اتمام
اتمام به معنی تمام کردن می‌باشد. از «اتمام نماز» در باب صلات و از «اتمام عمل» در بابهایی همچون صوم و حج سخن رفته است.
اگر زن پس از اتمام نماز بفهمد قسمتی از بدنش که پوشاندن آن واجب بوده، در نماز نمایان شده است، چه وظیفه‌ای دارد؟
نماز صحیح است و اگر در وسط نماز باشد، اگر می‌تواند بپوشاند و ادامه دهد و الاّ اگر ضرورتی نیست، نماز را بشکند.
نماز صحیح است و اگر در وسط نماز باشد، اگر می‌تواند بپوشاند و ادامه دهد و الاّ اگر ضرورتی نیست، نماز را بشکند.
عنوان سوال:
اگر زن پس از اتمام نماز بفهمد قسمتی از بدنش که پوشاندن آن واجب بوده، در نماز نمایان شده است، چه وظیفه‌ای دارد؟
پاسخ:
نماز صحیح است و اگر در وسط نماز باشد، اگر می‌تواند بپوشاند و ادامه دهد و الاّ اگر ضرورتی نیست، نماز را بشکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگرکسی پس از اتمام غسل بفهمد که قسمتی از طرف چپ بدن نشسته مانده ولی حدث اکبر یا اصغر هم از او سر زده، آیا شستن همان قسمت کافی است یا باید دوباره غسل کند یا اصولاً حکمی دیگر دارد؟
- بیمارانی که در محلّ واجب برای پوشش در نماز، دچار سوختگی شدید هستند و باید روی محلّ سوختگی را باز بگذارند، چه وظیفه‌ای دارند؟
- کسی که بخشی از سال به واسطه شغل و کار در شهر دیگری کثیر السفر می شود، مثل استادی که از مهر تا خرداد به شهر دیگر رفت و آمد دارد یا رانندهای که فقط در تابستان کثیرالسفر است، در موارد زیر چه وظیفه‌ای در مورد قصر و اتمام نماز و روزه دارد:
- اگر در شب ماه مبارک رمضان، غسل جنابت بر زن و مرد واجب شود و بخوابند و پس از اذان صبح بیدار شوند، حکم روزه آنها چیست؟ و از نظر کفّاره و قضا، چه وظیفه‌ای دارند؟
- زن و بچّههای کسی که اهل پرداخت خمس نیست و سال خمسی ندارد، مجبورند از لباسی که او تهیّه کرده است برای خواندن نماز استفاده کنند، آنان چه وظیفه‌ای دارند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا پوشاندن قسمتی از صورت برای زن نیز حکم تمام آن را دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا پوشاندن موهای مصنوعی برای زن در نماز و از نامحرمان واجب است؟
- [سایر] زنی که میداند به جهت چهره زیبایی که دارد، مردان نامحرم به او نگاه میکنند، چه وظیفه‌ای دارد؟ آیا پوشاندن آن واجب است؟
- [سایر] اگر خانمی در بین نماز قسمتی از بدنش پیدا شود، آیا نمازش باطل است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا پوشاندن روی پا برای زن در نماز واجب است ؟
- [آیت الله بهجت] اگر زن در بین نماز متوجه شود قسمتی از اندام هایش که باید پوشیده می شده است، عریان مانده و قادر به پوشاندن آن ها نباشد، نمازش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] آیا پوشاندن صورت برای زن از نامحرم در حالت طواف واجب است یا مستحب؟ آیا در حالت احرام پوشاندن صورت برای زن افضل است یا عدم آن؟
- [آیت الله سبحانی] آیا پوشاندن صورت و دو دست و روی پا هنگام نماز برای زن در هنگامی که در معرض دید نامحرم باشد واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] فردی که در نماز، حالت خواب او را فرا گرفته و بعد از بیدار شدن از خواب شک می‌کند که در بین نماز خوابیده یا بعد از اتمام نماز، چه وظیفه‌ای دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] پوشاندن پا از مچ تا انگشتان در مقابل نامحرم برای زن واجب است یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زن باید بدن و موی خود را از مرد نامحرم و پسر ممیّز بپوشاند و نیز پوشاندن صورت و دستها تا مچ، اگر جالب باشد یا به قصد لذّت باشد یا مفسدهای داشته باشد یا بترسد که به حرام بیفتد یا دیگران به حرام بیفتند، واجب است، و بدون اینها پوشاندن آنها مستحب مؤکّد است.
- زن باید در موقع نماز، تمام بدن حتّی سر و موی خود را بپوشاند ولی پوشاندن صورت به مقداری که در وضو شسته می‌شود و دستها تا مچ و پاها تا مچ لازم نیست، امّا برای آنکه اطمینان کند که مقدار واجب را پوشانده است باید مقداری از اطراف صورت و قدری پایینتر از مچ را هم بپوشاند.
- اگر بعد از باز شدن آفتاب یا ماه بفهمد که تمام آن گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده، قضا بر او واجب نیست.
- اگر زن نماز را تأخیر بیندازد و از اوّل وقت به اندازه انجام واجبات یک نماز بگذرد و حائض شود، قضای آن نماز بر او واجب است.
