مسلمانان
مسلمان کسی است که به دین اسلام باور دارد. حج یکی از فروع دین اسلام است.مسلمان باید به اصول دین هم ملزم باشد.
آیا در خرید کالا لازم به تحقیق در مورد رعایت قانون و شرع از طرف فروشنده در تهیه و توزیع کالا است؟ در خرید از بازار غیر مسلمانان چطور مخصوصا در زمینه خمس و طهارت؟
در خرید از بازار مسلمین نیاز به تحقیق نیست در مواردی که شک دارید حمل به صحت کنید و تحقیق و تفحص لازم نیست. اما در مورد گوشت های حلال و حرام تنها در صورتی می توان از آنها استفاده کرد که از بازار مسلمین گرفته شود.
در خرید از بازار مسلمین نیاز به تحقیق نیست در مواردی که شک دارید حمل به صحت کنید و تحقیق و تفحص لازم نیست. اما در مورد گوشت های حلال و حرام تنها در صورتی می توان از آنها استفاده کرد که از بازار مسلمین گرفته شود.
عنوان سوال:
آیا در خرید کالا لازم به تحقیق در مورد رعایت قانون و شرع از طرف فروشنده در تهیه و توزیع کالا است؟ در خرید از بازار غیر مسلمانان چطور مخصوصا در زمینه خمس و طهارت؟
پاسخ:
در خرید از بازار مسلمین نیاز به تحقیق نیست در مواردی که شک دارید حمل به صحت کنید و تحقیق و تفحص لازم نیست. اما در مورد گوشت های حلال و حرام تنها در صورتی می توان از آنها استفاده کرد که از بازار مسلمین گرفته شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مورد زیر شدیدا ابهام دارم لطفا تکلیف مرا از نظر شرعی بفرمایید: بنده تاجر یک شرکت معتبر و بین المللی در تهران میباشم که تجارت خرید و فروش خارجی شرکت را بنده انجام میدهم. همانطورکه حضرت عالی اطلاع دارید کلیه تجارت ها و نحوه معامله ها میان تمامی کشورها اعم از مسلمان و غیر مسلمان براساس قانون تجارت انجام میشود و هیچ کشوری خلاف آن را قبول ندارد. حال سوال بنده این است که آیا ما باید تحقیق کنیم که قانون تجارت بر اساس موازین اسلامی است تا معاملات ما شرعا حلال باشد یا لازم نیست؟ (باتوجه به اینکه این قانون تجارت را کشورهای اروپایی وضع کرده اند و مورد پذیریش تمامی کشورهای جهان است)
- از آنجائی که امکان تهیه یکباره جهیزیه برای دخترم را ندارم مجبورم به صور زیر عمل کنم: 1 - لوازم و وسایل مورد نیاز را می خرم و در محلی نگاهداری می کنم. آیا پس از گذشت یکسال با توجه به آنکه تا زمان ازدواج مورد مصرف قرار نخواهد گرفت خمس به آن تعلق می گیرد ؟ 2 – مقداری پول پس انداز می کنم تا به مقدار لازم برای تهیه جهیزیه برسد. با توجه به اینکه یکسال و یا بیشتر از مدت نگهداری این پول می گذرد آیا خمس به آن تعلق می گیرد ؟ 3 – سکه بهار آزادی خریدرای کرده ام و تا رسیدن مقدار آن به میزان لازم برای تهییه جهیزیه آن را خرج نمی کنم . آیا با توجه به اینکه امکان دارد یک سال و یا بیشتر از مدت نگهداری آنها بگذرد خمس به آن تعلق می گیرد. 4 – مبلغ لازم برای خرید جهیزیه را در بانک می گذارم. آیا پس از گذشت یکسال با توجه به دست نخورده ماندن پول خمس به آن تعلق می گیرد؟ حال خواهشمندم در هر مورد تعلق و یا عدم تعلق خمس به مورد ذکر شده را با حدود و شرایط دقیق معلوم بفرمائید. 5 - آیا به هدیه خمس تعلق می گیرد؟
