ترکه
ترکه اموال و حقوق بر جاى مانده از میت است واز آن در بابهایى مانند طهارت، زکات، خمس، دین، تفلیس، حجر، وصیت و ارث سخن گفته شده است.
در صورتی که ترکه میت منحصر به حبوه باشند آیاباز حبوه به پسر بزرگتر می رسد؟
بسمه تعالی: ظاهر این است که متعلق به ولد اکبر است و احتیاط این است که با دیگر ورثه مصالحه کنند . والله العالم
بسمه تعالی: ظاهر این است که متعلق به ولد اکبر است و احتیاط این است که با دیگر ورثه مصالحه کنند . والله العالم
پاسخ:
بسمه تعالی: ظاهر این است که متعلق به ولد اکبر است و احتیاط این است که با دیگر ورثه مصالحه کنند . والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پسر بزرگتر متعدد باشند حبوه (مختصات پدر از قبیل انگشتر، . . .) به چه کسی می رسد؟
- اگر پدر وصیت کند که حبوه به غیر پسر بزرگتر برسد آیا وصیت نافذ است؟
- گوشی موبایل و ماشینی که معمولاً پدر از آن استفاده می کند، آیا جزء اشیای شخصی پدر محسوب شده و به پسر بزرگتر می رسد؟
- اگر هنگام فوت پدر، همسر حامله و حملش دوقلو باشد و یکی زودتر به دنیا بیاید آیا حبوه به او می رسد؟
- اگر عمه أبی با پسرعموی أبوینی وارث منحصر باشند آیا پسر عموی أبوینی مقدم است؟
- گر نماز یا روزه پدر بر پسر بزرگتر واجب شود آیا فقط باید خودش بگیرد یا می تواند اجیر بگیرد؟ در موقع اجیر گرفتن آیا می تواند از اصل مال میّت بردارد؟
- شخصی فوت نموده و وارث او منحصر به دو دختر از برادر و دو پسر از خواهر می باشد ارث آنها چگونه است؟
- در صورتی که ورثه میت، اولاد دو دایی امی وی باشند و از یکی از دایی ها یک فرزند پسر و از دیگری یک فرزند دختر و یک فرزند پسر باشد ارث چگونه تقسیم می شود؟
- آیا قضای نمازهای پدر که به جهت سهل انگاری غلط می خوانده، به عهده ی پسر بزرگتر است؟
- پدرم وصیت می کند یک سوم مالش را به مدت پنج سال در امر کشاورزی سرمایه گذاری کنند و درآمد آن را به مصرف فقرا برسانند. حال اگر قبل از به پایان رسیدن پنج سال، فرزند بزرگتر این میت بمیرد، آیا به وارث این فرزند پس از گذشت پنج سال سهمی از آن اموال می رسد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] آیا اتومبیل میّت به عنوان حبوه به پسر بزرگ می رسد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از موارد حبوه یعنی اختصاصی های پسر بزرگتر در ماترک میت بیش از یکی داشته باشد تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کدام قسمت از اموال میت فقط به پسر بزرگتر او می رسد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] برخی تصوّر می کنند که فلسفه حبوه برای پسر بزرگتر این است که او قضای نمازها و روزه های پدر را باید انجام بدهد و در واقع حبوه عوض و اجرت عبادتهای مذکور است، آیا این سخن صحیح است؟ اگر صحیح باشد، در صورتی که پدر عبادت قضا شده ای نداشته باشد، آیا حبوه باید در بین تمام ورثه تقسیم شود؟
- [آیت الله بروجردی] پسر صغیر حبوه میبرد یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] در صورتی که میت وصیت به بعض حبوه برای غیر من له الحبوه نماید، یا وصیت به اعیان حبوه بنماید برای استیجار نماز و روزه، در این صورت وصیت نافذ است چه در اعیان حبوه و چه در غیر آن از ثُلث - خصوصاً با فرض این که صغیر حبوه میبرد - یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] در باب قضای نماز پدر بر پسر بزرگتر چنانچه پسر بزرگتر فاسق است و قضایی بجا نمیآورد امّا میّت سال داشته، آیا بر وارث واجب است که نماز و روزه میت را از مال او بدهند یا واجب نیست؟
- [آیت الله اردبیلی] قضای نماز میّت، هنگامی که پسر ندارد، آیا از اصل ترکه حساب می‌شود یا از ثلث آن؟
- [آیت الله بروجردی] زنی وفات نموده و اولاد ندارد، وارث او منحصر است به زوج و دو خواهر زاده که یکی از آنها پسر و دیگری دختر است، آیا تَرَکه او به چه نحو باید بین آنها قسمت شود؟
- [سایر] اگر پسر بزرگتر بخواهد برای روزههای پدر از دنیا رفتهاش، کسی را اجیر کند، آیا میتواند از ترکه میت خرج کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر میت قرض داشته باشد، خواه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر و یا کمتر باشد; لازم نیست چهار چیزی هم که مال پسر بزرگتر است، و در مسأله پیش گفته شد، به قرض او بدهند.
