مراجعه
مراجعه، نقل پرسش و پاسخ صورت گرفته بین گوینده و شخص دیگر، به صورت موجز و جذاب را می‌گویند.
مراجعه یک خانم به دکتر مرد در صورتی که دکتر زن حاذق تر از وی را سراغ نداشته باشد چه حکمی دارد ؟ و همچنین جهت انجام عمل پزشکی مثل سونوگرافی و رادیولوژی رجوع یک خانم به پزشک مرد چه حکمی دارد ؟
اگر زن برای علاج مرضی ناچار شود که نزد پزشک مرد برود و آن پزشک به لحاظ تخصص بهتر باشد و یا عنایت بیشتری به مریض می نماید، رفتن نزد پزشک مرد اشکال ندارد. و چنانچه معالجه متوقف بر نگاه به بدن زن یا لمس آن با دست باشد جایز است. و چنانچه بتواند به یکی از آن دو (دیدن و لمس) اکتفا کند، دومی جایز نیست.
اگر زن برای علاج مرضی ناچار شود که نزد پزشک مرد برود و آن پزشک به لحاظ تخصص بهتر باشد و یا عنایت بیشتری به مریض می نماید، رفتن نزد پزشک مرد اشکال ندارد. و چنانچه معالجه متوقف بر نگاه به بدن زن یا لمس آن با دست باشد جایز است. و چنانچه بتواند به یکی از آن دو (دیدن و لمس) اکتفا کند، دومی جایز نیست.
عنوان سوال:
مراجعه یک خانم به دکتر مرد در صورتی که دکتر زن حاذق تر از وی را سراغ نداشته باشد چه حکمی دارد ؟ و همچنین جهت انجام عمل پزشکی مثل سونوگرافی و رادیولوژی رجوع یک خانم به پزشک مرد چه حکمی دارد ؟
پاسخ:
اگر زن برای علاج مرضی ناچار شود که نزد پزشک مرد برود و آن پزشک به لحاظ تخصص بهتر باشد و یا عنایت بیشتری به مریض می نماید، رفتن نزد پزشک مرد اشکال ندارد. و چنانچه معالجه متوقف بر نگاه به بدن زن یا لمس آن با دست باشد جایز است. و چنانچه بتواند به یکی از آن دو (دیدن و لمس) اکتفا کند، دومی جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا رفتن مرد به دکتر زن و یا مراجعه مرد به امپول زن خانم اشکال شرعی دارد یا نه این سوال را یکبار در صورتی در نظر بگیرید که دکتر و امپول زن مرد در دسترس نباشد و یکبار در دسترس باشد ؟
- با توجه به اینکه اغلب پزشکان مرد حاذق تر از پزشکان زن میباشند بطور کلی استفاده مرد از پزشک زن و استفاده زن از پزشک مرد حتی برای بیماریهای تناسلی چه حکمی دا رد؟
- زن باردار در ماه هفتم است آیا می تواند روزه بگیرد در صورتی که دکتر به آن گفته ضرر دارد؟
- برخی اوقات، زن و شوهر به تلقیح مصنوعی که پزشکی آن را اجراء می کند نیاز پیدا می کنند و آن عمل، مستلزم دیدن آلت تناسلی آنان توسط پزشک است آیا چنین عملی جایز است؟
- موی سر برخی بانوان در شرایطی می ریزد آیا آنان می توانند به پزشک مرد مراجعه کنند و به قصد درمان، موهای خود را به او نشان دهند اعم از آنکه ریزش مو برایشان زحمت داشته باشد و یا فقط به نیت زیبایی مراجعه کنند؟
- حکم پوشیدن حلقه ازدواج توسط زن در صورتی که مرد نامحرم آنرا ببیند چیست؟
- بستن لوله های زن و مرد که مستلزم عقیم شدن است چه حکمی دارد و آیا رضایت طرف شرط است و اگر پزشک انجام دهد مستلزم دید می باشد ؟
- شخصی با خانمی ازدواج کرده است که قبلاً آن خانم مرتکب زنا شده مرد قبل از ازدواج از ارتکاب زنا توسط آن خانم مطلع بوده علیرغم آن با او ازدواج کرده زن به شدّت پشیمان است در این صورت تکلیف شوهر نسبت به مردی که با زنش مرتکب زنا شده است چیست ؟
