نوافل
نمازهای نافله ممکن است به یکی از دو مورد ذیل اشاره داشته باشد:
در مواقعی که اذان گفته می شود و فقط همان وقت برای نوافل باقی است آیا حکایت اذان بهتر است یا خواندن نماز؟ و ضمناً خیلی اتّفاق می افتد که اذان و نوافل با هم در وقت معارض هستند؟
بسمه تعالی:هنگام گفتن اذان ، گوش دادن و تکرار آن همراه مؤذن و همچنین خواندن دعاهای مأثوره بر همه چیز مقدم است ولی در حالت تعارض بین اذان و نوافل می تواند نوافل را مقدم کند اما در وقت اقامه خواندن نافله مکروه است.والله العالم
بسمه تعالی:هنگام گفتن اذان ، گوش دادن و تکرار آن همراه مؤذن و همچنین خواندن دعاهای مأثوره بر همه چیز مقدم است ولی در حالت تعارض بین اذان و نوافل می تواند نوافل را مقدم کند اما در وقت اقامه خواندن نافله مکروه است.والله العالم
عنوان سوال:
در مواقعی که اذان گفته می شود و فقط همان وقت برای نوافل باقی است آیا حکایت اذان بهتر است یا خواندن نماز؟ و ضمناً خیلی اتّفاق می افتد که اذان و نوافل با هم در وقت معارض هستند؟
پاسخ:
بسمه تعالی:هنگام گفتن اذان ، گوش دادن و تکرار آن همراه مؤذن و همچنین خواندن دعاهای مأثوره بر همه چیز مقدم است ولی در حالت تعارض بین اذان و نوافل می تواند نوافل را مقدم کند اما در وقت اقامه خواندن نافله مکروه است.والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا بنظر حضرت عالی نماز غفیله جزء نوافل نماز مغرب حساب می شود؟
- آیا گوش دادن به خطبه خطیب جمعه واجب است و خوردن و آشامیدن و قرائت قرآن و مطالعه و یا خواندن نماز نافله موقع خطبه امام در نماز جمعه چگونه است؟
- معتکف وقتی برای رفتن به توالت و یا وضو گرفتن از مسجد خارج می شود گاهاً اتفاق می افتد به خاطر ازدحام جمعیّت حدود ده دقیقه یا بیشتر در آنجا می ماند آیا ضرری به اعتکاف می زند با فرض اینکه رفع حاجت ضروری است و یا اگر بعداً وضو بگیرد از نماز جماعت یا نماز اول وقت محروم می شود؟ و آیا در این مدت می تواند کاری انجام دهد مثلاً ظرف بشوید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] شما چگونه و به چه صورت نماز نافله را بجا می آورید (لطفاً طریقه خواندن نماز نافله را توضیح دهید؟). نمازهای نافله را در چه زمان هایی می بایست انجام داد؟
- [آیت الله بهجت] در نماز جماعت ظهر و عصر وقت کافی برای خواندن نوافل ظهر و عصر نیست، اگر کسی بخواهد آن ها را به جا آورد؛ چه وقت و با چه نیتی به جا آورد؟
- [سایر] اهمیت نوافل (تهجد در شب) و آثار آن را بفرمایید. حکم نوافل فوت شده چیست؟ و آیا قضاء دارد؟ اگر قضاءدارد آیا هر وقت می شود خواند؟ حکم قضاء نوافل بر مریضی که از او فوت شده چیست؟ آیا در قضاء نوافل ترتیب هم شرط است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] گاهی اتفاق می افتد که فرصت انجام تمام نماز شب قبل از طلوع فجر نیست. آیا خواندن چند رکعت از نماز شب پس از اذان صبح اشکال دارد و به صحت نماز شب ضرر می زند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا نمازهای نافله را می شود قبل از وقت نماز واجب خواند؟ مثلاً ساعت 11،نافله های ظهر و عصر را می شود خواند و حکم ادا دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] انجام دادن چه کاری در بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا، باعث فاصله شدن بین دو نماز می‌شود تا بتوانیم ثواب خواندن نمازهای یومیه در پنج وقت را درک کنیم؟ آیا خواندن نماز نافله و یا تعقیبات نماز، باعث فاصله می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان به جای نماز نافله مغرب، نماز غفیله خواند، بدین صورت که نماز غفیله خوانده شود و در عین حال به جای دو رکعت از چهار رکعت نماز نافله مغرب محسوب شود؟
- [آیت الله بهجت] وقت نافله صبح چه موقع است؟ آیا نماز نافله قضا دارد؟ و چه موقع می توان آن را به جا آورد؟
- [آیت الله خامنه ای] در صورت زیادی وقت، نماز غفیله مقدم است یا چهار رکعت نماز نافله مغرب؟ اگر بعد از نماز مغرب وقت کم باشد (در نماز جماعت) کدامیک بهتر است بهجا آورده شود؟
- [آیت الله بهجت] آیا دو نماز مستحبّی (مانند نماز نافله مغرب با نماز غفیله یا نماز جعفر طیّار با نماز شب) را می توان به نحو تداخل به جا آورد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- موقعی که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق می افتد، انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است.
- نمازهای مستحبی زیاد است و آنها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعتند که هشت رکعت آن نافله ظهر و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نافله مغرب و دو رکعت نافله عشاء و یازده رکعت نافله شب و دو رکعت نافله صبح می باشد. و چون دو رکعت نافله عشاء را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند; یک رکعت حساب می شود. ولی در روز جمعه بر شانزده رکعت نافله ظهر و عصر; چهار رکعت اضافه می شود.
- نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب به مقدار خواندن یازده رکعت نماز شب است ولی احتیاط آن است که قبل از فجر اول نخوانند مگر آنکه بعد از نافله شب بلافاصله بخوانند که در این صورت مانعی ندارد.
