انحلال
زوالِ صورتِ چیزی را انحلال می‌گویند و از آن در اصول فقه، کتب قواعد فقهی و نیز بابهای عقود و ایقاعات فقه سخن رفته است.
آیا زنا و لعان و ظهار و ایلا و انحلال عقد ناشی از کفر عدّه دارند؟ اگر دارند هر کدام چقدر است؟
هر نوع جدایی زن از مرد بعد از انجام عقد و دخول، عدّه دارد و در مورد زنا نیز احتیاط آن است که به اندازه ی یک بار عادت و پاک شدن از نکاح خودداری کنند.
هر نوع جدایی زن از مرد بعد از انجام عقد و دخول، عدّه دارد و در مورد زنا نیز احتیاط آن است که به اندازه ی یک بار عادت و پاک شدن از نکاح خودداری کنند.
عنوان سوال:
آیا زنا و لعان و ظهار و ایلا و انحلال عقد ناشی از کفر عدّه دارند؟ اگر دارند هر کدام چقدر است؟
پاسخ:
هر نوع جدایی زن از مرد بعد از انجام عقد و دخول، عدّه دارد و در مورد زنا نیز احتیاط آن است که به اندازه ی یک بار عادت و پاک شدن از نکاح خودداری کنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زنا در عدّه عقد موقّت چه حکمی دارد؟ آیا موجب حرمت ابدی می شود؟ فتوای امام(قدس سره) در این مورد چیست؟
- زنا در عدّه عقد موقّت چه حکمی دارد؟ آیا موجب حرمت ابدی می شود؟ فتوای امام(قدس سره) در این مورد چیست؟
- اگر لعان صورت بگیرد، با توجه به اینکه در این صورت عقد نکاح فسخ می‌شود، آیا شرط ضمن عقد نکاح (تنصیف) نیز بلااثر خواهد شد؟
- دختری در ایّام عقد با یک نفر زنا کرده است، شوهرش که فعلا صورت عقدش معلوم نیست، او را طلاق داده و بعد از طلاق، زانی این دختر را عقد کرده است آیا این عقد شرعاً درست است؟
- اگر کسی از دو تا خواهر یکی را به عقد خود در آورد چه دایم باشد یا منقطع بعد از طلاق در عقد دائم، و بعد از بخشیدن و یا تمام شدن مدت در عقد منقطع، آیا قبل از تمام شدن عدّه می تواند خواهر دیگر او را به عقد خود در آورد یا لازم است تا تمام شدن عدّه اش منتظر بماند؟
- اگر کسی از دو تا خواهر یکی را به عقد خود در آورد چه دایم باشد یا منقطع بعد از طلاق در عقد دائم، و بعد از بخشیدن و یا تمام شدن مدت در عقد منقطع، آیا قبل از تمام شدن عدّه می تواند خواهر دیگر او را به عقد خود در آورد یا لازم است تا تمام شدن عدّه اش منتظر بماند؟
- آیا در عقد موقت نزدیکی از پشت باعث می شود تا زن عدّه نگه دارد؟
- زنی طلاق خلع گرفته ولی چون مکان جدا زندگی کردن او حدود سه ماه دیگر آماده می شود به پیشنهاد مرد برای اینکه این مدت را محرم باشند، یک روز بعد از طلاق خلع ، عقد موقتی به مدت 80 روز انجام می شود و آنها تصور می کردند که این مدت عقد موقت به عنوان عده طلاق خلع محسوب می شود و بعد از اتمام عقد موقت فقط زن باید عده عقد موقت را نگه دارد، لیکن بعد از یک روز که البته نزدیکی هم صورت گرفته به آنها گفته می شود که عده طلاق خلع بعد از تمام شدن مدت عقد موقت شروع می شود حال سؤال این است: آیا با توجه به جهل در مورد عده طلاق خلع، عقد موقت صحیح است؟ و اگر جواب مثبت است آیا عده طلاق خلع بعد از اتمام مدت عقد موقت شروع می شود؟ آیا جاهل بودن به حکم تغییری در این زمان دارد ؟
- زمان عدّه در عقد موقت دو ماه کامل است یا به اندازه اینکه دو ماه عادت ماهیانه شدن؟
- آیا برای تبدیل ازدواج دائم به موقّت غیر از طلاق و انجام عقد موقّت راهی وجود دارد؟ و اگر ندارد آیا عدّه نگهداشتن لازم است یا شوهر سابق در عدّه می تواند زن را متعه کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] لعان چیست؟ و آیا در لعان باید عده نگهداشت؟