- اگر میت وصیت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند بعد از آنکه اجیر، نماز و روزه او را به طور صحیح به جا آورد; بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست.
- اگر پدر بمیرد چهار چیز مال پسر بزرگ تر است: 1 قرآن 2 انگشتری 3 شمشیر 4 لباسی را که پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است، اگرچه نپوشیده باشد، و اگر میت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است، یا برای استعمال مهیّا شده، مال پسر بزرگتر است.
- وجوهی که به بازماندگان افراد بازنشسته پس از فوت پرداخت می شود در صورتی که از حقوق آنها در زمان خدمت کم شده و در وقت بازنشستگی پرداخت می شود، جزء تَرَکه است و به تمام ورثه می رسد و اگر از طرف خود اداره پرداخت می شود، به هر کس بدهند به او اختصاص دارد. ارث دسته دوّم
- اگر پسر بزرگتر شک دارد که پدر نماز و روزه قضا داشته یا نه; چیزی بر او واجب نیست.
- اگر وارث میّت فقط یک نفر از دسته اول باشد، مثلاً پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد، همه مال میت به او می رسد و اگر چند پسر یا چند دختر باشند، همه مال به طور مساوی بین آنان قسمت می شود و اگر یک پسر و یک دختر باشند، مال را سه قسمت می کنند، دو قسمت را پسر و یک قسمت را دختر می برد و اگر چند پسر و چند دختر باشند، مال را طوری قسمت می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- اگر میت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگرچه دختر باشد، سهم پسر میت را می برد و نوه دختری او اگرچه پسر باشد، سهم دختر میت را می برد مثلاً اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت می کنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می دهند.
- بعد از مرگ پدر و مادر; پسر بزرگتر باید قضای نماز و روزه او را به تفصیلی که در مسأله1325 گفته شد، به جا آورد ولی قضای روزه مادر بر پسر واجب نیست.
