مهر المثل
ميزان مهريه زنان هم‌شأن
در مواردی که مهر المثل واجب می شود، آیا حدّاقل یا حدّاکثری وجود دارد؟
ظاهر این است که در مهر المثل حدّ معینی نیست، والاّ مهر المثل صدق نمی کند، و روایاتی که خلاف آن را بگوید ظاهراً معمول بهای اصحاب نیست.
ظاهر این است که در مهر المثل حدّ معینی نیست، والاّ مهر المثل صدق نمی کند، و روایاتی که خلاف آن را بگوید ظاهراً معمول بهای اصحاب نیست.
پاسخ:
ظاهر این است که در مهر المثل حدّ معینی نیست، والاّ مهر المثل صدق نمی کند، و روایاتی که خلاف آن را بگوید ظاهراً معمول بهای اصحاب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مواردی که برای ازاله بکارت مهر المثل تعیین شده، مثل موردی که با انگشت ازاله بکارت گردد، چنانچه میزان مهر المثل از دیه کامله یک زن بیشتر باشد، آیا مجنیّ علیها به میزان دیه کامله استحقاق دارد، یا زائد بر دیه هم قابل مطالبه است؟ همانند موردی که هرگاه کسی موی زنی را از بین ببرد، ولی دوباره بروید، مقرّر شده اگر مهر المثل بیشتر از دیه کامل باشد، فقط به مقدار دیه بپردازد. در مورد سؤال چگونه است؟
- آیا زنای به عنف نسبت به غیر باکره، مهر المثل دارد؟
- آیا زنای به عنف نسبت به غیر باکره، مهر المثل دارد؟
- چنانچه مردی یک بار اقرار به زنا کند، آیا می توان او را به پرداخت ارش البکارة، یا مهر المثل (در صورت تحقّق شرایط آن،) محکوم کرد؟
- چنانچه مردی یک بار اقرار به زنا کند، آیا می توان او را به پرداخت ارش البکارة، یا مهر المثل (در صورت تحقّق شرایط آن،) محکوم کرد؟
- دختر خانمی ازدواج نموده، و پس از آن طبق نظر متخصّصان و اقرار خانواده و خود دختر، معلوم شده که قبل از ازدواج دارای مرتبه ای از جنون بوده، و اکنون ادامه زندگی با ایشان غیر ممکن است. آیا شوهر حقّ فسخ دارد؟ و در صورت فسخ، آیا زوجه مستحقّ مهر المثل است، یا مهر المسمّی؟
- دختر خانمی ازدواج نموده، و پس از آن طبق نظر متخصّصان و اقرار خانواده و خود دختر، معلوم شده که قبل از ازدواج دارای مرتبه ای از جنون بوده، و اکنون ادامه زندگی با ایشان غیر ممکن است. آیا شوهر حقّ فسخ دارد؟ و در صورت فسخ، آیا زوجه مستحقّ مهر المثل است، یا مهر المسمّی؟
- زنی در اثر تفخیذ اجباری حامله شده، و بر اثر وضع حمل بکارت وی زائل گشته است. آیا دیه، یا ارش البکارة، یا مهر المثل، به وی تعلّق می گیرد؟
- در تجاوز به عنف، به زن تجاوز شده مهر المثل تعلّق می گیرد، حال اگر آن زن از دنیا رفته باشد، آیا حقّ مطالبه مهرالمثل به ورثه منتقل می شود؟
- اگر زوجه قبل از نزدیکی فوت کند آیا وراث او مالک نصف مهر می شوند یا تمام مهر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] مهر المثل چیست؟
- [آیت الله سیستانی] در صورت ثبوت مهر آیا مهر المثل نکاح دائم را ضامن است یا منقطع ؟
- [آیت الله نوری همدانی] ب: در صورت ثبوت مهر، آیا مهر المثل نکاح دایم را ضامن است یا منقطع؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در زنا به عنف زانی ضامن مهر المثل می باشد ؟
