طلوع
طلوع، دمیدن و بر آمدن خورشید و مانند آن را گویند.
هل یحسب منتصف اللیل فی المبیت بمنی لیالی التشریق من الغروب الی طلوع الشمس ام الی طلوع الفجر
حد لزوم المبیت بمنی النصف بین الغروب و طلوع الفجر
حد لزوم المبیت بمنی النصف بین الغروب و طلوع الفجر
عنوان سوال:
هل یحسب منتصف اللیل فی المبیت بمنی لیالی التشریق من الغروب الی طلوع الشمس ام الی طلوع الفجر
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ذکرتم فی المساله فی المناسک ان من یتولی امر ذوی الاعذار یجوز له الافاضه من المزدلفه الی منی قبل طلوع الفجر فاذا امکنه العود الی مزدلفه فی وقت وجوب الوقوف بها فهل یجب علیه العود
- مع تاخیر الذبح الی الیوم الحادی عشر او الثانی عشر و الخلاصه الی اخر ایام التشریق او ما قبل الاخر فهل فی سبیل الی التحلل فی الاحرام یوم العید او لیله الحادی عشر او یوم الحادی عشر
- هل یجوز التظلیل فی مکه من کل منطقه الی کل منطقه کان یظلل فی العزیزیه او منطقه بعیده اخری الی الحرم او بالعکس
- من احرم فی المسجد الحرام للحج هل یجوز له التظلیل حینما یتوجه الی عرفات
- اذا دخل انسان مکه فی شهر ذی القعده و خرج منها و رجع الی مکه فی نفس الشهر و اراد ان یعدل بعمرته الی حج التمتع هل یجوز له ذلک ام یجب علیه
- هل یجوز لذوی الاعذار من النساء والصبیان کالشیوخ والمرضی الوقوف فی المزدلفه اول لیله العید ساعه مثلا ثم الافاضه بعدها الی منی
- شخص اتی بعمره مفرده و بقی فی مکه الی الثانی من ذی الحجه ثم اتی بحجه نیابه تبرعیه عن الغیر و لم یقصد کنسک للحج الا اعمال الحج و اما اعمال العمره فلم یقصدها کنسک للحج زعما منه ان الحج لیس الا اعمال الحج علما بانه یشک فی انه هل قصد العمره المفرده لنفسه ام للمنوب عنه فی اعمال حجه
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا در طلوع فجر بین لیالی مُقمره و غیر مُقمره فرقی وجود دارد؟
- [آیت الله بهجت] اذا کان المکلّف متعلّقا بذمّته عدد من الصّلوات القضائیه و استیقظ فی وقت السّحر، فما هو المحبوب شرعا، ان یشتغل بالصلوات القضائیة أو ان یصلّی صلوة اللّیل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هل السب او (التشقیع ) فی الاسلام حرام بغیر اذاء احد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخص یقلّد سماحتکم و یعمل وفق رأیکم الشریف، و فی المسائل الإحتیاطیة یرجع فیها إلی سماحتکم أو إلی غیرکم مع مراعاة الأعلم فالأعلم، ولکن قد یعمل بمسألة من المسائل الإحتیاطیة وفق رأیکم الشریف ظناً منه أنها فتوی، إلاّ أنه بعد العمل بها یتّضح له أنها إحتیاطیة فهل تجیزون له التبعیض فیها بعد العمل بها وفق رأیکم، و ذلک للهرب من الکفارة أو البطلان مثلاً، و هل تثبت علیه کفارة أو بطلان بعد العمل بها و الرجوع بعد العمل إلی رأی غیرکم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] عادة الاستخارة بشتّی طرقها (تفأل بالقرآن، المسبحه، الرقاع...) هل ثابت شیء منها فی الاستحباب؟ یرجی ذکر المستند؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید می خواستم بدانم معنای فارسی " یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یامحول الحول والاحوال حول حالنا الی احسن الحال " چیست ؟ آیا آیه ی قرانی است ؟ اگر است کدام سوره ؟
- [آیت الله بهجت] هل یجوز حلق اللحیة اذا کان مطلوبا فی العمل یحیث یتوقف استمرار العمل علی الحلق و اصل القبول فی العمل یتوقف علی حلق الحلیة او الامتیازات مثل البثات الدراسیة او زیادة الراتب لاتکون لصاحب اللحیة ففی وضعنا هذا و مع لحاظ هذه الحالات هل یجوز حلق اللحیة ام لا؟
- [آیت الله بهجت] هل استتار المراة وَجْهَها و کَفیْها حتّی علی القول بعدم وجوب ذلک یُعَدُّ راجحا شرعا و مرغوبا به فی الشّریعه المحمّدیه صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ؟
