حبوبات
حبوبات دانههای خوردنی نباتات می‌باشد. که از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، تجارت، دین، غصب و حدود سخن رفته است.
طلاب که از حوزه شهریه دریافت می کنند اگر در سر سال چیزی از پول و یا حبوبات بر مصرف سالانه اش زائد آید با توجه باینکه شهریه ها کلاً از خمس وسهمین مبارکین اعطاء می شود مقدار زائد متعلق خمس خواهد بود یا نه؟
بسمه تعالی:خمس تعلق نمی گیرد.والله العالم
بسمه تعالی:خمس تعلق نمی گیرد.والله العالم
عنوان سوال:
طلاب که از حوزه شهریه دریافت می کنند اگر در سر سال چیزی از پول و یا حبوبات بر مصرف سالانه اش زائد آید با توجه باینکه شهریه ها کلاً از خمس وسهمین مبارکین اعطاء می شود مقدار زائد متعلق خمس خواهد بود یا نه؟
پاسخ:
بسمه تعالی:خمس تعلق نمی گیرد.والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- طلاب که از حوزه شهریه دریافت می کنند اگر در سر سال چیزی از پول و یا حبوبات بر مصرف سالانه اش زائد آید با توجه باینکه شهریه ها کلاً از خمس وسهمین مبارکین اعطاء می شود مقدار زائد متعلق خمس خواهد بود یا نه؟
- مقداری از حبوبات و ارزاق و مانند آن را در آخر سال باقی مانده و سر سالش رسیده از سوی دیگر به همان اندازه نیز به خیاط و بقال مدیون می باشد.آیا در این صورت می تواند مقدار زائد را در نظر خود با دیون موجود از همان سال معادله کند و خمس ندهد؟
- مبلغ دو میلیون تومان به 10 اردیبهشت بدهی دارم ، اکنون که اوّل فروردین است و سر سال من است با توجه به آن بدهی سنگین قریب الاداء آیا چیزی اعم از پول نقد و جنس مازاد بر مصرف سال داشته باشم متعلق خمس خواهد بود؟ اگر جواب مثبت است نحوه اداء مبلغ سنگین فوق که برایم مشکل هست چگونه خواهد بود؟
- فردی جهت خرید تلفن همراه پول واریز کرده و هنوز تلفن را دریافت نکرده است که سر سال او رسید.آیا پول واریز شده خمس دارد؟
- کارمندی که سال خمسی او، اوّل فروردین می باشد حقوق ماههای قبلی او به علت ضعف مالی اداره مربوط به تأخیر افتاده و در فروردین سال نو به دست او رسیده است اکنون با توجه به اینکه این حقوق در مقابل کاری که سال گذشته انجام داده است به او اعطاء می گردد این مبلغ به نظر حضرت عالی خمس دارد؟
- به هنگام فرار رسیدن سالروز خمسی تجّار و اصناف کمیّت اجناس را باید حساب کنند و یا قیمت آن را؟ چنانچه رائج است نوعاً در سر سال مقدار موجود از اجناس را با مقدار موجود سال گذشته مقایسه می کنند مثلاً در نوروز سال 84، پانصد مثقال طلا و یا هزار متر پارچه داشتم و در نوروز سال 85 نیز اتفاقاً همان مقدار سرمایه دارم با توجه باینکه از نظر قیمت امسال با سال گذشته فرق دارد اکنون از لحاظ محاسبه خمسی چه وظیفه ای دارند؟
- شخصی فوت کرده است و حقوق بازنشستگی او بطور ماهانه مرتب دریافت و میان وراث تقسیم می شود، حالا اگر یکی از وراث سهم الارث خود را جمع کند و سال بر آن بگذرد متعلق خمس خواهد بود؟
- پارچه ای را به قصد این که لباس بدوزیم خریدیم، ولی به عللی نتوانستیم تا سر سال خمسی آن را بدوزیم. خمس آن چه مقدار می باشد؟
- آیا تاجر و کاسبی که برای سرمایه خود اوّل فروردین را مثلاً سال خمسی قرار داده اگر چنانچه از ارزاق و البسه و پول جیبی ... در آخر سال مقداری زائد آورد خمس سرمایه و ارزاق و.. را با هم حساب کند و یا جدا از هم و اگر در اثناء سال از اندازه سرمایه بکاهد می تواند آن را از مازاد ارزاق و پول جیبی خود جبران کند؟
- شخصی حدوداً ده سال است در یکی از مراکز اقتصادی مشغول به خدمت است حالا می خواهد به عمره مشرف شود، جهت تخمیس به ما مراجعه نموده است با اینکه تا امروز سال خمسی برای خود در نظر نگرفته است و بنا به اظهارش آذوقه ای یا پول نقدی که سال بر آن بگذرد نداشته است و یا فراموش کرده است و فعلاً از یک زندگی متعارفی برخوردار است، حالا هزینه حج یا عمره که می خواهد مشرف شود و از سود اثنای سال است ،آیا متعلق خمس است؟ و اگر بخواهد نسبت به گذشته خود اطمینان حاصل کند چه مقدار خمس بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب طلبه ای هستم که سال خمسی ام رسیده و مقداری از شهریه ام مانده است و نیز با پول شهریه مقداری برنج و حبوبات خریده ام که مانده است، آیا به اینها خمس تعلق می گیرد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] برخی از طلاّب در رشته تخصّصی کلام حوزه علمیّه مشغول تحصیل هستند، آن ها درس فقه و اصول نمی خوانند، آیا مجاز به دریافت شهریه می باشند؟
