تلقیح مصنوعی
کاشت نطفه در رحم از غیر طریق آمیزش را تلقیح مصنوعی گویند و از این عنوان در بخش مسائل مستحدثه بحث شده است.
آیا فرزند متولّد از تلقیح مصنوعی، اگر نطفه از یک مرد اجنبی باشد، از پدر خود ارث می برد؟ و آیا این فرزند از مادر، و مادر از فرزند ارث می برد؟
اگر نطفه از مرد اجنبی بوده باشد نه از پدر ارث می برد و نه از مادر؛ ولی نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولا به اینصورت است)بوده ارث می برد.
اگر نطفه از مرد اجنبی بوده باشد نه از پدر ارث می برد و نه از مادر؛ ولی نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولا به اینصورت است)بوده ارث می برد.
عنوان سوال:
آیا فرزند متولّد از تلقیح مصنوعی، اگر نطفه از یک مرد اجنبی باشد، از پدر خود ارث می برد؟ و آیا این فرزند از مادر، و مادر از فرزند ارث می برد؟
پاسخ:
اگر نطفه از مرد اجنبی بوده باشد نه از پدر ارث می برد و نه از مادر؛ ولی نسبت به پدر و مادر محرم است و اگر به تصور حلال بودن (که معمولا به اینصورت است)بوده ارث می برد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا فرزند زنازاده از مادر ارث می برد؟
- آیا جایز است نطفه مرد بیگانه ای را به زن شوهرداری تلقیح کرد؟ نطفه شوهرش چطور؟
- شوهر نطفه ندارد و همسرش سالم و نطفه دار است. آیا می شود نطفه مرد اجنبی را با نطفه این زن شوهردار مخلوط کرد و به رحم این زن تزریق نمود؟
- آیا فرزند زنازاده از مادر ارث میبرد؟
- آیا میتوان اسپرم مرد و زن اجنبی را در لوله آزمایش قرار داد؟ اگر فرزندی متولّد شود متعلّق به کیست؟ آیا حکم ولد الزنا را دارد؟
- کسی طواف نساء را انجام نداد و بعدا با خانم خود همبستر شد و صاحب فرزند شدند. آیا این فرزند از این مرد ارث می برد(در صورت علم)؟
- پسری مادر خود را بعمدا به قتل رسانده متوفی دارای زوج و پدر و مادر است آیا پسر که ارث نمی برد حاجب نقصانی زوج و والدین محسوب می شود؟
- اگر علم در آینده آن قدر پیشرفت کند که اسپرم مرد را بدون ترکیب با نطفه زن، در رحم مصنوعی پرورش دهند، حکم آن چه خواهد بود؟
- اگر در ازدواج موقّت فرزندی متولّد شود از پدر و مادر و بستگان خود ارث میبرند؟
- آیا همیشه مرد دو برابر زن ارث می برد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر نطفه مردی را پس از فوت وی بگیرند و با تلقیح مصنوعی به رحم زن منتقل کنند، ولد متولّد شده آیا به مرد ملحق می شود؟ آیا از وی ارث می برد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اجاره دادن یا اجاره کردن رحم زن، برای تلقیح نطفه مرد اجنبی، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اجاره دادن یا اجاره کردن رحم زن برای تلقیح نطفه ی مرد اجنبی، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] تلقیح نطفه مرد را از دستگاههای مصنوعی مینمایند، بدین طریق که نطفه مردان مجهول در دستگاههایی تهیّه شده و به زنان بی رابطه تلقیح میشود، آیا اولاد این چنین ملحق به مادر میشود یا نه؟ ارث از یکدیگر میبرند یا نه؟ واصل این فعل حرام است یا نه؟
- [آیت الله سیستانی] حکم شرعی تلقیح مصنوعی با اسپرم مرد اجنبی در محیط آزمایشگاهی وقتی که شوهر فاقد اسپرم باشد چگونه است ومحرمیت به بستگان زن وشوهر چگونه است؟
- [سایر] حکم باردار نمودن مصنوعی زن با نطفه شوهرش چیست؟ آیا فرزندی که از این راه متولد میشود، حکم فرزند حقیقی را دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تلقیح نطفه مردی اجنبی به همسر مردی که بچه دار نمی شود، از طریق قراردادن نطفه در رحم او جایز است؟
- [سایر] در صورتی که به وسیله لقاح مصنوعی از منی مرد اجنبی زن حامله شود طفلی که از آن متولد می شود چه حکمی دارد؟ .
- [آیت الله خوئی] تلقیح نطفه مرد به عیال خودش چطور است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در صورت حرمت تلقیح آب زن به منی مرد اجنبی اگر کسی آن را انجام داد چه عقوبتی دارد (عقوبت کسی که تخمک زن را با منی مرد اجنبی تلقیح کند چیست)
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسلمان از کافر ارث می برد، ولی کافر اگر چه پدر یا پسر میت باشد از مسلمان ارث نمی برد.
- ازدواج موقت بعد از تمام شدن مدت آن، عده دارد، به شرحی که در کتاب طلاق خواهدآمد و فرزندانی که از آن متولد می شوند تمام حقوق فرزندی را دارند و از پدر و مادر و بستگان خود ارث می برند هرچند آن زن و شوهر از هم ارث نمی برند.
- ازدواج موقت بعد از تمام شدن مدت آن، عده دارد، به شرحی که در کتاب طلاق خواهدآمد و فرزندانی که از آن متولد می شوند تمام حقوق فرزندی را دارند و از پدر و مادر و بستگان خود ارث می برند هرچند آن زن و شوهر از هم ارث نمی برند.
- جایز نیست نطفه مرد بیگانه را در رحم زنی وارد کنند، خواه با اجازه آن زن باشد یا نه و خواه شوهر داشته باشد یا نه و خواه شوهرش اجازه بدهد یا نه. و هرگاه چنین کنند و بچّه ای از آن متولد شود اگر این عمل بطور شبهه انجام شده مثل این که گمان می کرد زن خود اوست و زن نیز گمان می کرد نطفه شوهر اوست و بعد از آن معلوم شد چنین نبوده است، در این صورت بچّه متعلّق به آن مرد و زن است و تمام احکام فرزند را دارد، ولی اگر این کار از روی علم و عمد انجام گیرد بچّه ای که از آن متولّد می شود فرزند آنها حساب نمی شود و احکام ارث و مانند آن را ندارد؛ ولی احکام محرمیّت نسبت به صاحب نطفه، زن و بستگانشان جاری می شود. در ضمن پیوند تخمدان زن اجنبیّه به همسر در صورت ضرورت مانعی ندارد و استفاده از مادر جانشین در جایی که بخاطر ضرورت نطفه¬ی زن و شوهر در بیرون رحم با هم ترکیب شده، آن هم مانعی ندارد؛ ولی با توجّه به این که این کار معمولاً مستلزم نظر و لمس نا مشروع است تنها در حال ضرورت انجام گیرد.
- هرگاه وارث میت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت می شود دو قسمت آن را پدر و یک قسمت آن را مادر می برد، ولی اگر میت دو برادر، یا چهار خواهر، یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همه آنها پدر و مادری باشند یا پدری فقط (یعنی پدر آنان با پدر میت یکی باشد) مادر شش یک مال را می برد و بقیه به پدر می رسد.
- زنی که از راه نامشروع باردار شده، جایز نیست بچه اش را سقط کند و فرزند او حساب می شود فقط ارث از او نمی برد.
- هرگاه از میت فرزندی در شکم مادر باشد و در طبقه او وارث دیگری نیز مانند اولاد و پدر و مادر وجود داشته باشد، باید هنگام تقسیم برای بچه ای که در شکم مادر است سهم دو پسر را کنار بگذارند، هرگاه زنده به دنیا آمد ارث می برد و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختربه دنیا آید زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند و اگر در طبقه او وارث دیگری نباشد هرگاه حمل زنده متولد شود تمام مال به او می رسد و الا میان سایر ورثه تقسیم می گردد.
- هرگاه وارث میت فقط پدر و یک دختر، یا مادر و یک دختر باشد مال را چهار قسمت می کنند، یک قسمت آن را پدر یا مادر و سه قسمت را دختر می برد.
- با وجود برادر و خواهر پدر و مادری، برادر و خواهر پدری فقط که از مادر با میت جدا است ارث نمی برد، ولی اگر برادر وخواهر پدر ومادری ندارد چنانچه فقط یک خواهر یا یک برادر پدری دارد تمام مال به او می رسد و اگر چند برادر یا چند خواهر پدری دارد مال بطور مساوی درمیان آنها تقسیم می شود و اگر هم برادر و هم خواهر پدری دارد هر برادر دو برابر خواهر می برد.
- هرگاه وارث میت فقط پدر و مادر و یک دختر باشند، مال را پنج قسمت می کنند پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را می برد، مگر این که میت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر پدری داشته باشد، در این صورت مال را شش قسمت می کنند، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت می برد و یک قسمت باقی مانده را پدر و دختر در میان خود تقسیم می کنند و احتیاط آن است که آن دو در این تقسیم باهم صلح کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] جایز نیست نطفه مرد اجنبی را به زنی تلقیح نمایند چه عمل تلقیح به وسیله اجنبی انجام شود و یا به وسیله شوهر زن و عمل تلقیح در فرض مذکور هر چند حرام است ولی زنا نیست و اگر زن تلقیح شده بچه دار گردد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و تمام احکام اولاد بر او جاری است و زنی هم که به وسیله تلقیح بچه دار شده مادر ان بچه است و احکام اولاد بر او جاری است
- [آیت الله بهجت] زنی که به عقد موقت به نکاح مردی درآمده از مرد ارث نمی برد و مرد نیز از او ارث نمی برد اما ارث بین پدر و فرزند یا مادر و فرزند ثابت است.
