با عرض سلامعلم و دانش با تکامل انسان و گذشت زمان همواره سیر تکاملی و صعودی داشته و گردونه دانش بشر هرگز از حرکت و جنبش و ترقی باز نمی ماند. استفاده از تجارب گذشتگان و شکوفائی بیشتر استعدادها، برای بشر راهی جز رشد و حرکت و کمال در جهت علم و آگاهی و دانش باقی نگذاشته است و این از سنت های الهی و قوانین حاکم بر نظام هستی است و مشاهده و تجربه و وجدان همه انسانها بر این مطلب شاهد و گواه می باشد. آنچه مهم است استفاده و بهره وری عاقلانه و منطقی و منطبق بر معیارهای الهی و ارزش های اخلاقی از نعمت آگاهی و علم و دانش است. اگر علم و دانش در خدمت عقلانیت و خردورزی و خدامحوری و اخلاق باشد، ثمره آن بهبود وضع زندگی انسان ها و فراهم شدن زمینه سعادت و تکامل بهتر و سریعتر او می باشد و انسان با آگاهی از رمز و راز طبیعت و اسرار خلقت و مقایسه ناچیز بودن علم و آگاهی اش با رازهای ناگشوده عالم و بی کرانگی علم خداوند در برابر علم و قدرت خداوند و عظمت بی انتهای او بیشتر سر تواضع و خاکساری فرود می آورد و این آگاهی و دانش در خدمت پرورش اخلاق نیک و تهذیب نقس و پرورش انسان های با فضیلت و متعالی می گردد، ولی اگر علم و دانش در خدمت هوا و هوس و سلطه جوئی و قدرت طلبی انسان قرار گیرد، سد راه تکامل و تعالی و ترقی روحی و معنوی او می گردد و علم و دانشی که باید نور و روشنائی و رهگشا و زمینه ساز رشد و سعادت باشد، برای انسان مایه عذاب و آفت و بلا می گردد و روز به روز بر تکبر و زورگوئی و حق ستیزی و خود محوری او می افزاید.زمان ظهور امام زمان -عجل الله تعالی فرجه- نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد و نه تنها علم و دانش سیر صعودی و رو به جلو خود را طی می کند بلکه سرعت حرکت گردونه دانش بسیار زیادتر و بیشتر خواهد بود به گونه ای که با قبل از ظهور قابل مقایسه نمی باشد. در حدیثی از حضرت صادق -علیه السلام- در این باره آمده است: (العلم سبعه و عشرون حرفا، فجمیع ما جائت به الرسل حرفان، فلم یعرف الناس حتی الیوم غیر حرفین، فاذا قام قائمنا -علیه السلام- اخرج الخمسه و العشرین حرفا، فبثها فی الناس و ضم الیها الحرفین، حتی یبثها سبعه و عشرین حرفا) یعنی علم و دانش بیست و هفت حرف دارد، همه علوم و دانشی که پیامبران برای بشر آورده اند دو حرف از آن است و مردم تا امروز جز این دو حرف را نمی دانند، ولی هنگامی که حضرت قائم -علیه السلام- قیام کند، بیست و پنج حرف باقیمانده را ظاهر می سازد و در بین مردم منتشر می سازد و آن دو حرف اول را نیز به آن می افزاید تا بیست و هفت حرف گردد.(سفینه البحار، ج2، ص227، ماده (علم))مفاد این حدیث شریف کنایه از این است که علم و دانش در زمان ظهور آن ولی خدا به اوج قله خود می رسد و همه اسرار و علوم بر بشر به برکت وجود آن سرور گشوده می گردد و انسان ها چنان به اوج علم و آگاهی می رسند که تا آن زمان در بین انسان ها بی سابقه و بی نظیر بوده است.ولی نکته مهم این است که چون در آن زمان با هدایت و ارشاد و ولایت، آن انسان کامل و آرزوی همه دل های مشتاق بشر به نهایت نیروی عقلانی و قوه خرد ورزی می رسد، چنانچه روایاتی بر این مطلب دلالت دارد، لذا علم و دانش و فن آوری و صنعت و اختراعات، در خدمت عقلانیت و نیروی خرد آنها قرار می گیرد و زمینه سعادت واقعی و بهره وری شایسته از علم و دانش فراهم می گردد و دانش و پیشرفت علمی به جای آن که اسیر دست نیروی شهوت و غضب و رذایل نفسانی انسان باشد تحت فرمان عقل و منطق قرار می گیرد و جایگاه مناسب و در خور خود را می یابد.در روایتی از حضرت باقر -علیه السلام- می خوانیم: (اذا قام قائمنا وضع الله یده علی رئوس العباد، فجمع بها عقولهم و کملت احلامهم) یعنی هنگام قیام و ظهور حضرت مهدی -علیه السلام- خداوند، دست لطف و عنایتش را بر سر مردم می کشد و در نتیجه عقل های پراکنده آنها جمع و متحد شده و خرد آنها کامل می گردد.(الشموس المضیئه، علی سعادت پرور، ص176، ح19)برای مطالعه بیشتر ر.ک:1. مهدی موعود(عج) ، ترجمه ج 52 بحار الانوار، علی دوانی2. دادگستر جهان، ابراهیم امینی3. عصر ظهور، علی کورانی4. منتخب الاثر، آیت الله صافی گلپایگانیموفق باشید
