وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
شخصی دچار حساسیت پوستی شده و طبق دستور پزشک باید دست ها را با پماد چرب کند و پاک کردن آن ضرر دارد. وظیفه ی او برای وضو چیست؟
اگر پاک کردن روغن، ضرر یا حَرَج دارد، به همان نحو وضو بگیرد و احتیاطاً تیمم بکند. والله العالم
اگر پاک کردن روغن، ضرر یا حَرَج دارد، به همان نحو وضو بگیرد و احتیاطاً تیمم بکند. والله العالم
عنوان سوال:
شخصی دچار حساسیت پوستی شده و طبق دستور پزشک باید دست ها را با پماد چرب کند و پاک کردن آن ضرر دارد. وظیفه ی او برای وضو چیست؟
پاسخ:
اگر پاک کردن روغن، ضرر یا حَرَج دارد، به همان نحو وضو بگیرد و احتیاطاً تیمم بکند. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی هر دو دست و پایش معلول می باشد و نمی تواند وضو بگیرد، وظیفه اش چیست؟
- شخصی چشمش را عمل جراحی کرده و پزشک معالج دستور داده است که سر را تکان ندهد وضوء و تیمم هم انجام ندهد. وظیفه اش راجع به نماز چیست؟
- شخصی در وسط نماز شک می کند که وضو گرفته یا خیر وظیفه اش چیست؟
- شخصی در طی یک حادثه رانندگی، سلامت دست چپ خود را از دست داده است حالا که وضو و تیمّم را با دست سالم انجام می دهد، در این صورت شستن دست سالم بطور ارتماسی امکان دارد ولی در تیمّم این دست مکلّف چه وظیفه ای دارد؟
- اگر اسم شخصی، عبدالله باشد آیا بدون وضو می توان به این اسم دست زد؟
- برای شخصی غسل ضرر داشته و وظیفه ی او تیمم بدل از غسل بوده است. اگر تیمم را فراموش کند و به همان صورت روزه بگیرد و نماز بخواند، وظیفه اش چیست؟
- شخصی دچار بیماری جنون ادواری می باشد و در بین روز حالت جنون به وی دست می دهد. آیا ادامه ی روزه بر وی واجب است؟
- مانعی بر روی دست به وجود می آید که اطمینان داریم تا غروب از بین نمی رود، وظیفه ی ما برای وضو چیست؟
- شخصی بر اثر عمل جراحی دچار نقص عضو شد و بدون اراده، مدفوع و ریح از او خارج می شود. بر طبق تشخیص کمسیون پزشکی، پزشک معالج به جهت بی مبالاتی و عدم مهارت، مسئول شناخته شد. از او چه مقدار خسارت می توان مطالبه نمود؟
- شخصی بعد از احرام از مسجد شجره در مسیر مکه و مدینه دچار اختلال حواس گردیده اکنون در مکه معظّمه تحت مراقبت پزشکی بسر می برد و در مراسم حج تمتع نخواهد توانست شرکت کند. آیا او شرعاً در جهت حج تمتع وظیفه ای دارد؟ با اینکه حج بروی مستقر نبوده است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وضو و غسل با دست و بدن چرب چه حکمی دارد؟
- [سایر] یکی از دوستانم بینی خود را عمل کرده و هر روز باید علاوه بر بینی کل صورت را با پماد مخصوصی چرب نماید، اگر بخواهد وضو بگیرد، اولاً: باید سه بار حداقل این پماد زنی تکرار شود که هم سخت است و هم هزینه دارد. ضمنا سه بار هم باید باند بینی را تعویض نماید. راه حل آسان کدام است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا کرم و مواد چرب کننده پوست که مانع رسیدن آب است به هنگام وضو و غسل، باید پاک شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی به خاطر جراحی در صورت، هرگونه تماس آب و خاک با صورت او ضرر داشته باشد برای وضو و غسل چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انگشت شخصی زخم شده و آب برای آن ضرر دارد، برای وضو و غسل، انگشتانه پلاستیکی روی آن می کشد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به اینکه ممکن است جان بیمار به طور اورژانس در خطر باشد و زمان، جهت تعیین حساسیت فرد نسبت به دارویی خاص وجود نداشته باشد، اگر با تجویز دارو، بیمار به آن حساسیت پیدا کرده و دچار عوارض شدید یا مرگ شود، آیا پزشک معالج در قبال این عوارض، مسئولیتی خواهد داشت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توجه به اینکه ممکن است جان بیمار به طور اورژانس (فوری) در خطر باشد، و زمانی جهت تعیین حساسیت فرد به دارویی خاص وجود نداشته باشد، اگر با تجویز دارو، بیمار به آن حساسیت پیدا کرده; دچار عوارض شدید و یا مرگ شود، آیا پزشک معالج در قبال این عوارض، مسؤولیتی خواهد داشت؟
- [سایر] 1. دستی که با کرم چرب شده و با ادرار نجس شود، آیا فقط با آب خالی پاک می‌شود؟ یا لازم است چربی دست را بر طرف کنیم؟ 2. اگر با آن دست که خیس و چرب است کلید برق را خاموش کنیم، آیا کلید برق هم نجس می‌شود؟ 3. آیا دیگران که بعداً با دست خیس برق را خاموش میکنند هم دستشان نجس می‌شود؟ 4. کلید برق چگونه پاک می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی نقاش است و برطرف کردن ذرات رنگ از دست و صورت، برای او مشکل است، وظیفه وی برای وضو و غسل چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در دست یا صورت خود، عمل جراحی پلاستیکی انجام داده است و پلاستیک روی بشره را گرفته است، وظیفه او برای وضو و غسل چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یا آب برای آن ضرر دارد اگر روی آن بسته است، باید به دستور جبیره عمل کند.
