نایب
كسی كه عملی را بجای ديگری انجام دهد (مانند نيابت در حج)
کسانی که از رمی در روز معذورند، آیا لازم است نایب بگیرند تا رمی در روز انجام شود، یا می توانند خودشان در شب رمی کنند؟
تا بتوانند در شب رمی کنند، نایب گرفتن اشکال دارد.
تا بتوانند در شب رمی کنند، نایب گرفتن اشکال دارد.
عنوان سوال:
کسانی که از رمی در روز معذورند، آیا لازم است نایب بگیرند تا رمی در روز انجام شود، یا می توانند خودشان در شب رمی کنند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر مردی که میتواند در روز رمی کند برای رمی زنی نایب شود آیا میتواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- هرگاه مردی که قادر است رمی را در روز انجام دهد، نایب زنی در رمی جمرات شود، آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- اگر مردی که می تواند در روز رمی کند برای رمی زنی نایب شود آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- هرگاه مردی که قادر است رمی را در روز انجام دهد، نایب زنی در رمی جمرات شود، آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- اگر مردی که می تواند در روز رمی کند برای رمی زنی نایب شود آیا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد؟
- فرموده اید: (رمی در شب دهم برای زنان جایز است، خواه توانایی رمی در روز را داشته باشند یا نه). آیا با این حال زنان می توانند نایب شوند؟
- فرموده اید: (رمی در شب دهم برای زنان جایز است، خواه توانایی رمی در روز را داشته باشند یا نه). آیا با این حال زنان می توانند نایب شوند؟
- افرادی که از انجام آن دسته از مناسک حج معذورند که حتّی ترک عمدی آن ضرری به حج نمی زند، مانند رمی جمرات در روز یازدهم و دوازدهم، و بیتوته در منی در شبهای مذکور، آیا چنین اشخاصی می توانند نایب شوند؟
- شخصی جهت رمی جمرات نایب شده است. آیا می تواند شبانه رمی نیابتی را انجام دهد؟ همچنین کسی که در تمام مناسک حج نایب شده، و از ابتدا می دانسته که نمی تواند رمی کند، یا نمی تواند در روز رمی نماید، یا نسبت به رمی در روز کوتاهی می کند، حکمش چیست؟
- شخصی جهت رمی جمرات نایب شده است. آیا می تواند شبانه رمی نیابتی را انجام دهد؟ همچنین کسی که در تمام مناسک حج نایب شده، و از ابتدا می دانسته که نمی تواند رمی کند، یا نمی تواند در روز رمی نماید، یا نسبت به رمی در روز کوتاهی می کند، حکمش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر خانمها نتوانند در روز رمی انجام دهند آیا جایز است نایب بگیرند یا این که لازم است خودشان شب یازدهم و دوازدهم رمی نمایند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا بانوان می توانند در شب رمی کنند؟ و در صورت جواز، آیا این امر اختصاص به بانوانی دارد که از رمی در روز معذورند، یا بطور مطلق برای بانوان رمی در شب جایز است؟ و آیا اختصاص به رمی روز دهم دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسانی که در روز معذور از رمی هستند و شب می توانند رمی نمایند ایا می توانند برای رمی در روز نایب بگیرند
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مردی که می تواند در روز رمی نماید برای رمی زنی نایب شود ایا می تواند رمی زن را در شب انجام دهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در شب عید که زنها و پیرمردها وارد منی شده و برای رمی پای جمره عقبه حاضر می شوند بعضی از آنها از رمی معذور هستند و باید نایب بگیرند آیا می توانند همان شب برای رمی نایب بگیرند و مجزی است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در رمی جمرات نایب شده ایا می تواند شب رمی کند یا نه و همچنین کسی که در اصل حج نایب باشد و از ابتدا می دانسته که نمی تواند رمی کند یا نمی تواند روز رمی کند و یا در رمی روز مسامحه و اهمال کند حکمش چیست
