فتوحات مکیه
کتاب فتوحات مکیه، تألیف بلندآوازه ترین عارف جهان اسلام محیی الدین عربی است. در خطبه کتاب عنوان کامل آن چنین آمده است «الفتوحات المکیة فی معرفة الأسرار المالکیة و الملکیة».
نظر معظم له راجع به تشیّع ابن عربی چیست؟ آیا می توان سخنان او را که در کتب وی خصوصاً فتوحات مکیّه، مکتوب است و متعارض عقاید شیعه است را حمل بر تقیّه کرد؟
ابن عربی درفتوحات، فصل مفصّلی راجع به چهارده معصوم(علیهم السلام) دارد و یک یک اسم می برد و با فضیلت و بزرگی از آن بزرگواران یاد می کند و غیبت امام زمان(عج الله تعالی فرجه الشریف) را یادآور می شود. حتی ادعای تشرّف می کند. ولی ابن عربی یک فرد متشابهی است و باید درباره او صحبت نکرد و بالاخره کلمات او هم متشابه است. ولی از نظر عرفان، مورد احترام بزرگان نظیر امام خمینی(قدس سره) است.
ابن عربی درفتوحات، فصل مفصّلی راجع به چهارده معصوم(علیهم السلام) دارد و یک یک اسم می برد و با فضیلت و بزرگی از آن بزرگواران یاد می کند و غیبت امام زمان(عج الله تعالی فرجه الشریف) را یادآور می شود. حتی ادعای تشرّف می کند. ولی ابن عربی یک فرد متشابهی است و باید درباره او صحبت نکرد و بالاخره کلمات او هم متشابه است. ولی از نظر عرفان، مورد احترام بزرگان نظیر امام خمینی(قدس سره) است.
عنوان سوال:
نظر معظم له راجع به تشیّع ابن عربی چیست؟ آیا می توان سخنان او را که در کتب وی خصوصاً فتوحات مکیّه، مکتوب است و متعارض عقاید شیعه است را حمل بر تقیّه کرد؟
پاسخ:
ابن عربی درفتوحات، فصل مفصّلی راجع به چهارده معصوم(علیهم السلام) دارد و یک یک اسم می برد و با فضیلت و بزرگی از آن بزرگواران یاد می کند و غیبت امام زمان(عج الله تعالی فرجه الشریف) را یادآور می شود. حتی ادعای تشرّف می کند. ولی ابن عربی یک فرد متشابهی است و باید درباره او صحبت نکرد و بالاخره کلمات او هم متشابه است. ولی از نظر عرفان، مورد احترام بزرگان نظیر امام خمینی(قدس سره) است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] مقلد معظم له هستیم آیا باید برای رؤیت هلال و عمل به تکالیف وابسته به این موضوع مثل روزه و عید فطر باید طبق نظر ایشان عمل کنیم؟ و نیز چطور می توانیم مثلاً راجع به هلال ماه شوال نظر ایشان را بفهمیم؟
- [آیت الله سیستانی] مقلد معظم له هستیم آیا باید برای رؤیت هلال و عمل به تکالیف وابسته به این موضوع مثل روزه و عید فطر باید طبق نظر ایشان عمل کنیم؟ و نیز چطور می توانیم مثلاً راجع به هلال ماه شوال نظر ایشان را بفهمیم؟
- [سایر] در مورد ابلیس نظرات متفاوتی وجود دارد، چه از سوی اهل معرفت؛ مانند حلاج، شبستری، ابن عربی، عطار، مولوی و... راجع به موحد بودن و عاشق بودن ابلیس و اینکه سرپیچی او ابتلای او بوده و یک امر ارشادی از سوی خدا بوده، و از طرفی مخالفان مانند متکلمان و غیره که این نظر را قبول ندارند. بالأخره کدام نظر مطابق با حقیقت است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا برای عمل وطی از دبر که از نظر معظم له بدون رضایت همسر حرام است می توان قبل از عقد شرط کرد که مخالفتی نباشد و عقد بر اساس این شرط شکل بگیرد؟ و آیا با قبول این شرط زن می تواند بعداً ممانعت به عمل آورد؟
