حد
حدّ یکی از اقسام احکام، در اسلام است.
حد مطاف
دورتر از این حد [محدوده کعبه و مقام] هم صحیح است. 05/09/87
دورتر از این حد [محدوده کعبه و مقام] هم صحیح است. 05/09/87
عنوان سوال:
حد مطاف
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مطاف، بین مقام و بیت است یا بیرون مقام هم کافی است؟
- مطاف، بین مقام و بیت است یا بیرون مقام هم کافی است؟
- حدّ ترخّص به چه صورتی مشخص می‌شود؟
- آیا طی مسافت بیش از حد شرعی در بلد کبیرة تهران ازمحل کار تا منزل موجب شکسته شدن نماز و بطلان روزه می‌شود یا خیر؟
- کف زدن در مراسم جشن اهل بیت (علیهم السّلام)، چه حکمی دارد؟ منظور از طرب چیست؟ حد لهو و لعب، چیست؟
- آیا طی مسافت بیش از حد شرعی در بلد کبیرة تهران از محل کار تا منزل موجب شکسته شدن نماز و بطلان روزه می‌شود یا خیر؟
- آیا در جمعِ گروهی، که با هم تبانی به عمل مجرمانه سرقت نموده‌اند و به بعضی از افراد آن اتهام سرکردگی را وارد آورده باشند به این معنا که وسایل ارتکاب جرم را فراهم ساخته است و مالباختگان را شناسایی نموده است آیا می‌تواند حد محارب را جاری نمود و در حالی که حضور فیزیکی و حسّی در موارد نداشته باشد و شبهه عدم رعایت جانب (به این معنا که اگر کشته باشد، کشته شود و اگر …) در صدور حد نیز داده شود و به خاطر شکایت شخصی و رد مال، جنبه عمومی هم نداشته باشد و مقاومت در مقابل مأمورین برای دفاع از نفس و عِرض و مال با وجود خوف از جَرح یا تعرض به عِرض صورت گرفته باشد؛ می‌توان حکم اعدام با چوبه دار صادر نمود؟ و آیا در فرض مرقوم می‌تواند وجاهت شرعیه داشته باشد؟
- اخیراً بیماری خاصی به نام آنفولانزای خوکی در کشورهای مختلف و از جمله عربستان رواج پیدا کرده که نگرانی‌هایی را در دولت و ملت ایران خصوصاً نسبت به حج و عمره به وجود آورده است، لیکن تا کنون هیچ مقام مسؤولی حتی خود دولت عربستان نسبت به منع قطعی حج و عمره اظهار نظر نکرده‌اند. تنها وزیر بهداشت دولت عربستان توصیه کرده است بیماران خاص و افراد بالاتر از شصت و پنج سال و نیز خردسالان به عمره و حج نروند. از سوی دیگر از مجموع حدود هفتصد هزار نفر زائر عمره سال جاری نیز تا کنون حدود 50 نفر بر اساس اخبار منتشره به این بیماری مبتلا شده‌اند که همگی بحمد الله معالجه گردیده‌اند. حال با توجه به نکات فوق خواهشمند است مرقوم فرمایید: 1. آیا ضرر محتمل در حد آمار فوق دلیلی بر تأخیر حج افراد مستطیع خواهد شد؟ 2. آیا با توجه به این که دولت عربستان منع قطعی برای افراد خردسال و بالای شصت و پنج سال و بیماران خاص ندارد، با این مقدار احتمال ضرر، افراد می‌توانند حج خود را به تأخیر بیندازند؟
- اخیرا بیماری خاصی به نام آنفولانزای خوکی در کشورهای مختلف و از جمله عربستان رواج پیدا کرده که نگرانی هایی را در دولت و ملت ایران خصوصا نسبت به حج و عمره به وجود آورده است، لیکن تا کنون هیچ مقام مسئولی حتی خود دولت عربستان نسبت به منع قطعی حج و عمره اظهار نظر نکرده اند. تنها وزیر بهداشت دولت عربستان توصیه کرده است بیماران خاص و افراد بالاتر از شصت و پنج سال و نیز خردسالان به عمره و حج نروند. از سوی دیگر از مجموع حدود هفتصد هزار نفر زائر عمره سال جاری نیز تا کنون حدود 50نفر بر اساس اخبار منتشره به این بیماری مبتلا شده اند که همگی بحمد الله معالجه گردیده اند. حال با توجه به نکات فوق خواهشمند است مرقوم فرمایید: 1. آیا ضرر محتمل در حدّ آمار فوق دلیلی بر تأخیر حج افراد مستطیع خواهد شد؟ 2. آیا با توجه به این که دولت عربستان منع قطعی برای افراد خردسال و بالای شصت و پنج سال و بیماران خاص ندارد، با این مقدار احتمال ضرر، افراد می توانند حج خود را به تأخیر بیندازند؟
