خرید و فروش
بیع، مبادله‌ی مال در برابر مال است. معنای یاد شده، معنای لغوی بیع است و در باب تجارت یا بیع- بنابر اختلاف تعبیر در کلمات فقها- به تفصیل از احکام، اقسام و شرایط آن سخن رفته است.
. ساختن مجسمه حرام است، و احتیاط واجب، ترک خرید و فروش آن است.
عنوان مسئله:
. ساختن مجسمه حرام است، و احتیاط واجب، ترک خرید و فروش آن است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در صورت نیاز و ضرورت میتواند خرید و فروش نماید؟ آیا در این امور میتواند به شخص دیگری وکالت دهد تا از طرف او خرید و فروش کند یا به غیر خرید و فروش مثلاً با قرض یا بخشش نقل و انتقال کنند؟
- خرید و فروش (سرمایه گذاری) در سهام شرکتهای بورس اوراق بهادر ایران که قوانین مربوطه آن توسط مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به تصویب رسیده چه حکمی دارد و نیز خرید و فروش سهام در بورس کشورهای دیگر چه حکمی دارد؟
- حکم خرید، فروش، چاپ، تولید و یا استفاده از عکس ها و پوسترهایی که از چهره ائمه معصومین علیهم السلام تهیه شده است، چگونه است؟
- احتراماً با توجه به اینکه بسیاری از تولیدات داخل در حال نابودی میباشد و به تعداد زیادی از مردم مسلمان کشور، ضرر و زیان وارد میشود؛ خواهشمند است نظر مبارک را پیرامون ورود اجناس خارجی به کشور و خرید و فروش آن‌ها بیان فرمایید؟
- در رساله حضرت عالی مسأله 1730 چنین آمده اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند و در صورتی که شب نیت سفر کرده باشد احتیاطاً قضای آنرا بجا آورد سؤال این است که این احتیاط واجب است یا مستحب؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] حکم خرید و فروش و نگه داری مجسمه جاندار چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] ساختن عروسک و مجسمه و نقاشی و ترسیم چهره موجودات زنده اعمّ از گیاه، حیوان، و انسان چه حکمی دارد آیا خرید و فروش و نگهداری آن جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ساختن مجسمه نیم تنه در حکم مجسمه کامل است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا ساختن مجسمه حیوانات و انسان دارای حلیت است و در موردساختن مجسمه زنان به صورت برهنه و یا ساختن مجسمه زن و مرد نظر شریفتان چیست ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ساختن و خرید و فروش طلا برای استفاده مردان، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] خرید و فروش حلقه یا زنجیر طلا برای استفاده مردان یا ساختن آن‌ها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حکم زراعت و ساختن و خرید و فروش موادّ مخدّر را بیان فرمائید؟
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش مجسمه و نقاشی که آثار هنری می باشند چه حکمی دارند؟ جهت تزیین کردن و یا منبّت کاری چه وجهی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسمه ناقص یا کامل انسان یا حیوان بعنوان اثر هنری چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله خامنه ای] ساختن مجسّمه همچنین تندیس های شهداء و نصب آن در میادین چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . ساختن مجسمه و خضوع در مقابل آن، حرام است و نیایش و احترام در برابر مجسمه ها و نصب آن‌ها در معابر و میادین، حرام است.
- . خرید و فروش و ساختن آلات قمار و آلات لهو و لعب، مثل تار و ساز و سنتور و غیر اینها، حتی سازهای کوچک حرام است، بلکه شکستن آن‌ها و تغییر هیئت آن‌ها واجب است.
- . خرید و فروش مسکرات حرام، و معامله آن‌ها باطل است.
- . خرید و فروش دواهایی که متنجس است و از اعیان نجسه مثل شراب و مردار نیست برای فایدهای که حرام نباشد جایز است، و اگر از مثل مردار و شراب باشد، در صورتی که در دوا مستهلک نباشد، خرید و فروش آن حرام است، ولی اگر پول را در مقابل ظرف آن یا در مقابل زحمت دوا فروش بدهند اشکال ندارد.
- . ساختن ظرف طلا و نقره به قصد خوردن و آشامیدن از آن و سایر استعمالات محرمه و اجرت ساختن آن حرام است.
- . اگر روباه را به غیر دستوری که در شرع معین شده کشته باشند، یا خودش مرده باشد، خرید و فروش پوست آن حرام، و معامله آن باطل است.
- . خرید و فروش ظرف طلا و نقره به قصد خوردن و آشامیدن و سایر استعمالات محرمه و پول و عوضی هم که فروشنده می گیرد حرام است.
