غبار
غبار به ذرّه‌های بسیار ریز مواد، به‌ویژه خاک که بر روی اجسام می‌نشیند، گویند.
آیا در تیمم وجودگرد و غبار شرط است؟
سابقا فتوای ما بر شرطیت علوق بود. علوق به معنای گرد و غبار است و شرطیت آن را به این معناست که سنگ مورد تیمم باید غبار و یا گرد و خاکی داشته باشد که به هنگام زدن دست بر سنگ، آن غبار به دست بماند. اما ما در مطالعاتی که در این مورد کردیم نظرمان تغییر کرد و فتوای ما این است که علوق شرط نیست. بنابراین تیمم بر سنگ‌های شسته و صیقل داده شده مثل سنگ مرمر که در ساختمانها به کار می‌رود صحیح است اگر چه هیچ غباری بر آن نباشد.
سابقا فتوای ما بر شرطیت علوق بود. علوق به معنای گرد و غبار است و شرطیت آن را به این معناست که سنگ مورد تیمم باید غبار و یا گرد و خاکی داشته باشد که به هنگام زدن دست بر سنگ، آن غبار به دست بماند. اما ما در مطالعاتی که در این مورد کردیم نظرمان تغییر کرد و فتوای ما این است که علوق شرط نیست. بنابراین تیمم بر سنگ‌های شسته و صیقل داده شده مثل سنگ مرمر که در ساختمانها به کار می‌رود صحیح است اگر چه هیچ غباری بر آن نباشد.
پاسخ:
سابقا فتوای ما بر شرطیت علوق بود. علوق به معنای گرد و غبار است و شرطیت آن را به این معناست که سنگ مورد تیمم باید غبار و یا گرد و خاکی داشته باشد که به هنگام زدن دست بر سنگ، آن غبار به دست بماند. اما ما در مطالعاتی که در این مورد کردیم نظرمان تغییر کرد و فتوای ما این است که علوق شرط نیست. بنابراین تیمم بر سنگ‌های شسته و صیقل داده شده مثل سنگ مرمر که در ساختمانها به کار می‌رود صحیح است اگر چه هیچ غباری بر آن نباشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- تیمم بر خاک یا غبار یا سنگی که غصبی می باشد چه حکمی دارد؟
- آیا وجود گرد و غبار بر روی چیزی که تیمم می کند لازم است؟
- بعضی از مردم عادی برای تیمم فرش را بر می گردانند و دست بر پشت فرش که غبار آلود است می زنند، آیا این کار صحیح است؟
- آیا غصبی نبودن چیزی که تیمم بر آن می کند شرط است؟
- اگر مکلف تیمم کند می تواند عباداتی که در آن وضو و غسل شرط است را بجا آورد؟
- استفاده از ماسک جهت مصونیت از گرد و غبار و دود و زانوبند و ساق بند (جهت پیشگیری از بیماری واریس) در حال احرام چگونه است؟
- اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- آیا می توان برای تیمم، مهر را تبدیل به خاک تیمم کرد؟
- اگر قسمتی از اعضای تیمم را مسح نکند تیمم چه حکمی دارد؟
- اگر در تیمم به قسمتی از اعضای تیمم خاک نرسد، چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا لازم است محل تیمم گرد و غبار هم داشته باشد؟<BR>
- [آیت الله اردبیلی] فردی مدتی با غبار تیمّم نموده، در صورتی که خاک، سنگ و... وجود داشته است. آیا اعمال او صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] فرشی یا لباسی ظاهرش غبار ندارد ولی وقتی که دست محکم به فرش بخورد، گرد بلند می‌شود، در حال اضطرار تیمم به این فرش صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا در تیمّم موالات شرط است؟
