اگر شخصی مبتلا به تنگی نفس شدید باشد و احیاناً در ماه رمضان بعضی مواقع به علت بیماری شدید، احتیاج فقط به یک قرص داشته باشد و با خوردن یک قرص امکان دارد روزه را بگیرد، آیا روزه او باطل است یا خیر و یا قضا و کفّاره دارد؟
اگر بدون خوردن قرص نمی تواند روزه بگیرد روزه واجب نیست و چنانچه در تمام سال این حالت باقی باشد برای هر روز یک مدّ کفّاره پس از رسیدن رمضان بعد بدهد.
اگر بدون خوردن قرص نمی تواند روزه بگیرد روزه واجب نیست و چنانچه در تمام سال این حالت باقی باشد برای هر روز یک مدّ کفّاره پس از رسیدن رمضان بعد بدهد.
عنوان سوال:
اگر شخصی مبتلا به تنگی نفس شدید باشد و احیاناً در ماه رمضان بعضی مواقع به علت بیماری شدید، احتیاج فقط به یک قرص داشته باشد و با خوردن یک قرص امکان دارد روزه را بگیرد، آیا روزه او باطل است یا خیر و یا قضا و کفّاره دارد؟
پاسخ:
اگر بدون خوردن قرص نمی تواند روزه بگیرد روزه واجب نیست و چنانچه در تمام سال این حالت باقی باشد برای هر روز یک مدّ کفّاره پس از رسیدن رمضان بعد بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در ماه رمضان، انسان عملی را که روزه را باطل می کند بجا نیاورد ولی نیّت روزه نکند ، یا ریاء کند و یا قصد کند که روزه نباشد ، یا قصد کند کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، آیا علاوه بر قضا کفّاره نیز واجب است یا فقط قضا واجب است؟
- بیماری سنگ کلیه که کلیه هم سنگ ساز است ونباید کلیه از مایعات خالی باشد و در روز می بایست مایعات صرف و میل کرد، مانع از روزه گرفتن رمضان و غیر آن ایّام است، و آیا بیمار مبتلا به این درد می تواند روزه بگیرد وفقط بمقدار لازم مایعات ( آب ) بنوشد؟
- شخصی در ماه رمضان با خودبازی می کند ولی منی بیرون نمی آید و علائم جنب هم در او نیست بعد از ساعتی بول می کند مایعی سفید رنگ خارج می شود شک دارد منی هست یا نه روزه او باطل است یا نه در صورت بطلان کفّاره دارد یا نه؟
- اگر شخصی در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح (یعنی تا اذان صبح وقت زیادی دارد) بیدار شود و محتلم شده باشد (جنب) و به دلیلی فرصتی برای حمّام کردن نداشته باشد، روزه او باطل است یا نه؟
- اگر روزه دار عمداً با همسر خود جماع کند در ماه رمضان، با رضایت همسر خود، آیا فقط قضا دارد یا کفّاره هم دارد؟ جمع یا واحده؟ و آیا روزه آن روز را باید امساک کند و اگر وظیفه امساک است و امساک نکند تکلیف چیست؟
- چنانچه شخصی بابت روزه ماه مبارک رمضان کفّاره بدهکار باشد و بخواهد بابت آن شصت فقیر یا بیشتر را اطعام نماید آیا می تواند کل مبلغ کفّاره را به یک فقیر یا یک خانواده فقیر بدهد اگر نه چنانچه به شصت فقیر دسترسی نداشت تکلیف او چیست؟
- من می دانستم که قورت دادن خلط سینه روزه را باطل می کند امّا بعضی اوقات امکان بیرون انداختن آن نبود مثلاً در کلاس درس بودم و گاهی آنقدر با آب دهانم قاطی می شد که من آن را همین طوری قورت می دادم ولی استهلاک نمی شد.آیا روزه هایی را که اینطوری گرفتم صحیح است یا نه؟ تکلیف بنده چیست؟ آیا باید کفّاره بدهم یا روزه ها را قضا کنم؟
- اگر شخصی در ماه مبارک رمضان در بین روز متوجه شود که غذا لای دندانش است و مدتی بعد متوجه شود که غذا دیگر لای دندانش نیست آیا روزه اش باطل است؟ ب) و یا شخصی در بین نماز متوجه شود که چیزی در دهانش است ( اعم از خوراکی یا غیر خوراکی ) و هرچه سعی می کند نمی تواند آن را نگه دارد و از حلق پائین می رود. روزه و نماز این شخص چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] شخصی در ماه مبارک رمضان به علت ضعف و بیماری، روزه نگرفته است و بلافاصله بعد از ماه مبارک رمضان، به خدمت سربازی رفته و تا سال بعد که در سربازی بوده است، نتوانسته روزههای خود را قضا نماید. البته اگر سرباز نبود، ممکن بود بتواند قضا کند، ولی در سربازی امکان چنین کاری را نداشته است. حال وظیفه او در قبال قضا و کفاره روزههای سال قبل چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی به علت بیماری روزه نگرفته باشد و بیماری او چند ماه طول بکشد و پس از بهبودی بلافاصله به بیماری دیگری مبتلا شود که تا ماه رمضان بعدی ادامه پیدا کند، آیا مثل مرض مستمرّ است که تا سال بعد قضا ندارد یا خیر؟
