راه رفتن
راه رفتن به صورت قدم زدن و پیاده را، راه رفتن می گویند که در بعضی از ابواب فقه به مناسبت از آن سخن گفته شده است.
شکستگی استخوان، موجب نقص عضو (در راه رفتن) نیز شده است; آیا علاوه بر دیه مربوط به شکستگی، می توان برای نقص آن ارش تعیین نمود؟
احتیاط واجب آن است که ارش نقص منفعت را نیز بپردازد.
احتیاط واجب آن است که ارش نقص منفعت را نیز بپردازد.
عنوان سوال:
شکستگی استخوان، موجب نقص عضو (در راه رفتن) نیز شده است; آیا علاوه بر دیه مربوط به شکستگی، می توان برای نقص آن ارش تعیین نمود؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چنانچه جنایتی بر شخصی وارد شود و علاوه بر جراحات وارده و شکستگی استخوان، در همان عضو درصدی هم نقص عضو ایجاد گردد البتّه این نقص عضو مربوط به شکستگی استخوان و... می تواند باشد آیا در این گونه مسائل فقط دیه جراحات وارده و شکستگی استخوان را باید گرفت یا برای آن نقص عضو هم باید دیه دیگری در نظر گرفت؟
- چنانچه در شکستگی استخوان پا، یا دست، پزشکیِ قانونی اعلام نماید: (شکستگی توأم با نقص عضو بهبود یافته است.) و در توضیح بیشتر بگوید: (استخوان درست جوش خورده، ولی بر اثر شکستگی صدماتی به عصب، یا سایر عضلات دست یا پا وارد گردیده، که موجب نقص عضو (محدودیّت در حرکت) شده است.) دادگاه باید چه میزان دیه تعیین نماید؟ آیا علاوه بر دیه، ارش نیز تعلّق می گیرد؟
- چنانچه در شکستگی استخوان پا، یا دست، پزشکیِ قانونی اعلام نماید: (شکستگی توأم با نقص عضو بهبود یافته است.) و در توضیح بیشتر بگوید: (استخوان درست جوش خورده، ولی بر اثر شکستگی صدماتی به عصب، یا سایر عضلات دست یا پا وارد گردیده، که موجب نقص عضو (محدودیّت در حرکت) شده است.) دادگاه باید چه میزان دیه تعیین نماید؟ آیا علاوه بر دیه، ارش نیز تعلّق می گیرد؟
- در مواردی که استخوان عضوی، مثل ساق پا، دچار شکستگی شده و به صورت معیوب جوش خورده، دیه خاصّی در نظر گرفته شده است. حال اگر در اثر این عارضه، نقص عضوی نیز ایجاد شود، علاوه بر دیه تعیین شده جهت استخوان معیوب، تعیین ارش نقص عضو نیز موضوعیّت دارد؟
- چنان چه بر اثر شکستگی استخوان دست، یا سایر اعضا که دیه معیّنی دارد، بافت نرم عصبی از بین برود. آیا علاوه بر دیه شکستگی، ارش نیز به مجنیّ علیه تعلّق می گیرد؟ چنانچه شکستگی منجر به از بین رفتن بافت نرم عصبی شود، و آن عضو کارآیی اوّلیه خود را از دست بدهد، و دچار عوارضی مثل لنگیدن شود، آیا می توان علاوه بر دیه شکستگی، به نسبت عدم کارآیی آن عضو ارش در نظر گرفت؟
- آیا معیوب بودن در شکستگی استخوان، شامل کوتاه شدن عضو،و کاستن از قدرت و حرکت آن نیز می شود؟ یا تنها نحوه جوش خوردگی استخوان و کج بودن محلّ شکستگی منظور می باشد؟ و در نتیجه دیه نقص عضو، جدا از معیوب بودن در نحوه جوش خوردگی استخوان، تعیین و محاسبه می شود؟
- استخوان کف دست و کف پا دیه معیّن دارد، یا باید ارش تعیین نمود؟
- استخوان کف دست و کف پا دیه معیّن دارد، یا باید ارش تعیین نمود؟
- دیه شکستن لگن، که با نقص عضو بهبود یافته، یا بدون نقص عضو درمان شده، چه میزان است؟ آیا دیه استخوان لگن ارتباطی با استخوان پا دارد، یا مرتبط نمی شود؟
- دیه شکستن لگن، که با نقص عضو بهبود یافته، یا بدون نقص عضو درمان شده، چه میزان است؟ آیا دیه استخوان لگن ارتباطی با استخوان پا دارد، یا مرتبط نمی شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] برخی جراحت ها که موجب دیه است، اگر در عضوی واقع شود که علاوه بر آن ها، سبب نقص و شل شدن آن عضو شود که اگر در جای دیگری بود، تنها همان جراحت بود، آیا افزون بر دیه جراحت، دیه نقص عضو یا ارش نیز ثابت است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مربی ورزش در حین آموزش و در اثر آموزش نادرست، موجب نقص عضو ورزشکار یا مرضی شود، آیا ارش یا دیه برعهده ی او می باشد؟