- اگر پدر و یا مادر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری را مانند روزه نذر نگرفته باشد، قضای آن بر پسر بزرگتر واجب نیست. احکام روزه مسافر
- اگر پسر بزرگتر بداند که پدرش نماز قضا داشته و شک کند که به جا آورده یا نه، بنابر احتیاط واجب باید قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بر پسرِ پسر (نوه) قضای نماز میّت در صورتی که در حال مردن میّت، از همه بچه های او بزرگتر باشد واجب نیست، و احتیاط واجب آن است که اگر میّت فرزندی نداشته باشد، نمازهای او را قضا کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر میت قرض داشته باشد؛ چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد؛ باید چهار چیزی هم که مال پسر بزرگتر است و در مسأله پیش گفته شد؛ به قرض او بدهند و اگر قرضش کمتر از مال او باشد به طوری که بعد از اداء دین برای وارث ها ارث می رسد؛ اشیاء مزبوره مال پسر بزرگتر است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر میت قرض داشته باشد چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد باید چیزهایی که قبل ذکر شد که مال پسر بزرگتر است به قرض او بدهند و اگر قرضش کمتر از مال او باشد باید از ان چیزهایی که به پسر بزرگتر می رسد به نسبت به قرض او بدهند مثلا اگر همه دارایی او شصت تومان است و به مقدار بیست تومان ان از چیزهایی است که مال پسر بزرگتر است و سی تومان هم قرض دارد پسر بزرگ باید به مقدار ده تومان از ان چیزها را بابت قرض میت بدهد
- [امام خمینی] اگر میت قرض داشته باشد، چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد، باید چهار چیزی هم که مال پسر بزرگتر است و در مساله پیش گفته شد، به قرض او بدهند. و اگر قرضش کمتر از مال او باشد، بنابر احتیاط واجب باید ازآن چهار چیزی هم که به پسر بزرگتر می رسد به نسبت به قرض او، بدهند. مثلا اگر همه دارایی او شصت تومان است و به مقدار بیست تومان آن از چیزهایی است که مال پسر بزرگتر است و سی تومان هم قرض دارد، بنابر احتیاط واجب پسر بزرگ باید به مقدار ده تومان از آن چهار چیز را بابت قرض میت بدهد.
- [آیت الله مظاهری] قرآن و انگشتر و سلاح و لباس میّت چنانچه مورد استعمال میّت باشد مال پسر بزرگتر است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] قران و شمشیر و انگشتر و لباسی که میت برای پوشیدن تهیه نموده است ولو نپوشیده باشد به پسر بزرگتر میت اختصاص دارد. اگر میت چند قران یا شمشیر یا انگشتر یا لباس داشته باشد همه آنها به پسر بزرگتر میت میرسد.
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت قرض داشته باشد ، چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد ، باید پسر بزرگتر چیزهائی هم که مال اوست و در مسأله پیش گفته شد ، به قرض او بدهد ، و یا به مقدار قیمت آنها از مال خود بدهد ؛ و اگر قرض میّت کمتر از مال او باشد ، چنانچه بقیه اموالش غیر از آن چند چیزی که به پسر بزرگتر میرسد کافی برای اداء قرضش نباشد ، باید پسر بزرگتر از آن چیزها یا از مال خود به نسبت به قرض او بدهد ، واگر بقیه اموالش کافی به قرض باشد ، باز هم احتیاط لازم آن است که پسر بزرگتر به کیفیت گذشته در ادای قرض میّت شرکت کند ، مثلاً اگر همه دارائی میّت شصت تومان است و به مقدار بیست تومان آن از چیزهائی است که مال پسر بزرگتر است و سی تومان قرض دارد ، پسر بزرگ باید به مقدار ده تومان از آن چیزها را بابت قرض میّت بدهد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مردی از دنیا برود، قرآن، انگشتر و شمشیر و لباسی را که می پوشیده، یا برای پوشیدن آماده کرده، مال پسر بزرگتر اوست و اگر میت از این چهار چیز بیش از یکی دارد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر دارد چنانچه از همه آنها استفاده می کرده همه به پسر بزرگترش می رسد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث فقط یک نفر از طبقه اول باشد همه مال میت به او می رسد بنابر این اگر پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر تنها وارث باشد تمام مال میت به او می رسد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر میّت قرض داشته باشد، چنانچه قرضش به اندازه مال او یا زیادتر باشد، باید چیزهایی را که مال پسر بزرگتر است و در مسأله پیش گفته شد، برای ادای قرضهای او بدهند و اگر قرضش کمتر از مال او باشد، باید به نسبت از آن چیزها هم که مال پسر بزرگتر است برای ادای قرض او بدهند، مثلاً اگر همه دارایی او 6 میلیون تومان است و به مقدار دو میلیون تومان آن از چیزهاییست که مال پسر بزرگتر است و سه میلیون تومان هم قرض دارد، پسر بزرگتر باید به مقدار یک میلیون تومان را از آن چیزها بابت قرض میّت بدهد.