س 1129. [6] . Sistani.org ، (فیلم ) س 4. [7] . امام، تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ مکارم، استفتائات، ج 2، ص 1033 و تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ صافی، جامع الاحکام، ج 2، ص 1707؛ نوری، التعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ استفتا از دفتر: بهجت؛ سیستانی، تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2 و Sistani.org ، (تصویر)، س 1 و 2؛ تبریزی، صراط النجاة، ج 3، ص 778؛ خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، س 1314؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، ص 1731 و تعلیقات علی العروة، ج 1، (احکام التخلی)، م 2؛ استفتا از دفتر: وحید. [8] . ر ساله دانشجویی، سید مجتبی، حسینی، ص 205 و 206.
عنوان سوال:
مشاهده صور قبیحه و تصاویر مستهجن افراد غیر مسلمان و ناشناس در اینترنت و غیره چه حکمی دارد؟
پاسخ:
مشاهده صور قبیحه و مستهجن افراد غیرمسلمان و ناشناس، در صورتی که شهوت انگیز باشد و به قصد لذت صورت گیرد و یا موجب مفسده گردد؛ یعنی فرد را در معرض گناه قرار دهد طبق نظر همه فقها و مراجع تقلید حرام است.[1] در این بین، مراجعی وجود دارند که در صورت عدم شرایط فوق؛ یعنی شهوت انگیز بودن، به قصد شهوت نگاه کردن، موجب مفسده شدن هم قائل به حرمت هستند؛ یعنی به طور مطلق مشاهد تصاویر مستجهن را حرام می دانند.[2] و بعضی از مراجع دیگر مثل حضرت آیت ا... بهجت بین مشاهده عکس و فیلم مستجهن فرق می گذارند و مشاهده فیلم مستهجن را به طور مطلق؛ یعنی چه شهوت انگیز باشد یا نباشد، مسلمان یا غیر مسلمان، آشنا یا ناشناس، موجب مفسده باشد یا نباشد) حرام می دانند.[3] در ذیل، توجه شما را به دو استفتا از کتاب رساله دانشجویی جلب می کنیم: 1. نگاه به فیلم مبتذل – که بیشتر زنان غیرمسلمان در آن بازی می کنند- در صورتی که موجب تحریک انسان نشود چه حکمی دارد؟ جواب: همه مراجع -به جز آیات عظام تبریزی و سیستانی- : با توجه به این که دیدن این گونه فیلم ها شهوت برانگیز و مقدمه ارتکاب گناه است، نگاه به آنها حرام است.[4] آیت الله العظمی تبریزی: نگاه به فیلم هایی که موجب تحریک شهوت بر حرام یا ترویج فساد در جامعه باشد، جایز نیست.[5] آیت الله العظمی سیستانی: نگاه کردن به شهوت و خوف وقوع در حرام ، حرام است و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر بدون شهوت و خوف وقوع در حرام باشد.[6] 2- در حین کار با شبکه اینترنت، گاهی در کنار برخی از مقالات، عکس های مبتذل دیده می شود که ناگزیر از دیدن آنها هستیم، راهنمایی شما چیست؟ امام، تبریزی، خامنه ای، سیستانی، فاضل و وحید: اگر به طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه به آن با قصد لذت حرام است و بنابر احتیاط واجب، بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه، جایز نیست.[7] بهجت، صافی، مکارم و نوری: اگر به طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه عمدی به آن (هر چند بدون قصد لذت)، جایز نیست.[8] [1] . استفتا از دفاتر آیات عظام، آیت ا... خامنه ای، بهجت، مکارم، فاضل. [2] . استفتا از دفتر آیت ا... خامنه ای . [3] . استفتا از دفتر آیت ا... بهجت. [4] . خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، س 1187؛ صافی، جامع الاحکام، ج 2، ص 1717؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 1729 و 1731؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 778 و 782؛ استفتا از دفتر: نوری، امام، بهجت، وحید. [5] . تبریزی، استفتائات، س1603 و 1605؛ صراط النجاة، ج 5، س 1129. [6] . Sistani.org ، (فیلم ) س 4. [7] . امام، تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ مکارم، استفتائات، ج 2، ص 1033 و تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ صافی، جامع الاحکام، ج 2، ص 1707؛ نوری، التعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2؛ استفتا از دفتر: بهجت؛ سیستانی، تعلیقات علی العروة، (احکام التخلی)، م 2 و Sistani.org ، (تصویر)، س 1 و 2؛ تبریزی، صراط النجاة، ج 3، ص 778؛ خامنه ای، اجوبة الاستفتائات، س 1314؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، ص 1731 و تعلیقات علی العروة، ج 1، (احکام التخلی)، م 2؛ استفتا از دفتر: وحید. [8] . ر ساله دانشجویی، سید مجتبی، حسینی، ص 205 و 206.
