بیماری
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
شخصی دچار بیماری جنون ادواری می باشد و در بین روز حالت جنون به وی دست می دهد. آیا ادامه ی روزه بر وی واجب است؟
ظاهراً امساک بر او واجب نیست; هر چند احتیاط مستحب این است که این حالت اگر پیش از ظهر رخ بدهد و تا غروب عارضه ای پیش نیاید، روزه را ادامه دهد. والله العالم
ظاهراً امساک بر او واجب نیست; هر چند احتیاط مستحب این است که این حالت اگر پیش از ظهر رخ بدهد و تا غروب عارضه ای پیش نیاید، روزه را ادامه دهد. والله العالم
عنوان سوال:
شخصی دچار بیماری جنون ادواری می باشد و در بین روز حالت جنون به وی دست می دهد. آیا ادامه ی روزه بر وی واجب است؟
پاسخ:
ظاهراً امساک بر او واجب نیست; هر چند احتیاط مستحب این است که این حالت اگر پیش از ظهر رخ بدهد و تا غروب عارضه ای پیش نیاید، روزه را ادامه دهد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی چند سال عمداً روزه نگرفته است سپس متوجه شده است که از قبل بیماری زخم معده داشته و نمی توانسته روزه بگیرد وظیفه اش نسبت به قضاء و کفاره چیست؟
- شخصی دچار حساسیت پوستی شده و طبق دستور پزشک باید دست ها را با پماد چرب کند و پاک کردن آن ضرر دارد. وظیفه ی او برای وضو چیست؟
- شخصی در اثر تصادف، دچار شکستگی استخوان درشت پا شد و کارشناس، راننده را مقصر دانست. پس از چند ماه مصدوم به علّت نشر خون ناشی از بیماری سرطان پروستات، مُرد و علت مرگ او را بی تحرّکی تشخیص دادند. آیا راننده نسبت به مرگ نیز ضامن است؟
- فقهاء فرموده اند: کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد حال اگر شخصی به خاطر ندانستن این مساًله روزه مستحبی نیّت کند و معتکف شود و قبل از غروب روز دوم متوجه شود وظیفه اش چیست؟ آیا قضای این اعتکاف در صورتی که نذر معین باشد واجب است؟ و اگر روز سوم متوجه مساًله شود قضای آن واجب چیست؟
- شخصی در نزاع دسته جمعی دچار ضرب سر و صورت شده، وی پس از یک ماه مدعی شد که حس بویایی خود را از دست داده است، ولی مرکز تخصصی پزشکی ent (تشخیص حس بویائی) اعلام نموده که تا میزان 80% قادر به تشخیص بویائی است آیا می توان مبادرت به اجرای قسامه نمود؟
- در توضیح المسائل آمده اگر کسی پیدا شود که بدون دریافت اجرت بچه را شیر بدهد و یا برای شیر دادن از پدر یا از شخص دیگر اجرت بگیرد واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد. آیا تفحص برای پیدا کردن چنین شخصی لازم است؟
- قضای نماز و روزه پدر و مادری که در اواخر عمرشان به قدری پیر شده بودند که بعضاً اشخاص نزدیک و ارحام و اولاد خود را نمی شناختند و حافظه خود را از دست داده بودند بر پسر بزرگتر واجب است؟
- شخصی در مدینه منوّره به سکته مغزی مبتلا می شود ولی مشاعر خود را از دست نمی دهد ولی در بیمارستان بستری می شود. هیئت پزشکی بعد از مشاوره وی را برحسب ضوابطی که دارند، آورده و از مسجد شجره محرم نموده اند و پس از رسیدن به مکه معظّمه نیز بیمار مذکور تحت مراقبت پزشکی قرار گرفته است و این نارسایی جسمی تا روز ترویه ادامه پیدا کرده است بطوری که پزشکان بیمارستان حتی اجازه وقوف اضطراری را نیز نمی دهند اکنون تکلیف او در جهت امر حج و نحوه احلال چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا شوهر دائمی در رابطه با قیمومت زوجه خود که دچار جنون ادواری، یا دائم شده، نسبت به پدر، جدّ پدری، مادر، و سایر اقارب زوجه، اولویّت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی به صورت مزمن مبتلا به جنون دائم یا ادواری بوده، و سوابق جنون و بستری شدن در بیمارستان روانی را از شوهر مخفی نگاه داشته، و حتّی پس از طرح دعوا از طرف مرد، نیز موضوع را انکار نموده است. مرد پس از ازدواج و دخول و گذشت چند سال، از نوع بیماری و سوابق بستری شدن قبلی زوجه در بیمارستان آگاهی نسبی یافته، و بلافاصله پس از اطّلاع، ضمن مشورت با حقوقدانها، اقدام به فسخ نکاح می نماید. حال اگر بیماری فوق توسّط کمیسیون پزشکی قانونی به صورت زیر تأیید گردد: (زوجه دارای سابقه اختلال روانی و واجد علائم جنون حدّاقلّ از سال 1367 (شش سال قبل از ازدواج) بوده، و در حال حاضر نیز دچار عوارض مزمن بیماری است.) در فرض مسأله آیا مرد حقّ فسخ دارد، و به زن مهریّه ای تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی به علت بیماری روزه نگرفته باشد و بیماری او چند ماه طول بکشد و پس از بهبودی بلافاصله به بیماری دیگری مبتلا شود که تا ماه رمضان بعدی ادامه پیدا کند، آیا مثل مرض مستمرّ است که تا سال بعد قضا ندارد یا خیر؟
- [سایر] وقتی خانواده تعادل خودش را از دست می دهد و دچار بحران میشود ، چطور می توانیم آنرا به حالت ثبات برگردانیم ؟
- [سایر] آیا دست زدن به بیماری که در کما بوده و یا دچار مرگ مغزی شده و چند لحظه دیگر میمیرد، غسل مس میت دارد؟