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به این که بانوان میتوانند رمی روز دهم را در شب انجام دهند، آیا لازم است رمی آنها در شب عید باشد یا در شب یازدهم نیز جایز است؟ و در فرض جواز، در صورتی که زن در اعمال حج، نایب دیگری باشد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زنان و معذورینی که قبل از نیمه شب وقوف مشعر را درک می کنند و بعد از ان برای رمی جمره عقبه در همان شب عید به منی می ایند ایا می توانند در صورت عدم توان نسبت به رمی همان شب برای رمی نایب بگیرند یا نیابت در رمی به روز عید موکول شود
- [امام خمینی] رمی جمرات در روز برای جانبازان ممکن نیست و در شب حرکت دادن آنها مشکل است، آیا میتوانند نائب بگیرند؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که در ازدحام جمعیت معذور از رمی جمرات است، بهتر است نایب بگیرد یا در وقت دیگری که ازدحام نیست، رمی کند؟ و اگر به این منظور نایب گرفت او حتماً باید در وقت رمی کند یا می تواند در شب رمی نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آنچه برای قصد اقامه که در مسأله پیش گفته شد لازم است ماندن ده روز است و اما شب قبل از آن و شب بعد از آن لزومی ندارد، بنابراین اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز دهم بماند (یعنی ده روز و نه شب) باید نماز را تمام بخواند، همچنین اگر مثلاً قصدش این باشد که از ظهر روز اول تا ظهر روز یازدهم توقف کند.
- لازم نیست جزئیات و خصوصیات عملی که نذر کرده مطلوب باشد، همین اندازه که اصل آن شرعاً مطلوب باشد کافی است، مثلاً اگر نذر کند شب اول هر ماه نماز شب بخواند صحیح است و باید به آن عمل کند، یا اگر نذر کند در محل خاصی فقرا را اطعام نماید باید مطابق آن عمل نماید.
- وقت نافله شب بنابر احتیاط از نصف شب است تا اذان صبح، ولی بهتر است در موقع سحر یعنی در ثلث آخر شب بخواند.
- کسی که خودش توانایی بر تیمم ندارد باید نایب بگیرد، یعنی کسی دستهای او را بر زمین زند، و اگر ممکن نیست، بر زمین بگذارد و بعد با دست خودش او را تیمم دهد، اگر این هم ممکن نباشد باید نایب دست خود را بر چیزی که تیمم بر آن صحیح است بزند و بر پیشانی و دستهای او بکشد.
- آخر وقت نماز عشا نصف شب است و احتیاط واجب آن است که شب را از اول غروب آفتاب تا اذان صبح حساب کند ولی برای نماز شب و مانند آن تا اول آفتاب حساب کند.
- اگر نایب بگوید نماز را خوانده ام تنها به گفته او نمی توان قناعت کرد مگر این که فرد مورد اطمینانی باشد.
- نماز وحشت را در هرموقع از شب اول قبر می تواند به جا آورد، ولی مناسبتردر اول شب بعد از نماز عشا است.
- مساله 702- از یازده رکعت نافله شب هشت رکعت را به نیت (نافله شب) و دو رکعت آن به نیت (نافله شفع) و یک رکعت به نیت (نافله وتر) به جا می آورد.
- کافی است که در هر شب از ماه مبارک رمضان برای روزه فردا نیت کند، ولی بهتر است که در شب اول ماه، علاوه براین، نیت روزه همه ماه را نیز بنماید.
- شخص نایب باید خود را به جای میت فرض کند و عبادتی را که بر ذمه اوست قضا نماید و اگر عملی را انجام دهد و ثواب آن را برای او هدیه کند دین او ادا نمی شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] کسی که در ترک محرّمات حجّ یا در به جا آوردن اعمال حجّ به طور متعارف معذور است نظیر اینکه باید زیر سایه برود یا در طواف و رمی نایب بگیرد یا به ناچار باید بعد از نیمهشب از مشعر به منی رود میتواند نایب شود و حجّی که مطابق وظیفه خود به جا میآورد کافی از حجّ منوب عنه (کسی که او را نایب کرده است) میباشد.