- [سایر] شنیدم که در کتب بخاری، مسلم و دیگر کتب مورد وثوق اهل سنت چندین حدیث وجود دارد که شیعیان مدعی آن هستند، اما وقتی به کتب مذکور مراجعه نمودم اثری از احایث مذکور را نیافتم. وقتی با یک عالم شیعه در میان گذاشتم که چرا احادیثی را که مدعی بودن آنها در کتب مذکورید وجود ندارد؟ در پاسخ جواب دادند که دولت سعودی و نیز ناشران این دولت این احادیث را از کتب مذکور حذف نموده اند. من باور دارم که این مطلب نامعقول است. آخر چرا یک دولت اسلامی یا یک مکان اسلامی چنین عملی را انجام می دهند؟ آیا هیچ سند و برهانی مبنی بر این که آنها این احادیث را از کتب مذکور حذف نموده باشند وجود دارد؟ آیا هیچ دلیل و مدرکی مبنی بر آن که مترجمان اجازه ترجمه این احادیث را از عربی به انگلیسی نداشته اند وجود دارد؟ این اتهام خیلی عجیبی است. اما اگر شما دلیل و مدرکی در این خصوص داشتید لطفاً ضمن ذکر آن، نسخه طبع و نشر و نیز متونی که احادیث مورد نظر را داراست و نیز آنچه که علمای شیعه بدان معتقدند که تغییر نموده است را برای آگاهی و روشن شدن حقیقت برای اهل سنت بیان فرمایید؟
- [سایر] با توجه به اینکه یهود با وجود احادیث، از کتاب خدا دست برداشتند، و تنها به احادیث تکیه کردند؛ آیا میتوان گفت که عمر نیز در عصر بعد از پیامبر به دلیل اینکه میترسید چنین اشتباهی پیش بیاید و شبهه برای مردم ایجاد شود، دست به جمع آوری احادیث زد و تنها از مردم خواست که به کتاب خدا اتکا کنند. آیا میتوان اینطور تصوّر کرد که ممکن است جهل آنها را وادار به این کار کرده باشد. اشتباهات عمر در خصوص خیانت به اسلام را چگونه میتوانم بدانم؟ آیا کتابی در این زمینه وجود دارد؟ همچنین در مقدّمه نهج الفصاحه آمده: (پیامبر(ص) فرمود: چیزی از من ننویسید و هر که جز قرآن چیزی نوشته باید محو کند). شاید این منع از آن رو بود که بیم میرفت، مأثور نبوی با آیههای قرآن بهم آمیزد که بیشتر آن اسقاطها که در کلمات و آیات قرآن توهّم کردهاند از اینجاست که توضیح آیهای یا حدیث مستقلی را از عبارت قرآن امتیاز ندادهاند)(ص 47)، امّا در عین حال روایتی از پیامبر اکرم(ص) نقل شده که: (من کتب عنی علماً أو حدیثاً لم یزل یکتب له الأجر ما بقی ذلک العلم أو الحدیث). حال سؤال در این است که آیا رأی پیامبر بر این بود که از احادیث ایشان به صورت مکتوب ضبط شود یا نشود؟ اگر می‌شود مرا راهنمایی کنید. البته من شیعه هستم ولی متأسفانه شیعه شناسنامهای. مدتی است که دست به تحقیق در این خصوص زدهام. متشکر میشوم مرا از این شبهه برهانید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی 23 سال پیش خانه ای برای ما ساخته بود. ایشان که فرد متشرعی نیز می‌باشند اخیراً با واسطه به ما پیام دادند که من در آن زمان حدود 20 هزار تومان بیشتر از مبلغی که دریافت نمودم در خانه شما هزینه کرده ام و چون احساس می کردم در آن زمان توان مالی ندارید این مبلغ را مطالبه ننموده ام اما الان باید معادل آن پول را به من بدهید. لازم بذکر است با شناختی که از وی داریم به احتمال زیاد مدارکی دال بر این گفته خود ارائه نخواهند داد. نظر معظم له درباره این مسئله چیست. آیا باید به گفته ایشان اکتفا نمود و در صورت مثبت بودن پاسخ چه مبلغی باید به ایشان پرداخت نمود؟