- شخصی با خانمی ازدواج کرده است که قبلاً آن خانم مرتکب زنا شده مرد قبل از ازدواج از ارتکاب زنا توسط آن خانم مطلع بوده علی رغم آن با او ازدواج کرده زن بشدّت پشیمان است در این صورت تکلیف شوهر نسبت به مردی که با زنش مرتکب زنا شده است چیست ؟
- در صورتی که میّت به طور طبیعی زنده شود (مثلاً با دعا یا تصرف ولایی یا رجعت) یا در مواردی که زن باید در عده وفات باشد مانند مرتد شدن زوج یا طلاق حاکم در زوج مفقود الاثر بعد از رفع مانع (توبه، رجوع از ارتداد، عودت زوج مفقود الاثر) حکم رجوع زوج به زوجه را شرعاً بیان نمایید ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] ج: اگر معاینه و درمان منوط به نظر و لمسِ حرام باشد، جایز نیست به پزشک مرد مراجعه کنند، مگر در صورتی که مراجعه به پزشک زن حاذق و متخصّص غیرممکن و یا خیلی سخت باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت وجود پزشک زن و مرد به تعداد کافی، آیا ملاک مراجعه بیماران، همجنس بودن پزشک است یا حاذق بودن؟
- [آیت الله اردبیلی] درصورت وجود پزشک زن و مرد به تعداد کافی، آیا ملاک مراجعه بیماران، هم جنس بودن پزشک است یا حاذق بودن او؟
- [آیت الله نوری همدانی] امروزه در یک شهر معمولا هم پزشک زن و هم پزشک مرد در تخصصهای مختلف پزشکی وجود دارد . مراجعه به پزشک غیر همجهس چه حکمی دارد ؟ در صورتی که متخصّص غیر همجنس عالمتر باشد ، حکم چیست ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مراجعه زن به پزشک مرد، در صورتی که بتواند پزشک زن بیابد، جایز است (با توجّه به اینکه معمولا پزشکان مرد به دلیل سابقه زیادتر از مهارت بیشتری برخوردار بوده، و در امر طبابت از بانوان پزشک موفّق تر و حاذق تر هستند)؟ فرض سؤال در جایی است که از او معاینه جسمی به عمل می آید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بعضی از خانم ها برای معالجه به دکتر مرد مراجعه می کنند. آیا با علم به اینکه این خانم قادر است به دکتر زن مراجعه کند، می توان او را معالجه کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بعضی ازخانم ها برای معالجه به دکتر مرد مراجعه می کنند. آیا با علم به اینکه این خانم قادر است به دکتر زن مراجعه کند، می توان او را معالجه کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا مراجعه زن به پزشک مرد، در صورت وجود پزشک زن در همان رشته پزشکی جایز است؟ با توجه به این که غالبا به او نگاه شده و گاهی هم از او معاینه به عمل می آید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پزشک مورد اطمینان مماثل و حاذق نباشد، آیا جایز است به غیر مماثل که حاذق و مورد اطمینان است، مراجعه کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه در شهری هم پزشک زن و هم پزشک مرد باشد، مراجعه بیمار زن به پزشک مرد در دو صورت زیر چه حکمی دارد؟ الف) در صورت تساوی علمی و مهارت تخصّصی دو پزشک (زن و مرد)، ب) در صورتی که احتمال برود متخصّص مرد عالم تر است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مردی که زن خود را طلاق رجعی داده ، اگر مالی از او بگیرد و با او صلح کند که دیگر به او رجوع نکند ، این مصالحه اگر چه صحیح است و واجب است که رجوع ننماید ، ولی حقّ رجوع او از بین نمیرود ، و در صورتی که رجوع کند ازدواج دوباره بر قرار خواهد شد .
