با توجه به اینکه زیارت عاشورا از امام باقر علیه السلام نقل شده ، چگونه حدیث قدسی محسوب می شود؟

اگر منظور این است که حدیث قدسی از رسول الله - صلی الله علیه و آله و سلم- نقل می شود ، ولی این زیارت از امام باقر علیه السلام نقل شده است ، باید گفت که حدیث قدسی به رسول خدا- صلی الله علیه و آله و سلم- نازل می شود و علم ائمه اطهار علیهم السلام همان علم رسول الله - صلی الله علیه و آله و سلم- است و بازگو کردن احادیث قدسی توسط ائمه اطهار به این معناست که ائمه وارث علم رسول الله - صلی الله علیه و آله و سلم- می باشد.
زیارت عاشورا، زیارتی است که به وسیله آن در روز عاشورا و روزهای دیگر و شب های جمعه امام حسین علیه السلام زیارت می‌شود و بدان جهت به این نام مشهور شده است که امام حسین علیه السلام با یارانش در این روز به شهادت رسیدند؛ لذا در این روز مستحب مؤکد است زیارت آن حضرت اگر چه زیارت آن حضرت به این دعا و با این متن در هر حال مستحب بوده و دارای برکات بی‌شماری است که اکثر علمای بزرگ شیعه و مراجع تقلید از آن بهره‌مند شده و ذکر کرده‌اند لذا توصیه می‌شود که در خواندن این زیارت کوتاهی نشود که قلب را شفا و حوائج به سبب آن برآورده می‌شود.[1]
درباره سند آن باید عرض شود که: این زیارت از طریق صفوان از امام صادق علیه السلام و از اصحاب امام باقر علیه السلام نیز نقل شده[2] که هر دوی آنها از راویان بسیار معتبر شیعه می‌باشند ؛ امام صادق آن را به صفوان آموخته و قبولی آن را چه از دور باشد و چه از نزدیک، ضمانت کرده و فرمود :
ای صفوان ! من این دعا را از پدرم و پدرم از علی بن الحسین علیه السلام و او از امام حسین علیه السلام و امام حسین از برادرش امام حسن علیه السلام و او از امیرالمؤمنین و آن حضرت از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و رسول خدا از جبرئیل با همین ضمانت و جبرئیل از خداوند متعال نقل کرده است که خداوند متعال قسم خورده به ذات مقدسش که قبول کند از هر کس که به این دعا زیارت کند حسین بن علی علیه السلام را تمام حوائجش را بر آورده و او را از اهل بهشت قرارش بدهد.[3]
در اعتقاد شیعه سه نوع بیان از پیامبر به ما رسیده است:
1. آیات قرآن که وحی و جمله‌بندی و حقایق آن از خداست و پیامبر صلّی الله علیه و آله مبلغ آن می‌باشد؛
2. حدیث قدسی که انشاء و جمله بندی آن از خداست، ولی پیامبر اجازه ندارد آن را در میان آیات قرآن بگنجاند؛
3. حدیث نبوی که حقایق آن از خدا و الفاظ و جمله بندی آن با بیان پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می‌باشد.[4]
چنان که قرآن می‌فرماید: (وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحی)[5]؛ (پیامبر چیزی از خود نمی‌گوید بلکه هر چه او می‌گوید وحی است).
زیارت عاشورا ، حدیث قدسی و از نوع دوم می باشد و سند آن کاملاً معتبر است و بعضی نقل ها از صفوان حاکی از آن است که متن زیارت عاشورا توسط جبرئیل امین بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نازل شده و ایشان به امام علی(علیه السلام) و ایشان به امام حسن (علیه السلام) و ایشان به امام حسین(علیه السلام) و امام سجاد (علیه السلام) وامام باقر(علیه السلام) تعلیم کرده اند و لیکن تا زمان امام باقر(علیه السلام) مخفی بوده و متن زیارت در زمان امام باقر(علیه السلام)علنی شده است. به موجب این نقل، زیارت عاشورا ؛ حدیث قدسی است.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. شرح زیارت عاشورا، علی اصغر عزیزی تهرانی.
2. حماسة عاشورا به بیان حضرت مهدی (عج)، جلال برنجیان.
3. شرح زیارت عاشورا، میرزا محمد علی چهاردهی.

پی نوشتها:
[1] . رک : مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی؛ ورک : سید بن طاوس ؛ اقبال، قم، مرکز نشر تبلیغات اسلامی 1416، ج 3، ص 55؛ و رک : علامه سمنانی، منهاج العارفین، تهران، محمودی، ص 368.
[2] . دریائی، محمد رسول ؛ حماسه سیاسی تاریخی زیارت عاشورا، تهران، انتشارات جعفری ، چاپ اول ، 1371ه.ش ، ص 13.
[3] . شیخ عباس قمی، (پیشین) زیارت عاشورا.
[4] . شیرازی، حسن ؛ حدیث قدسی، قم، خزر، 1363 ه . ش ، ج 2 ، ص 3 .
[5] . نجم / 5.
منبع: اندیشه قم