- [آیت الله سبحانی] در عقد موقّت، مرد به قصد انحلال عقد، صیغه نامه را پاره می کند، آیا دلیل بر بذل مابقی مدت است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا زنا عدّه دارد؟
- [آیت الله بهجت] زنی که در دوران عقد یا زمان عدّه مرتکب زنا شود و بعدا با اطلاع ولیّ او از این موضوع، به عقد زانی درآید، ازدواج آن ها جایز است؟ حکم فرزندانی که حاصل می شود چه می باشد؟
- [سایر] دختری را یک بار با 500 هزار تومان و پس از چند ماه با مهریه سی سکه بهار آزادی عقد دومی میخوانند بدون انحلال عقد اول اینک کدام یک بر عهده پسر است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توجه به سؤال قبل، آیا در عدّه عقد صحیح است یا باید پس از عده عقد بخوانند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا زنا عدّه دارد؟ در صورتی که با زانیه ازدواج موقت انجام شده باشد، چطور؟
- [آیت الله بروجردی] زنی از زنا حمل برداشته تا وضع حمل عدّه دارد یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] زوجه ای العیاذ بالله از زنا حامله شده، و طلاق داده شده است. آیا عدّه او وضع حمل است، یا عدّه غیر حامله را دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر ضمن عقد منقطع، شرط نفقه شده باشد آیا این شرط صحیح است و بر فرض صحت تاییدیّه نفقه از ناحیه زوج وتحقق تخلف شرط آیا زوجه می تواند تقاضای انحلال نکاح را بنماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه کسی با زنی که شوهر ندارد و در عده کسی نیست زنا کند جایز است او را بعداً به عقد خود درآورد و اگر بچه ای از آنان متولد شود و ندانند از نطفه حلال است یا حرام آن بچه حلال زاده است.
- زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید، همچنین مرد مسلمان نمی تواند بنابر احتیاط با زن کافر ازدواج دائم کند ولی ازدواج موقت با زنان اهل کتاب مانند یهود و نصاری مانعی ندارد.
- هرگاه زنی را که در عدّه دیگری است برای خود عقد کند چنانچه مرد و زن یا یکی از آنان بداند زن در عدّه است و نیز بداند عقد کردن زن در عدّه حرام است آن زن بر او حرام ابدی می شود، خواه با او نزدیکی کرده باشد یا نه، ولی اگر هیچ کدام نمی دانسته اند زن در عدّه است، یا نمی دانسته اند عقد کردن زن در عدّه حرام است، اگر باهم نزدیکی کرده باشند زن بر او حرام می شود و اگر نزدیکی نکرده باشند حرام نمی شود. و اگر عقد را وکیل آنها خوانده باشد نه خودشان، در هیچ یک از دو صورت، حرام ابدی حاصل نمی¬شود و پس از عدّه می توانند ازدواج کنند.
- هرگاه زنی را برای خود عقد کند تا وقتی آن زن در عقد اوست نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج کند، خواه عقد دائم باشد یا موقت، حتی بعد از طلاق مادام که در عده است، در صورتی که عده رجعی باشد (که شرح آن در کتاب طلاق خواهد آمد)، نمی تواند خواهر او را بگیرد و احتیاط مستحب آن است که در عده طلاق بائن که شرح آن خواهد آمد با او ازدواج نکند، همچنین در عده متعه، خواه بعد از تمام شدن مدت باشد و یا بخشیدن مدت.
- زن مسلمان نمی تواند به عقد کافر درآید، ولی مرد مسلمان می¬تواند با زنان اهل کتاب مانند یهود و نصاری ازدواج کند.
- : اگر با زنی که در عدّه دیگری است زنا کند خواه طلاق رجعی باشد یا غیر رجعی، پس از سپری شدن عدّه، بنابر احتیاط واجب نمی تواند با او ازدواج کند؛ ولی اگر حکم را نمی دانسته و ازدواج کرده، می تواند به زندگی خود ادامه دهد.
- زن می تواند در بین عده طلاق خلع یا مبارات از بخشش خود برگردد و اگر بر گردد شوهر می تواند رجوع کند و بدون عقد دوباره او را همسر خود قرار دهد.
