عده وفات
عده در اصطلاح فقها، عبارت از تربص (حـالت انتظار) شـرعـی اسـت کـه زن بـعـد از طلاق و زوال نکاح و یـا وفـات لازم اسـت مـدتـی درنـگ کـرده، سـپـس شـوهـر دیـگـر اختیار کند.
عده وفات چقدر است و آیا می توا ن با مرد نامحرم صحبت کند و حکم خروج او از منزل چیست و مخارج آن بعهده کیست ؟
چهار ماه و ده روز یعنی ازدواج نکند و خود را آرایش ننماید و ارتباط با نامحرم در حدی که همیشه مجاز بوده است مانند صحبتهای معمولی اشکال ندارد . و مانعی ندارد از منزل خارج شود ولی مکروه است در دوران عده شب جای دیگری بخوابد یا برای غیر ضرورت یا کاری یا انجام وظیفه ای یا اداء حقی خارج شود ، و رعایت این امور بهتر است ولی واجب نیست و مخارج او با خودش می باشد .
چهار ماه و ده روز یعنی ازدواج نکند و خود را آرایش ننماید و ارتباط با نامحرم در حدی که همیشه مجاز بوده است مانند صحبتهای معمولی اشکال ندارد . و مانعی ندارد از منزل خارج شود ولی مکروه است در دوران عده شب جای دیگری بخوابد یا برای غیر ضرورت یا کاری یا انجام وظیفه ای یا اداء حقی خارج شود ، و رعایت این امور بهتر است ولی واجب نیست و مخارج او با خودش می باشد .
عنوان سوال:
عده وفات چقدر است و آیا می توا ن با مرد نامحرم صحبت کند و حکم خروج او از منزل چیست و مخارج آن بعهده کیست ؟
پاسخ:
چهار ماه و ده روز یعنی ازدواج نکند و خود را آرایش ننماید و ارتباط با نامحرم در حدی که همیشه مجاز بوده است مانند صحبتهای معمولی اشکال ندارد . و مانعی ندارد از منزل خارج شود ولی مکروه است در دوران عده شب جای دیگری بخوابد یا برای غیر ضرورت یا کاری یا انجام وظیفه ای یا اداء حقی خارج شود ، و رعایت این امور بهتر است ولی واجب نیست و مخارج او با خودش می باشد .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] لبخند زدن هنگام صحبت با مرد نامحرم، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] صحبت کردن مرد با زن نامحرم چه حکمی دارد؟
- [سایر] چرا صحبت کردن مرد و زن نامحرم گناه دارد؟
- [سایر] آیا زن در هنگام صحبت کردن با مرد نامحرم، حتماً باید صدای خود را تغییر دهد و مردانه صحبت کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] خروج مطلّقه رجعیّه از منزل شوهر به هنگام عدّه، و سکنی گزیدن در محلّی غیر از منزل مرد بدون اذن وی چه حکمی دارد؟ آیا خروج زنی که قبل از طلاق رجعی از همسرش جدا شده و در منزلی دیگر سکنی نموده و در همان حال طلاق گرفته است، همان حکم را دارد؟ حکم اخراج زن توسط مرد در این دو صورت (قبل و بعد از طلاق) چیست؟
- [سایر] لبخند و خندیدن هنگام صحبت با مرد نامحرم چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نگاه کردن و صحبت کردن زن با مرد نامحرم یا بالعکس چه حکمی دارد؟
- [سایر] چنانچه مرد مهریه زن را به هر علتی نپردازد، آیا برای خروج از منزل نیاز به اذن شوهر است؟
- [سایر] آیا صحبت کردن زن با مرد نامحرم که به نیت خیر و یا برای درس باشد، اشکال دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مرد منی خود را در دستگاه پزشکی نگهدارد آیا زن میتواند در صورت زیر آن را به خودش لقاح کند : الف - بعد از مرگ مرد و قبل از دفنش؟ ب - بعد از دفنش و در اثناء عدّه وفات؟ ج - بعد از عدّه وفات؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که زنش را طلاق رجعی داده ، حرام است او را از خانهای که موقع طلاق در آن خانه ساکن بوده است ، بیرون کند ، ولی در بعضی از موارد از جمله آن که زن زنا نماید ، بیرون کردن او اشکال ندارد ، و نیز حرام است زن برای کارهای غیر لازم بدون اذن شوهر از خانه بیرون رود ، و بر مرد واجب است مخارج زندگی او را در دوران عدّه بدهد .
- طلاق بائن آن است که بعد از طلاق ، مرد حق ندارد به همسر خود رجوع کند ، یعنی بدون عقد دوباره ازدواج را بر قرار سازد ، و آن بر شش قسم است : اول : طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد . دوم : طلاق زنی که یائسه باشد . سوم : طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد . چهارم : طلاق سوم که شرح آن در مسأله (2498) خواهد آمد . پنجم : طلاق خلع و مبارات ، و احکام آنها خواهد آمد . ششم : طلاق حاکم شرع ، زن شخصی را که نه حاضر است مخارج زندگانی او را بدهد ، و نه حاضر است او را طلاق دهد . و غیر اینها طلاق رجعی است ، به این معنی تا وقتی زن در عدّه است ، شوهرش میتواند به او رجوع نماید .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر مرد یا زن مسلمانی کافر شود (مسلمانزاده باشند یا کافرزاده) ازدواج آنها باطل می‌شود، و اگر مرد کافر شود زن باید عدّه وفات بگیرد، و بعد میتواند با دیگری ازدواج کند، و اگر زن یائسه باشد یا هنوز نزدیکی با او نشده باشد، عدّه هم ندارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی را برای خود عقد کند و بعد معلوم شود که در عدّه بوده چنانچه هیچ کدام نمی دانسته اند زن در عده است و نمی دانسته اند که عقد کردن زن در عده حرام است، در صورتی که مرد با او نزدیکی کرده باشد، آن زن بر او حرام می شود. و در غیر این صورت می توانند صبر کنند، پس از خروج از عده، مجدداً عقد کنند.