- غسل های مستحب در شرع مقدّس اسلام بسیار است و از آن جمله است: 1. غسل جمعه; و وقت آن از اذان صبح است تا ظهر و بهتر است نزدیک ظهر به جا آورده شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است که بدون نیّت ادا و قضا تا غروب جمعه به جا آورد. و اگر در روز جمعه غسل نکند مستحب است از صبح شنبه تا غروب، قضای آن را به جا آورد. و کسی که می ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند می تواند روز پنجشنبه و شب جمعه غسل را به امید آن که مطلوب خداوند عالم است به جا آورد و مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگوید: (أشْهَدُ أنْ لا إلهَ إلاّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ و أنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ و رَسولُهُ اللّهُمَّ صَلِّ علی مُحَمَّد و آلِ مُحَمَّد و اجْعَلْنی مِنَ التَّوّابینَ و اجْعَلْنی مِنَ المُتَطَهِّرینَ). 2. غسل شب اول ماه رمضان و تمام شب های طاق; مثل شب سوم و پنجم و هفتم ولی از شب بیست و یکم مستحب است همه شب غسل کند و برای غسل شب اول، پانزدهم و هفدهم و نوزدهم و بیستویکم و بیستوسوم و بیستوپنجم و بیستوهفتم و بیستونهم بیشتر سفارش شده است. و وقت غسل شب های ماه رمضان، تمام شب است و بهتر است مقارن غروب یا کمی پیش از آن به جا آورده شود ولی از شب بیستویکم تا آخر ماه بهتر است غسل را بین نماز مغرب و عشا به جا آورد. و نیز مستحب است در شب بیست سوم غیر از غسل اول شب، یک غسل هم در آخر شب انجام دهد. 3. غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن از اذان صبح است تا غروب و بهتر است آن را پیش از نماز عید به جا آورد. 4. غسل شب عید فطر و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح وبهتر است در اول شب به جا آورده شود. 5. غسل روز هشتم و نهم ذی الحجّة و در روز نهم بهتر است آن را نزدیک ظهر به جا آورد. 6. غسل روز اول و پانزدهم و بیستوهفتم و آخر ماه رجب. 7. غسل روز عید غدیر و بهتر است پیش از ظهر آن را انجام دهند. 8. غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیستوپنجم ذی قعده ولی غسل روز پانزدهم شعبان و غسل های دیگری که تا آخر مسأله ذکر شده رجاءً انجام دهد. 9. غسل دادن بچه ای که تازه به دنیا آمده در زمان تولد تا سه روز. 10. غسل زنی که برای غیرشوهرش بوی خوش استعمال کرده است. 11. غسل کسی که در حال مستی خوابیده.12. غسل کسی که جایی از بدنش را به بدن میّتی که غسل داده اند رسانده. 13. غسل کسی که در موقع گرفتن خورشید و ماه نماز آیات را عمداً نخوانده در صورتی که تمام ماه و خورشید گرفته باشد. 14. غسل کسی که برای تماشای دار آویخته رفته و آن را دیده باشد ولی اگر اتفاقاً یا از روی ناچاری نگاهش بیفتد یا مثلا برای شهادت دادن رفته باشد، غسل مستحب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] نمازهای نافله را حتّی نافله عشا را در سفر میتوان خواند بجز نافله نماز ظهر و عصر که نباید خوانده شود.
- [آیت الله جوادی آملی] .انجام دادن نافله در وقت فریضه, مادامی که موجب فوت وقت آن نشود, جایز است . نیز خواندن نماز مستحب , برای کسی که نماز قضا یا نماز واجب دیگری به عهده دارد, جایز است.
- [آیت الله جوادی آملی] .نمازهای نافله را حتماً باید دو رکعتی به جا آورد , مگر نماز وتر که یک رکعت است . نمازهای نافله را میتوان نشسته انجام داد, هرچند برای ایستادن عذری نباشد و لازم نیست دو رکعت نشسته را یک رکعت حساب کرد.
- [آیت الله مظاهری] اوقات ذکر شده برای نوافل چنانکه گفته شد وقت فضیلت آنهاست، بنابراین نوافل یومیه مانند نافلههای ظهر و عصر را هر وقتی از روز بخواند اداست و نوافل لیلیه را هم هر وقتی از شب بخواند در وقت خوانده است مثلاً کسی که برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند میتواند آن را در اوّل شب به جا آورد. و همچنین کسی که نماز ظهر و عصر را نزدیک غروب میخواند میتواند نوافل آنها را هم همان وقت به نیّت ادا بخواند و همچنین اگر کسی نوافلی را که باید قبل از نماز واجب بخواند نظیر نافله ظهر و عصر بعد از آنها بخواند، یا نوافلی که باید بعد از نماز واجبی بخواند نظیر نافله مغرب قبل از آن بخواند نیز اداست.
- [آیت الله بهجت] نافله خواندن در وقت فریضه، ولو نافله غیر یومیه باشد، در صورتی که باعث فوت فریضه نشود جایز است و همچنین جایز است نافله خواندن برای کسی که نماز قضا یا واجب دیگر مثل نماز استیجاری به گردن دارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که میخواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر میخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند، مثلاً کسی که میخواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است، نشسته بخواند، بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر میخواهد نماز وتر را نشسته بخواند، دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نمازهای نافله را می شود نشسته خواند؛ ولی بهتر است دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند؛ مثلا کسی که می خواهد نافله ظهر را که هشت رکعت است نشسته بخواند؛ بهتر است شانزده رکعت بخواند و اگر می خواهد نماز وتر را نشسته بخواند؛ دو نماز یک رکعتی نشسته بخواند.