- [آیت الله مظاهری] نیابت در حجّ نظیر نیابت در بقیه عبادات جایز است و لازم نیست نایب بالغ و عاقل و رشید باشد و اگر کسی که آنها را نایب کرده است (منوب عنه) اطمینان داشته باشد که عمل را به جا میآورند و بعداً هم اطمینان پیدا کند که عمل را به طور صحیح به جا آوردهاند نیابت آنها صحیح است و همچنین لازم نیست ذمّه نایب در سال نیابت مشغول به حجّ واجب نباشد و اگر نایب حجّ واجب خودش به ذمّهاش باشد میتواند نایب شود و حجّ او صحیح است گرچه گناه کرده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در جایی که وصیت شده برای عبادتی نایب بگیرند و بر ولیّ نیز لازم بوده که برای میت نایب بگیرد، نایب باید بین فتاوای وصیتکننده یا مرجعش و فتاوای ولیّ میت یا مرجع تقلیدش احتیاط کند و نیز باید به تفصیلی که در مسأله 1551 گذشت، فتاوای خود یا مرجع تقلیدش را نیز رعایت کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسانی که خود مستطیع هستند تا حج خود را بجا نیاوردهاند، نباید در انجام حجّ نایب دیگری بشوند و اگر انجام بدهند، ظاهراً حجّ آنها باطل است و برای خودشان نیز واقع نمی‌شود. کسانی که نمازشان صحیح نیست یا توانایی انجام اعمال اختیاری عمره یا حجّ را ندارند (مثلاً نمیتوانند رمی جمرات نمایند) در حج واجب نیابتشان باطل است، هر چند مجّانی باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بر کسی لازم باشد که به انجام عبادتی وصیت کند، باید قید کند که فتاوای او یا مرجع تقلیدش رعایت شود و اگر در وصیت قیدی نشده باشد؛ خواه در اعمال واجب یا مستحب، نایب باید فتاوای وصیتکننده یا مرجعش را نیز رعایت کند و در مواردی که بر ولیّ میت لازم است که برای عبادات میت نایب بگیرد، باید در نیابت قید کند که نایب فتوای ولی میت یا مرجع تقلیدش را رعایت کند؛ و اگر قید هم نکرد، باید فتوای او یا مرجع تقلیدش رعایت شود، همچنین اگر در وصیت یا در هنگام نایب گرفتن شرط کنند که عمل را به طور مخصوصی انجام دهد، باید نایب همان طور به جا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند ، ولی باید در شب دوم و سوم خون قطع نشود ، پس اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز سوم پشت سر هم خون بیاید ، یا در وسطهای روز اول شروع شود ودر همان موقع از روز چهارم قطع شود و در شب دوم و سوم هم هیچ خون قطع نشود ، حیض است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند ولی باید در شب دوم و سوم خون قطع نشود، پس اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز سوم پشت سرهم خون بیاید، یا در وسطهای روز اول شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع شود و در شب دوم و سوم هم هیچ خون قطع نشود، حیض است.
- [امام خمینی] لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند، ولی باید در شب دوم و سوم خون قطع نشود. پس اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز سوم پشت سر هم خون بیاید، یا در وسطهای روز اول شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع شود ودر شب دوم و سوم هم هیچ خون قطع نشود، حیض است.
- [آیت الله علوی گرگانی] لازم نیست خود انسان در جستجوی آب برود، بلکه میتواند کسی را که به گفته او وثوق و اطمینان حاصل میشود جهت جستجوی آب بفرستد اگر چه هم نایب او نباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نایب باید موقع نیت قصد نیابت کند و منوب عنه را - و لو اجمالاً - معیّن نماید و لازم نیست اسم او را بداند؛ مثلاً اگر نیت کند: از طرف کسی نماز میخوانم که برای او اجیر شدهام، کافی است.