- [آیت الله خامنه ای] من سال مالی خود را اول مهر هر سال قراردادم، اما برای شهریه دانشگاه مبلغی پول جمع آوری کردم که زمان پرداخت این شهریه در اوسط مهر است آیا با توجه به گذشت سال باید خمس این پول را بپردازم؟ (در صورت پرداخت خمس، پول باقیمانده از مبلغ شهریه کمتر خواهد شد).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا به شهریه طلاب در صورتی که از مخارج سال آن‌ها اضافه بیاید خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] حقوق بگیران و افرادی که ماهیانه مبلغی به عنوان حقوق یا شهریه دریافت می کنند، آیا می توانند برای هر حقوق دریافتی ماهیانه خود، سال جداگانه ای قرار دهند؟ طلاب شهریه بگیر چه طور؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی شک کند آیا پول هایی که در سال های قبل مصرف کرده، متعلّق خمس بوده یا نه تکلیف او چیست؟
- [سایر] کسانی که حقوق ثابت دارند (مانند کارمند، کارگر و ...) و از پول خمس داده هزینههای زندگی خود را تأمین کردهاند؛ آیا میتوانند این مقدار از مؤونه را از حقوق دریافتی ماههای بعد کسر کنند؟ و در نتیجه سر سال خمس زاید را بپردازند؟ به عنوان مثال صد هزار تومان پول مخمس دارند و آن را در زندگی خرج میکنند و در کنار آن صد و بیست هزار تومان حقوق نیز دریافت مینمایند؛ آیا جایز است سر سال خمسی تنها خمس بیست هزار تومان را بپردازند؟
- [آیت الله بهجت] کسی برای مصرف عروسی پسرش پول تهیّه کرده و پیش از تکمیل مراسم، سال به سر رسیده است، آیا خمس به این پول تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] چندین سال است که مصرف درآمدهای وقف متعلّق به حوزه علمیه شهر خاصی به علت عدم امکان ارسال آن‌ها به آن شهر ممکن نیست و تاکنون مقدار زیادی از آن درآمدها پس انداز شده است، آیا مصرف آن‌ها در حوزه های علمیه واقع در شهرهای دیگر جایز است؟ یا آنکه باید آن‌ها را حفظ نمود تا ارسال آن‌ها به آن شهر امکان پذیر شود؟
- [آیت الله خامنه ای] چند سال پیش ماشینی خریدم که در حال حاضر فروش آن به چندین برابر قیمت ممکن است، با توجه به اینکه پول خرید آن، مخمّس نبوده است، و در صورت فروش و گرفتن قیمت فعلی آن، می خواهم خانه ای برای سکونت بخرم، آیا به مجرد دریافت پول، همه آن خمس دارد یا فقط به پولی که با آن ماشین را خریده ام، خمس تعلّق می گیرد و مقدار باقی مانده که همان مقدار افزایش قیمت ماشین است، جزء درآمد سال فروش ماشین محسوب می شود که اگر تا پایان سال فروش در مخارج زندگی مصرف نشود، خمس به آن تعلّق می گیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بچه صغیر مالی داشته باشد که متعلق خمس شده مثلاً درآمدی کسب کرده که زائد بر مؤونه سال او بوده یا معدن استخراج کرده، پرداخت خمس آن واجب است و بنابر احتیاط واجب ولی او باید خمس آن را بدهد والا خود او بعد از بلوغ باید بلافاصله خمس آن را بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر غیر مال التجاره مالی داشته باشد که متعلق خمس نباشد در صورتی که به ارث به او رسیده باشد چنانچه قیمتش بالا برود اگر چه ان را بفروشد مقداری که بر قیمتش اضافه شده خمس ندارد و همچنین است اگر به غیر معاوضه مالک ان شده چه از اول متعلق خمس نبوده مثل ان که مسکنی که مورد حاجت اوست به او بخشیده باشند و در موونه سال صرف شده باشد یا متعلق خمس بوده و خمس ان را از همان مال داده باشد مثل مالی که به حیازت مالک شده و خمس ان را داده است ولی اگر به معاوضه مالک شده باشد چنانچه قیمتش بالا برود تا زمانی که نفروخته خمس ندارد و اگر فروخت در صورتی که موونه نباشد ان زیاده خمس دارد و در صورتی که موونه باشد بنابر احتیاط واجب خمس مقدار زاید را بدهد و در هر دو صورت اگر در موونه سال صرف شود خمس ندارد
- [آیت الله اردبیلی] کسی که از درآمد سال خود به مردم قرض داده و در پایان سال از آن‌ها طلبکار است، اگر طلب او با مطالبه دریافت شده و مانند نقد محسوب شود، باید در پایان سال خُمس آن را بپردازد؛ ولی اگر هنوز وقت دریافت آن نرسیده باشد یا فعلاً وصول نشود، خُمس آن واجب نیست؛ امّا هنگامی که وصول نمود، باید بلافاصله خُمس آن را بدهد، مگر آن که آن را در مؤونه لازم و فوری خود مصرف نماید.
