خانه
به محل سکونت خانه می‌گویند و از احکام مرتبط با عنوان خانه در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حج، جهاد، تجارت، دین، صلح، اجاره، نکاح، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفته‌اند.
قرآنی نفیس به من هدیه شده است اگر به قصد تبرّک و زینت در خانه نگهداری شود و چندین سال از آن استفاده نکنم خمس آن واجب است؟
بسمه تعالی: احتیاطاً جلد و کاغذ آن را قیمت کنید و خمس آن را بپردازید . والله العالم
بسمه تعالی: احتیاطاً جلد و کاغذ آن را قیمت کنید و خمس آن را بپردازید . والله العالم
عنوان سوال:
قرآنی نفیس به من هدیه شده است اگر به قصد تبرّک و زینت در خانه نگهداری شود و چندین سال از آن استفاده نکنم خمس آن واجب است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- قرآنی نفیس به من هدیه شده است اگر به قصد تبرّک و زینت در خانه نگهداری شود و چندین سال از آن استفاده نکنم خمس آن واجب است؟
- آیا به سکه ی بهارآزادی و طلاهایی که خانم ها برای زینت استفاده می کنند یا زرگرها در مغازه ی خود نگهداری می کنند، خمس تعلق می گیرد؟
- آیا خمس هدیه پس از گذشت یک سال باید به قیمت فعلی پرداخته شود؟
- آیا خمس هدیه پس از گذشت یک سال باید به قیمت فعلی پرداخته شود؟
- اگر لباسی را خریداری یا هدیه شود ولی در طول سال مورد استفاده قرار نگیرد و آیا بر آن خمس تعلق می گیرد؟
- اگر لباسی را خریداری یا هدیه شود ولی در طول سال مورد استفاده قرار نگیرد و آیا بر آن خمس تعلق می گیرد؟
- چیزی را خریدم، ولی استفاده ننمودم و قبل از رسیدن سال خمسی آن را به رفیقم هدیه دادم. آیا باید خمس آن را بپردازم؟
- اینجانب خانه ام را در وسط سال فروختم با توجه به اینکه خانه مزبور را از ارباح وسط سال گذشته خریده بودم اکنون که می خواهم خانه دیگری را خریداری کنم و هنوز خانه مناسبی پیدا نکرده ام سال خمسی اینجانب فرا می رسد آیا وظیفه حقیر درباره پول موجود به لحاظ خمس چیست؟
- اگر مواد غذایی را به صورت نسیه بخریم و سال خمسی برسد، خمس آن واجب است؟
- اگر منزلی را که با پولی که خمس به آن تعلق نگرفته خریداری نموده و پس از مدتی بهره برداری بفروشد اگر سال خمسی وی فرا رسد و خانه ای خریداری نکرده باشد آیا باید خمس پول را بپردازد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر ولیّ طفل مقلد مجتهدی باشد که خمس هدیه را واجب نمی داند، آیا پرداخت خمس هدیه ای که به بچه می دهند بر ولیّ واجب است؟
- [آیت الله اردبیلی] این جانب قبل از رسیدن سال خمسی، برای فرزندانم که سنّ آن‌ها کمتر از یازده سال است، خانهای تهیه نمودم و به آن‌ها هدیه کردم. آیا به این خانه خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ولیّ طفل مقلد مجتهدی باشد که خمس هدیه را واجب نمی داند آیا پرداخت خمس هدیه ای که به بچه داده شده بر ولیّ واجب است؟
- [آیت الله بهجت] مادر شخصی دستبند طلا به نام او خریده که هنگام ازدواج به همسرش هدیه دهد، آیا پس از گذشت سال، خمس آن واجب می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بدانیم در عین مال هدیه داده شده، خمس واجب است، دادن خمس بر عهده کیست؟
- [امام خمینی] جوانی که میداند پنج سال دیگر عیال میگیرد و محتاج به خانه می‌شود اگر در مدت این پنج سال از درآمد خود خانه تهیه کند خمس آن واجب است یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] پدری که دو خانه مسکونی دارد و به یکی از آن‌ها نیازمند است، اگر خانه دیگر را به پسر خود که در آستانه ازدواج است، هدیه کند، آیا خمس به آن‌ها تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله خوئی] و بر فرض فروش خانه اول و استثنای آن از وجوب خمس، چنانکه ظاهر بعض مسائل توضیح است، آیا لازم است ثمن آن خانه را در خانه دوم صرف کند یا میتواند جزو سرمایه مخمس قرار داده و قیمت خانه دوم را از ارباح بین سال خریداری کند؟ و بر فرض مزبور آیا تمام قیمت خانه دوم مستثنی از وجوب است یا نه؟