- [آیت الله بهجت] 1) آیا استخوان های کف دست، دیه مقدّر دارند یا باید ارش تعیین کرد؟ آیا می توان به این استدلال که چون استخوان های انگشتان به کف دست مرتبط است، دیه استخوان های کف دست را مانند انگشتان حساب کرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر استخوان درشت نی پای شخصی، در اثر ضربه صدمه ببیند و در چند قسمت شکستگی پیدا کند و با همان عیب جوش بخورد، آیا دیه یک شکستگی به عهده جانی می باشد یا به تعداد شکستگی ها باید دیه بپردازد؟ در صورت اوّل، علاوه بر دیه آیا ارش نیز تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] دیه ی شکستگی استخوان نشیمنگاه، در صورتی که موجب از بین رفتن قدرت نگهداری و امساک مدفوع و ادرار نگردد، چه مقدار است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا ایجاد چند شکستگی در اثر یک یا چند ضربه با هم تفاوتی دارند؟ و اگر علاوه بر شکستگی، مقداری از استخوان (تکّهای) جدا شود آیا در مورد جدا شدن استخوان، دیه شکستگی استخوان داده میشود یا حکم دیگری دارد؟
- [آیت الله بهجت] گرفتن دیه نقص عضو که از طرف دادگاه تعیین می شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه در اثر ضربه مستوجب دیه چند نقطه از یک استخوان (مانند استخوان ساق پا) دچار شکستگی شود بفرمائید : الف - آیا هر شکستگی دیه جداگانه دارد یا پرداخت یک دیه برای همه آنها کافی است؟ ب - در این فرض، آیا ایجاد چند شکستگی در اثر یک یا چند ضربه با هم تفاوت دارد؟ ج - اگر در اثر ضربه مستوجب دیه، علاوه بر شکستگی استخوان تکّهای از همان استخوان نیز جدا شود، آیا برای جدا شدن استخوان، دیه شکستگی استخوان باید پرداخت شود یا حکم دیگری دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] 16 - آیا استخوانهای کف دست دیه مقدّر دارند یا باید ارش تعیین کرد و میشود به این استدلال که چون استخوانهای انگشتان به کف دست مرتبط است (دیه استخوانهای کف دست را) مثل انگشتان حساب کرد؟ 2 - دیه شکستگی یک بند از استخوان انگشت دست آیا خمس دیه همان بند میباشد یا خمس دیه انگشت دست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اهمال و مسامحه در امداد که منجر به نقص عضو یا موت مصدوم گردد، موجب ضمان و دیه میباشد؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر پای کسی را بشکند دیهاش دویست مثقال شرعی طلا و اگر دست کسی را بشکند صد مثقال است ولی اگر استخوان غیر دست و پا را بشکند یا باعث در رفتن استخوان شود تعیین آن با حاکم شرع است.
- [آیت الله مظاهری] کسی را که عذری دارد و نشسته یا با تیمّم یا جبیره نماز میخواند نمیشود برای نمازهای میّت اجیر کرد امّا اگر نقص عضو داشته باشد میتوان او را اجیر نمود.
- [آیت الله مظاهری] میزان کلی در دیه اعضای اصلی انسان این است که هر عضوی که فرد باشد، مانند زبان یا آلت مردانگی، بریدن و از بین بردن آن موجب دیه قتل (هزار مثقال شرعی طلا) است و هر عضو اصلی که جفت باشد، مانند دست و پا و گوش و چشم، بریدن یا از بین بردن جفت آن موجب دیه قتل، و بریدن یا از بین بردن یکی از آنها موجب نصف دیه است.
- [آیت الله اردبیلی] در بیمه علاوه بر شرایطی از قبیل بلوغ و عقل و اختیار و غیر آنها که در سایر عقود لازم است، چند شرط معتبر است: اوّل: تعیین موضوع بیمه که شخص، مغازه، کشتی، اتومبیل یا هواپیما است. دوم: تعیین دو طرف عقد که اشخاص یا مؤسسات یا شرکتها یا دولت هستند. سوم: تعیین مبلغی که باید بپردازند.چهارم: تعیین اقساطی که باید آن را بپردازند و تعیین زمان اقساط.پنجم: تعیین زمان شروع و پایان بیمه که مثلاً از اوّل فلان ماه یا سال تا چند ماه یا چند سال است.ششم: تعیین خطرهایی که موجب خسارت میشوند مثل حریق، غرق، سرقت، وفات یا بیماری و میتوان کلّیّه آفاتی را که موجب خسارت میشوند، قرارداد کرد.
