معامله
معامله ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • معامله (اخص)، عقود و ایقاعات• معامله (اعم)، امور بی‌نیاز از قصد قربت
هرگاه موکل وکیل را عزل کند و وکیل از عزل اطلاع نداشته باشد و معامله ای انجام دهد ولی خریدار از عزل وکیل مطلع باشد آیا معامله نافذ است؟
بسمه تعالی: در فرض سؤال معامله فضولی است و نیاز به اجازه موکل دارد . والله العالم
بسمه تعالی: در فرض سؤال معامله فضولی است و نیاز به اجازه موکل دارد . والله العالم
عنوان سوال:
هرگاه موکل وکیل را عزل کند و وکیل از عزل اطلاع نداشته باشد و معامله ای انجام دهد ولی خریدار از عزل وکیل مطلع باشد آیا معامله نافذ است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هرگاه موکل ادعا کند که خبر عزل وکیل را با نامه سفارشی فرستاده و رسیدن نامه دلیل بر اطلاع اوست ولی وکیل بگوید من اطلاع پیدا نکردم آیا تصرفات وکیل نافذ است؟
- متهّم برای دفاع از خود به شخصی وکالت می دهد و استحقاق وکیل به دریافت حق الوکالة مشروط به صدور حکم قطعی بر برائت موکل می شود، موکل نیز ملتزم می شود در هر مرحله اگر وکیل را عزل کند تمام حق الوکالة را بپردازد پس از دفاعیات، دادگاه حکم غیرقطعی مبنی بر محکومیت موکل صادر می کند و موکل نیز بلافاصله وکیل را عزل می کند و مانع اقدام وی برای ادامه کار در مرحله تجدید نظر می گردد البته وکیل معزول کار را ادامه داده ولی به نتیجه نمی رسد و حکم قطعی می شود آیا وکیل بنابر شرطی که شده مستحق حق الوکالة می باشد؟
- آیا موکل می تواند به وکیل اذن دهد که وکیلی انتخاب کند که وکیل از طرف موکل و وکیل باشد؟
- هرگاه وکیل بدون اذن موکل دیگری را وکیل کند و خسارتی به وجود بیاید مالک به چه کسی رجوع کند؟ و آیا بین علم و جهل وکیل تفاوتی وجود دارد؟
- هرگاه موکل یا وکیل از حق فسخ خود سوء استفاده کند و وکالت را در اثناء عمل فسخ کند آیا خسارتی را که به هر یک از آنان وارد می شود باید جبران شود مثلاً وکیل برای خرید منزل به شهر دیگر برود و موکل، وکالت را فسخ کند هزینه بازگشت به عهده کیست؟
- اگر وکیل استعفا کند آیا وکیل می تواند با بقاء اذن موکل عمل را انجام دهد؟
- اگر موکل به وکیل بگوید منزل را بفروش و هر طور می خواهی رفتار کن آیا وکیل می تواند وکیل بگیرد و وکیل دوّم منزل را بفروشد؟
- اگر زوج، زوجه را از وکالت عزل کند، و مدعی شود شرط عدم عزل وکیل، ضمن عقد خارج لازم نبوده ولکن محضر ازدواج مدعی است عقد خارج لازم وجود داشته است آیا عزل او صحیح است؟
- اگر شخصی به کسی وکالت بدهد که ملکی را برای او خریداری نماید، اگر وکیل به جای خرید ملک از دیگری، ملک خود را به موکل بدهد، آیا معامله ی مزبور صحیح است؟
- هرگاه خریدار و فروشنده، قبل از انجام معامله شروطی را متعهد شوند، آیا شروط ضمن این تعهد، حکم شرط ضمن العقد را دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حق توکیل غیر می‌دهد و وکیل نیز وکالت را به استناد حق توکیل، به دیگری تفویض و واگذار میکند و در وکالت دوم تصریح مینماید (اقدام و امضای وکیل، به منزله اقدام و امضای موکل و موکلِ موکل نافذ و معتبر و دارای اشرات قانونی است). حال موکل مبادرت به عزل وکیل اول نموده آیا وکیل دوم نیست معزول است و یا اینکه باید مراتب عزل توسط موکل به وکیل دوم مستقلاً اعلام شود؟ و چنانچه وکیل دوم به استناد وکالت دوم، مبادرت به انجام معامله نماید آیا معامله صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حق توکیل غیر می‌دهد و وکیل نیز وکالت را به استناد حق توکیل، به دیگری تفویض و واگذار میکند و در وکالت دوم تصریح مینماید (اقدام و امضای وکیل، به منزله اقدام و امضای موکل و موکلِ موکل نافذ و معتبر و دارای اشرات قانونی است). حال موکل مبادرت به عزل وکیل اول نموده آیا وکیل دوم نیست معزول است و یا اینکه باید مراتب عزل توسط موکل به وکیل دوم مستقلاً اعلام شود؟ و چنانچه وکیل دوم به استناد وکالت دوم، مبادرت به انجام معامله نماید آیا معامله صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حقّ توکیل غیر می دهد; وکیل نیز وکالت را به استناد حقّ توکیل، به دیگری واگذار می کند و در وکالت دوّم تصریح می کند که: (اقدام و امضای وکیل به منزله امضای موکّل و موکّلِ موکّل، نافذ و معتبر و دارای اثرات قانونی است). حال موکّل مبادرت به عزل وکیل اوّل نموده، آیا وکیل دوّم نیز معزول شده است؟ یا این که باید مراتب عزل توسّط موکّل به وکیل دوّم مستقلاّ اعلام شود؟
- [آیت الله جوادی آملی] این بخش دارای سؤال مربوط به احکام وکالت به تقلید از حضرت استاد و … میباشد. 1. شخصی جهت فروش اتومبیل خود به کسی وکالت با حق توکیل غیر می‌دهد و وکیل نیز وکالت را به استناد حق توکیل، به دیگری تفویض و واگذار میکند و در وکالت دوم تصریح مینماید (اقدام و امضای وکیل، به منزله اقدام و امضای موکل و موکلِ موکل نافذ و معتبر و دارای@ اشرات قانونی است). حال موکل مبادرت به عزل وکیل اول نموده آیا وکیل دوم نیست معزول است و یا اینکه باید مراتب عزل توسط موکل به وکیل دوم مستقلاً اعلام شود؟ و چنانچه وکیل دوم به استناد وکالت دوم، مبادرت به انجام معامله نماید آیا معامله صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه موکلّ حقّ عزل وکیل را در ضمن عقد خارج لازم به مدّت پنجاه سال از خود سلب نماید، آیا چنین عزلی که معمولا در ذیل وکالتنامه های رسمی قید می شود معتبر و نافذ می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در عقد وکالت موکل شرط بلا عزل کرده است ولی بعد از مدتی وکیل را عزل می کند آیا شرعا جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی که وکیل شده، با اجازه موکّل فرد دومی را از طرف او وکیل نماید آیا می تواند او را عزل کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وکیل در خرید با بایع در زمینهای اختلاف پیدا کنند، آیا موکّل میتواند در حقّ وکالت تصرّف کند و در بعضی از مواردی که به وکیل وکالت داده او را عزل نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر موکل حق عزل وکیل را طی عقد لازمی ظرف یکسال از خود سلب کند آیا در این فاصله زمانی می تواند خود موضوع وکالت راانجام دهدکه موجب انعزال وکیل گردد؟
- [آیت الله بهجت] در وکالت نامه ای، موکّل به وکیل وکالت بلاعزل ضمن عقد خارج لازم برای معامله هایی در مدت سی سال داده است و بین مدّت، موکّل فوت می کند. حکم شرعی چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان با اجازه موکل خودش کسی را از طرف او وکیل کند، نمی تواند آن وکیل را عزل نماید. و اگر وکیل اول بمیرد، یا موکل، او را عزل کند وکالت دومی باطل نمی شود.
- وکیل می تواند از وکالت کناره کند و اگر موکل غائب هم باشد اشکال ندارد. مگر در شرایطی که کناره گیری او مایه متضرر شدن موکل باشد.
- وکیل نمی تواند برای انجام کاری که به او واگذار شده دیگری را وکیل نماید، ولی اگر موکل به او اجازه داده باشد که وکیل بگیرد، به هر طوری که با او قرار گذاشته، می تواند رفتار نماید، پس اگر گفته باشد برای من وکیل بگیر، باید از طرف او وکیل بگیرد و نمی تواند کسی را از طرف خودش وکیل کند.
- اگر وکیل یا موکل بمیرد، یا دیوانه همیشگی شود، وکالت باطل می شود و نیز اگر گاه گاهی دیوانه شود بنابر احتیاط واجب باید به معامله ای که انجام می دهد ترتیب اثر ندهند ولی اگر بیهوش شود، وکالت باطل نمی شود و نیز اگر چیزی که برای تصرف در آن وکیل شده است از بین برود مثلاً گوسفندی که برای فروش آن وکیل شده بمیرد، وکالت باطل می شود.