- [سایر] با توجه به این آیه شریفه که خدای تعالی می‌فرماید: (أُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ إِلی نِسائِکُمْ هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّکُمْ کُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَکُمْ فَتابَ عَلَیْکُمْ وَ عَفا عَنْکُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُوا ما کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الْأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَی اللَّیْلِ وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاکِفُونَ فِی الْمَساجِدِ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَقْرَبُوها کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ آیاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُون)؛ خداوند زمان روزه را از صبح سپیده دم تا شب معرفی کرده است در صورتی که در قطب شمال طول روز و شب 6 ماه است. آیا این موضوع نشان دهنده آن نیست که قرآن فقط برای مردم عربستان نازل شده است (نه برای همه مردم جهان)؟
- [سایر] این حدیث را که در کنز العمال آمده، توضیح دهید: عن علی(ع) فی قوله تعالی: (قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالاً الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا) الآیة. قال: (هم الرهبان الذین حبسوا أنفسهم فی السواری). ابن المنذر و ابن أبی حاتم.
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی وقت نماز در شهر ومحل خودش گذشته باشد با این که آفتاب طلوع کرده و او نماز صبح را نخوانده و یا آفتاب غروب کرده و او نماز ظهر وعصر را نخوانده وسپس با هواپیما به محلّی مسافرت می‌کند که در آنجا آفتاب طلوع نکرده و یا غروب نکرده، آیا لازم است بر اونمازهایی که از او فوت شده، بطور ادأ یا قضأ یا به قصد ما فی الذمّه بجاآورد؟ احتیاط آن است که نمازها را به قصد ما فی‌الذمّه اعمّ از قضأ و یا ادأ بجا آورد گرچه می‌تواند به نیّت ادأ نماز را بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر شخص روزه‌داری در ماه رمضان بعد از غروب و بعد از افطار کردن در محل خود با هواپیما به طرف مغرب و به محلی که در آنجا آفتاب هنوز غروب نکرده، مسافرت می‌کند، پس از وصول به آن محل آیا لازم و واجب است که تا غروب آفتاب امساک کند؟ ظاهر این است که واجب نباشد چون این شخص طبق آیة مبارکة (واتموا الصیام الی اللیل) روزه‌ای را که گرفته و تا غروب رسانده است و مقتضی ندارد که در آن محل امساک کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آخر وقت نماز عشا نصف شب است. و شب را باید از اول غروب تا اذان صبح حساب کرد بنابر احتیاط نه تا اول آفتاب.2 ولی اگر نماز مغرب را نخوانده باشد تا موقعی که به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب "از اول غروب تا طلوع صبح بیشتر نمانده باشد، احتیاط این است که نماز عشا را بخواند و بعد به قصد ما فی الذمة نماز مغرب را بخواند و عشا را اعاده نماید و اگر نماز مغرب را نخوانده باشد تا به اندازه نماز عشا به نصف شب "از اول غروب تا طلوع آفتاب" بیشتر نمانده باشد نماز عشا را رجاءاً به قصد ادا بخواند و بعد، نماز مغرب و عشا را قضا نماید.
- [آیت الله اردبیلی] نماز مغرب و عشاء هر کدام وقت مخصوص و وقت مشترکی دارند. وقت مخصوص نماز مغرب از اوّل مغرب تا وقتی است که از مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز بگذرد و وقت مخصوص نماز عشاء هنگامی است که به اندازه خواندن نماز عشاء، به نیمه شب مانده باشد و اگر کسی تا این هنگام نماز مغرب را نخوانده باشد، احتیاطا باید اوّل نماز عشاء را بجا آورد و بعد از آن تا طلوع فجر نماز مغرب را به قصد ما فی الذمّه بخواند و سپس بنا بر احتیاط واجب نماز عشاء را نیز دوباره به قصد ما فی الذمّه بجا آورد و بین وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشاء، وقت مشترک نماز مغرب و عشاء است.