- اینجانب در زمانی که دانشجو بوده‌ام مبلغی پول پس انداز نموده‌ام و در همان سالها هزینه شد این پول هدیه‌های پدرم بود و قسمتی هم وام دانشجویی به صورت وام بوده است با توجه به اینکه یقین ندارم که سال بر آن پول گذشته یا نه و اصل پولها هدیه و وام بود چه حکمی دارد یا مشمول خمس می‌گردد یا نه؟ سؤال 2: اینجانب منزلی جهت سکونت خود خریده‌ام و برای پول آن فرشهای منزل خود که به آنها نیاز بود فروختم که مشکل مسکن حل گردد و در آینده فرش تهیه نمایم، با توجه به اینکه یقین ندارم که از زمان خرید تا فروش آن فرشها سال گذشته یا نه آیا فرشهای مذکور مشمول خمس می‌گردد یا نه؟ سؤال 3: اینجانب مبلغ 200 هزار تومان به صورت رهن و اجاره جهت تهیه منزل مسکونی (قبل از خریدن خانه) در اختیار @ردی صاحب خانه گذاشتم، این پول یک سال در رهن منزل بود حال با توجه به اینکه یقین دارم قبل از رهن سال بر پول نگذشته بود و بعد از رهن و تمام شدن مدت فوراً پول را برای خرید مسکن هزینه نمودم آیا پول مذکور با این شرایط مشمول خمس می‌گردد یا نه؟ سؤال 4: اگر کسی پولی را برای امری در گرو بگیرند و صاحب پول آن کار را انجام ندهد مثلاً پولی در گرو سندی باشد و مدتی بگذرد و پول دست نخورده بماند آیا خمس پول در گردن کیست؟ سؤال 5: آیا اگر از پول بین سال منزلی تهیه گردد که به آن نیاز است خمس دارد یا نه؟ سؤال 6: آیا اگر کسی منزلی داشته باشد و به دلایلی مثلاً عدم امنیت محل آن فعلاً (مثلاً یک سال) آن را اجاره دهد و خودش در محلی دیگر با اجاره‌ی بیشتری منزل اجاره نماید آن منزل آیا مشمول خمس می‌گردد یا نه؟ سؤال 7: آیا اگر کسی خانه داشته باشد و از درآمد بین سال خریداری نماید و مشمول خمس نگردد و بعد از چند سال به دلایلی مجبور باشد آن خانه را بفروشد و با پول آن خانه دیگری بخرد که به آن خانه نیاز دارد، آیا پول فروش منزل مشمول خمس می‌گردد یا نه؟ و اگر قیمت آن بالا رود چه حکمی دارد؟ سؤال 8: آیا هدیه‌های عروسی که از طرف پدر یا پدر همسر و فامیل هدیه می‌گردد مشمول خمس می‌گردد یا نه؟ اگر حتی یک سال مورد استفاده نگیرد در این صورت چطور؟ آیا هدیه دیگر مشمول خمس است یا نه؟ سؤال 9: اگر کسی منزلی داشته باشد که نیاز به تعمیر دارد و در حد شأن خود می‌خواهد آن را تعمیر نماید (این فرد حساب سال دارد ) و از اول سال مثلاً تا 10 ماه پول جمع آوری نمایند و پولها را هزینه نماید آیا آن پولها مشمول خمس می‌گردد یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مطاف حتماً باید در حدّ بیت و مقام ابراهیم باشد یا در حال غیر اضطرار هم می توان در خارج حدّ، طواف نمود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مطاف حتماً باید در حدّ بیت و مقام ابراهیم باشد یا در حال غیر اضطرار هم می‌توان در خارج حدّ، طواف نمود؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در اثناء طواف مردّد می‌شود که از حدّ مطاف خارج شده یا نه. آیا لازم است مقدار مردّد را تدارک کند یا نه؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که به حدود مطاف اگاهی ندارد بعد از فراغ از طواف شک می کند که در مطاف بوده است یا نه ایا طوافش صحیح است یا نه