- [آیت الله نوری همدانی] الف: آیا در زنای به عنف با ثیّبه، زانی ضامن مهر المثل میباشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که بکارت وی در اثر زایمان ناشی از تلقیح مصنوعی (اعم از تلقیح نطفه همسر یا غیر همسر) ازاله شده است مستحق تمام مهر یا مهر المثل است یا مستحق نصف مهر؟
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه بین زوجین راجع به تعیین مهر ضمن عقد نکاح اختلاف شود و یکی از آنها مدعی باشد که مهر به مقدار معیّنی تعیین شده و دیگری بگوید مهر مورد توافق قرار نگرفته و بنابر این باید مهر المثل داده شود که ممکن است مهرالمثل بیشتر یا کمتر از مهرالمسمّایی باشد که دیگری ادعا دارد، در صورت عدم وجود بیّنه ادعای کدام یک از آنان پذیرفته می‌شود؟
- [آیت الله سبحانی] در عقد نکاح، یک جلد کلام الله و یک شاخه نبات به عنوان مهریه تعیین نموده اند آیا زوجه می تواند با ادعای مالیت نداشتن مهر، آن را به منزله عدم و یا عدم تناسب با حیثیت خانوادگی و یا عدم تناسب عرفی تقاضای تعیین مهر المثل نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فقها در مورد ازاله بکارت در اثر زنا مهر المثل را معین کرده اند. نحوه محاسبه آن چگونه است؟ و آیا نحوه پرداخت آن بصورت حال است یا مانند دیه مؤجّل است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر زنی برای اینکه چادرش را از روی مهر بردارد سرش را از روی مهر بلند کند و دوباره روی مهر بگذارد، نماز او چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- تعیین مهر در عقد دائم واجب نیست و بدون آن عقد صحیح است، ولی بعداً چنانچه با زن نزدیکی کند باید مهر او را مطابق معمول زنهایی که مثل او هستند بدهد.
- در صورتی که مدتی برای دادن مهر در عقد تعیین نشده باشد زن حق دارد مهر خود را فوراً مطالبه کند، بلکه می تواند پیش از گرفتن مهر از نزدیکی کردن شوهر جلوگیری کند، چه شوهر توانایی بر دادن مهر را داشته باشد یا نه، مگر این که عدم توانایی او قرینه بر این باشد که مهر از اول بر ذمه بوده نه بصورت نقدی.
- هرگاه به خاطر ناتوانی مرد از نزدیکی، زن عقد را به هم زند، شوهر باید نصف مهر او را بپردازد، ولی اگر به خاطر یکی دیگر از عیبهایی که گفته شد مرد یا زن عقد را به هم بزند اگر باهم نزدیکی نکرده باشند چیزی بر مرد نیست و اگر کرده باشند بنابر احتیاط واجب باید تمام مهر را بپردازد.
- پیشانی باید روی چیزی قرار گیرد که سجده بر آن صحیح است و شرح آن به خواست خدا در مسائل آینده ذکر می شود و اگر حایلی در این وسط باشد مانند موی سر یا چرک بودن مهر به حدی که پیشانی به خود مهر نرسد سجده باطل است، ولی تغییر رنگ مهر اشکالی ندارد.
- احتیاط واجب آن است که صیغه طلاق مبارات را به طریق زیر بخوانند، اگر خود شوهر صیغه را می خواند و مثلاً اسم زن (فاطمه) است می گوید: (بارأْت زوْجتی فاطمة علی ما بذلتْ فهی طالقٌ) یعنی مبارات کردم(1) زنم فاطمه را در مقابل مهر او، پس او رها است (و اگر چیزی غیر مهر را می دهد باید آن را نام ببرد) و در صورتی که وکیل مرد بخواهد صیغه را بخواند می گوید: (بارأْت زوْجة موکلی فاطمة علی ما بذلتْ فهی طالقٌ) البته قبلاً باید زن مهر خود بلکه چیزی کمتر از آن را به شوهر در برابر طلاق مبارات بخشیده باشد. 1. یعنی از هم جدا شدیم.