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز نیست نطفه و منی مرد اجنبی غیر از شوهر را به زنی تلقیح و تزریق نمایند و فرق نمیکند که عمل تلقیح بوسیله شخص اجنبی انجام بگیرد یا بوسیله خود شوهر زن، و اگر عمل تلقیح انجام شود و زن تلقیح شده حامله وبچهدار گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است وتمام احکام اولاد بر او جاری است و از یکدیگر ارث هم میبرند و فقط آنچه در مورد ارث استثنأ شده است، بچهای است که از زنا تولید شده باشد و در عمل تلقیح گرچه خود عمل حرام میباشد، ولی زنا تحقق پیدا نکرده است و همچنین زنی که بوسیله تلقیح بچهدار شده باشد، مادر آن بچه است و احکام اولاد بر او جاری است و از این قبیل است اگر زنی بطور مساحقه نطفه شوهر خود را به فرج زن دیگر بریزد و آن زن از این نطفه حامله وبچهدار شود، آن بچه مال صاحب نطفه است و آن زن هم مادر آن بچه است واحکام اولاد بر او جاری است.
- [آیت الله مظاهری] اگر نطفه مرد و نطفه زن او را در رحم مصنوعی پرورش دادند و بچّهای تولید شد این بچّه حلالزاده و ملحق به پدر و مادر است و نیز اگر نطفه مردی را با نطفه زن اجنبیه پرورش دادند و بچّه تولید شد این بچّه ولد شبهه است و ملحق به پدر و مادر است و صورت اوّل و دوّم در احکام با هم فرقی ندارند.
- [آیت الله خوئی] جایز نیست نطفه و منی مرد اجنبی را به زنی تلقیح و تزریق نمایند و فرق نمیکند که عمل تلقیح به وسیلة شخص اجنبی انجام بگیرد یا به وسیلة خود شوهر زن، و اگر عمل تلقیح انجام شود و زن تلقیح شده حامله و بچهدار گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است و تمام احکام اولاد بر او جاری است و از یکدیگر هم ارث هم میبرند و فقط آنچه در مورد ارث استثناء شده است، بچهای است که از زنا تولید شده باشد و در عمل تلقیح گرچه خود عمل حرام میباشد، ولی زنا تحقق پیدا نکرده است و همچنین زنی که به وسیلة تلقیح بچهدار شده باشد، مادر آن بچه است و احکام اولاد بر او جاری است و از این قبیل است اگر زنی به طور مساحقه نطف شوهر خود را به فرج زن دیگر بریزد و آن زن از این نطفه حامله و بچهدار شود، آن بچه مال صاحب نطفه است و آن زن هم مادر بچه است و احکام اولاد بر او جاری است.
- [آیت الله وحید خراسانی] گرفتن نطفه مردی و گذاشتن ان در رحم مصنوعی و پرورش ان به منظور تولید فرزند جایز است مگر این که متوقف بر انجام کار حرامی باشد که ارتکاب ان کار حرام است و چنانچه از این راه بچه ای به وجود بیاید اگر تخمک زن نباشد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزند بر ان دو جاری می شود ولی مادر ندارد و در صورتی که تخمک زن هم باشد ان زن هم مادر اوست
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است گرفتن نطفه مرد به تنهائی در صورتی که مقدّمات حرام نداشته باشد وگذاشتن آن نطفه در رحم مصنوعی وتربیت کردن آن بمنظور تولید بچه و چنانچه امکان داشته باشد از این راه بچهای تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است واحکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار میشود ولکن این بچه مادر ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر تخمک زن و اسپرم مرد گرفته و بارور شود و در رحم مصنوعی گذاشته شود و فرزندی از این عمل به دنیا آید، ظاهر آن است که به صاحب تخمک و اسپرم ملحق میگردد و میان او و آن دو همه احکام نَسَب حتّی ارث جاری میشود. البته اگر پیش از انجام تلقیح یکی از آن دو از دنیا برود، فرزند از او ارث نمیبرد.
- [آیت الله نوری همدانی] مسلمان از کافر ارث می برد ، ولی کافر اگر چه پدر یا پسر میّت باشد از او ارث نمی برد .
- [آیت الله سبحانی] مسلمان از کافر ارث می برد. ولی کافر اگرچه پدر یا پسر میت باشد، از او ارث نمی برد.