- اگر مردی زنی را فریب دهد که از شوهرش طلاق بگیرد و همسر او شود طلاق و عقد آن زن صحیح است، ولی هر دو معصیت بزرگی انجام داده اند (البته این در صورتی است که قبلاً زنا با آن زن نکرده باشد و الا بر او حرام ابدی است).
- هرگاه همسرش را دوبار طلاق دهد بعد عقدش کند و یا به او رجوع کند (و بنابر احتیاط واجب در هر بار نزدیکی نماید و بعد از دیدن حیض و پاک شدن او را طلاق دهد) در مرتبه سوم که او را طلاق داد آن زن بر او حرام می شود و تنها در صورتی بر او حلال خواهد شد که بعد از گذشتن عده به عقد دائم شوهر دیگری درآید و با او نزدیکی کند، سپس او را طلاق دهد، بعد از عده شوهر اول می تواند با او ازدواج کند.
- طلاق بر دو قسم است: (طلاق بائن) و (طلاق رجعی) طلاق بائن آن است که مرد در آن حقّ رجوع به زن خود را ندارد، (منظور از رجوع آن است که مرد بدون عقد با زن آشتی کند و او را مجدّداً به همسری بپذیرد) طلاق بائن بر پنج قسم است: 1 طلاق زنی که نُه سالش تمام نشده. 2 طلاق زن یائسه، یعنی زنی که بیشتر از 50 سال دارد. 3 طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد، با او نزدیکی نکرده باشد. 4 طلاق سوم زن سه طلاقه. 5 طلاق خلع و مبارات که شرح آن بعداً خواهد آمد: و غیر اینها را طلاق رجعی گویند، که تا وقتی زن در عدّه است مرد می تواند به او رجوع کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند ان زن بنابر احتیاط بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند بعد می تواند اورا عقد نماید و معنی طلاق رجعی و طلاق باین وعده متعه و عده وفات در احکام طلاق خواهد امد
- [آیت الله اردبیلی] مرد حق ندارد به مجرّد احتمال یا گمان و یا شایعههای بیاساس، به زن خود نسبت زنا بدهد و یا فرزندی را که از زن او متولّد شده و ممکن است از او باشد، از خود نفی کند و اگر شوهر به زن نسبت زنا داد، حدّ قذف بر او جاری می‌شود، مگر این که چهار شاهد عادل نزد حاکم شرع بر آن اقامه کند و یا نزد حاکم شرع (لِعان) کند که در این صورت بر زن حدّ زنا جاری می‌شود، ولی اگر در مقابلِ لعان مرد، زن نیز نزد حاکم شرع لعان کند، حدّ از او نیز برطرف می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدّه متعه یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با او ازدواج نکند ومعنای طلاق رجعی وطلاق بائن وعدّه متعه وعدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله مظاهری] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام ابدی می‌شود، ولی اگر با زنی که در عدّه متعه، یا طلاق بائن، یا عدّه وفات است یا شوهر دارد، زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید، گرچه مطلقاً پرهیز از این ازدواج سزاوار است.
- [آیت الله سبحانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّه متعه، یا طلاق بائن، یا عده وفات است زنا کند، بعداً می تواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است، زنا کند آن زن بر او بنابر احتیاط واجب حرام می شود. و اگر با زنی که در عده متعه، یا طلاق باین، یا عده وفات است زنا کند، بعداً می تواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند. و معنای طلاق رجعی و طلاق باین و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، بنابر احتیاط واجب آن زن بر او حرام می‌شود و اگر با زنی که در عدّه ازدواج موقّت یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعد میتواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّه ازدواج موقّت و عدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [امام خمینی] اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه، یا طلاق بائن، یا عده وفات است زنا کند، بعدا می تواند او را عقد نماید، اگر چه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با زنی که در عدّة طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّة متعه ، یا طلاق بائن ، یا عدّة وفات است ، زنا کند بعداً می تواند او را عقد نماید ، اگر چه احتیاط مستحّب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عدّة متعه و عدّة وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد .
- [آیت الله سبحانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عدّه متعه، یا طلاق بائن، یا عده وفات است زنا کند، بعداً می تواند او را عقد نماید، اگرچه احتیاط مستحب آن است که با او ازدواج نکند و معنای طلاق رجعی و طلاق بائن و عده متعه و عده وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.