- [آیت الله خامنه ای] برای بعضی از جانبازان طواف در داخل مطاف مشکل می باشد آیا می توانند در خارج از مطاف طواف نمایند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی به علت اینکه مطاف را نظافت میکردند از مطاف حتی از محدودهی مسجد زمان ایمه علیهم السلام خارج شده است ایا طواف او صحیح است
- [آیت الله مکارم شیرازی] خانمی بدون کمک دیگران قادر بر طواف نیست یا باید او را با تخت در خارج مطاف طواف دهند، یا شخص نامحرمی او را بر پشت بگیرد، و در محدوده مطاف طواف دهد. وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی است که قادر بر طواف کردن نیست امر دایر است بین اینکه با تخت در خارج مطاف طوافش دهند و یا نامحرم او را پشت کند و در مطاف طواف دهد وظیفه چیست
- [آیت الله وحید خراسانی] ایا واجب است برای درک خلوتی مطاف و طواف در محدوده بیت و مقام طواف را تاخیر بیندازد یا مستحب است یا رجحان دارد خصوصا اگر پس از ایام تشریق مطاف خلوت نشود
- [امام خمینی] برای بعضی از جانبازان، طواف در داخل مطاف مشکل است، آیا می‌توانند در خارج طواف کنند یا نائب بگیرند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .اگر نمازگزار پس از رسیدن به حدّ رکوع و آرام شدن بدن، سر بردارد و دوباره به قصد رکوع به حدّ رکوع برسد, نماز او باطل است و اگر بعد از رسیدن به حدّ رکوع و آرامش بدن, دوباره به قصد رکوع بیشتر خم شود، به صورتی که از حدّ رکوع خارج باشد و بار دیگر به حدّ رکوع برگردد، احتیاط واجب است که نماز را دوباره اقامه نماید.
- .ذکر رکوع باید پس از رسیدن به حدّ رکوع باشد و ذکر پیش از رسیدن به حدّ رکوع کافی نیست و اگر عمداً به همان اکتفا شود, نماز باطل است.
- .اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب رکوع، عمداً سر از رکوع بردارد, نماز او باطل است و اگر سهواً یا روی ضرورت سر بردارد، چنانچه پیش از خروج از حدّ رکوع یادش بیاید, یا ضرورت برطرف شود, باید ذکر رکوع را تمام نماید و اگر پس از خروج از حدّ رکوع یادش بیاید یا ضرورت برطرف شود نماز او صحیح است.
- .جمله های اذان، نیز اقامه باید متصل به هم باشند و اگر فاصله بین آنها بیش از حدّ متعارف بود, باید دوباره از اول شروع شود.
- .اگر مواد معدنی در چند نوبت با فاصلهای اندک استخراج شود، در نصاب سنجی برای خمس، تمام آنها یکجا محاسبه می‌شود و اگر همه آن موارد به حدّ نصاب رسید، خمس دارد . اگر فاصله بین دفعات استخراج، زیاد باشد؛ مثلاً پس از چند سال استخراج شود، در این صورت , برای هر دفعه، جداگانه محاسبه می‌شود؛ هر دفعه که به حدّ نصاب رسیده باشد, خمس دارد.
- .اگر کسی چند بار از یک مکا ن گنجی پیدا کند و میان آنها فاصله زیادی نباشد , همه این ها یک گنج شمرده می‌شود که اگر مجمو ع آنها به حدّ نصاب رسید , خمس دارد و اگر فاصله زمانی زیاد و چند سال باشد - که عرفاً هر کاوش را جدا از دیگری حساب می کنند - در این صورت, هریک از دفعات , جداگانه نصاب سنجی می شود که اگر به حدّ نصاب برسد, خمس دارد. اشیای به دست آمده از شکم حیوانات خریده شده
- .اگر چند نفر به صورت مشارکت، معدنی را استخراج کنند و پس از کسر هزینه های استخراج و تصفیه ماده معدنی , چنانچه مجموع سهام استخراج شده به حد نصاب برسد , ولی سهم هیچ کدام به تنهایی به نصاب نرسد, پرداختن خمس آن واجب نیست.
- .اگر چند نفر به اشتراک , گنجی را به دست آورند , باید پس از کسر هزینه ها، سهم هر یک به مقدار نصاب برسد . بنابراین اگر سهم هر کدام کمتر از حدّ نصاب باشد, بر هیچ یک از شرکا خمس واجب نیست.
