وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
جناب عالی فرموده اید :( اگر کسی تقصیر را به قصد ریا انجام دهد عمره اش باطل است) منظور از این عبارت چیست؟ وظیفه چنین شخصی چه می باشد؟
منظور این است که در تقصیر ریاکند، و بدون این که آن را جبران نماید برای حج محرم شود، و حج انجام دهد. در این صورت اگر از روی عمد، یا جهل به مساله بوده، حجّ او مبدّل به حج اِفراد شده و احتیاطاً بعد از اعمال حج، عمره مفرده به جا می آورد، و حجّش صحیح است. و اگر عمره مفرده بوده، تقصیر را با قصد قربت تکرار می کند.
منظور این است که در تقصیر ریاکند، و بدون این که آن را جبران نماید برای حج محرم شود، و حج انجام دهد. در این صورت اگر از روی عمد، یا جهل به مساله بوده، حجّ او مبدّل به حج اِفراد شده و احتیاطاً بعد از اعمال حج، عمره مفرده به جا می آورد، و حجّش صحیح است. و اگر عمره مفرده بوده، تقصیر را با قصد قربت تکرار می کند.
عنوان سوال:
جناب عالی فرموده اید :( اگر کسی تقصیر را به قصد ریا انجام دهد عمره اش باطل است) منظور از این عبارت چیست؟ وظیفه چنین شخصی چه می باشد؟
پاسخ:
منظور این است که در تقصیر ریاکند، و بدون این که آن را جبران نماید برای حج محرم شود، و حج انجام دهد. در این صورت اگر از روی عمد، یا جهل به مساله بوده، حجّ او مبدّل به حج اِفراد شده و احتیاطاً بعد از اعمال حج، عمره مفرده به جا می آورد، و حجّش صحیح است. و اگر عمره مفرده بوده، تقصیر را با قصد قربت تکرار می کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در عمره مفرده بدون این که تقصیر کند طواف نساء بجا آورده است. آیا عمره اش باطل است؟ اکنون وظیفه اش چیست؟
- اگر طواف، یا نماز طواف، یا سعی شخصی در عمره به جهتی باطل شده، و آن شخص بدون توجّه به این مطلب تقصیر نموده، و از احرام خارج شده باشد، سپس متوجّه بطلان عمل مذکور گردد، چه وظیفه ای دارد؟
- شخصی بعد از احرام حج در عرفات یقین کرده در عمره تقصیر نکرده است، چه کند؟
- شخصی بعد از احرام حج در عرفات یقین کرده در عمره تقصیر نکرده است، چه کند؟
- قربانی و حلق و تقصیر در اعمال حج و عمره (تمتع و مستحب) در شب چه حکمی دارد؟
- قربانی و حلق و تقصیر در اعمال حج و عمره (تمتع و مستحب) در شب چه حکمی دارد؟
- هرگاه شخصی بر اثر جهل و بی اطّلاعی از مسأله، یا از روی نسیان و فراموشی، یا عمد، تقصیر عمره مفرده را ترک کند، و طواف نساء و نماز آن را به جا آورد، چه وظیفه ای دارد؟
- شخصی با احرام عمره مفرده وارد مکّه شده، و تمام اعمال عمره را انجام می دهد; امّا به جای تقصیر چند تار موی سرش را می کند، و با تصوّر این که از احرام خارج شده، به میقات باز می گردد، و برای عمره تمتّع محرم می شود، و تمام اعمال عمره تمتّع را بجا می آورد. اکنون وظیفه اش چیست؟
- شخصی در تقصیر عمره تمتّع، یک تار مو از بدنش کنده، و به همان قناعت کرده، سپس اعمال حجّ را بجا آورده است. تکلیف فعلی او چیست؟
- کسی که در خارج از منی تقصیر نموده، و اعمال پس از تقصیر را نیز بجا آورده، و پس از اتمام اعمال حج، عمره مفرده ای هم انجام داده، آیا از احرام خارج شده و عمره مفرده اش صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] شخصی بعد از اعمال منی یقین کرده است در عمره تمتع تقصیر نکرده بود تکلیف او چیست؟ و اگر چنانچه تقصیر در حج را فراموش نماید وظیفه چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی در عمره تمتع به جای تقصیر، حلق نماید، آیا کفایت میکند؟ وظیفه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر وظیفه شخصی حلق نمودن باشد نه تقصیر، و حلق نمودن، باعث خونریزی شود، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که عمره مفرده انجام می داد بدون اینکه تقصیر کند طواف نساء را بجا اورد ایا وظیفه او چیست و عمره او باطل است یا نه
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در عمره، سعی را از روی خطا و فراموشی تمام نکرده و به اعتقاد اینکه سعی او تمام شده تقصیر کرده وظیفه چیست؟
- [آیت الله مظاهری] آیا تراشیدن سر برای تقصیر عمرة تمتّع جایز است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی بعد از طواف و نماز طواف تقصیر کرد و سپس سعی را بجا اورد و دوباره تقصیر کرد وظیفه اش چیست
- [آیت الله مظاهری] آیا تقصیر در عمره، محلّ خاصی دارد؟ یا در هر مکانی می‌شود حلق یا تقصیر کرد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی دو موضع در سرش شکسته است ممکن است که حلق روز عید باعث پاره شدن پوست گردد اگر تقصیر نماید مجزی است یا وظیفه دیگری دارد
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که وظیفه او حلق است و لیکن از حلق معذور است وظیفه او چیست
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار و بدون اراده، غبار و مانند آن به حلق او رسد، روزه اش باطل نمی شود.