- [آیت الله خوئی] اگر شخصی سنّی بعضی از کتابهای اهل تسنن را از قبیل کتابهای حدیث یا تاریخ و تفسیر را به ما هدیه دهد و بدون آنکه از آن کتابها قرائت کنیم سال بر آن‌ها گذشت آیا خمس آن‌ها واجب است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سال خمسی اینجانب اول فروردین است. در اسفندماه اجناسی خریداری کردم تا در ایّام عید به بستگانم هدیه بدهم، آیا به این اجناس خمس تعلّق می گیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که از اول تکلیف خمس نداده، سه حالت دارد: 1 از منافع کسب چیزی که به آن احتیاج ندارد، خریده و یک سال از خرید آن گذشته، باید خمس آن را بدهد. 2 اثاث خانه و چیزهای دیگری که به آن‌ها احتیاج دارد مطابق شأن خود از درآمد همان سال خریده، خمس به آن ها تعلق نمی گیرد. 3 اگر نداند که در بین سال خریده یا بعد از تمام شدن سال، باید تمام اموال مشکوک خود را حساب کرده و حاکم شرع و یا نماینده او، بدهی او را جهت خمس تخمین بزند و مصالحه نماید و با پرداخت آن ذمه او بری می شود.
- اگر قیمت جنسی را که برای تجارت خریده بالا رود، و آن را نفروشد و در بین سال قیمتش پائین آید، خمس مقداری که بالا رفته بر او واجب نیست.
- کسی که از کسب و تجارت فائده ای برده، اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست، می تواند مخارج سال خود را فقط از فائده کسب بردارد و به مصرف برساند.
- اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس آن را از همان زمین بدهد. و اگر پول آن را هم بدهد، اشکال ندارد. ولی اگر غیر از پول چیز دیگر بدهد، باید به اذن حاکم شرع باشد، و نیز اگر خانه و دکان و مانند اینها را از مسلمان بخرد، چنانچه زمین آن را جداگانه قیمت کنند و بفروشند باید خمس زمین آن را بدهد، و اگر خانه و دکان را روی هم بفروشند و زمین به تبع آن منتقل شود خمس زمین واجب نیست. و در دادن این خمس قصد قربت لازم نیست، بلکه حاکم شرع هم که خمس را از او می گیرد، لازم نیست قصد قربت نماید. مصرف خمس
- اگر قیمت جنسی را که برای تجارت خریده بالا رود و به امید این که قیمت آن بالاتر رود، تا بعد از تمام شدن سال آن را نفروشد و قیمتش پائین آید خمس مقداری را که بالا رفته، بر او واجب نیست.
- جوایزی که به پس اندازها تعلّق می گیرد اگر قراردادی میان پس انداز کننده و بانک یا صندوق نباشد حلال است و با گذشتن سال خمس آن واجب می شود، این در صورتی است که پس انداز کننده خود را طلبکار جایزه نداند، بلکه پس انداز گیرنده شخصاً برای تشویق پس انداز کنندگان جوایزی می دهد. 2 معدن
- برای شش چیز وضو گرفتن واجب است: اول برای نمازهای واجب غیر از نماز میّت. دوم برای سجده و تشهد فراموش شده، اگر بین آن‌ها و نماز، حدثی از او سرزده مثلا بول کرده باشد. سوم برای طواف واجب خانه کعبه. چهارم اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند. ششم برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یا بیرون آوردن آن از جای آلوده، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قرآن برساند، ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بی احترامی به قرآن باشد، باید بیوضو کار خود را انجام دهد.