- [سایر] سوال من در مورد حدیث دوات و قلم هست 1- من به منابع شیعه مراجعه کردم و دیدم که همه ناقلان شیعه (از شیخ مفید گرفته تا کتاب بحار و مناقب و ............) یا از قول صحیح مسلم و بخاری(دو دشمن امامت امام علی) روایت کردند یا زماناً بعد از نقل بخاری مسلم بوده است(وفات بخاری در سال 256 قمری است و قبل از آن هیچ حدیثی نیست) همچنین رواتی که از زمان مسلم و بخاری به عبدالله ابن عباس میرسند هیچ کدام در نزد شیعه توثیق نشده است به غیر از خود ابن عباس که مقبول الفریقین است . . همچنین سندی که از ابان بن ابی عیاش روایت شده است محل اشکال است. به علت اینکه در کتاب تنقیح المقال با توضیحاتی از منظر بعضی علماء او را فاسد المذهب خواندند جلد 1صفحه 3. همچنین علامه امینی در الغدیر به استناد کتاب تهذیب المنطق، ابان بن ابی عیاش را در فهرستِ دروغ گویان و جاعلان حدیث یاد کرده است (الغدیر 209/ 5.) حتی علماء در مورد اصل کتاب امروزی سلیم بین قیسی که در دست ماست تردید دارند از جمله شیخ مفید کتاب را ضعیف دانسته اند. ومیفرماید: (اطمینانی به این کتاب نیست و به بیشتر مطالب آن نمیتوان عمل کرد؛ چرا که دستخوش تخلیط و تدلیس گشته است. پس شایسته است دین باوران از عمل کردن به همه مطالب آن بپرهیزند و بر آن اعتماد نکنند و احادیث آن را روایت ننمایند. (تصحیح الاعتماد، ص 72) وشیخ طوسی نیز نام او را در میان اصحاب امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق (ع)آورده و ضعیف خوانده است. به هرحال رجالشناسان، اعم از شیعی و سنی، ابن ابی عیاش را توثیق نکردهاند (طوسی، رجال، 106؛ علامه حلّی، 99؛ حلّی، 414) استناد به یک کتابی که که در آن خیلی از علماء شک دارند و ابان را فاسد می خوانند خیلی جالب به نظر نمی رسد. به نظر شما همین دلائل نشان نمی دهد که سند شیعه در مورد این حدیث بسیار ضعیف است؟ 2- چرا وقتی خصوصیترین جنایتهای اهل نفاق به زهرا و علی در کتب اصلی و اربعه شیعه یافت می شود ، ائمه اطهار چه لزومی و چه صلاحی دیدند که این حدیث را روایت نکنند؟ 3- سنی های بی شرم هیچوقت برداشت ما را نداشتند . و تعبیرات و توجیهاتی دارند و حتی ا حادیثی را مطرح می کنند و در کنار حدیث دوات و قلم می گذارند تا استدلالات ما را زیر سؤال ببرند مثلاً حدیث زیر: عن عائشة قالت: قال لی رسول الله صلی الله علیه وسلم فی مرضه: (ادعی لی أبابکر أباک وأخاک حتی أکتب کتاباً فإنی أخاف أن تتمنی متمناً ویقول قائل: أنا، ویأبی الله و المؤمنون إلا أبابکر (صحیح مسلم جلد7 بابی از فضائل ابوبکر صفحه 110 طبع محمد علی صبیح) و می گویند اگر به مسلم و بخاری استناد می کنید پس این را هم قبول کنید!! حال به نظر شما باز ما می توانیم بگوییم چون خودشان قبول دارند پس ما هم قبول کنیم ورروایتهای خودشان را به عنوان استناد به آنها ذکر کنیم ؟ و آیا می توانیم بگوییم ولایت علی از این حدیث اثبات می شود؟ و آیا حادثه عظیم غدیر که در کتب اصلی شیعه هست و طبق قران دین کامل می شود ورسالت پیغمبر تمام، برای توجیه امامت علی (ع) کافی نیست؟ 4- فکر نمی کنید چون عمر دشمن علی و محمد است لذا ما این برداشت را کردیم نه این که خدای نکرده بخواهم اتهامی بزنم ولی روایت به گونه ای است که ذهنها به این سمت منعکس می شود که چون عمر دشمن است پس محال است درست نباشد ؟ وآیااین به نظر شما کافی است؟ 5- به نظر شما نمی توان از دید دیگر نگریست و نظریه جدیدی مطرح کرد و راه سومی را انتخاب کرد یعنی نه آنچه سنی می گوید و نه آنچه علماءشیعه بر حق بر داشت میکنند؟