- [آیت الله مظاهری] یکی از نمازهای مستحبّی، نماز غفیله است که بین نماز مغرب و عشا خوانده می‌شود و وقت فضیلت آن بعد از نماز مغرب است تا وقتی که سرخی طرف مغرب از بین برود و تا طلوع فجر هر وقت بخوانند اداست. و در رکعت اوّل بعد از حمد باید به جای سوره این آیه را بخوانند: (وَ ذَاالنُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنادی فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ).(1) و در رکعت دوّم بعد از حمد به جای سوره این آیه را بخوانند: (وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لا یَعْلَمُها إِلّا هُوَ وَ یَعْلَمُ ما فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلّا یَعْلَمُها وَ لا حَبَّةٍ فی ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ إِلّا فی کِتابٍ مُبینٍ).(2) و در قنوت بگویند: (أَللَّهُمَّ إِنّی أَسْأَلُکَ بِمَفاتِحِ الْغَیْبِ الَّتی لا یَعْلَمُها إِلّا أَنْتَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَفْعَلَ بی کَذا وَ کَذا)(3)، و به جای کذا و کذا حاجتهای خود را بگویند، و بعد بگویند: (أَللَّهُمَّ أَنْتَ وَلِیُّ نِعْمَتی وَ الْقادِرُ عَلی طَلِبَتی تَعْلَمُ حاجَتی فَأَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ لَمَّا قَضَیْتَها لی).(4)
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز میت پنج تکبیر دارد و اگر نمازگزار پنج تکبیر به این ترتیب بگوید کافی است: بعد از نیت و گفتن تکبیر اول بگوید: اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاّالله وَاَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ اللهِ . و بعد از تکبیر دوم بگوید: اللّهُمَّ صَلّ علی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمّد. و بعد از تکبیر سوّم بگوید: اللّهُمَّ اغْفِر لِلْمُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ. و بعد از تکبیر چهارم اگر میّت مرد است بگوید: اللّهُمَ اغْفِر لِهذا الْمیِّتِ و اگر زن است بگوید: اللّهُمَ اغْفِر لِهذِهِ الْمیِّتِ و بعد تکبیر پنجم را بگوید. و بهتر است بعد از تکبیر اول بگوید: اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ اِلهاً واحِداً أَحَداً صَمَداً فَرْداً حیّاً قیّوماً دائِماً اَبَداً لَمْ یَتّخذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً، وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسوُلُهُ اَرْسَلَهُ بِالْهُدی وَدینِ الْحَقِّ، لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّه، وَلَوْکَرِهَ الْمُشْرِکوُن. بَشیراً وَنَذِیراً بَیْنَ یَدَیِ السّاعَةِ. و بعد از تکبیر دوّم بگوید: اللّهُمَّ صَلّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمّد وَبارِکْ عَلی مُحَمّد وَآلِ مُحَّمَداً و ارحم محمّداً وَآلَ مُحمّد کَاَفْضَلِ ما صَلَّیْتَ وَبارَکْتَ وَتَرَحَّمْتَ عَلی اِبْراهِیمَ وَآلِ اِبْراهِیمَ اِنَّکَ حَمِیدٌ مَجیدٌ وَصَلِّ عَلی جَمیعِ الاَْنْبیاءِ وَالْمُرْسَلِینَ. و بعد از تکبیر سوّم بگوید: اللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ وَالْمُسْلِمیِنَ وَالْمُسْلِماتِ الاَْحْیاء مِنْهُمْ وَالاَْمْواتِ تابِعْ بَیْنَنا وَبَیْنَهُمْ بِالْخَیراتِ اِنّکَ عَلی کُلِّ شَیء قَدِیرِ. و بعد از تکبیر چهارم اگر میت مرد است بگوید: اللّهُمَ اِنَّ هذَا الْمُسَجَّی قُدّ امَنَا عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ وَابْنُ اَمَتِکَ نَزَلَ بِکَ وَاَنْتَ خَیْرُ مَنْزوُل بِهِ اَللّهُمَّ اِنَّکَ قَبَضْتَ روُحَهُ اِلَیْکَ وَقَدِ احْتاجَ اِلی رَحْمِتَکَ، وَأَنْتَ غَنیُّ عَنْ عَذابِهِ، اللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْه اِلاّ خَیْراً وَاَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا اللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی اِحْسانِهِ وَاِنْ کان مُسیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرْلَنا وَلَهُ اللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَکَ فِی اَعلی عِلّیّین وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِهِ فِی الغابِرینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمِتَکَ یا اَرْحَمَ الرّااحِمینَ. و بعد، تکبیر پنجم را بگوید. ولی اگر میت زن است بعد از تکبیر چهارم بگوید: اللّهُمَ اِنَّ هذِهِ الْمُسَجَّاةَ قُدّ امَنَا اَمَتُکَ وَابْنَةُ عَبْدِکَ وَابْنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِکَ وَاَنْتَ خَیْرُ مَنْزوُل بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لانَعْلَمُ مِنْها اِلاّ خَیْراً وَاَنْتَ اَعْلَمُ بِها مِنّا اللّهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنةً فَزِدْ فی اِحْسانِها وَاِنْ کانَتْ مُسیئةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَاغْفِرْلَها اللّهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَکَ فِی اَعْلی عِلّیّین وَاخْلُفْ عَلَی اَهْلِها فِی الغابِرینَ وَارْحَمْها بِرَحْمِتَکَ یا اَرْحَمَ الرّااحِمینَ.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط، گود کنند و میت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتی بهتر باشد، مثل آن که مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند، یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا بروند. و نیز مستحب است جنازه را در چند ذرعی قبر، زمین بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزدیک ببرند و در هر مرتبه زمین بگذارند و بردارند و در نوبت چهارم وارد قبر کنند و اگر میت مرد است در دفعه سوم طوری زمین بگذارند که سر او طرف پایین قبر باشد و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچه‌ای روی قبر بگیرند. و نیز مستحب است جنازه را به آرامی از تابوت برداشته وارد قبر کنند و دعاهایی که دستور داده شده، پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آن که میت را در قبر گذاشتند گره‌های کفن را باز کنند و صورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا کلوخی بگذارند که میت به پشت برنگردد. و پیش از آن که قبر را بپوشانند دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوّت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدت حرکتش دهند و در صورتی که میت مرد باشد سه مرتبه بگویند: (اسْمَعْ، افْهَمْ یا فُلانَ بنَ فُلانٍ) و به جای (فُلانَ بنَ فُلانٍ) اسم میت و پدرش را بگویند، مثلاً اگر اسم او محمد و اسم پدرش علیست سه مرتبه بگویند: (اسْمَعْ، افْهَمْ یا محمَّد بن علی). و پس از آن بگویند: (هَلْ أَنْتَ علی العَهْدِ الذی فارَقْتَنا عَلَیْهِ مِنْ شَهادَةِ أَنْ لا إلهَ إلّا اللَّه وحْدَهُ لا شَرِیکَ له وأنَّ مُحمّداً صلّی اللَّهُ علیه و آله عَبْدُهُ ورَسُولُهُ وسَیِّدُ النَّبیّینَ وخاتَمُ الْمُرْسَلِینَ، وأَنَّ عَلِیّاً أمِیرُ المؤمِنِینَ وسَیِّدُ الوَصِیِّینَ وإمامٌ افْتَرَضَ اللَّهُ طاعَتَهُ علی العالَمینَ، وأَنَّ الحسَنَ و الحُسَیْنَ وعَلیَّ بنَ الحُسَیْن و مُحمّدَ بنَ عَلیٍّ وجَعْفَرَ بْنَ مُحمّدٍ وموسی بنَ جَعْفَرٍ وعلیَّ بنَ مُوسی ومُحمّدَ بنَ علیٍّ وعلیَّ بنَ مُحمّدٍ و الحسنَ بنَ علیٍّ و القائِمَ الحُجّةَ المهدِیّ صلواتُ اللَّهِ علیهمْ أئِمّةُ المؤمِنِینَ وحُجَجُ اللَّهِ علی الخَلْقِ أجمعینَ وأَئمَّتُکَ أئِمَّةُ هُدیً أَبْرار). و بعد بگوید: (یا فُلانَ بنَ فُلانٍ) - و به جای (فُلانَ بنَ فُلانٍ) اسم میت و پدرش را بگوید: (إذا أتاکَ الملکانِ المقرَّبانِ رَسُولَیْنِ من عِنْدِ اللَّهِ تَبارَکَ وتَعالی وسألاکَ عَنْ رَبِّکَ و عن نبیِّکَ وعَنْ دِینکَ وعَنْ کتابِکَ وعَنْ قِبْلَتِکَ وعَنْ أَئمَّتِکَ فلا تخف ولا تَحْزَنْ وقُلْ فی جوابِهما: اللَّهُ رَبِّی، ومُحمّدٌ صلّی اللَّه علیه و آلهِ نَبِیِّی، و القُرآنُ کتابی، و الکَعْبَةُ قِبْلَتِی، وامیرُ المؤمِنِینَ علیّ‌بن أبی طالبٍ إِمامِی و الحسنُ بن علیٍّ المجتبی إِمامِی، و الحُسَیْنُ بن علیٍّ الشهیدُ بِکَرْبَلاء إِمامِی، وعلیٌّ زین العابدین إِمامِی، ومُحمّدٌ الباقرُ إِمامِی، وجَعْفَرٌ الصَّادقُ إِمامِی، وموسی الکاظِمُ إِمامِی، وعلیٌّ الرضا إِمامِی، ومُحمّدٌ الجوادُ إِمامِی، وعلیٌّ الهادی إِمامِی، و الحَسَنُ العسکریُّ إِمامِی، و الحُجّةُ المُنْتَظَرُ إِمامِی، هؤلاءِ صلواتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أئِمّتِی وسادَتی وقادتِی وشُفعائِی، بِهِمْ أتَوَلّی ومِنْ أعدائِهِمْ أَتَبَرَّءُ فی الدُّنیا و الآخِرَةِ). سپس بگوید: (ثمَّ اعْلمْ یا فُلانَ بن فُلانٍ) - و به جای (فُلانَ بنَ فُلانٍ) اسم میت و پدرش را بگوید - (أنَّ اللَّهَ تبارَکَ وتعالی نِعْمَ الرَّبُ، وأَنَّ مُحمّداً صلّی اللَّه علیه و آلهِ نِعْمَ الرّسولُ، وأنَّ علیَّ بن أبی طالبٍ وأولادَهُ المعصومینَ الأئمَّةَ الاثنَیْ عَشَرَ نِعْمَ الأئِمَّةُ، وأَنَّ ما جاءَ بهِ محمَّدٌ صلّی اللَّه علیه و آلهِ حقٌّ وأَنَّ الموتَ حقٌّ، وسُؤالَ مُنْکَرٍ ونَکِیرٍ فی القَبْرِ حقٌّ، و البعثَ حقٌّ، و النُّشُورَ حقٌّ، و الصِّراطَ حقٌّ، و المیزانَ حقٌّ، وتطایُرَ الکُتُبِ حقٌّ، وأَنَّ الجنَّةَ حقٌّ، و النّارَ حقٌّ، وأَنَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فیها، وأنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فی القُبُورِ). سپس بگوید: (أَفَهِمْتَ یافُلان) - و به جای فُلان اسم میت را بگوید - (ثَبَّتَکَ اللَّهُ بالقَوْلِ الثّابت، وهداکَ اللَّهُ إلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ، عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَکَ وبَیْنَ أولیائِکَ فی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ). پس بگوید: (اللّهمَّ جافِ الأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ، واصْعَدْ بروحِهِ إلَیْکَ، ولَقِّنْهُ مِنْکَ بُرْهاناً، اللّهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ). و در صورتی که میت زن باشد پاره‌ای از این دعا تغییر می‌کند به این ترتیب: (اسْمَعی، افْهَمی یا فُلانَةَ ابنةَ فُلانٍ) و به جای (فُلانة) نام میت و به جای فلان نام پدرش را بگوید - و پس از آن بگوید: (هَلْ أَنْتِ علی العَهْدِ الذی فارَقتِنا … وأئمَّتُکِ أئمَّةُ هدًی أبْرارٌ، یا فُلانةَ ابْنةَ فُلانٍ) - و به جای فلانة نام میت و به جای فلان نام پدرش را بگوید، پس بگوید: (إذا أتاکِ الملکانِ المقرَّبانِ رَسُولَیْنِ من عِنْدِ اللَّهِ تَبارَکَ وتَعالی وسألاکِ عَنْ رَبِّکِ و عن نبیِّکِ وعَنْ دِینکِ وعَنْ کتابِکِ وعَنْ قِبْلَتِکِ وعَنْ أَئمَّتِکِ فلا تَخَافی ولا تَحْزَنی وقولی فی جوابِهما … ثمَّ اعلمی یا فُلانةَ ابْنةَ فُلانٍ) و به جای فلانة اسم میت و به جای فلان نام پدرش را بگوید و بعد بگوید: (اَفَهِمْتِ یا فُلانة) و به جای فلانة اسم میت را بگوید پس از آن بگوید: (ثَبَّتَکِ اللَّهُ بالقَوْلِ الثّابتِ وهداکِ اللَّهُ إلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ، عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَکِ وبَیْنَ أولیائِکِ فی مُسْتَقَرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ). پس بگوید: (اللّهمَّ جافِ الأَرْضَ عَنْ جَنْبَیْها واصْعَدْ بروحِها إلَیْکَ، ولَقِّنْها مِنْکَ بُرْهاناً، اللّهُمَّ عَفْوَکَ عَفْوَکَ).