- [آیت الله بهجت] آیا در صحت تیمم، طهارت اعضای تیمم و یا طهارت خاک شرط است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در وضو و تیمّم، خشک بودن اعضای وضو و تیمّم، قبل از انجام دادن آنها و خشک بودن چیزی که بر آن تیمّم میکنند، شرط است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا در تیمّم بدل از وضو، به مانند خود وضو، موالات و پشت سر هم انجام دادن کارها شرط است یا نه؟ در غسل که موالات در آن شرط نیست، موالات در تیمّم بدل از آن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] آیا جایز است تیمم نمودن به غبار موجود روی پتو، یا پشتی، یا رختخواب، یا سجادهء نماز، و امثال اینها در صورت اختیار، و حکم چیست در نزد ضرورت؟
- [سایر] پیش بینی پرداخت مزایائی در ارتباط با گرد و غبار؟
- [آیت الله سیستانی] رساندن غبار به حلق در حال روزه حکمش چیست ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه چیزهایی که در مسأله سابق گفتیم پیدا نشود، باید برگرد و غباری که روی لباس و مانند آن است تیمم کند و چنانچه غبار پیدا نشود باید بر گل تیمم کند و اگر گل هم پیدا نشود احتیاط واجب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند و بعداً قضای آن را نیز به جا آورد و چنین کسی را (فاقد الطهورین) نامند.
- کسی که وظیفه اش تیمم است اگر برای کاری تیمم کند تا تیمم و عذر او باقی است می تواند تمام کارهایی را که وضو و غسل در آن شرط است به جا آورد، حتی اگر تیمم را به خاطر تنگی وقت نماز گرفته باشد دست گذاردن روی خط قرآن و مانند آن برای او جایز است.
- تیمّم بر چند چیز جایز است: خاک، شن، ریگ، کلوخ (خاکهای به هم چسبیده) و سنگ، به شرط این که پاک باشند.
- رساندن غبار غلیظ به حلق هرگاه در حلق تبدیل به گِل شود و فرو رود روزه را باطل می کند، در غیر این صورت روزه صحیح است، خواه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است مانند آرد، یا غبار چیزی که خوردن آن حرام است. امّا اسپری هایی که برای افراد مبتلا به آسم استفاده می شود با توجّه به اینکه معمولاً گاز رقیقی بیش نیست، روزه را باطل نمی¬کند.
- هرگاه گرد و غبار نجس روی بدن یا لباس و فرش و مانند آن بنشیند هردو خشک باشد نجس نمی شود کافی است آن را تکان دهند، همچنین اگر رطوبت غیرمسری داشته باشد، اما اگر یکی از آنها تر باشد نجس می شود و اگر در نجاست گرد و غبار یا رطوبت محل شک داشته باشد، آن هم پاک است.
- شرط ششم آن که وقت کافی برای وضو و نماز داشته باشد، بنابراین اگر وقت بقدری تنگ است که اگر وضو بگیرد تمام یا مقداری از واجبات نماز بعد از وقت خوانده می شود باید تیمم کند.
- شرط یازدهم آن است که استعمال آب برای او مانعی نداشته باشد، بنابر این اگر خوف ضرر دارد، یا می ترسد اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند، باید تیمم کند.
- در نماز میت، وضو و غسل یا تیمم و پاک بودن بدن و لباس شرط نیست; ولی احتیاط مستحب آن است که تمام اموری را که در نمازهای دیگر لازم است رعایت کنند.
- اگر فراموش کند که روزه است و مواظبت نکند، یا بی اختیار و بدون اراده، غبار و مانند آن به حلق او رسد، روزه اش باطل نمی شود.
- کسی که وظیفه اش تیمم است نباید پیش از وقت نماز تیمم کند، ولی اگر برای کار واجب دیگر یا کار مستحبی تیمم کند و تا وقت نماز عذرش باقی باشد می تواند با همان تیمم نماز بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که خاک، ریگ، کلوخ و سنگ پیدا نشود، ولی گل پخته یا گچ و آهک پخته وجود داشته باشد، بنابر احتیاط واجب باید علاوه بر تیمّم بر گرد و غبار یا گل، بر آنها نیز تیمّم کند و اگر گرد و غبار و گل نیز وجود نداشته باشد، بنابر احتیاط باید بر آنها تیمّم کرده و نماز بخواند و بعد از وقت نیز نماز را اعاده کند.