- رساندن غبار غلیظ به حلق هرگاه در حلق تبدیل به گِل شود و فرو رود روزه را باطل می کند، در غیر این صورت روزه صحیح است، خواه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مانند آرد، یا غبار چیزی که خوردن آن حرام است. امّا اسپری هایی که برای افراد مبتلا به آسم استفاده می شود با توجّه به اینکه معمولاً گاز رقیقی بیش نیست، روزه را باطل نمی¬کند.
- هرگاه به واسطه باد یا جارو کردن زمین، غبار غلیظی برخیزد و بر اثر عدم مواظبت به حلق برسد، روزه اش باطل می شود (همانطور که در مسأله قبل آمد)
- چند کار برای روزه دار مکروه است از جمله: 1 ریختن دوا در چشم 2 سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد. 3 انجام کارهایی که باعث ضعف می شود، مانند خون گرفتن و حمام رفتن. 4 انفیه کشیدن اگر نداند به حلق می رسد، ولی اگر بداند به حلق می رسد جایز نیست. 5 بو کردن گیاههای معطر 6 نشستن زن در آب، بنابر احتیاط 7 استعمال شیاف بنابر احتیاط 8 تر کردن لباس بر بدن 9 کشیدن دندان و هر کاری که سبب خون آمدن از دهان و موجب ضعف شود. 10 مسواک کردن با چوب تازه 11 بوسیدن همسر بدون قصد بیرون آمدن منی و هر کاری که شهوت را به حرکت در آورد، اما اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد روزه او باطل می شود.
- لازم است تمام افراد از کشیدن سیگار و استعمال هر گونه دخانیات در هر حال پرهیز کنند بعلاوه سبب باطل شدن روزه می شود بنابر احتیاط واجب و نیز احتیاط واجب آن است که روزه دار بخار غلیظ را به حلق نرساند، ولی رفتن به حمّام اشکال ندارد، هرچند فضای حمّام را بخار گرفته باشد.
- بنابر احتیاط واجب باید انسان از پوشیدن لباس شهرت خودداری کند، منظور از لباس شهرت لباسی است که جنبه ریاکاری دارد و می خواهد به وسیله آن مثلاً به زهد و ترک دنیا مشهور شود، خواه از جهت پارچه یا رنگ آن باشد یا دوخت آن، اما اگر واقعا قصدش ساده پوشیدن است و جنبه ریا کاری ندارد نه تنها جایز است بلکه عملی است شایسته و اگر کسی با لباس شهرت نماز بخواند نماز او باطل نیست.
- هرگاه مالی را که پیدا کرده نشانه دارد ولی قیمت آن کمتر از یک درهم است(1) چنانچه صاحب آن معلوم باشد نمی تواند بدون رضایت او آن را بردارد و اگر صاحب آن معلوم نباشد می تواند بردارد و تملک کند و از آن استفاده نماید و در صورت تلف شدن لازم نیست عوض آن را بدهد، بلکه اگر قصد تملک هم نکرده باشد و بدون تقصیر او تلف شود دادن عوض آن واجب نیست. 1. درهم عبارت است از 6/12 نخود نقره سکه دار.
- کارهایی که روزه را باطل می کند بنابر احتیاط نه چیز است: 1 خوردن و آشامیدن، 2 جماع، 3 استمناء، 4 دروغ بستن به خدا و پیغمبر(صلی الله علیه وآله)و ائمه(علیهم السلام)، 5 رساندن غبار غلیظ به حلق، 6 فرو بردن سر در آب، 7 باقی ماندن بر جنابت یا حیض یا نفاس تا اذان صبح، 8 اماله کردن با مایعات، 9 قی کردن عمدی.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد، روزه را باطل نمیکند؛ ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق میرسد، روزهاش باطل می‌شود هر چند به حلق نرسد و باید قضای آن را بگیرد، و اگر به حلق رسیده، کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است، اگر پیش از تقصیر در احرام عمره و پیش از انجام سعی در احرام بمیرد، حنوط کردن او جایز نیست.
- [آیت الله سیستانی] رساندن غبار غیر غلیظ به حلق، روزه را باطل نمیکند.
- [آیت الله مظاهری] اگر به واسطه باد یا جاروب کردن و مانند اینها غبار برخیزد و بر اثر عدم مواظبت به حلق برسد روزهاش باطل می‌شود و همچنین اگر دود و بخار در اثر عدم مواظبت به حلق برسد روزه را باطل میکند و امّا اگر سهواً یا جهلاً یا بیاختیار غبار و دود و مانند آن به حلق برسد مانعی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمی رسد ، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد ، روزه را باطل نمی کند . ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق می رسد چنانچه فرو رود ، روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد؛ اگرچه اتفاقا به حلق برسد؛ روزه را باطل نمی کند؛ ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق می رسد؛ روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [امام خمینی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد، اگر چه اتفاقا به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند. ولی اگر انسان ازاول بداند که به حلق می رسد، چنانچه فرو رود، روزه اش باطل می شود، و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله مظاهری] جویدن و چشیدن غذا که معمولاً به حلق نمیرسد گرچه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمیکند ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد چنانچه فرو رود روزهاش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله سیستانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده، و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگرچه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمیکند. ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد، روزهاش باطل می‌شود، و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله بروجردی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمیکند، ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد، روزهاش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.