- کاسبی هستم که نزدیک بیست سال به فروشندگی قطعات یدکی اتومبیل اشتغال دارم، امّا به جهت عدم پرداخت پورسانت به تعمیرکاران دچار مشکلات مالی عدیده ای شده ام از حضرت عالی استدعا دارم نظر مبارک خود را در مورد پرداخت درصدی از سود حاصله از فروش اجناس به تعمیرکاران اعلام بفرمایید (لازم به ذکر است که قریب به اتّفاق فروشندگان و مصرف کنندگان اعمّ از تعمیرکاران و ناظران خرید شرکتها، سازمانها و ادارات، قرارداد از قبل تعیین شده ای مبنی بر تهیّه لیست و فاکتور از سوی تعمیرکار یا ناظر خرید و پرداخت مبلغی از سوی فروشنده به وی تنظیم نموده اند) این امر موجب کسادی بیش از حد و رکود در کسب حقیر شده، زیرا به علّت خوف از شبهه شرعی آن تاکنون ریالی به عنوان پورسانت به احدی پرداخت نکرده ام؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کشاورزی که سال خمسی داشته مقداری از محصول کشاورزی خود را برای بذر کنار می گذارد و مقداری هم از بازار تهیه می کند، آیا پس از رسیدن سال خمسی، خمس به آنها تعلق می گیرد؟ و آیا در تعلق خمس فرقی بین دو صورت می باشد؟ و نیز آیا قیمت خرید را باید حساب کند یا قیمت روز محاسبه را؟
- [آیت الله نوری همدانی] مدت 8 سال قبل کفنی برای خودم از مشهد مقدس خریدهام اگر بخواهم امروز خمس آنرا بدهم آیا باید قیمت روز خرید را در نظر بگیرم یا قیمت بازار فعلی را - همچنین اگر یکبار خمس آنرا دادم دیگر دادن خمس آن لازم نیست؟
- [آیت الله بهجت] اخیرا پنیرهایی ساخت بعضی از کشورهای غیر اسلامی در بازار برخی از کشورهای اسلامی به فروش می رسد که بنا به اظهار بعضی افراد مطّلع، مایه ی اوّلیه ی آن از معده گوساله تازه به دنیا آمده، تهیّه می گردد و چون ذبح آن گوساله به طریق شرع مقدّس اسلام نمی باشد، استفاده از آن چگونه است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان ناچار باشد درآمد چند سال را برای تهیه سرمایه و ابزار کار پس انداز کند، آیا خمس آن واجب است؟ و نیز اگر ناچار باشد برای خرید خانه یا وسیله نقلیه مورد نیاز، چند سال پولش را پس انداز کند، آیا خمس آن لازم است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برخی با حمایت برخی تجّار محترم اقدام به تشکیل شرکتی کردهاند که هدف آن ایجاد تسهیلاتی در امر خرید وفراهم آوردن فرصتهای شغلی برای جوانان است این شرکت پس از هماهنگی با فروشگاهها و مراکز خرید اقدام به صدور و فروش کارتهایی موسوم به کارت تخفیف میکند خریداران این کارت میتوانند اجناس مورد نیاز خود را از فروشگاههای خاصّی با تخفیف ویژه خریداری کنند از آنجا که مؤسسین این شرکت تلاش دارند که تمامی معاملاتشان منطبق با موازین شرع باشد لطفانظرتان را در خصوص انطباق یا عدم انطباق دو قرارداد زیر با موازین اسلامی اعلام فرمائید: الف - شرکت از یک سو با خریداران کالا مواجه است و از سوی دیگر با فروشندگان. به خریداران کالا کارتی ارائه میکنند که به آنان امکان خرید توأم با تخفیف از فروشگاههای خاصّی را میدهد و در قبال این کارت که برای مدّت شش ماه اعتبار دارد مبلغ نود هزار تومان دریافت میکنند در قبال آن فروشندگان کالا نیز متعهد می‌شوند که تخفیف داده شده به خریداران صاحب کارت را پرداخت نمایند. ب - شرکت با ارسال سه برگه بازاریابی برای خریداران کارت تخفیف این امکان را فراهم میکند که خود اقدام به بازاریابی و فروش این کارتها بکنند از این رو هر متقاضی میتواند مبلغ لازم برای خرید کارت را پرداخت کند. یک سوّم از مبلغ مزبور به حساب شرکت واریز شده و یک سوّم دیگر به خود فروشنده تعلّق گرفته و یک سوّم آخر به فردی تعلّق میگیرد که فروشنده اوّلیه کارت به فروشنده فعلی بوده است که اصطلاحاسرگروه نام دارد اگر فروشنده فعلی در فروش سه برگه بازاریابی که به او تحویل شده تا دو ماه موفّق نشود این برگهها از اعتبار ساقط می‌شوند. نکته: کارتهای تخفیف ارائه شده محدودیتی در میزان خرید ندارند.