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی را برای خود عقد کند و بعد معلوم شود که در عدّه بوده چنانچه هیچ کدام نمی دانسته اند زن در عده است و نمی دانسته اند که عقد کردن زن در عده حرام است، در صورتی که مرد با او نزدیکی کرده باشد، آن زن بر او حرام می شود. و در غیر این صورت می توانند صبر کنند، پس از خروج از عده، مجدداً عقد کنند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر شوهر در جبهه جنگ یا به علّت دیگری مفقودالاثر شود، سه صورت دارد: اوّل:زن یقین کند شوهر او از دنیا رفته است که در این حالت باید عدّه وفات نگهدارد و پس از عدّه میتواند ازدواج نماید. دوم: یقین کند شوهر او زنده است که در این صورت باید به هر حال صبر کند و مخارج زندگی او از مال شوهر است و اگر مال نداشته باشد، از صدقات و بیت المال تأمین می‌شود و اگر صبر کردن برای او موجب عسر و حرج شود، باید برای تعیین تکلیف به حاکم شرع مراجعه نماید. سوم:نداند شوهرش زنده است یا نه، که در این صورت اگر پدر یا جدّ پدری یا وکیل شوهر، مخارج زندگی او را از مال شوهر یا محلّ دیگری تأمین کنند، باید صبر کند و اگر تأمین نکنند، حاکم شرع آنان را وادار به تأمین میکند و اگر به هیچ شکل مخارج او تأمین نشود، زن میتواند به حاکم شرع مراجعه کند و حاکم شرع دستور دهد زن تا مدّت چهار سال پس از مراجعه صبر کند و در این مدّت با هر وسیله ممکن تحقیق میکنند، اگر ثابت شد که شوهر زنده است باید صبر کند و اگر ثابت نشد، حاکم شرع به پدر یا جدّ پدری شوهر دستور میدهد که زن را طلاق دهد و اگر ممکن نشد، خود حاکم شرع او را طلاق میدهد و بنابر احتیاط واجب زن باید بعد از طلاق به مقدار عدّه وفات یعنی چهار ماه و ده روز عدّه نگهدارد و بعد میتواند شوهر کند و چنانچه پس از عدّه، شوهر اوّل او پیدا شود، حقّی بر زن ندارد و اگر در بین مدّت عدّه طلاق پیدا شود، حق دارد رجوع کند و اگر بعد از عدّه طلاق و قبل از پایان عدّه وفات پیدا شود، احوط آن است که رجوع نکند و در صورت تمایل دوباره عقد نکاح بخوانند.
- [آیت الله وحید خراسانی] زن ازادی را که شوهرش سه مرتبه اورا طلاق داده بر شوهرش حرام می شود ولی اگر با شرایطی که در احکام طلاق می اید با مرد دیگری ازدواج کند بعد از وفات یا طلاق شوهر دوم و تمام شدن عده شوهر اول می تواند دوباره با او ازدواج کند
- [آیت الله اردبیلی] زنی که یقین دارد شوهر او در سفر مرده، اگر بعد از عدّه وفات که مقدار آن در احکام طلاق گفته خواهد شد شوهر کند و شوهر اوّل از سفر برگردد، =============================================================================== 1 فروع کافی،ج5،ص336. باید از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اوّل حلال است، ولی اگر شوهر دوم با او آمیزش کرده باشد، زن باید عدّه نگهدارد و شوهر دوم باید مهریّه او را مطابق زنهایی که مثل او هستند بدهد، ولی مخارج زن در مدّت عدّه بر شوهر دوم واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] ماندن مرد و زن نامحرم در محلّ خلوتی که کسی در آنجا نیست و دیگری هم نمیتواند وارد شود حرام است چه به ذکر خدا مشغول باشند یا به صحبت دیگر، خواب باشند یا بیدار، ولی اگر طوری باشد که کس دیگر بتواند وارد شود یا بچهای که خوب وبد را میفهمد در آنجا باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] صحبت مرد و زن نامحرم با یکدیگر، اگر شهوتانگیز و فتنهانگیز و جالب نباشد، گرچه حرام نیست، ولی اکتفا به مقدار ضرورت بسیار خوب است. ج. حفظ عفّت گوش شنیدن چیزهایی که شهوتانگیز یا مفسدهانگیز است، حرام می‌باشد، نظیر غنا و آهنگها و دائره و تنبک و مانند اینها و نیز حرفهای محرّک رکیک یا غیر رکیک، گوینده محرم باشد یا نه.
- [آیت الله اردبیلی] زن و مرد نامحرم میتوانند صدای یکدیگر را بدون قصد لذّت بشنوند، خواه به صورت صحبت کردن باشد یا به شکلی دیگر و خواه به طور مستقیم باشد یا غیر مستقیم؛ ولی اگر صدای زن مهیّج باشد، بنابر احتیاط از گوش دادن به آن اجتناب شود.
- [آیت الله بروجردی] ماندن مرد و زن نامحرم در محل خلوتی که کسی در آن جا نیست و دیگری هم نمیتواند وارد شود، حرام است، چه به ذکر خدا مشغول باشند یا به صحبت دیگر، خواب باشند یا بیدار، ولی اگر طوری باشد که کس دیگر بتواند وارد شود، یا بچّهای که خوب و بد را میفهمد در آن جا باشد اشکال ندارد.