- [امام خمینی] در بیمه علاوه بر شرایطی که در سایر عقود است از قبیل بلوغ و عقل و اختیار و غیر آنها، چند شرط معتبر است. 1- تعیین مورد بیمه که فلان شخص است یا فلان مغازه است یا فلان کشتی یا اتومبیل یا هواپیما است. 2- تعیین دو طرف عقد که اشخاص هستند، یا مؤسسات، یا شرکتها یا دولت. 3- تعیین مبلغی که باید بپردازند. 4- تعیین اقساطی که باید آن را بپردازند، و تعیین زمان اقساط. 5- تعیین زمان بیمه که از اول فلان ماه یا سال تا چند ماه یا چند سال. 6- تعیین خطرهایی که موجب خسارت میشود، مثل حریق یا غرق یا سرقت یا وفات یا مرض، و میتوان کلیه آفاتی را که موجب خسارت میشود، قرار دهند.
- [آیت الله اردبیلی] ساقط کردن جنین مطلقا چه روح در آن دمیده شده باشد یا نه و چه جنین از حلال باشد یا از راه زنا حرام است و (دیه) نیز دارد؛ ولی اگر روح در جنین دمیده نشده باشد و به تشخیص پزشک حاذق و موثّق، زنده ماندن مادر متوقّف بر سقط آن باشد یا این که بقاء آن در رحم مستلزم نقص عضو یا درد غیر قابل تحمّل برای مادر باشد و زنده نگاه داشتن در خارج رحم نیز میسّر نباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان یقین یا اطمینان داشته باشد که روزه برایش ضرر قابل توجهی دارد ، یا آن را احتمال بدهد ، و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود ، چنانچه احتمال او در نظر عقلا بجا باشد ، واجب نیست روزه بگیرد ، بلکه اگر آن ضرر موجب هلاکت یا نقص عضو شود روزه حرام است ، و در غیر این صورت اگر رجاءً روزه بگیرد و بعد معلوم شود ضرر قابل توجهی نداشته ، روزهاش صحیح است .
- [امام خمینی] کسانی که خانه یا دکان یا غیر آنها را از صاحبانش اجاره میکنند، مدت اجاره که به سر رسید حرام است بدون اذن صاحب محل در آن جا اقامت کنند، و باید محل را فوراً با عدم رضایت صاحبش تخلیه کنند، و اگر نکنند غاصب و ضامن محل، و ضامن مثل مال الاجاره آن هستند و برای آنها به هیچ وجه حقی شرعاً نیست، چه مدت اجاره آنها کوتاه باشد یا طولانی، و چه بودن آنها در مدت اجاره موجب زیادت ارزش محل شده باشد یا نه، و چه بیرون رفتن از محل، موجب نقص در تجارتشان باشد یا نه.
- [آیت الله اردبیلی] کسانی که خانه یا مغازه یا غیر آنها را از صاحبان آن اجاره میکنند، حرام است پس از پایان یافتن مدّت اجاره بدون اذن صاحب محل در آنجا اقامت کنند و باید محل را در صورت عدم رضایت صاحب آن فورا تخلیه کنند و اگر نکنند، غاصب بوده و ضامن محل و اجرةالمثل آن هستند و برای آنها شرعا به هیچ وجه حقّی نیست، چه مدّت اجاره آنها کوتاه باشد یا طولانی و چه بودن آنها در مدّت اجاره موجب زیاد شدن ارزش محل شده باشد یا نه و چه بیرون رفتن از محل، موجب نقص در تجارت آنها باشد یا نه.
- [آیت الله شبیری زنجانی] پدر یا جد پدری میتوانند در صورتی که برای دختر نابالغ مفسده نداشته باشد، او را به عقد ازدواج درآورند و پس از ازدواج، نزدیکی با همسر نابالغ جایز نیست ولی دیگر بهرهگیریهای جنسی اشکال ندارد. اگر مرد با همسر نابالغ خود نزدیکی کند، این کار حرام عقد آنها را باطل نمیسازد و نزدیکی آنها پس از بالغ شدن همسر نیز حرام نمیگردد، ولی اگر با این کار دختر افضا شود؛ یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غایط او یکی شود، باید ارش بپردازد، یعنی خسارتی را که به همسر وارد کرده جبران کند و اگر پس از افضا او را طلاق دهد، به جای ارش باید دیه کامل بپردازد و در هر حال، علاوه بر مهریه همسر باید تا پایان عمر نفقه او را نیز بدهد، هر چند او را طلاق دهد و او نیز با شوهر دیگری ازدواج کند.