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که وضو می‌گیرد مستحب است موقعی که نگاهش به آب می‌افتد بگوید: بِسْمِ اللَّهِ و باللَّهِ و َالْحَمْدُ للَّهِ الّذی جَعَلَ الْماءَ طَهُوراً وَ لَمْ یَجْعَلْهُ نَجِساً. و موقعی که پیش از وضو دست خود را می‌شوید بگوید: بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ، اَللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنَ التَّوَّابِینَ وَ اجْعَلْنِی مِنَ الْمُتَطَهِّرِینَ. و در وقت مضمضه کردن بگوید: اَللَّهُمَّ لَقِّنِی حُجَّتِی یَوْمَ أَلْقاکَ وَ أَطْلِقْ لِسانِی بِذِکْرِکَ. و در وقت استنشاق - یعنی آب در بینی کردن - بگوید: اَللَّهمّ لا تُحَرِّم عَلَیَّ رِیحَ الجَنَّة واجْعَلنِی مِمَّنْ یَشَمُّ رِیحَهَا وَ رَوْحَهَا وَ طِیبَها. و موقع شستن رو بگوید: اَللَّهُمَّ بَیِّضْ وَجْهی یَوْمَ تَسْوَدُّ الوُجُوهُ ولا تُسَوِّدْ وَجْهی یَوْمَ تَبْیَضُّ الوُجُوه. و موقع شستن دست راست بگوید: اَللَّهمَّ أَعْطِنی کِتابِی بِیَمِینِی و الخُلْدَ فِی الجِنَانِ بِیَسَاری وَ حَاسِبْنِی حِساباً یَسیِراً. و موقع شستن دست چپ بگوید: اَللَّهمَّ لا تُعْطِنی کِتَابِی بِشِمالی وَ لا مِنْ وَرَاءِ ظَهْرِی وَ لا تَجْعَلْهَا مَغْلُولَةً اِلی عُنُقِی، وأَعُوذُ بِکَ مِنْ مُقطَّعَاتِ النِّیرَان. و موقعی که سر را مسح می‌کند بگوید: اَللَّهُمَّ غَشِّنِی بِرَحْمَتِکَ وَ بَرَکَاتِکَ وَ عَفْوِکَ. و در وقت مسح پا بگوید: اَللَّهُمّ ثَبِّتنِی عَلَی الصِّراطِ یَوْمَ تَزِلُّ فیه الْأَقْدامُ‌واجْعَلْ سَعْیِی فِی ما یُرْضِیکَ عَنِّی یا ذَا الْجَلالِ وَ الْإکْرامِ.