- بر مرد و زن واجب است که در رکعت سوّم و چهارم نماز حمد یا تسبیحات را آهسته بخوانند.
- اگر اشتباهاً مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد باید آن سوره را رها کند و سوره دیگری بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد باید در بین نماز با اشاره سجده آن را به جا آورده و به همان سوره که خوانده اکتفا نماید.
- اگر قسمتی از نماز را هم برای غیر خدا به جا آورد، نماز باطل است، چه آن قسمت واجب باشد مثل حمد و سوره و چه مستحب مانند قنوت، بلکه اگر تمام نماز را برای خدا به جا آورد ولی برای نشان دادن به مردم در جای مخصوصی مثل مسجد، یا در وقت مخصوصی مثل اوّل وقت، یا به طرز مخصوصی مثلاً با جماعت نماز بخواند، نمازش باطل است. 2 - تکبیرة الاحرام
- اگر در حال حیض یا نفاس زن یکی از موجبات نماز آیات پیش آید بعد از پاک شدن از حیض یا نفاس، نماز آیات بر او واجب نیست و همچنین اگر مجنون و بیهوش و مانند اینها باشد.
- بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند ولی اگر بعضی از حروف آن بلند یا آهسته شود مانعی ندارد.
- کسی که نمیداند پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش میگذرد یا نه، یا ده روز در محلّی میماند یا نه، باید نماز را تمام بخواند. شرط دوّم: برای کار حرام سفر نکند و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند باید نماز را تمام بخواند، و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد مثل آنکه زن بدون اجازه شوهر سفری برود که بر آن واجب نباشد، ولی اگر مثل سفر حجّ واجب باشد باید نماز را شکسته بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز قضا و مس تحب, مانند نماز واجبِ اداست که باید پوشاندن مرد و زن رعایت شود و نماز احتیاط و قضای سجده و قضای تشهد , حکم نماز واجب را دارند ; اما در سجده سهو پوشاندن شرط نیست , هرچند احتیاط در پوشاندن است . سجده تلاوت قرآن و سجده شکر , مشروط به آن نیستند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بعد از سجده بفهمد پیشانی را روی چیزی گذاشته که سجده بر آن باطل است، احتیاط واجب تکرار سجده و اتمام نماز و اعاده آن است.
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین نماز بفهمد که عورتش پیدا است، باید فوراً آن را بپوشاند و چنانچه پوشاندن عورت زیاد طول بکشد احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند، ولی اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز عورت او پیدا بوده، نمازش صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در بین نماز بفهمد که عورتش پیدا است ، باید آن را بپوشاند و چنانچه پوشاندن عورت زیاد طول بکشد ، احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند ، ولی اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز عورت او پیدا بوده ، نمازش صحیح است .
- [امام خمینی] اگر در بین نماز بفهمد که عورتش پیدا است، باید آن را بپوشاند. و چنانچه پوشاندن عورت زیاد طول بکشد، احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند. ولی اگر بعداز نماز بفهمد که در نماز عورت او پیدا بوده، نمازش صحیح است
- [آیت الله اردبیلی] اگر در بین نماز بفهمد که عورتش پیداست، باید آن را بپوشاند و بنابر احتیاط واجب نماز را تمام کرده و دوباره آن را بخواند، خصوصا اگر پوشاندن عورت زیاد طول بکشد، ولی اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز عورت او پیدا بوده، نمازش صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر قسمتی از نماز را هم برای غیر خدا بهجا آورد، نماز باطل است، چه آن قسمت، واجب باشد، مثل حمد و سوره و چه مستحب باشد، مانند قنوت، و چه از افعال نماز باشد یا از قبیل دعا و ذکر باشد، مگر اینکه از چیزهایی باشد که شرط صحیح بودن نماز است، ولی قصد قربت در انجام آن لازم نیست، مثل پوشاندن عورت.
- [آیت الله سیستانی] زن باید در موقع نماز ، تمام بدن حتی سر و موی خود را بپوشاند ، و بنابر احتیاط واجب حتی از خودش نیز پوشانده شود ، پس اگر چادر را طوری بپوشد که خودش بدنش را ببیند اشکال دارد . ولی پوشاندن صورت و دستها تا مچ ، و پاها تا مچ پا لازم نیست . امّا برای آنکه یقین کند که مقدار واجب را پوشانده است ، باید مقداری از اطراف صورت و قدری پائین تر از مچها را هم بپوشاند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شخصی در بین نماز بفهمد که پوشش لازم را دارا نیست، باید خود را بپوشاند و نمازش صحیح است ولی نباید پس از فهمیدن، بدون پوشاندن خود کارهای نماز را انجام دهد، همچنین اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز پوشش لازم را نداشته نمازش صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر در بین نماز بفهمد که عورتش پیداست، باید آن را بپوشاند بدون اینکه پوشاندن عورت زیاد طول بکشد، ولی احتیاط در آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند، ولی اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز عورت او پیدا بوده، نمازش صحیح است.