- [آیت الله علوی گرگانی] نظر شما در مورد تصاویر موجود که توسط افراد غیر مسلمان نقاشی شده‌اند چیست؟
- [سایر] آیا می‌توان با یک دختر ناشناس در اینترنت، از طریق چت و به صورت زنده ازدواج موقت کرد؟
- [آیت الله سیستانی] موقع کار با اینترنت با تصاویر غیر شرعی برخورد می کنیم تکلیف چیست؟
- [آیت الله سیستانی] موقع کار با اینترنت با تصاویر غیر شرعی برخورد می کنیم تکلیف چیست؟
- [آیت الله مظاهری] دیدن تصاویر شهوتانگیز در اینترنت و ماهواره آیا موجب باطل شدن روزه میشود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نگاه کردن به تصاویر مستهجن در صورتی که هیچ اثر سوئی روی فرد نداشته باشد چه حکمی دارد البته از نظر فقهی مراد است نه از لحاظ اخلاقی؟
- [آیت الله سبحانی] تهیه ی تصاویری مسأله دار یا مستهجن جنسی برای تهدید و اخاذی یا دام گذاری برای ضبط تصاویر جنسی جایز است؟
- [سایر] آیا در چت با نامحرم در اینترنت، می‌توان به چهره بیحجاب او که از دوربین کامپیوتری مشاهده میشود، نگاه کرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] مشاهده تصاویر ورزشکاران یا مردانی که غیر از عورتین قسمتهایی از بدن مشخص باشد توسط زن اشکال دارد؟ در تلویزیون و عکس و ...؟
- [سایر] حکم مشاهده فیلم های مبتذل و یا صحنه های ناخواسته در اینترنت در ماه رمضان چیست؟ آیا روزه را باطل می کند؟
- [آیت الله سیستانی] اگر حفظ جان مسلمانی متوقف بر کالبدشکافی دیگری باشد، چنانچه ممکن باشد کافری را که خونش محترم نیست، یا مشکوک است. و اگر ممکن نشد کافری غیر از او را کالبدشکافی نمایند، و اگر این نیز ممکن نبود کالبدشکافی مسلمان جایز است. و کالبدشکافی مسلمان برای آموزش و غیره جایز نیست، مگر اینکه حفظ جان مسلمانی هرچند در آینده بر آن متوقف باشد.
- [آیت الله بهجت] افراد تمام مذاهب مختلفی که محکوم به اسلام هستند، همه از یکدیگر ارث میبرند، چه حق باشند چه باطل، مگر غُلاة و خوارج و نواصب و منکرین ضروری دین، که محکوم به کفرند و از مسلمان ارث نمیبرند، ولی مسلمان از آنها ارث میبرد چنانکه از کافر ارث میبرد.
- [آیت الله مظاهری] از گناهان در اسلام فحش دادن به مسلمان است و چون فحش دادن اهانت به مسلمان است، باید گفت از این جهت از گناهان کبیره در اسلام است و آن اقسامی دارد: الف) فحش دادن و استهزاء و توهین و تعریض و لعن و مانند اینها- نعوذ باللَّه- به خداوند متعال یا پیامبر گرامی خاتم الانبیا(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) و ائمّه طاهرین(سلاماللهعلیهم) و حضرت زهرا(سلاماللهعلیها) علاوه بر اینکه فحشدهنده را نجس و کافر می‌کند، او را واجب القتل مینماید. ب) فحش دادن به انبیای عظام و علمای دین، بلکه همه افرادی که منتسب به اسلام می‌باشند، و گناه این قسم فحش در حدّ کفر است که در روایات آمده است جنگ با خدای متعال است. ج) فحش دادن به افراد معمولی و بچهها و دیوانههایی که متوجّه فحش می‌شوند، نیز حرام، بلکه چون ظلم و اهانت است از گناهان کبیره است. د) فحش دادن به غیر مسلمان یا به حیوانات، گرچه حرام نیست، ولی مسلمان باید مؤدّب باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] به کسی می‌توان زکات داد که شیعه دوازده امامی باشد، ولی در مصرف سوم (کارگزاران زکات) و مصرف چهارم (تقویت ایمان مسلمانان) و نیز در جهاد مشروع شیعه دوازده امامی بودن گیرنده زکات لازم نیست، بنابراین کارگزاران زکات میتوانند غیر شیعه بلکه غیر مسلمان بوده و نیز در جهاد مشروع ممکن است غیر شیعه یا غیر مسلمان به کار گرفته شود که در این صورت هزینه این افراد را می‌توان از زکات پرداخت کرد، ولی در تحصیل حجّ باید زکات را به شیعه دوازده امامی داد تا حجّ به جا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] زمینهای موات اصلی جزء (اَنفال) هستند و اختیار آن در زمان حضور امام معصوم علیهالسلام به دست اوست و آن حضرت هرگونه صلاح بداند در آنها تصرّف می‌کند و اجازه احیا میدهد یا به افراد تملیک کرده و یا اجاره میدهد و در زمان غیبت امام علیهالسلام ، مسلمانان میتوانند آنها را احیا کنند، ولی بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرع اجازه بگیرند و هر کس هر قسمتی را احیا کند، نسبت به آن سزاوارتر است و دیگران حقّ مزاحمت او را ندارند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد؛ چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد؛ دیه اش بیست مثقال شرعی طلای سکه دار است؛ که هر مثقال آن 18 نخود می باشد. و اگر علقه یعنی خون بسته باشد؛ چهل مثقال. و اگر مضغه یعنی پاره گوشت باشد؛ شصت مثقال. و اگر استخوان شده باشد؛ هشتاد مثقال. و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده؛ صد مثقال. و اگر روح در او دمیده شده؛ چنانچه پسر باشد؛ دیه او هزار مثقال و اگر دختر باشد؛ دیه او پانصد مثقال شرعی طلای سکه داراست. و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد دیهاش بیست مثقال شرعی طلای سکهدار است، که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد و اگر علقه یعنی خون بسته باشد چهل مثقال. و اگر مضغه یعنی پارة گوشت باشد، شصت مثقال و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد دیة او هزار مثقال و اگر دختر باشد، دیة او پانصد مثقال شرعی طلای سکهدار است و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.
