ساختن
بنا کردن ساختمان را ساختن گویند. از این عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد و غصب سخن گفتهاند.
آیا ساختن مجسمه نیم تنه در حکم مجسمه کامل است؟
ما در مورد مجسمه احتیاط واجب داریم که ساختن، نگهداری، خرید و فروش آن جایز نیست و کلمه مجسمه، کلمه عامی است که شامل کامل و نیم تنه هر دو می شود، آری ممکن است دست یا پای تنها، صدق مجسمه نکند.
ما در مورد مجسمه احتیاط واجب داریم که ساختن، نگهداری، خرید و فروش آن جایز نیست و کلمه مجسمه، کلمه عامی است که شامل کامل و نیم تنه هر دو می شود، آری ممکن است دست یا پای تنها، صدق مجسمه نکند.
پاسخ:
ما در مورد مجسمه احتیاط واجب داریم که ساختن، نگهداری، خرید و فروش آن جایز نیست و کلمه مجسمه، کلمه عامی است که شامل کامل و نیم تنه هر دو می شود، آری ممکن است دست یا پای تنها، صدق مجسمه نکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مجسمه سازی تمام تنه یا نیم تنه انسان یا حیوان چه حکمی دارد، نقّاشی آن‌ها چطور؟
- من استاد هنرتجسمی ام و مجسمه سازی هم جزئی از این رشته است و من بر اساس شغلم موظفم که ساختن آن را به دانشجوهایم یاد بدهم. آیا ساختنش اشکال دارد؟
- پوشیدن لباسهایی که فقط تنه را می پوشاند برای بانوان در مقابل بانوان دیگر در مکانهای ورزشی مخصوص بانوان که هیچ مردی حضور ندارد چه حکمی دارد؟
- آیا نگهداری مجسمه ای که شکل انسان دارد در خانه گناه است؟
- لطفاً به سؤالات زیر پیرامون مجسّمه سازی پاسخ فرمایید: الف) اگر برای بزرگداشت خاطره شهیدان در یکی از میادین شهر، نمادی از شهید ساخته شود، چه حکمی دارد؟ ب) آیا جایز است تندیس سربازی ساخته شود که در حال تیر اندازی به سوی دشمن است؟ ج) آیا می توان برای نشان دادن تجاوز و دیو سیرتی استکبار (مثلا نسبت به مردم شهر حلبچه، که مظلومانه توسّط بمب شیمیایی از بین رفتند) به همان صورت با ساختن مجسّمه هایی آن را بازسازی کرد؟ د) اگر انسانی که سر به سجده برده، و خدا را پرستش می کند ساخته شود، اشکال دارد؟ ه) آیا ترمیم آثار باستانی مانند نقوش برجسته، یا مجسّمه هایی که از ادوار پیش باقی مانده، دارای اشکال است؟
- نیم خورده حیوانات حرام گوشت (البتّه به غیر از حیوانات نجس العین) حرام است یا مکروه؟ نیم خورده گربه چطور؟
- ساختن فیلمهای خنده دار و تفریحی سالم چه حکمی دارد؟
- ساختن مقبره برای افراد عادی چه حکمی دارد؟
- آیا شبیه قبور ائمّه طاهرین با چوب و سنگ ساختن جایز است؟
- از آن جا که رشته نقّاشی و مجسمه سازی در تعدادی از دانشگاه های ایران اسلامی تدریس می شود، این رشته ها چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] ساختن پیکره های نیم تنه (عکس های نیمه برجسته) از شخصیت ها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در حرمت مجسمه سازی آیا بین مجسمه های نیم تنه و ناقص با مجسمه های تمام قد و کامل فرقی هست؟ و تصاویر فرشته و جن به صورت مجسمه و به صورت منقوش دارای چه حکمی است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا ساختن مجسمه حیوانات و انسان دارای حلیت است و در موردساختن مجسمه زنان به صورت برهنه و یا ساختن مجسمه زن و مرد نظر شریفتان چیست ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بین مجسّمههای نیم تنه و ناقص با مجسّمههای تمام قدّ و کامل از نظر شرعی فرقی وجود دارد؟
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسمه ناقص یا کامل انسان یا حیوان بعنوان اثر هنری چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله خامنه ای] ساختن مجسّمه همچنین تندیس های شهداء و نصب آن در میادین چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نظر شما با استناد به متون دینی اسلام (قرآن و احادیث) در مورد ساخت نیم تنه و یا پیکره کامل پیامبران و امامان چیست؟
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسمه کامل انسان و حیوان با امعاء و احشاء داخلی جهت استفاده آموزشی در مراکز آموزشی چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا ساختن مجسمه و عروسک، بوسیله خمیر توسط کودکان و یا خریدن آن برای کودک اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] در حال حاضر نقّاشی و مجسّمه سازی چه حکمی دارد؟ خصوصا ساختن مجسّمه و کشیدن شمایل معصومین علیهم السّلام ، نگهداری آن ها در موزه ها (به عنوان آثار هنری) و منازل (به عنوان دکور)، چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه در موقعی که مشغول ذکر واجب است کسی به او تنه بزند، یا به علت دیگری بدن از آرامش بیرون رود، باید بعد از آرام گرفتن دوباره ذکر را بگوید، ولی حرکات مختصر اشکال ندارد.
- آب نیم خورده (حیوانات نجس) مانند سگ و خوک نجس است، اما نیم خورده حیوانات حرام گوشت (مانند گربه و جانوران درنده) پاک است هرچند خوردن آن مکروه است.