- مالی را که شوهر برای طلاق مبارات می گیرد باید بیشتر از مهر نباشد بلکه احتیاط واجب آن است که کمتر باشد، ولی در طلاق خلع هر مقدار باشد اشکال ندارد.
- در ازدواج موقت باید مقدار وقت و مقدار مهر تعیین شده باشد و بدون آن باطل است.
- هرگاه در پیشانی دمل و مانند آن باشد و نتواند آن را بر مهر و مانند آن بگذارد می تواند مهر را درکنار پیشانی یا در هر دو طرف قرار دهد و مهر را در هر دو طرف آن قدر از زمین بلند کند که دمل در وسط آن قرار گیرد به شرط این که از چهار انگشت بسته بلندتر نباشد و هرگاه دمل یا زخم تمام پیشانی را گرفته باشد باید به یکی از دو طرف بیرون پیشانی سجده کند و اگر ممکن نیست چانه را بر مهر می گذارد و اگر آن هم ممکن نیست هر جای از صورت که ممکن شود بر مهر بگذارد و اگر به هیچ جای از صورت ممکن نشود باید به اندازه ای که می تواند خم شود.
- مرد می تواند مدّت ازدواج موقّت را ببخشد و به آن پایان دهد، و در این صورت باید تمام مهر را بدهد؛ خواه دخول شده باشد یا نه.
- هرگاه زن و شوهر یکدیگر را نخواهند و زن مهر خود یا مال دیگری را به مرد ببخشد که او را طلاق دهد آن را طلاق مبارات گویند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کاری کند که بکارت دختری از بین برود، یا با او به غیر عنف زنا کند و بکارتش را از بین ببرد، دیه آن مهر المثل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد؛ واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله خوئی] اگر زن مهر خود را به شوهر صلح کند که زن دیگر نگیرد، واجب است که زن مهر را نگیرد و شوهر هم با زن دیگر ازدواج نکند.
- [آیت الله سیستانی] – حداقل مدّت اعتکاف سه روز است، و اعتکاف در کمتر از سه روز صحیح نیست و اما برای آن حداکثری نیست همچنان که توضیح آن در مسأله (1721) گذشت. پنجم: معتکف در ایام اعتکاف روزه باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر شوهر در عقد مثلاً شرط کند که زن باکره باشد ، و بعد از عقد معلوم شود که باکره نبوده است میتواند عقد را بهم بزند ، ولی اگر بهم نزند ، یا شرط نکرده باشد ولی به اعتقاد بکارت ازدواج کرده باشد میتواند با ملاحظه نسبت تفاوت بین مهر المثل باکره ، و غیر باکره از مهری که قرار دادهاند کم کند ، و اگر داده است پس بگیرد ، مثلاً اگر مهر او (100) دینار باشد و مهر زنی مانند او اگر باکره باشد (80) دینار و اگر باکره نباشد (60) دینار باشد ، که تفاوتش 41 (25) دینار است ، از (100) دینار که مهر اوست کم می‌شود .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در سجده اوّل، مهر به پیشانی بچسبد واجب است آن را جدا کند و اگر بدون این که مهر را بردارد، دوباره به سجده رود، احتیاط واجب آن است که نماز را اعاده نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر در عقد مهر را معیّن نکنند و یا چیز حرامی را مهر قرار دهند نظیر آلات قمار عقد صحیح است و باید مهر او مطابق مهر زنهایی که مثل او هستند داده شود.
- [آیت الله مظاهری] مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده میکند باید تمیز باشد پس اگر مهر به قدری چرک باشد که پیشانی به خود مهر نرسد سجده باطل است ولی اگر مثلاً رنگ مهر تغییر کرده باشد اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در سجده اول مهر به پیشانی بچسبد باید برای سجده دوم مهر را بر دارد