- [سایر] بیماری که در طول روز تنها به خوردن چند قرص نیاز دارد، در حالی که گرفتن روزه برایش ضرر ندارد؛ آیا خوردن تنها چند قرص روزه را باطل میکند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسانی که به جهت عذری مثل بیماری یا سفر، روزه ماه رمضان را نگرفته و می دانند تا رمضان سال آینده، قضای روزه ها را نمی گیرند، آیا صحیح است کفاره و فدیه آنها را بعد از ماه رمضان بدهند؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی نداند که قضای ماه رمضان را باید تا رمضان بعد گرفت و گرنه کفّاره ی تأخیر دارد، در این صورت (ندانستن حکم)، اگر شخصی تا رمضان بعد روزه ی قضا را نگرفت، آیا کفاره ی تأخیر واجب می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی روزه ماه رمضان را عمداً خورده است و همین طور روزه قضای ماه رمضان را بعدازظهر خورده است و نمی دانسته کفاره دارد، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیدانسته به تأخیر انداختن قضای روزه تا ماه رمضان بعد موجب کفاره میشود، اگر بعد از ماه رمضان سال بعد روزه قضا را بگیرد، آیا باز هم کفاره تأخیر بر او واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] زنی که در ماه رمضان حامله بوده و تا ماه رمضان بعدی به خاطر شیر دادن نتوانسته است روزه ی قضا بگیرد، آیا کفاره هم باید پرداخت کند؟
- [آیت الله اردبیلی] زن بارداری که به خاطر ضرر محتمل در ماه مبارک رمضان روزه نگرفته است، بعد از ماه رمضان آیا علاوه بر قضا کفاره هم باید بپردازد؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که در ماه رمضان مسافرت کرده، آیا علاوه بر قضا، باید کفّاره هم بدهد؟ج) خیر، تنها قضای روزه ها واجب است و کفّاره ندارد؛ ولی اگر قضای روزه ها را تا ماه رمضان سال بعد به تأخیر اندازد، به جهت تأخیر، باید برای هر روز یک مد طعام کفّاره بدهد.س2: آیا می شود در ماه رمضان، برای فرار از روزه مسافرت کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است وپیش از ظهر ملتفت شود، چنان چه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، باید نیت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام داده باشد، یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزه او باطل می باشد ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- . اگر روزه دار در یک روز ماه رمضان چند مرتبه غیر جماع کار دیگری که روزه را باطل می کند انجام دهد، برای همه آنها یک کفاره کافی است.
- . اگر بداند که روزه است و عمداً برای غسلکردن سر را در آب فرو برد، چنانچه روزه او مثل روزه رمضان واجب معین باشد، روزه و غسل هر دو باطل است، و اگر روزه مستحب باشد یا روزه واجبی باشد که مثل روزه کفاره، وقت معینی ندارد و تمامکردن آن واجب نباشد، غسل صحیح، و روزه باطل میباشد.
- . اگر کافر پیش از ظهر روز ماه رمضان مسلمان شود و کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد احتیاط واجب آن است که آن روز را روزه بگیرد و اگر ترک نمود قضا نماید و روزه های قبل قضا ندارد ولی اگر مسلمانی کافر شود و دوباره مسلمان گردد روزهای وقتی را که کافر بوده باید قضا نماید.
- . اگر انسان شک کند که آخر رمضان است یا اول شوال و عمداً روزه خود را باطل کند، بعد معلوم شود اول شوال بوده کفاره بر او واجب نیست.
- . اگر یقین کند که روز اول ماه رمضان است و عمداً روزه خود را باطل کند، بعد معلوم شود که آخر شعبان بوده بنابر احتیاط کفاره بر او واجب نیست.
- . اگر در ماه رمضان، بعد از تحقیق یقین کند که صبح نشده و کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضا لازم نیست.