- معامله با بچه نابالغ باطل است، اگر چه پدر یا جد آن بچه به او اجازه داده باشند که معامله کند، ولی اگر بچه ممیز باشد و چیز کم قیمتی را که معامله آن برای بچه ها متعارف است معامله کند اشکال ندارد، بنابراین معامله با پول مختصری که بچه ها از والدین برای خرید شیرینی و غیره می گیرند، اشکال ندارد و نیز اگر طفل وکیل در اجرای صیغه معامله یا وسیله باشد که پول را به فروشنده بدهد و جنس را به خریدار برساند، یا جنس را به خریدار بدهد و پول را بفروشنده برساند، چون واقعاً دو نفر بالغ با یکدیگر معامله کرده اند معامله صحیح است، ولی باید فروشنده و خریدار یقین داشته باشند که طفل جنس و پول را به صاحب آن می رساند.
- اگر خریدار یا فروشنده را به معامله مجبور کنند چنانچه بعد از معامله راضی شود و بگوید راضی هستم، معامله صحیح است.
- موکل (کسی که دیگری را وکیل می کند) و نیز کسی که وکیل می شود، باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند و بچه ممیز هم اگر فقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرائطش بخواند صیغه ای که خوانده صحیح است.
- اگر وکیل را عزل کند یعنی از کار برکنار نماید، بعد از آنکه خبر به او رسید نمی تواند آن کار را انجام دهد، ولی اگر پیش از رسیدن خبر آن کار را انجام داده باشد صحیح است.
- خرید و فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره داده اند اشکال ندارد، ولی استفاده آن ملک در مدت اجاره مال مستأجر است. و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره داده اند، یا به عنوان این که مدت اجاره کم است ملک را خریده باشد. پس از اطلاع می تواند معامله را به هم بزند. صیغه خرید و فروش
- اگر یکی از شرط هائی که گفته شد در معامله نباشد، معامله باطل است. ولی اگر خریدار و فروشنده در هر حال (خواه معامله صحیح باشد یا باطل) راضی باشند که در مال یکدیگر تصرف کنند تصرف آن‌ها اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان [وکیل اوّل]، با اجازهی موکّل خودش، کسی را از طرف او [موکل] وکیل کند، [وکیل اوّل] نمیتواند آن وکیل را عزل نماید و اگر وکیل اوّل بمیرد یا موکّل او را عزل کند، وکالت دومی باطل نمیشود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وکیل با اجازه موکّل کسی را از طرف خود وکیل کند، موکّل و وکیل اوّل میتوانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اوّل بمیرد یا عزل شود، وکالت دوم باطل می‌شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر وکیل با اجازه مُوکِّل ، کسی را از طرف خودش وکیل کند مُوکِّل و وکیل می توانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اوّل بمیرد ، یا عزل شود وکالت دوّمی باطل می شود .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وکیل با اجازه موکل؛ کسی را از طرف خودش وکیل کند؛ موکل و وکیل اول می توانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اول بمیرد یا عزل شود؛ وکالت دومی باطل می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وکیل با اجازه موکل، کسی را از طرف خودش (از طرف وکیل) وکیل کند موکل و وکیل اول می توانند آن وکیل را عزل کنند، و اگر وکیل اول بمیرد، یا عزل شود، و کالت دومی باطل می شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر وکیل با اجازه موکل کسی را از طرف خودش وکیل کند، موکل و وکیل اوّل میتوانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اوّل بمیرد یا عزل شود، وکالت دومی باطل می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وکیل با اجازه موکّل، کسی را از طرف خودش وکیل کند، موکّل و وکیل اوّل میتوانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اوّل بمیرد، یا عزل شود، وکالت دومی باطل می‌شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر وکیل با اجازه موکّل کسی را از طرف خودش وکیل کند، موکّل و وکیل اوّل میتوانند آن وکیل را عزل کنند، و اگر وکیل اوّل بمیرد یا عزل شود، وکالت دوّمی باطل می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وکیل با اجازه موکل، کسی را از طرف خودش وکیل کند موکل و وکیل اول می توانند آن وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اول بمیرد، یا عزل شود وکالت دومی باطل می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وکیل با اجازه موکل کسی را از طرف خودش وکیل کند موکل و وکیل اول می توانند ان وکیل را عزل کنند و اگر وکیل اول بمیرد یا عزل شود وکالت دومی باطل می شود