- [آیت الله مظاهری] چنانچه غبار پیدا نشود باید بر گِل تیمّم کند و باید بعد از زدن دست بر گِل، گِل را از دست پاک کند و بعد به صورت بکشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بتواند با تکان دادن فرش و مانند آن خاک تهیّه نماید، تیمّم بر گرد و غبار باطل است و اگر بتواند گِل را خشک کند و از آن خاک تهیّه نماید، تیمّم بر گِل باطل می‌باشد.
- [آیت الله سبحانی] اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غباری که روی فرش و لباس و مانند اینهاست تیمّم نماید و اگر غبار در لای لباس و فرش باشد تیمّم به آن صحیح نیست مگر آنکه قبلا تکان دهد تا روی آن غبار آلوده شود بعد تیمّم کند و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمّم کند، و اگر گل هم پیدا نشود، احتیاط واجب آن است که نماز را بدون تیمّم بخواند و بنابر احتیاط بعداً قضای آن را به جا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود ، باید به گرد و غباری که فرش و لباس و مانند اینها است تیمم نماید و اگر غبار در لای لباس و فرش باشد تیمم به آن صحیح نیست ، مگر آنکه اول دست بزند تا روی آن غبار آلود شود ، بعد تیمم کند و چنانچه گرد پیدا نشود ، باید به گل تیمم کند ، و اگر گل هم پیدا نشود ، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند و بمابر احتیاط واجب بعداً قضای آن را بجا آورد .
- [امام خمینی] اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غباری که روی فرش و لباس و مانند اینهاست، تیمم نماید. و اگر غبار در لای لباس و فرش باشد، تیمم به آن صحیح نیست، مگر آن که اول دست بزند تا روی آن، غبار آلوده شود، بعد تیمم کند. و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمم کند.و اگر گل هم پیدا نشود، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند،و بنابر احتیاط بعدا قضای آن را بجا آورد.
- [آیت الله بهجت] تیمّم بر سنگ گچ و سنگ آهک قبل از پخته شدن صحیح است؛ و اگر سنگ گچ و آهک پخته شده است و چیز دیگری ندارد احتیاطاً هم به آنها و هم به گِل یا غبار، اگر برایش ممکن است، تیمم نماید. ولی تیمّم به جواهر، مانند سنگ عقیق و فیروزه باطل می‌باشد.
- [آیت الله بهجت] تیمم به خاک، ریگ، کلوخ و سنگ، اگر پاک باشند صحیح است، و به آجر و کوزه قبل از پخته شدن نیز صحیح است، ولی اگر پخته شده باشد و چیز دیگری برای تیمم ندارد، احتیاطاً هم به اینها و هم به مانند گِل یا غبار تیمم نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر خاک، ریگ، کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید با تکان دادن لباس و فرش و مانند آن خاک تهیه کند. همچنین اگر با خشک کردن گِل بتواند خاک تهیه کند باید این کار را انجام دهد؛ و اگر تهیه خاک به هیچ صورتی ممکن نیست، دست خود را بر لباس یا فرش و مانند آن بزند تا روی آن غبار آلود شود و بر آن تیمم کند و اگر غبار در لای لباس یا فرش باشد، تیمم بر آن صحیح نیست؛ چنانچه گرد و غبار هم پیدا نشود باید به گِل تیمم کند و اگر گِل هم پیدا نشود، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند و بنابر اقوی بعداً قضای آن را بهجا آورد.
- [امام خمینی] رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل می کند، چه غبار چیزی باشد که خوردن آن حلال است، مثل آرد، یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است.