- در طلاق رجعی ، مرد به دو قسم میتواند به زن خود رجوع کند : اول : حرفی بزند که معنایش این باشد که دوباره ازدواج با او را بر قرار نموده است . دوم : کاری کند و به آن کار قصد رجوع نماید ، و با نزدیکی کردن رجوع محقق می‌شود ، اگر چه قصد رجوع نداشته باشد ، و امّا بوسیدن و دست زدن با شهوت محل اشکال است ، و بنابر احتیاط واجب اگر نخواهد رجوع کند باید ، دوباره طلاق بدهد .
- اگر زن ناچار به معالجه از مرضی باشد و مرد نامحرم برای معالجه نمودن او بهتر باشد ، میتواند به مرد نامحرم مراجعه نماید ، و چنانچه آن مرد ناچار باشد که برای معالجه او را نگاه کند و دست به بدن او بزند اشکال ندارد ، ولی اگر با نگاه کردن بتواند معالجه کند ، نباید دست به بدن او بزند ، و اگر با دست زدن بتواند معالجه کند ، نباید او را نگاه کند .
- اگر زن پیش از عقد بگوید بواسطه شیر خوردن بر مردی حرام شده ، چنانچه تصدیق او ممکن باشد ، نمیتواند با آن مرد ازدواج کند ، و اگر بعد از عقد بگوید ، مثل صورتی است که مرد بعد از عقد بگوید که زن بر او حرام است ، و حکم آن در مسأله پیش گفته شد .
- ماندن مرد و زن نامحرم در محل خلوتی که کسی در آنجا نیست در صورتی که احتمال فساد برود حرام است ، هر چند طوری باشد که کسی دیگر بتواند وارد شود ، ولی اگر احتمال فساد نرود ، اشکال ندارد .
- جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام میکند ، و جواب سلام مرد و زن غیر مسلمان در صورتی که ذمّی نباشند ، واجب نیست ، و اگر ذمّی باشند بنابر احتیاط واجب به کلمه (علیک) اکتفا شود .
- زن باید موی سر و بدن غیر از صورت و دستهای خود را از مرد نامحرم بپوشاند ، و احتیاط لازم آن است که بدن و موی خود را از پسری هم که بالغ نشده ولی خوب و بد را میفهمد و احتمال میرود که نگاهش به بدن زن موجب تحریک شهوتش شود ، بپوشاند ، ولی زن میتواند صورت و دستهایش را تا مچ از مرد نامحرم نپوشاند ، مگر در صورتی که بترسد به حرام بیفتد ، یا به قصد مبتلا کردن مرد به نگاه حرام باشد ، که پوشانیدن در این دو صورت واجب است .
- برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای واجب شبانه روزی (یومیّه) اذان و سپس اقامه بگویند ، و برای نمازهای دیگر واجب یا مستحب مشروع نیست ، ولی پیش از نماز عید فطر و قربان در صورتی که با جماعت بخوانند مستحب است سه مرتبه بگویند : الصلاة .
- طلاق بائن آن است که بعد از طلاق ، مرد حق ندارد به همسر خود رجوع کند ، یعنی بدون عقد دوباره ازدواج را بر قرار سازد ، و آن بر شش قسم است : اول : طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد . دوم : طلاق زنی که یائسه باشد . سوم : طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد . چهارم : طلاق سوم که شرح آن در مسأله (2498) خواهد آمد . پنجم : طلاق خلع و مبارات ، و احکام آنها خواهد آمد . ششم : طلاق حاکم شرع ، زن شخصی را که نه حاضر است مخارج زندگانی او را بدهد ، و نه حاضر است او را طلاق دهد . و غیر اینها طلاق رجعی است ، به این معنی تا وقتی زن در عدّه است ، شوهرش میتواند به او رجوع نماید .