- . اگر بداند دروغبستن به خدا و پیغمبر روزه را باطل میکند و چیزی را که میداند دروغ است به آنان نسبت دهد، و بعداً بفهمد آنچه را که گفته راست بوده، روزهاش باطل است، و در ماه رمضان باید تا مغرب از آنچه روزه را باطل میکند خودداری کند، ولی کفاره بر او واجب نمیشود.
- . اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرر جماع کند، بنابر احتیاط واجب کفاره هم مکرر می شود. ولی اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل می کند انجام دهد، مثلاً چند مرتبه غذا بخورد، یک کفاره کافی است.
- . کسی که میداند که اگر عمداً منی از خود بیرون آورد روزهاش باطل میشود، در صورتی که به قصد بیرونآمدن منی با کسی بازی و شوخی کند، روزهاش باطل میشود، و باید قضای آن را به جا آورد، اگر چه منی از او بیرون نیاید، و اگر منی بیرون آید، علاوه بر قضا کفاره نیز بر او لازم میشود، و در هر دو صورت در ماه رمضان باید در بقیه روز از آنچه روزه را باطل میکند خودداری نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر اعتکافِ واجب را با غیر جماع باطل کند، کفّاره ندارد و اگر با جماع هر چند در شب باطل نماید، علاوه بر قضا باید کفّاره نیز بدهد و کفّاره آن مانند کفّاره باطل نمودن عمدی روزه ماه رمضان است و بنابر احتیاط واجب، ترتیب در کفاره را نیز باید رعایت کند؛ یعنی در صورت امکان یک بنده آزاد کند و اگر امکان نداشت، دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد و اگر آن نیز ممکن نبود، به شصت فقیر طعام بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] علاوه بر روزه رمضان، باطل کردن روزه قضای ماه رمضان در بعد از ظهر و باطل کردن روزه نذر معیّن نیز به تفصیلی که خواهد آمد، کفّاره دارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر به واسطه بیماری، حیض یا نفاس، روزه رمضان را نگیرد و پیش از تمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزههایی را که نگرفته برای او قضا کنند، اگرچه قضا کردن آنها مستحب است؛ ولی اگر به علّت مسافرت روزه رمضان را نگیرد و پیش از تمام شدن رمضان بمیرد، باید برای او قضا کنند.
- [آیت الله سیستانی] اگر بخواهد روزه قضا یا کفاره بگیرد باید آن را معین نماید، مثلاً نیت کند که روزه قضا یا روزه کفاره میگیرم، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان میگیرم، بلکه اگر نداند ماه رمضان است، یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند، روزه ماه رمضان حساب میشود. و در روزه نذر و مانند آن، قصد نذر لازم نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بخواهد غیر از روزه ماه رمضان روزه دیگری بگیرد باید ان را معین بنماید مثلا نیت کند که روزه قضا یا روزه نذر یا کفاره می گیرم ولی در ماه رمضان لازم نیست نیت کند که روزه ماه رمضان می گیرم بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیت کند روزه ماه رمضان حساب می شود
- [آیت الله اردبیلی] اگر بخواهد غیر از روزه رمضان، روزه دیگری بگیرد، باید آن را معیّن نماید، مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه کفّاره میگیرد، ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه رمضان میگیرد و اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان محسوب میشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه روزه ماه رمضان را به واسطه عذری نگیرد و تا رمضان آینده عمداً قضای آن را به جانیاورد در حالی که عذرش برطرف شده، باید بعداً روزه را قضا کند و برای هر روز یک مد طعام کفاره بدهد، همچنین اگر در قضای روزه کوتاهی کند تا وقت تنگ شود و در تنگی وقت عذری پیدا کند، باید بعداً هم قضا به جا آورد و هم کفاره دهد، اما اگر کوتاهی نکرده و اتفاقاً در تنگی وقت عذری پیدا شده فقط قضا لازم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که به واسطه بیماری یا حیض و نفاس روزه ماه رمضان را نگیرد و پیش از پایان ماه رمضان از دنیا برود لازم نیست روزه هایی را که نگرفته برای او قضا نمایند.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی روزه ماه رمضان را به خوردن یا آشامیدن یا جماع یا استمناء یا باقی ماندن بر جنابت باطل کند ، در صورتی که از روی عمد و اختیار باشد و از روی ناچاری و جبر نباشد ، اضافه بر قضا ، کفاره هم بر او واجب میشود . و احتیاط مستحب آن است که کسی که روزه را به غیر آنچه گفته شد باطل کند ، اضافه بر قضا ، کفاره هم بدهد .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفّاره بدهد یعنی شصت فقیر را سیر کند یا دو ماه روزه بگیرد یا یک بنده آزاد کند یعنی کفّاره مخالفت عهد مانند کفّاره خوردن عمدی روزه ماه مبارک رمضان است.