- هرگاه در موقع قرائت حمد و سوره یا تسبیحات بی اختیار بقدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود و یا مثلاً در میان جمعیت باشد و به او تنه بزنند و او را حرکت دهند احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند.
- از ساختن ظروف طلا و نقره و مزدی که در مقابل آن می گیرند بنابر احتیاط واجب باید اجتناب کرد، همچنین از خرید و فروش آن‌ها و پولی که در مقابل آن گرفته می شود نیز اشکال دارد.
- نزدکی کردن در حال حیض، هم برای مرد و هم برای زن حرام است. چنانچه مرد در این حالت با همسر خود نزدیکی کند بهتر است کفّاره دهد و کفّاره آن، در ثلث اوّل روزهای حیض، یک مثقال طلای سکّه دار، یا قیمت آن است (مثقال شرعی 18 نخود می باشد) و اگر در ثلث دوم باشد نیم مثقال و اگر در ثلث سوم باشد یک چهارم مثقال است. بنابر این، اگر ایّام عادت شش روز باشد دو روز اوّل یک مثقال، دو روز وسط نیم مثقال و دو روز آخر یک چهارم مثقال شرعی کفّار دارد.
- صرف کردن قسمتی از سهم مبارک امام(علیه السلام) برای ساختن مساجد یا حسینیه ها یا بیمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتی مجاز است که با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعایت اولویّت باشد، ولی سهم سادات را جز در مورد ساداتی که گفته شد نمی توان مصرف کرد.
- 11 تغییر جنسیت و ظاهر ساختن جنسیت واقعی ذاتاً خلاف شرع نیست; ولی باید از مقدمات مشروع استفاده شود یعنی نظر و لمس حرام در آن نباشد، مگر اینکه به حد ضرورت همچون ضرورت مراجعه بیمار به طبیب، رسیده باشد که جایز است.
- ساختن مسجد مستحب است و هر قدر در جای مناسبتر و بهتری باشد که مسلمانان از آن بیشتر استفاده کنند بهتر است. تعمیر مسجد نیز مستحب است و از بهترین کارها است و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد می توانند آن را بکلی خراب کنند و دوباره بسازند.
- نقره نیز دو نصاب دارد: نصاب اول 105 مثقال معمولی است که اگر به آن مقدار برسد و شرایط دیگر در آن جمع باشد باید چهل یک آن را (دو و نیم درصد) به عنوان زکات بپردازد و اگر به این مقدار نرسد زکات آن واجب نیست. نصاب دوم 21 مثقال است، یعنی اگر 21 مثقال به 105 مثقال اضافه شود باید زکات تمام 126 مثقال را بدهد و هرگاه کمتر از 21 مثقال اضافه شود فقط زکات 105 مثقال واجب است و زیادی زکات ندارد، همچنین هر قدر بالا رود، ولی برای آسان شدن حساب اگر انسان دو و نیم درصد از طلا و نقره که دارد بدهد زکاتی را که بر او واجب بوده داده، گاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است.
- طلا دارای دو نصاب است: نصاب اول آن 20 مثقال شرعی است که معادل 15 مثقال معمولی می باشد، هرگاه به این مقدار برسد و شرایط دیگر نیز در آن جمع باشد باید چهل یک آن را (دو و نیم درصد) به عنوان زکات بپردازد و اگر به این مقدار نرسد زکات ندارد. نصاب دوم 4 مثقال شرعی است که 3 مثقال معمولی می شود، یعنی اگر 3 مثقال به 15 مثقال اضافه شود باید زکات تمام 18 مثقال را از قرار دو و نیم درصد بدهد و اگر کمتر از 3 مثقال اضافه شود فقط زکات 15 مثقال واجب است و زیادی آن زکات ندارد، همچنین هر چه بالا رود، یعنی اگر 3 مثقال اضافه شود باید زکات تمام آن را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقدار اضافه زکات ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن مجسمه حرام است، و احتیاط واجب، ترک خرید و فروش آن است.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مجسمه حرام است ولی خرید و فروش آن و صابون و چیزهای دیگری که روی آن مجسّمه دارد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله سبحانی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه حرام است ولی خرید و فروش صابون و مانند آن که روی آن‌ها شکل مجسمه یا نقش های برجسته است اشکالی ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن مجسمه و خضوع در مقابل آن، حرام است و نیایش و احترام در برابر مجسمه ها و نصب آن‌ها در معابر و میادین، حرام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ساختن مجسمه جان دار و نقاشی آن جایز است و خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله خوئی] ساختن مجسمة جاندار بلکه نقاشی آن نیز حرام است ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسّمه جاندار بنابر احتیاط حرام است ، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد . و امّا نقاشی جاندار جایز است .
- [آیت الله اردبیلی] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات در صورتی که برای پرستش یا در معرض آن باشد جایز نیست؛ بلکه بنابر احتیاط از ساختن آن در هر حال باید اجتناب شود؛ ولی خرید و فروش مجسّمه و نیز کالایی که روی آن چهره انسان یا حیوان کندهکاری یا نقاشی شده، اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] ساختن مجسمه جاندار حرام است و همچنین نقاشی ان بنابر احتیاط و خرید و فروش و نگهداری ان جایز است اگر چه احوط ترک است
- [آیت الله شبیری زنجانی] ساختن مجسّمه جاندار حرام است و همچنین نقّاشی جاندار بنا بر احتیاط حرام است، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد هر چند احتیاط استحبابی در ترک آن است.