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی فروشنده کالا به صورت عمده فروشی است و به خریداران قبل از انجام معامله شرط مینماید: (در صورتی که سر موعد، نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام نکنید ملزم هستید ماهانه 10% فاکتور را به عنوان خرید کالای مدت دار پرداخت کنید) و خریدار قبول مینماید، سپس معامله قطعی صورت میگیرد. آیا این عمل مشمول پرداخت دیر کرد یا خسارت میباشد یا معامله شرعی انجام گرفته است؟ لازم به ذکر است خریدار با رضایت کامل نسبت به انجام معامله اقدام مینماید.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که از درآمد بین سال خود، آلات و ابزار کسب تهیه نموده و در آخر سال میخواهد خمس آنها را به عنوان سرمایه حساب کند، آیا باید قیمت فعلی آنها را در نظر بگیرید یا قیمت وقت خرید را؟ لازم به ذکر است که گاهی قیمت ابزارآلات بالا میرود و گاهی تنزّل پیدا میکند.
- [آیت الله خامنه ای] کسی که نیاز به تهیه یکی از لوازم خانگی مانند یخچال دارد و استطاعت خرید آن را یکجا ندارد و ماهیانه پولی پس انداز می نماید تا وقتی که پول به حد لازم رسید، آن را خریداری نماید، اکنون که سال خمسی او رسیده، آیا به پولی که به این منظور کنار گذاشته شده، خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا با توجه به اینکه سی دی های مذهبی اورجینال با قیمتهای گزافی در بازار به فروش می رسد و رایت شده آنها با قیمت بسیار کمتری در بازار به فروش می رسند رایت این سی دیها و خرید و فروش آن برای فروشنده و خریدار چه حکمی دارد ؟ لازم به ذکر است که قیمت سی دی های لهو ولعب و امکان دسترسی به آنها بیشتر از سی دی های مذهبی است . و این باعث شده که رواج سی دی های لهو و لعب در بین خانواده ها بیشتر از سی دی های مفید مذهبی است ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا با توجه به اینکه سی دی های مذهبی اورجینال با قیمتهای گزافی در بازار به فروش می رسد و رایت شده آنها با قیمت بسیار کمتری در بازار به فروش می رسند رایت این سی دیها و خرید و فروش آن برای فروشنده و خریدار چه حکمی دارد ؟ لازم به ذکر است که قیمت سی دی های لهو ولعب و امکان دسترسی به آنها بیشتر از سی دی های مذهبی است . و این باعث شده که رواج سی دی های لهو و لعب در بین خانواده ها بیشتر از سی دی های مفید مذهبی است ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- با لباسهای چرمی که از بازار مسلمانان تهیه می شود می توان نماز خواند هرچند شک داشته باشد که از حیوانی است که ذبح شرعی شده یا نه، اما اگر یقین داشته باشد که چرم را از ممالک غیر اسلامی آورده اند و فروشنده یک انسان لاابالی است که درباره آن تحقیق نکرده نماز با آن جایز نیست و اگر نداند چرم از بلاد اسلامی است یا غیر بلاد اسلامی اشکالی ندارد.