- [آیت الله اردبیلی] انسان میتواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اوّل: فقیر و آن کسی است که مخارج سال خود و افراد تحت تکفّلش را ندارد و کسی که صنعت، ملک یا سرمایهای دارد که میتواند از منافع سرمایه، مخارج سال خود را به دست آورد، فقیر نیست. دوم: مسکین و آن کسی است که زندگی را سختتر از فقیر میگذراند. سوم: کسی که از طرف امام علیهالسلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع آوری و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام علیهالسلام یا نایب امام یا مصرف فقرا برساند. چهارم: کافرهایی که اگر زکات به آنان بدهند، به دین اسلام مایل می‌شوند یا در جنگ و دفاع به مسلمانان کمک می‌کنند. پنجم: خریداری بردگان و آزاد کردن آنان. ششم: بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد؛ به شرط آن که قرض در معصیت مصرف نشده باشد. هفتم: سبیل اللّه؛ یعنی کاری مانند ساختن مسجد که منفعت عمومی دینی دارد یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفع آن به عموم مسلمانان میرسد و آنچه برای اسلام و مسلمین نفع داشته باشد، به هر نحو که باشد. هشتم: ابن السّبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده است، اگرچه در وطن خود غنی باشد. احکام این موارد در مسائل آینده گفته میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] برای شش گروه روزه گرفتن ممکن (صحیح) نیست هرچند مستحب است اعمالی که روزه را باطل می کند ترک کنند: 1 مسافرانی که در سفر روزه خود را خورده اند و پیش از ظهر به وطن یا جایی که می خواهند ده روز اقامت کنند وارد شوند. 2 مسافرانی که بعد از ظهر به وطن یا محل اقامت می رسند. 3 بیمارانی که قبل از ظهر بهبودی یابند، ولی کاری که روزه را باطل می کند قبلاً انجام داده اند و نمی توانند روزه بگیرند. 4 بیمارانی که بعد از ظهر خوب شوند هرچند تا آن ساعت چیزی نخورده اند. 5 زنانی که در بین روز از عادت ماهانه، یا نفاس پاک شوند. 6 افراد غیر مسلمانی که در روز ماه رمضان بعد از ظهر مسلمان شوند، ولی اگر قبل از ظهر باشد و چیزی نخورده باشند احتیاط واجب آن است که روزه بگیرند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] زکات را در یکی از هشت مورد زیر باید صرف کرد: 1 و 2 (فقرا) و (مساکین) و آنها کسانی هستند که مخارج سال خود و عیالاتشان را ندارند. تفاوت فقیر و مسکین در این است که فقیر روی سؤال از کسی ندارد، اما مسکین نیازمندی است که روی سؤال دارد، کسانی که صنعت و ملک و سرمایه و کسبی دارند که زندگی آنها را اداره نمی کند فقیر محسوب می شوند و کمبود زندگی خود را می توانند از زکات بگیرند. 3 کسی که از طرف امام یا نایب او مأمور جمع آوری زکات یا نگهداری یا رسیدگی به حساب آن و یا رساندن آن به امام و نایب او، یا رساندن به مصارف لازم هستند می توانند به اندازه زحمتی که می کشند از زکات استفاده کنند. 4 افراد ضعیف الایمانی که با گرفتن زکات تقویت می شوند و تمایل به اسلام پیدا می کنند. 5 خریدن برده ها و آزاد کردن آنها. 6 اشخاص بدهکاری که نمی توانند قرض خود را ادا کنند. 7 (سبیل الله) یعنی کارهایی مانند ساختن مسجد که منفعت دینی عمومی دارد و همچنین مدارس علوم دینی، مراکز تبلیغاتی، اعزام مبلغین، نشر کتابهای مفید اسلامی و خلاصه آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد، مخصوصاً جهاد در راه خدا. 8 (ابن السبیل) یعنی مسافری که در سفر مانده و محتاج شده که به مقدار نیازش می تواند از زکات استفاده کند، هر چند در محل خود غنی و بی نیاز باشد.