- [آیت الله اردبیلی] کاسبی که در طول سال به مردم نسیه داده است، اگر در آخر سال وقت وصول آن رسیده و قابل وصول بوده و مانند نقد باشد، باید خُمس سود آن را پرداخت نماید و چنانچه وقت وصول آن رسیده ولی قابل دریافت نیست، به محض دریافت باید خمس سود آن را بدهد، مگر آن که آن را در مؤونه لازم و فوری خود مصرف نماید و در صورتی که وقت وصول آن در سال بعد باشد، سود آن جزء درآمد سال بعد است.
- [آیت الله اردبیلی] هر جنس و مالی که یک بار خُمس آن داده شود، دیگر خُمس به آن تعلّق نمیگیرد، مگر این که رشد کرده یا قیمت آن افزایش یابد که مقدار رشد کرده یا افزایش یافته، متعلّق خمس است؛ ولی اگر رشد قیمت بر اثر کاهش ارزش پول باشد به گونهای که درآمد و غنیمت محسوب نشود خُمس آن لازم نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی نتواند خرج سال خود را تأمین کند و سر سال پول و یا چیزهایی از مئونه در خانه زیاد بیاید، میتواند آن‌ها را در مخارج مورد نیاز صرف کند و خمس ندارد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خورد و خوراک و پوشاک و اثاثیّه و خرید منزل و عروسی اولاد و مانند اینها میرساند خمس ندارد، ولی اگر بیش از مقداری باشد که برای امثال او متعارف است، مقدار زیادی خمس دارد، البتّه لازم نیست به حدّاقل متعارف اکتفا شود، بلکه تمام مقدارهای گوناگون مخارج که متعارف است خمس ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر خمس را با مرجع تقلید خود یا وکیل او دستگردان کند و بخواهد در سال بعد بپردازد اگر عین چیزی که خمس به آن تعلق گرفته باقی باشد باید خمس خمس را هم بدهد و در حقیقت 41 آنچه که موجود است به عنوان خمس بدهد مثلاً اگر صد هزار تومان موجود بوده و خمس آن را دستگردان کرده مبلغ بیست و پنج هزار تومان بدهد. و اگر عین چیز متعلق به خمس مصرف شود و از بین برود پرداخت همان مبلغ کافی است و لازم نیست خمس آن را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود که انسان نتواند آن‌ها را از یکدیگر تشخیص دهد، و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچکدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بعد از دادن خمس، بقیه مال حلال می‌شود اگر از جهت دیگر متعلق خمس نشده باشد، و الا واجب است خمس دیگری هم از بقیه مال بدهد، و احتیاط لازم آن است که این خمس را به مصرف سایر خمسها برساند، لکن به قصد ما فیالذمه از خمس یا صدقه.
- [آیت الله مظاهری] پولی را که انسان جهت خرید خانه یا تلفن یا ماشین و مانند اینها پرداخت میکند اگر از درآمد همان سال باشد و به آن نیاز متعارف داشته باشد، و سال خمسی هم داشته باشد، خمس ندارد. ولی اگر از درآمد همان سال نباشد، یا سال خمسی نداشته باشد، یا اگر سال خمسی دارد تا سَرِ سال خمسی به او تحویل ندهند و سال بعد تحویل دهند، باید خمس آن را بدهد، مگر آن پول خمس نداشته باشد نظیر مهریه، یا ارث و مانند اینها.