- گوشت هایی که در بازار مسلمانان فروخته می شود، یا مسلمانی برای انسان هدیه می آورد پاک و حلال است، و تحقیق و تفحّص درباره آن لازم نیست؛ ولی اگر بدانند آن مسلمان گوشتها را از کافر گرفته و رسیدگی لازم را نکرده، لازم است از آن اجتناب شود. اما چرم¬هایی که از بلاد کفّار می آورند پاک است، هر چند نمی توان با آن نماز خواند.
- هرگاه کافر ذمی زمینی را که از مسلمانی خریده به مسلمان دیگری بفروشد خمس ساقط نمی شود، همچنین اگر بمیرد مسلمانی آن زمین را از او به ارث ببرد احتیاط آن است که خمس آن را بپردازد، اگر کافر ذمی در موقع خرید زمین شرط کند که خمس آن را ندهد، یا شرط کند که فروشنده خمس آن را بدهد، شرط او باطل است و باید خمس آن را خودش بپردازد، ولی اگر شرط کند فروشنده به جای او مقدار خمس را بدهد عمل به این شرط لازم است.
- کسی که از اول تکلیف، خمس نداده و درآمدهایی پیدا کرده و وسایلی برای زندگی خود خریده است و الآن متوجه وظیفه خمس شده و می خواهد تکلیف خود را درباره آن ادا کند و زندگی خود را پاک نماید اگر از منافع کسب، چیزی را که به آن احتیاج ندارد خریده و یک سال از خرید آن گذشته باید خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه و چیزهای دیگری که به آنها نیاز دارد مطابق شأن خود خریده، پس اگر بداند در بین سالی که در آن سال فایده برده آنها را خریده است لازم نیست خمس آن را بدهد و اگر نداند که در بین سال یا بعد از تمام شدن سال بوده بنابر احتیاط واجب باید با حاکم شرع یا نماینده او مصالحه کند، یعنی تمام اموال مشکوک خود را حساب کرده و حاکم شرع بدهی او را از جهت خمس به مقداری تخمین می زند و با او مصالحه می کند و با پرداخت آن تمام اموالش پاک می شود.
- ک: شایسته است خطیب ملبس به عمامه و عبا باشد و بر عصا یا مانند آن تکیه کند و قبل از شروع به خطبه، به مأمومین سلام کند و سزاوار است مسائل مهم سیاسی و اجتماعی و اخلاقی مسلمین و جهان اسلام و آن منطقه را برای مردم شرح دهد و آنها را به وظایفشان در برابر این مسائل آشنا سازد و در برابر توطئه های دشمنان به آنها هشدار دهد. پس خطیب باید حداکثر استفاده را از خطبه ها برای تهذیب نفوس مردم و آگاه ساختن آنها از مسائل مهم روز بنماید که یکی از اهداف اصلی خطبه ها همین است. خطبه ها را با عبارات فصیح و گویا و بلیغ و مؤثر و نافذ ایراد نماید تا خطبه ها تأثیر لازم را در نفوس مسلمین بگذارد و از این فریضه عبادی سیاسی بهره گیری کامل شود; هرگز به سراغ مسائل تفرقه انداز نرود و مسلمین را به وحدت در مقابل دشمنان دعوت نماید و احتیاط واجب آن است که نمازگزاران هنگام ایراد خطبه با طهارت باشند و رو به امام نشینند و سکوت را رعایت کنند و به خطبه ها گوش فرا دهند، ولی اگر عمداً سخن بگویند، نماز جمعه آنها باطل نمی شود، هر چند کار خلافی کرده اند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .در خرید و فروش نقدی , پس از تمام شدن مع امله، خریدار مالک کالا و فروشنده , مالک بها می شود و هر کدام حقّ مطالبه مال خود را دارد و بر دیگری تحویل مال او لازم است . تحویل کالا یا بها، به این است که کالا در اختیار کامل خریدار قرار گیرد و بهای آن در اختیار کامل فروشنده , واقع شود.
- [آیت الله نوری همدانی] خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از دست مسلمان در بازار اسلام گرفته شود اشکال ندارد ولی اگر انسان بداند که آن مسلمان آن را از دست کافر گرفته و تحقیق نکرده که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده یا نه . معامله آن باطل یا حرام و محکوم به نجاست است و اگر از دست مسلمان در بازار کفاّر گرفته شود بنابر احتیاط لازم معامله آن باطل است مگر آنکه مسلمان با آن معامله پاک بودن کند و احتمال بدهیم که پاک بودن آن را بدست آورده است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از دست مسلمان در بازار اسلام گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر انسان بداند که آن مسلمان آن را از دست کافر گرفته و تحقیق نکرده که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده یا نه، معامله آن باطل است، و اگر از دست مسلمان در بازار کفار گرفته شود، بنابر احتیاط لازم معامله آن باطل است، مگر آن که مسلمان با آن معامله پاکبودن کند و احتمال داده شود که پاکبودن آن را به دست آورده است.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش گوشت هایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که آن حیوان مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است; اما خریدن چرم هایی که از بلاد کفّار می آورند جایز و پاک است. هر چند نماز با آن صحیح نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .زمینی که مسلمان به کافر ذمّی میفروشد، لازم نیست فروشنده شرط کند که ذمّی خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله خوئی] اگر کافر ذمی موقع خرید زمین شرط کند که خمس ندهد یا شرط کند که خمس بر فروشنده باشد، شرط او صحیح نیست و باید خمس را بدهد ولی اگر شرط کند که فروشنده مقدار خمس را از طرف او به صاحبان خمس بدهد، بر فروشنده لازم است که عمل به شرط نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ذمّی هنگام خریدن زمین از مسلمان، شرط کند که خمس به او تعلّق نگیرد یا اصل تعلّق خمس به عهده فروشنده باشد، چنین شرطی, به جهت خلاف شرع بودن , نافذ نیست , اگر ذمّی پذیرفته که خمس زمین خریداری شده به عهده اوست؛ ولی شرط کند که فروشند ه مسلمان از طرف او بپردازد، چنانچه فروشنده مسلمان قبول کند که دّیّن و بدهکاری ذمّی را بپردازد، چنین شرطی نافذ است؛ ولی تا زمانی که مسلمان به شرط وفا نکرده، ذمّی ضامن خمس است.
- [آیت الله سیستانی] روغن و سایر موادی که از حیوان بعد از جان دادنش گرفته شده است ، یا چرمی که از دست مسلمان گرفته شود و انسان بداند که آن مسلمان آن را از دست کافر گرفته و تحقیق نکرده است که از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده است یا نه ، هر چند محکوم به طهارت است ، و خرید و فروشش جایزاست ، ولی خوردن آن روغن و مانند آن جایز نیست .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ملخ را با دست یا به وسیله دیگری زنده بگیرند، خوردن آن حلال است و لازم نیست کسی که آن را میگیرد مسلمان باشد و در موقع گرفتن آن نام خدا را ببرد؛ ولی اگر ملخ مردهای از ممالک غیر اسلامی تهیّه شود یا از بازار اسلامی یا سرزمین اسلامی تهیّه شده ولی بدانیم که بدون تحقیق از ممالک غیر اسلامی وارد شده و معلوم نباشد که آن را زنده گرفتهاند یا نه، حرام است، چنانچه در مسأله 95 و 96 گذشت.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش گوشت هایی که از کشورهای غیراسلامی می آورند یا از دست کافر گرفته می شود باطل است، ولی اگر بداند که آنها از حیوانی است که مطابق قانون شرع یا با نظارت مسلمان ذبح شده. اشکال ندارد.