- استفاده ای که مال را برای آن اجاره می دهند چهار شرط دارد: 1. آنکه حلال باشد، بنابراین اجاره دادن دکان برای شراب فروشی یا نگهداری شراب و کرایه دادن اتومبیل برای حمل و نقل شراب باطل است. صفحه 405 2. پرداخت وجه اجاره برای آن استفاده در نظر مردم بیهوده نباشد. 3. اگر چیزی را که اجاره می دهند چند استفاده دارد، استفاده ای را که مستأجر باید از آن ببرد معین نمایند مثلاً اگر حیوانی را که سواری می دهد و بار می برد اجاره دهند; باید در موقع اجاره معین کنند که سواری یا باربری آن، مال مستأجر است یا همه استفاده های آن. 4. مدت استفاده را معین نمایند مثلاً خانه را به یک سال تمام خورشیدی اجاره دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آن‌ها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آن‌ها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- [امام خمینی] اگر از منفعت کسب پیش از دادن خمس اثاثیه ای برای منزل بخرد، چنانچه در بین سال احتیاجش از آن برطرف شود، واجب است که خمس آن را بدهد. و همچنین است زیور آلات زنانه، اگر در بین سال، وقت زینت کردن زنها به آن‌ها بگذرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر قیمت جنسی که برای تجارت خریده بالا رود و آن را نفروشد و در بین سال قیمتش پایین آید خمس مقداری که بالا رفته بر او واجب نیست ولی اگر بعد از تمام شدن سال خمس آن را ندهد و در سال بعد قیمتش پایین آید خمس مقداری که بالا رفته بر او واجب است، حتّی اگر به اندازهای نگهداری کرد، که معمولاً نگه میدارند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر از درآمد سال و منفعت کسب (بدون پرداخت خمس) وسیله ای که مورد نیاز اوست بخرد و استفاده کند و در همان سال احتیاجش برطرف شود و تا آخر سال خمسی بماند واجب است خمس آن را بدهد. و اگر احتیاجش به این وسیله در سال های برطرف شود (یعنی در طول سال خرید به آن احتیاج داشته) لازم نیست خمس آن را بدهد. زیور آلات زنانه هم همین حکم را دارد یعنی اگر سال پس از خرید دیگر به آن نیاز نداشته باشد یا وقت زینت آن‌ها گذشته باشد لازم نیست خمس آن را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر از منافع ، پیش از دادن خمس اثاثیهای برای منزل بخرد ، اگر احتیاجش پس از سال منفعت بر طرف شد ، لازم نیست خمس آن را بدهد ، و همچنین اگر در میان سال احتیاجش برطرف شد ، ولی آن چیز از چیزهائی باشد که معمولاً برای سالهای بعد گذاشته می‌شود ، مانند لباسهای زمستانی و تابستانی ، خمس ندارد ، و در غیر این گونه چیزها اگر در بین سال احتیاجش از آن برطرف شد ، احتیاط واجب آن است که خمس آن را بدهد ، و زیور آلات زنانه در صورتی که وقت زینت کردن زن با آن‌ها گذشته باشد ، نیز خمس ندارد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کافر یا کسی که به خمس اعتقادی ندارد چیزی را به انسان هدیه بدهد انسان مالک آن می شود و لازم نیست خمس آن را بدهد. بلی اگر آنچه را که گرفته در طول سال صرف مؤونه او نشود و از درآمد سال او زیاد بیاید باید خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] چنانچه انسان در شهر خود سیّد مستحقّی نیابد و احتمال هم ندهد که پیدا شود یا نگهداری خمس تا پیدا شدن مستحقّ ممکن نباشد، باید خمس را به شهر دیگر ببرد و به مستحقّ برساند و بنا بر احتیاط واجب مخارج بردن آن را از خمس بر ندارد و اگر خمس از بین برود چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده، باید عوض آن را بدهد و اگر کوتاهی نکرده، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در شهر انسان سیّد مستحقّی نباشد و احتمال هم ندهد که پیدا شود ، یا نگهداری خمس تا پیدا شدن مستحّق ممکن نباشد ، باید خمس را به شهردیگریببردو به مستحّق برساند و احتیاط واجب آن است که مخارج بردن آن را از خمس بر ندارد .و اگر خمس از بین برود چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده باید عوض آن را بدهد و اگر کوتاهی نکرده چیزی بر او واجب نیست .
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه در شهر خودش مستحقی نباشد ولی احتمال دهد که پیدا شود، اگرچه نگهداری خُمس تا پیدا شدن مستحق ممکن باشد، میتواند خُمس را به شهر دیگری ببرد و چنانچه در نگهداری آن کوتاهی نکند و تلف شود، چیزی بر او واجب نیست؛ ولی نمیتواند مخارج بردن آن را از خُمس بردارد.