- [آیت الله سبحانی] کسی که وضو می گیرد مستحب است موقعی که نگاهش به آب می افتد بگوید: بِسمِ اللهِ و بِاللهِ و الْحَمْدُ للهِ الّذِی جَعَلَ الماءَ طَهوراً وَ لَمْ یَجْعَلْهُ نَجِساً و موقعی که پیش از وضو دست خود را می شوید بگوید: اللَّهُمَّ اجْعَلْنی مِنَ التّوّابینَ و اجْعَلْنی مِنَ المُتَطَهِّرینَ و در وقت مضمضه کردن یعنی آب در دهان گردانیدن بگوید: اَللَّهُمَّ لَقِّنّی حُجَّتی یَوْمَ ألْقاکَ و أطْلِقْ لِسانی بِذِکْرِکَ و در وقت استنشاق یعنی آب در بینی کردن بگوید: اَللَّهُمَّ لا تُحَرِّمْ عَلیَّ رِیحَ الجَنَّةِ و اجْعَلْنی مِمَّنْ یَشُمُّ رِیحَها و رَوْحَها و طِیبَها و موقع شستن صورت بگوید: اَللَّهُمَّ بَیَّضْ وَجْهی یَوْمَ تَسْوَدُّ فِیهِ الوُجُوهُ و لا تُسَوِّدْ وَجْهی یَوْمَ تَبْیَضُّ فِیهِ الوُجُوهُ و در وقت شستن دست راست بخواند: اللَّهُمَّ أعْطِنی کِتابِی بِیَمِینی و الْخُلْدَ فی الجِنانِ بِیَساری و حاسِبْنی حِساباً یَسیراً و موقع شستن دست چپ بگوید: اللَّهُمَّ لا تُعْطِنی کِتابی بِشِمالی و لا مِنْ وَرَاءِ ظَهْری و لا تَجْعَلْها مَغْلولَةً إلی عُنُقی و أعوذُ بِکَ مِنْ مُقَطَّعاتِ النِّیرانِ و موقعی که سر را مسح می کند بگوید: اللَّهُمَّ غَشِّنی بِرَحْمَتِکَ و بَرَکاتِکَ و عَفْوِکَ و در وقت مسح پا بگوید: اللَّهُمَّ ثَبِّتْنی عَلَی الصِّراطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الأقْدامُ و اجْعَلْ سَعْیی فی ما یُرْضِیکَ عَنّی یا ذَا الجَلالِ و الإکْرام
- [آیت الله سیستانی] کسی که وضو می‌گیرد مستحب است موقعی که نگاهش به آب می‌افتد بگوید : (بسْمِ اللّه‌ِ وَبِاللّه‌ِ وَالحَمْدُ للّه‌ِ الَّذِی جَعَلَ الماءَ طَهُوراً وَلَمْ یَجْعَلْهُ نَجِساً). و موقعی که پیش از وضو دست خود را می‌شوید بگوید : (بِسْمِ اللّه‌ِ وَبِاللّه‌ِ ، اللّهُمَّ اجعَلْنِی مِنَ التَوّابِینَ ، وَاجْعَلْنِی مِنَ المُتَطَهّرِینَ) . و در وقت مضمضه کردن بگوید : (اللّهُمَّ لَقّنِی حُجَّتِی یَوْمَ اَلْقاکَ ، وَاَطْلِقْ لِسانِی بِذِکْرِکَ)) . و در وقت استنشاق ، یعنی آب در بینی کردن بگوید : (اللّهُمَّ لا تُحَرِّمْ عَلَیَّ رِیحَ الجَنَّةِ ، وَاجَعَلْنِی مِمَّنْ یَشُمُّ رِیحَها وَرَوْحَها وَطِیبَها) . و موقع شستن رو بگوید : (اللّهُمَّ بَیّضْ وَجْهِی یَوْمَ تَسْوَدُّ فِیهِ الوُجُوُه ، وَلا تُسَوّدْ وَجْهِی یَوْمَ تَبْیَضُّ الوُجُوهُ) . و موقع شستن دست راست بگوید : (اللَّهُمَّ اَعْطِنِی کِتابِی بَیَمِینِی ، وَالخُلْدَ فِی الجِنانِ بِیَسارِی ، وَحاسِبْنِی حِساباً یَسِیراً) . و موقع شستن دست چپ بگوید : (اللّهُمَّ لا تُعْطِنِی کِتابِی بِشِمالِی ، وَلا مِنْ وَراءِ ظَهْرِی ، وَلا تَجْعَلْها مَغْلُولَةً إلی عُنُقِی ، وَاَعُوذُ بِکَ مِنْ مُقَطِّعاتِ النّیرانِ) . و موقعی که سر را مسح می‌کند بگوید : (اللّهُمَّ غَشِّنِی بِرَحْمَتِکَ وَبَرَکاتِکَ وَعَفْوِکَ) . و در وقت مسح پا بگوید : (اللّهُمَّ ثَبّتْنِی عَلَی الصّراطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الاَقْدامُ ، وَاجْعَلْ سَعْیی فی ما یُرْضِیکَ عَنّی ، یا ذَا الجَلالِ وَالاِکْرامِ) . شرائط صحّت وضو شرائط صحیح بودن وضو چند چیز است : شرط اول : آنکه آب وضو پاک باشد ، و بنابر قولی نباید آلوده باشد به آنچه انسان از آن متنفر است ، مانند بول حیوانات حلال گوشت ، و مردار پاک ، و چرک زخم هر چند شرعاً پاک باشد ، و این قول موافق احتیاط است . شرط دوم : آنکه مطلق باشد .