- .لازم است مکان پیشانی نمازگزار در حال سجود با مکان ایستادن او بیش از چهار انگشت بسته اختلاف سطح نداشته باشد ; اما برای سایر اعضای سجده نسبت به یکدیگر یا نسبت به مکان پیشانی، مادامی که از صورت سجده بیرون نباشد، حدّ خاصی معتبر نیست.
- .چون قیام متصل به رکوع , واجب رکنی است , اگر نمازگزار پس از حمد و سوره یا تسبیحات اربع، رکوع را فراموش کرد و نشست و سپس به یادش آمده که رکوع را انجام نداده , نمی تواند به حال خمیده به حدّ رکوع برگردد , بلکه باید بایستد و به رکوع برود , تا نما ز او بر اثر حفظ قیامِ متصل به رکوعّ باطل نشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی یقین پیدا کند که به حدّ ترخّص رسیده و نماز را شکسته بجا آورد ، و سپس معلوم شود که در وقت نماز به حدّ ترخّص نرسیده بود ، باید نماز را دوباره انجام دهد ، پس چنانچه در این حال هنور به حدّ ترخّص نرسیده باشد باید نماز را تمام بخواند ، ودر صورتی که از حدّ ترخّص گذشته باشد نماز را شکسته بجا آورد ، و اگر وقت گذشته نماز را مطابق وظیفهاش در هنگام فوت آن ، بجا آورد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که از وطنش صرف نظر کرده و می خواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند؛ اگر شغلش مسافرت نباشد؛ باید در مسافرت خود نماز را شکسته بخواند. شرط هشتم - آنکه به حد ترخص برسد و معنی حد ترخص در مسأله (1292) گذشت و اما در غیر وطن؛ اعتباری به حد ترخص نیست و همین که از محل اقامت خارج شود؛ نمازش قصر است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] پول طلا و نقره ای که بیشتر از اندازه معمول فلز دیگر دارد؛ اگر به آن پول طلا و نقره بگویند؛ در صورتی که به حد نصاب برسد زکاتش واجب است هر چند خالصش به حد نصاب نرسد؛ ولی اگر به آن پول طلا و نقره نگویند وجوب زکاه در آن محل اشکال است هر چند خالصش به حد نصاب برسد.
- [آیت الله خوئی] پول طلا و نقرهای که بیشتر از انداز معمولی فلز دیگر دارد، اگر به آن پول طلا و نقره بگویند درصورتی که به حد نصاب برسد، زکاتش واجب است، و هر چند خالصش به حد نصاب نرسد، ولی اگر به آن پول طلا و نقره نگویند وجوب زکات در آن محل اشکال است، هر چند خالصش به حد نصاب برسد.
- [آیت الله سیستانی] پول طلا و نقرهای که بیشتر از اندازه معمول فلز دیگر دارد ، اگر به آن پول طلا و نقره بگویند ، در صورتی که به حدّ نصاب برسد زکاتش واجب است ، هر چند خالصش به حدّ نصاب نرسد ، ولی اگر به آن پول طلا و نقره نگویند ، زکاتش واجب نیست ، هر چند خالصش به حدّ نصاب برسد .
- [آیت الله مظاهری] در صورت تشخیص مصلحت، حاکم اسلامی چنانکه می‌تواند مجرم را عفو یا تخفیف در جرم دهد، می‌تواند در اجرای حدّ تخفیف دهد یعنی آن را تبدیل به تعزیر کند یا حدّ را اصلاً اجرا نکند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر موقعی که سفر می رود شک کند که به حد ترخص رسیده یا نه؛ باید نماز را تمام بخواند. و مسافری که از سفر برمی گردد اگر شک کند که به حد ترخص رسیده یا نه؛ باید شکسته بخواند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که در کشتی یا قطار نشسته ، و قبل از رسیدن به حدّ ترخّص به نیّت نماز تمام مشغول نماز شود ، ولی قبل از رکوع رکعت سوم به حدّ ترخّص برسد ، باید نمازش را شکسته بجا آورد .
- [آیت الله خوئی] اگرموقعی سفر میرود شک کند که به حد ترخص رسیده یا نه،، باید نماز را تمام بخواند، و مسافری که از شهر برمیگردد اگر شک کند که به حد ترخص رسیده یا نه باید شکسته بخواند.
- [آیت الله بهجت] شهید مانند کسی است که غسل داده شده، بنابراین مس بدن او موجب غسل نیست؛ و همچنین کسی که قتل او بهعنوان قصاص و یا حد واجب باشد و قبل از اجرای قصاص یا حد غسل کرده باشد.