- اگر در صورت یا دست ها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمی آید و آب برای آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جاری فرو ببرد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید، بعد به شیوه ای که در وضوی ارتماسی گفته شد، وضو بگیرد. شرط هفتم آنکه وقت برای وضو و نماز کافی باشد.
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست ها که روی آن باز باشد و آب ریختن روی آن ضرر داشته باشد، چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، دست تر بر آن بکشد و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی آن بگذارد به گونه ای که جزء جبیره حساب شود و دست تر را روی پارچه هم بکشد; و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط واجب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست، شستن اطراف زخم کافی است.
- اگر روی دمل یا زخم یا شکستگی بسته باشد، چنانچه بازکردن آن ممکن است و زحمت و مشقّت هم ندارد و آب هم برای آن ضرر ندارد، باید روی آن را باز کند و وضو بگیرد، چه زخم و مانند آن در صورت و دست ها باشد یا جلوی سر و روی پاها.
- اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است و ضرر و زحمت و مشقّت هم ندارد، باید آن را به روی زخم برساند، و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است; چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم، بدون زحمت و مشّقت ممکن باشد، باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را به زخم برساند و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد، یا آنکه رساندن آب به روی زخم ممکن نیست، یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید، باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند و اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن را دست تر کشید، مثلا دوایی است که به دست می چسبد، پارچه پاکی را به طوری که جزء جبیره حساب شود، روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد. و اگر این هم ممکن نیست، احتیاط واجب آن است که وضو بگیرد و اگر همه مواضع تیمّم و یا بعضی از آن بی مانع باشد تیمّم هم بنماید.
- خرید و فروش گوشت هایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که آن حیوان مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است; اما خریدن چرم هایی که از بلاد کفّار می آورند جایز و پاک است. هر چند نماز با آن صحیح نیست.
- خونی که به واسطه کوبیده شدن، زیر ناخن یا زیر پوست می میرد، اگر طوری شود که دیگر به آن خون نگویند پاک است; و اگر به آن خون بگویند مادامی که زیر پوست و ناخن است برای وضو و غسل اشکال ندارد ولی اگر ناخن یا پوست سوارخ شود، اگر مشقت ندارد باید برای وضو و غسل خون را بیرون آورند و اگر مشقت دارد باید اطراف آن را به طوری که نجاست زیاد نشود بشویند و پارچه یا چیزی مثل پارچه بر آن بگذارند و روی پارچه دست تَر بکشند و تیمّم هم بکنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر جایی از اعضأ وضو را رگ زده است و نمیتواند آن را آب بکشد یا آب برای آن ضرر دارد، باید به دستور جبیره عمل کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمیتواند آن را آب بکشد، یا آب برای آن ضرر دارد، باید به دستور جبیره عمل کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یا آب برای آن ضرر دارد، به دستور جبیره عمل کند.
- [آیت الله بروجردی] اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمیتواند آن را آب بکشد، یا آب برای آن ضرر دارد، باید به دستور جبیره عمل کند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که میترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود ، یا اگر آب را به مصرف وضو برساند تشنه بماند ، وظیفه ندارد که وضو بگیرد . و اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد ، اگر واقعاً ضرر داشته وضوی او باطل است .
- [آیت الله بهجت] اگر رساندن آب به صورت و دست‌ها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر داشته باشد، باید با همان مقدار وضو بگیرد. شرط سیزدهم: در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد، وگرنه وظیفه او وضوی جبیره‌ای یا تیمم خواهد بود.
- [آیت الله اردبیلی] فُقّاع که از جو گرفته می‌شود و به آن آبجو میگویند، نجس است؛ ولی آبی که به دستور پزشک از جو میگیرند و مست کننده نیست و به آن (ماءالشعیر) میگویند، پاک است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یا آب برای آن ضرر دارد اگر روی آن بسته است، باید به دستور جبیره عمل کند، و اگر باز است بعد از شستن اطراف آن بنابر احتیاط واجب پارچه ای روی آن قرار داده و دست تر بر روی آن بکشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر رساندن آب به صورت و دست ها به مقدار کمی که وضو با آن صحیح است ضرر ندارد و بیشتر از آن ضرر دارد، باید با همان مقدار وضو بگیرد. شرط سیزدهم آن که در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر جائی از أعضاء وضو را رگ زده است و نمیتواند آن را آب بکشد ، لازم است تیمم نماید ، ولی اگر آب برای آن ضرر دارد باید به دستور جبیره عمل کند.