- . پنج چیز در خرید و فروش مستحب است: اول یاد گرفتن احکام آن، بلکه اگر بداند در میان معاملاتی که میکند هم معامله حرام و باطل و هم حلال و صحیح است و نتواند تشخیص دهد واجب است یاد گرفتن احکام آن‌ها یا ترک آن معاملات. حضرت صادق علیهالسلام فرمودند: کسی که میخواهد خرید و فروش کند، باید احکام آن را یاد بگیرد و اگر پیش از یاد گرفتن احکام آن، خرید و فروش کند، به واسطه معاملههای باطل و شبههناک به هلاکت میافتد. دوم آن که در قیمت جنس بین مشتریها فرق نگذارد مگر به لحاظ علم و تقوی. سوم آن که در قیمت جنس سختگیری نکند. چهارم آن که چیزی را که میفروشد زیادتر بدهد و آنچه را که میخرد کمتر بگیرد. پنجم آن که کسی که با او معامله کرده، اگر پشیمان شود و از او تقاضا کند که معامله را به هم بزند، برای بههمزدن معامله حاضر شود.
- . معاملات حرام و باطل بر شش قسم است: اول خرید و فروش عین نجس، مثل مشروبات مسکر و خوک و مردار و بول و غایط، ولی در غیر مشروبات مسکر و خوک و مردار، اگر قابل استفاده حلال از آن‌ها باشد، خرید و فروش آن جایز است، اگر چه احتیاط در ترک آن است. دوم خرید و فروش مال غصبی، که اگر مالکش امضا نکند باطل است، و تصرف در آن حرام میباشد. سوم خرید و فروش چیزی که مال نیست، مثل حیوانات درنده. چهارم معامله چیزی که منافع معمولی آن فقط کار حرام باشد، مانند آلات قمار مثل نرد و شطرنج یا آلات لهو. پنجم معاملهای که در آن ربا باشد. ششم فروش جنسی که با چیز دیگر مخلوط است، در صورتی که آن چیز معلوم نباشد فروشنده هم به خریدار نگوید، مثل فروختن روغنی که آن را با پیه مخلوط کرده است و این عمل را غش میگویند، و مشتری هر وقت فهمید میتواند معامله را فسخ کند، و در بعض صور آن اصل معامله باطل است، مثل اینکه چیزی را بر خلاف جنسش ارائه دهد، مثلاً مس را به طلا روکش کند و به اسم طلا بفروشد. پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: از ما نیست کسی که در معامله با مسلمانان غش کند یا به آنان ضرر بزند یا تقلب و حیله نماید و هر کس با برادر مسلمان خود غش کند، خداوند برکت روزی او را میبرد و راه معاش او را میبندد و او را به خودش واگذار میکند.
- . خرید و فروش گوشت و پیه و چرمی که از ممالک غیر اسلامی میآورند باطل است، و اگر از دست کافر در بازار اسلامی گرفته شود، بنابر احتیاط لازم معامله آن باطل است، ولی اگر انسان بداند که آن‌ها از حیوانی است که به دستور شرع کشته شده، خرید و فروش آن‌ها اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] ساختن مجسمه جاندار حرام است و همچنین نقاشی ان بنابر احتیاط و خرید و فروش و نگهداری ان جایز است اگر چه احوط ترک است
- [آیت الله شبیری زنجانی] ساختن مجسّمه جاندار حرام است و همچنین نقّاشی جاندار بنا بر احتیاط حرام است، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد هر چند احتیاط استحبابی در ترک آن است.
- [آیت الله سیستانی] ساختن مجسّمه جاندار بنابر احتیاط حرام است ، ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد . و امّا نقاشی جاندار جایز است .
- [آیت الله سبحانی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه حرام است ولی خرید و فروش صابون و مانند آن که روی آن‌ها شکل مجسمه یا نقش های برجسته است اشکالی ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ساختن مجسمه جان دار و نقاشی آن جایز است و خرید و فروش آن مانعی ندارد اگرچه احوط ترک است.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مجسمه حرام است ولی خرید و فروش آن و صابون و چیزهای دیگری که روی آن مجسّمه دارد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله مظاهری] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات جایز نیست ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [آیت الله بروجردی] خرید و فروش مجسّمه حرام است، ولی خرید و فروش صابونی که روی آن مجسمه دارد، اگر مقصود معاملهی صابون باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ساختن و خرید و فروش مجسّمه اشکال دارد، ولی خرید و فروش چیزهایی که روی آن نقشهای برجسته است اشکالی ندارد. همچنین خرید و فروش عروسک هایی که جنبه¬ی اسباب بازی دارد مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات در صورتی که برای پرستش یا در معرض آن باشد جایز نیست؛ بلکه بنابر احتیاط از ساختن آن در هر حال باید اجتناب شود؛ ولی خرید و فروش مجسّمه و نیز کالایی که روی آن چهره انسان یا حیوان کندهکاری یا نقاشی شده، اشکال ندارد.