- [سایر] به حدیثی برخورد کرده ام که نمی دانم در منابع ما و جود دارد یا خیر؟ پیامبر گرامی اسلام فرمود: "یحکم الحجاز رجل اسمه علی اسم حیوان، إذا رأیته حسبته فی عینه الحول من البعید و اذا اقتربت منه لا تری فی عینیه شیئاً، یخلفه أخ له إسمه عبدالله، ویل لشیعتنا منه؛ اعادها ثلاثاًً : بشرونی بموته ابشرکم بظهور الحج، بشرونی بموته ابشرکم بظهور الحجة، بشرونی بموته ابشرکم بظهور الحجة"؛ مردی در حجاز حکومت خواهد کرد که اسمش چون اسم حیوان است ؛ هنگامی که او را از دور ببینی ، تصور می کنی که در چشمش کژی (انحراف) وجود دارد و هنگامی که به او نزدیک می شوی، در چشمش چیزی نمی بینی ؛ بعد از او برادرش که نامش عبدالله است ، خلافت می نماید ؛ وای بر شیعه ما از او . . . سپس سه مرتبه تکرار کردند: خبر مرگش را به من بشارت دهید تا من ظهور حجت را به شما بشارت دهم. البته من حدیثی مشابه همین حدیث در بحار الانوار خوانده ام. آما آن حدیث را ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل کرده بود. در آن حدیث فقط اسم عبدالله آمده است، اما این حدیث جامع تر به نظر می رسد و من دوست دارم بدانم آیا چنین حدیثی در کتب شیعه نقل شده است یا خیر؟
- [سایر] در روایتی از امام رضا (ع) که شیخ صدوق از استادش علی بن احمد بن محمد بن دقاق در باب صفات ذات در عیون الاخبار، ج 1، ص 114، ح 10، آورده است که (لم یزل خدا عالما قادرا حیا و...) است و هر کس به فعلی بودن این صفات برای خدا قائل شود شیعه نیست. حدثنا علی بن أحمد بن محمد بن عمران الدقاق رضی الله عنه قال حدثنا محمد بن أبی عبد الله الکوفی عن محمد بن إسماعیل البرمکی قال حدثنا الفضل بن سلیمان الکوفی عن الحسین بن خالد قال سمعت الرضا ع یقول لم یزل الله تعالی عالما قادرا حیا قدیما سمیعا بصیرا فقلت له یا ابن رسول الله إن قوما یقولون لم یزل الله عالما بعلم و قادرا بقدرة و حیا بحیاة و قدیما بقدم و سمیعا بسمع و بصیرا ببصره فقال ع من قال ذلک و دان به فقد اتخذ مع الله آلهة أخری و لیس من ولایتنا علی شیء ثم قال ع لم یزل الله عز و جل علیما قادرا حیا قدیما سمیعا بصیرا لذاته تعالی عما یقولون المشرکون و المشبهون علوا کبیرا. (عیونأخبارالرضا(ع) ج : 1 ص : 119) در مورد علی بن احمد بن محمد بن عمران سوال دارم که چیزی در کتب رجالی درباره ایشان نیامده است، اما در معجم رجال حدیث آقای خویی او را از مشایخ صدوق می دانند و ما می دانیم که همه ی مشایخ صدوق یکسان نیستند حتی برخی جزء مخالفانند. اما در امالی صدوق همین روایت از علی بن احمد بن موسی نقل شده است (امالی صدوق ،مجلس السابع والاربعون، حدیث 5 ) درباره او نیز در کتب رجالی چیزی نیافتم که آیا او همان دقاق است آیا اینجا تصحیف یا تحریف رخ داده است؟ در مورد فضل بن سلیمان هم که از راویان این حدیث است مطلبی نیامده است، او را هم بفرمایید.
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد