حج تمتع
حجّ تَمَتُّع، از اقسام سه‌گانه حج در اسلام. این نوع حج، بر کسی واجب است که فاصلۀ محلّ سکونتش تا مکه بیش از ۱۶ فرسخ یا ۴۸ میل است. حج تمتع از دو بخش تشکیل می‌شود: عمره تمتع و حج تمتع.
کسیکه در سرش مو کاشته و سفر اول حج تمتع اوست سر تراشیدن برای او واجب است ؟
سر تراشیدن در سفر اول حج مبنی بر احتیاط است ومی تواند رجوع به غیر کند با رعایت الأ علم فا لأ علم ولی کسی که مو کاشته اگر موها رشد نکند غسل اوباطل است و همچنین مسح او در وضو اگر نتواند بر قسمتی از پوست پا ک موهای طبیعی جلوی سر مسح کند.
سر تراشیدن در سفر اول حج مبنی بر احتیاط است ومی تواند رجوع به غیر کند با رعایت الأ علم فا لأ علم ولی کسی که مو کاشته اگر موها رشد نکند غسل اوباطل است و همچنین مسح او در وضو اگر نتواند بر قسمتی از پوست پا ک موهای طبیعی جلوی سر مسح کند.
پاسخ:
سر تراشیدن در سفر اول حج مبنی بر احتیاط است ومی تواند رجوع به غیر کند با رعایت الأ علم فا لأ علم ولی کسی که مو کاشته اگر موها رشد نکند غسل اوباطل است و همچنین مسح او در وضو اگر نتواند بر قسمتی از پوست پا ک موهای طبیعی جلوی سر مسح کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخص صروره (که اولین بار حج می کند) سرش زخمی باشد و نتواند حلق کند، آیا تقصیر از او مُجزی است؟
- آیا بر کسی که اولین بار حج می کند متعیّن است که حلق کند (سرش را بتراشد) یا آن که میان حلق و تقصیر (کوتاه کردن موی سر) مخیّر است؟
- اگر شخصی ریش یا سبیل خود را تراشید با این اعتقاد که این کار برای تقصیر کافی است و از آن جا برای حج تمتع مُحرم شد، چه حکمی دارد؟
- آیا برای شخص متمتع جایز است که پس از بیرون آمدن از احرام عمره تمتع و پیش از مُحرم شدن برای حج، سرش را بتراشد؟
- در رساله مناسک فرموده اید : (احتیاط در تأخیر انداختن حلق و تقصیر تا به دست آوردن قربانی در منی است.) حال آیا برای تحقق به دست آوردن، کافی است که وکیل گروهی به تعداد موکلین خود قربانی بخرد، بی آن که معین سازد که این قربانی برای فلان شخص است، تا حلق یا نقصیر برای موکلین او جایز باشد؟
- اگر ولیّ کودک، او را به عمره تمتع وادارد، آیا بر او واجب است که به حج تمتع نیز وادارش کند و اگر واجب نیست، آیا بر او متعیّن است که او را طواف نسا دهد؟
- هرگاه مکلَّف عمره تمتع را به نیابت از دیگری انجام دهد، وپیش از انجام حج متوجه شود که هنگام بیرون آمدن از شهرش مستطیع بوده است، آیا بر او واجب است که حج نیابتی را به پایان برساند و یا آن که برای خود حج به جا آورد؟ و اگر واجب است که برای خود حج به جا آورد، برای عمره تمتع از کجا مُحرم شود؟ و اگر پس از انجام دادن عمره نیابتی و پیش از حج مستطیع شود، چه حکمی دارد؟
- مادر من در مدت 5 سال است که واجب الحج شده است ولی به علت خوف از تنهایش وبه امید اینکه سال بعد پدرم با ایشان بتوانند به سفر حج بروند اقدام به رفتن به سفر حج را به تاخیر انداخته اند . حال با توجه به اینکه پدرم هم به علت داشتن مشکلاتش نمی تواند فعلا با ایشان به این سفر مبارک بروند . آیا مادرم باید برای رفتن به حج اقدام کنند یا خیر ؟
- همسر اینجانب امسال مستطیع حج شد وهمه چیز برای سفر حج واجب ایشان مهیا می باشد ولی ایشان باردار هستند وزمان تشرف حدود 4 ماه دارند وچون ایشان با کاروان وبدون ما هستند نمی دانم که آیا سفر برای ایشان و حمل مضر است و احتمال سقط هم می رود یا خیر، حال تکلیف چیست؟
- اگر مکلف فراموش کرد که برای حج تمتع مُحرم شود و یا به حکم وجوب آن جاهل بود و تنها پس از وقوف در عرفات یا مزدلفه، متوجه خطای خود گشت، در این حال تکلیفش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] کسی که موی سر خود را کاشته است - با فرض اینکه موهای او متعلّق به سر شده و رشد میکند ولی رشد آن کم است- آیا در حجّ تمتّع مخیّر بین حلق و تقصیر است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا در حج تمتع کسی که اولین بارش است میتواند بجای حلق، تقصیر نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در تقصیر عمره تمتّع، یک تار مو از بدنش کنده، و به همان قناعت کرده، سپس اعمال حجّ را بجا آورده است. تکلیف فعلی او چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قربانی و حلق و تقصیر در اعمال حج و عمره (تمتع و مستحب) در شب چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قربانی و حلق و تقصیر در اعمال حج و عمره (تمتع و مستحب) در شب چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسانی که مو را روی سر خود کاشته اند، در مورد حلق چه وظیفه ای دارند؟ در وضو و غسل وظیفه آنها چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی که در حج مخیّر بین حلق و تقصیر بود حلق را اختیار کرد، ولی به جای تیغ، سرش را با ماشین ته زن، ماشین کرد، آیا کفایت می کند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی در حج به عوض تقصیر در عمره تمتع یک مو از بدن کنده است و الان که متوجه شده است ایا حج او اشکال دارد یا نه و در صورتی که مرتکب خلاف شده باشد تکلیف چیست
- [آیت الله صافی گلپایگانی] با توجه به اینکه استفاده از خودتراشهای متعارف برای حلق سر در حج تمتع مشکلاتی را برای برخی از حجاج بیتاللهالحرام ایجاد مینماید. لطفاً به چند سؤال زیر در این مورد پاسخ دهید: الف) در حج تمتع حتماً حلق لازم است یا امکان تقصیر هم وجود دارد؟ ب) در مواردی که حلق تعین دارد حتماً باید از تیغ (موس) برای حلق استفاده نمود یا امکان حلق با وسائل امروزی وجود دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] بین عمره تمتع و حج تمتع که جایز نیست سر بتراشد ایا سر تراشیدن کفاره دارد یا خیر
مسائل مرتبط از این مرجع
- احتیاط واجب آن است که روزهدار دود سیگار و تنباکو، و مانند اینها را هم به حلق نرساند.
- اگر کسی در حال احرام بمیرد ، نباید او را با آب کافور غسل دهند و به جای آن باید با آب خالص غسل بدهند ، مگر اینکه در احرام حج تمتع بوده و طواف و نمازش و سعی را تمام نموده باشد ، یا آنکه در احرام حج قران یا إفراد بوده و حلق را انجام داده باشد ، که در این دو صورت با آب کافور باید غسل دهند .
- بنا بر احتیاط واجب رساندن غبار غلیظ به حلق روزه را باطل میکند، چه غبار از چیزی باشد که خوردن آن حلال است مثل آرد، یا غبار چیزی باشد که خوردن آن حرام است مثل خاک.
- اگر به واسطه باد غباری غلیظ پیدا شود و انسان با اینکه متوجه است و میتواند مواظبت کند ولی مواظبت نکند و به حلق برسد بنا بر احتیاط واجب روزهاش باطل می‌شود.
- اگر مرد یا زن طواف نساء را که یکی از کارهای حج و عمره مفرده است ، بجا نیاورند ، استمتاع جنسی بر آنها حلال نمیشود تا طواف نساء را انجام دهد ، ولی اگر ازدواج کند چنانچه با حلق یا تقصیر از احرام خارج شده باشد ، ازدواجش صحیح است ، هر چند طواف نساء انجام نداده باشد .
- اگر کسی توشه راه و مرکب سواری نداشته باشد و دیگری به او بگوید : حج برو و من خرج تو و عیال تو را در موقعی که در سفر حج هستی میدهم ، در صورتی که اطمینان داشته باشد که خرج او را میدهد ، حج بر او واجب می‌شود .
- اگر مخارج رفت و برگشت و مصارف عیال کسی را در مدتی که مکه میرود و برمیگردد ، به او ببخشند برای اینکه حج کند ، حج بر او واجب می‌شود ، اگر چه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالی که بتواند با آن زندگی کند نداشته باشد . ولی اگر طوری باشد که روزهای سفر حج روزهای کسب و کارش باشد بطوری که اگر حج رود نتواند قرض خود را در موقعش ادا نماید ، یا آنکه نتواند مخارج زندگانیش را در بقیه سال تأمین نماید ، حج بر او واجب نیست .
- کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد و در آن توقف کند ، یا ده روز در محلی بماند ، و نیز کسی که مردّد است که از وطنش بگذرد ، یا ده روز در محلی بماند ، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود ، باز هم باید نماز را تمام بخواند ، ولی اگر باقیمانده راه هر چند با برگشتن هشت فرسخ باشد ، باید نماز را شکسته بخواند . شرط پنجم : آنکه برای کار حرام سفر نکند ، و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند ، باید نماز را تمام بخواند . و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد ، مثل آنکه برای او ضرری که موجب مرگ یا نقص عضو است داشته باشد ، یا زن بدون اجازه شوهر سفری برود که بر او واجب نباشد ، ولی اگر مثل سفر حج واجب باشد ، باید نماز را شکسته بخواند .
- هشت چیز روزه را باطل میکند: اوّل: خوردن و آشامیدن. دوّم: جماع. سوّم: استمناء. و استمناء آن است: که مرد با خود یا بهوسیله دیگری بدون جماع، کاری کند که منی از او بیرون آید. و تحقق آن در زن به نحوی است که در مسأله (???) بیان شد. چهارم: دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر علیهم السلام بنا بر احتیاط واجب. پنجم: رساندن غبار غلیظ به حلق بنا بر احتیاط واجب. ششم: باقی ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح. هفتم: اماله کردن با چیزهای روان. هشتم: عمداً قی کردن. و احکام اینها در مسائل آینده گفته می‌شود: ? خوردن و آشامیدن:
- اگر بواسطه ندانستن مسأله ، چیزی از واجبات رکنی نماز را کم کند ، نماز باطل است . و امّا کم کردن واجب غیر رکنی از جاهل قاصر مانند کسی که به گفته شخصی موثقی یا رساله معتبری اعتماد کرده وبعداً خطای او ، یا رساله معلوم شده است نماز را باطل نمیکند . و چنانچه بواسطه ندانستن مسأله هر چند از روی تقصیر حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را آهسته بخواند ، یا حمد و سوره نماز ظهر و عصر را بلند بخواند ، یا در مسافرت نماز ظهر و عصر ، و عشا را چهار رکعتی بخواند ، نمازش صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد، روزه را باطل نمیکند؛ ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق میرسد، روزهاش باطل می‌شود هر چند به حلق نرسد و باید قضای آن را بگیرد، و اگر به حلق رسیده، کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله بهجت] اگر روزهدار برای درمان غیر ضروری در بینی یا گوش دارو بریزد یا سرمه بکشد اگر نداند که دارو به حلق میرسد، ولی اتفاقاً از این مجاری به حلق رسید و پایین رفت بنابر احتیاط واجب باید قضای روزه را بگیرد، اما اگر بداند که به حلق میرسد، بنابر اظهر روزه باطل و قضای آن واجب است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مواظبت نکند وغبار یا بخار یا دود ومانند اینها داخل حلق شود، چنانچه یقین داشته که به حلق نمیرسد، روزهاش صحیح است و همچنین است اگر اطمینان داشت که به حلق نمیرسد ولی در صورت گمان احتیاط واجب روزه را قضا نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً به حلق نمی رسد ، اگر چه اتفاقاً به حلق برسد ، روزه را باطل نمی کند . ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق می رسد چنانچه فرو رود ، روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد؛ اگرچه اتفاقا به حلق برسد؛ روزه را باطل نمی کند؛ ولی اگر انسان از اول بداند که به حلق می رسد؛ روزه اش باطل می شود و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [امام خمینی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد، اگر چه اتفاقا به حلق برسد، روزه را باطل نمی کند. ولی اگر انسان ازاول بداند که به حلق می رسد، چنانچه فرو رود، روزه اش باطل می شود، و باید قضای آن را بگیرد و کفاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله وحید خراسانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده و چشیدن غذا و مانند اینها که معمولا به حلق نمی رسد اگر چه اتفاقا به حلق برسد روزه را باطل نمی کند ولی اگر انسان از اول بداند یا اطمینان داشته باشد که به حلق می رسد روزه اش باطل می شود و باید قضای ان را بگیرد و در صورت رسیدن به حلق کفاره بر او واجب است
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که برای حج یا عمره احرام بسته است، اگر پیش از تقصیر در احرام عمره و پیش از انجام سعی در احرام بمیرد، حنوط کردن او جایز نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده وچشیدن غذا ومانند اینها که معمولاً به حلق نمیرسد، اگرچه اتّفاقاً به حلق برسد، روزه راباطل نمیکند ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد، روزهاش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد وکفّاره هم بر او واجب است.
- [آیت الله مظاهری] جویدن و چشیدن غذا که معمولاً به حلق نمیرسد گرچه اتفاقاً به حلق برسد روزه را باطل نمیکند ولی اگر انسان از اوّل بداند که به حلق میرسد چنانچه فرو رود روزهاش باطل می‌شود و باید قضای آن را بگیرد و کفّاره هم بر او واجب است.