- [سایر] من چند سال متوالی به دلیل سنگ کلیه روزه نمی گرفتم (به دستور پزشک) و شنیده ام که اگر به دلیل بیماری روزه نگیری و این بیماری تا ماه رمضان آینده ادامه داشته باشد قضای آن روزه هم واجب نیست. امسال که 20روز به ماه رمضان بود من متوجه شدم که دیگر سنگی ندارم و می توانم روزه بگیرم پس به این دلیل باید قضای روزه های سال گذشته را هم بگیرم؟
- [سایر] آیا دست زدن به بیماری که در کما بوده و یا دچار مرگ مغزی شده و چند لحظه دیگر میمیرد، غسل مس میت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی که حالت صرع (غش) دارد محکوم به شلاق شده، و هر زمان که او را برای اجرای حدّ حاضر می کنیم دچار صرع می شود. چه باید کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی دچار سکته مغزی و اختلال حواس شده است، دراین حالت فرزندان چگونه می توانند در اموال وی تصرّف کنند؟ تصرّف یکی از فرزندان بدون اذن حاکم شرعی و بدون اجازه فرزندان دیگرش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا غسل شخصی که از کودکی دیوانه بوده و با همین حالت هم بالغ شده واجب است یا خیر؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر بچه قبل از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد؛ و اگر بعد از اذان و قبل از ظهر بالغ شود، اگر چیزی که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد احتیاط واجب در این است که بقیه آن روز را روزه بگیرد و بعداً قضای آن روز را نیز بگیرد، و همچنین است اگر شخصی که جنون دارد جنونش از بین برود. و این احتیاط درباره غیربالغی است که از اول صبح نیت روزه نداشته است، ولی چون روزه بچه ممیز صحیح است اگرچه بر او واجب نیست اگر نیت روزه داشته باشد و در بین روز بالغ شود، روزه آن روز او صحیح است و قضا ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه به واسطه بیماری، روزه ماه رمضان را نگیرد و بیماری او تا ماه رمضان سال بعد طولانی شود، قضای روزه هایی را که نگرفته واجب نیست، فقط باید برای هر روز یک مد (تقریبا 750 گرم) گندم یا جو و مانند آن به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطه عذر دیگری (مثلاً بخاطر مسافرت) روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند احتیاط واجب آن است که روزه هایی را که نگرفته بعد از ماه رمضان قضا کند و برای هر روز یک مد طعام به فقیر دهد، همچنین اگر ترک روزه بخاطر بیماری بوده، بعد بیماری رفع شده و عذر دیگری مانند مسافرت پیش آمده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] روزه هایی که در حال جنون به جا نیاورده بعد از عاقل شدن لازم نیست قضا کند، همچنین اگر کافری مسلمان شود قضای روزه های گذشته واجب نیست، اما اگر مسلمانی مرتد شود و دوباره برگردد و مسلمان شود روزه های دوران مرتد بودن را باید قضا نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] روزه هایی که در حال جنون به جا نیاورده بعد از عاقل شدن لازم نیست قضا کند، همچنین اگر کافری مسلمان شود قضای روزه های گذشته واجب نیست، اما اگر مسلمانی مرتد شود و دوباره برگردد و مسلمان شود روزه های دوران مرتد بودن را باید قضا نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] روزه هایی که در حال جنون به جا نیاورده بعد از عاقل شدن لازم نیست قضا کند، همچنین اگر کافری مسلمان شود قضای روزه های گذشته واجب نیست، اما اگر مسلمانی مرتد شود و دوباره برگردد و مسلمان شود روزه های دوران مرتد بودن را باید قضا نماید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر به واسطه بیماری و مانند آن نتواند در سجده آرام بگیرد، نماز او صحیح است، ولی باید پیش از آن که از حالت سجده خارج شود، ذکر واجب را بگوید.
- [آیت الله اردبیلی] اگر عمدا روزه خود را باطل کند و بعد عذری مانند حیض یا نفاس یا بیماری برای او پیدا شود، احتیاطا کفّاره بر او واجب است.
- [آیت الله جوادی آملی] .واجب است در سجده, تمام کف دو دست، روی زمین قرار گیرد. در حالت خطر یا ضرر، نهادن پشت دستها کافی است. در صورت عدم امکان پشت دست، نهادن مچ و در صورت عدم امکان آن، گذاردن آرنج کفایت می‌کند و در صورت عدم تمکن از آن، احتیاط واجب, گذاردن بازوست.
- [امام خمینی] روزه ای که از انسان به واسطه مستی فوت شده باید قضا نماید، اگرچه چیزی را که به واسطه آن مست شده برای معالجه خورده باشد، بلکه اگر نیت روزه کرده و مست شده و در حال مستی روزه را ادامه داده تا از مستی خارج شده باشد، بنا بر احتیاط واجب باید روزه آن روز را تمام کند و بعدا قضا نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه نداند استحاضه او قلیله است یا کثیره، بنابر احتیاط واجب باید قبل از نماز، خود را وارسی کند و اگر نمی تواند خود را وارسی کند، احتیاط آن است که هم وظیفه استحاضه کثیره را انجام دهد و هم قلیله، اما اگر حالت سابق او معلوم است کثیره یا قلیله بوده می تواند به وظیفه همان ادامه دهد.