- باید پشت به قبر پیغمبر و ائمه علیهمالسلام در صورتی که بی احترامی به آنان باشد ، نماز نخواند ؛ و در غیر این صورت اشکال ندارد ، ولی نماز در هر دو حال صحیح است . شرط پنجم : آنکه مکان نمازگزار اگر نجس است بطوری تر نباشد که رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد در صورتی که از نجاساتی باشد که مبطل نماز است ، ولی جائی که پیشانی را بر آن میگذارد اگر نجس باشد ، در صورتی که خشک هم باشد نماز باطل است ، و احتیاط مستحب آن است که مکان نمازگزار اصلاً نجس نباشد. شرط ششم : باید بنابر احتیاط لازم زن عقب تر از مرد بایستد ، اقلاً به مقداری که جای سجده او برابر جای دو زانوی مرد در حال سجده باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر بیمار یا ولیّ او شرط عدم ضمان را از پزشک قبول نکنند، چنانچه جان بیمار در خطر نباشد یا این که مراجعه به پزشک دیگری ممکن باشد، پزشک میتواند بیمار را رها کرده و معالجه ننماید و اگر جان بیمار در خطر باشد و =============================================================================== 1 سنن ابن ماجه،ح3466 کنز العمّال،ج10،ص32،ح28221. مراجعه به پزشک دیگری ممکن نباشد، اقدام به معالجه او لازم است و در این صورت اگر پزشک حاذق بوده و احتیاط و دقّت لازم را بنماید، ضامن نمیباشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی برای معالجه ناچار باشد به مرد نامحرم مراجعه کند و مرد برای معالجه زن نامحرم ناچار باشد که او را نگاه کند و دست به بدن او بزند اشکال ندارد، ولی اگر با نگاه کردن بتواند معالجه کند نباید دست به بدن او بزند و اگر با دست زدن بتواند معالجه کند نباید او را نگاه کند، همچنین اگر معالجه منحصر به پزشک نامحرم نباشد ولی زن در اثر بیاطلاعی از پزشک معالج زن یا محرم، ناچار باشد که به مرد نامحرم مراجعه کند، در صورتی که معالجه مرد بدون دست زدن یا نگاه کردن به قسمتهای محرّم از اعضای زن امکانپذیر نباشد و مرد بداند که معالجه به مثل او منحصر نیست، جایز نیست معالجه کند.
- [آیت الله اردبیلی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید: (به زن خود رجوع کردم) صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد خودش رجوع کند رجوعش صحیح است، ولی اگر بعد از تمامی عدّه، مرد بگوید که در عدّه رجوع نمودهام و زن تصدیق نکند، لازم است مرد ادّعای خود را اثبات نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پزشک با بیمار یا ولیّ او شرط عدم ضمان کند، یعنی به او بگوید: (اگر ضرری به بیمار برسد ضامن نیستم)، در صورتی که پزشک حاذق باشد و دقّت و احتیاط لازم را در معالجه رعایت نماید و در عین حال به بیمار ضرری برسد، ضامن نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید به زنم رجوع کردم صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست مرد هنگام رجوع کردن شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، حتی اگر بدون این که کسی بفهمد بگوید: به همسرم رجوع کردم صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست مرد هنگام رجوع کردن شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، حتی اگر بدون این که کسی بفهمد بگوید: به همسرم رجوع کردم صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد ولی شاهد گرفتن افضل است و همچنین لازم نیست به زن خبر دهد بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد رجوع کند رجوعش صحیح است و اگر ادعای رجوع کرد در صورتی که در بین عده باشد اثبات لازم نیست و اگر بعد از تمامی عده باشد باید ثابت کند
- [آیت الله سبحانی] برای رجوع کردن لازم نیست مرد شاهد بگیرد، یا به زن خبر دهد، بلکه اگر بدون این که کسی بفهمد، بگوید به زنم رجوع کردم، صحیح است.