خواهر
خواهر دختر همسان با شخص در پدر و مادر یا یکی از آن دو می‌باشد. از این عنوان در بابهای صلات، تجارت، نکاح، اطعمه و اشربه و ارث سخن رفته است.
اگر پدر و فرزندی همزمان با هم تصادف کرده و از دنیا بروند و مشخص هم نباشد که کدام یک از آنها زودتر از دنیا رفته اند و تنها مادر زنده بماند، آیا تمام اموال به این زن می رسد یا سایر افراد نظیر خواهر و برادر مرد نیز چیزی به ارث می برند؟ به بیان دیگر آیا تصادف مصداق هدم می باشد؟
با فرض شک در تقدم و تأخّر و تقارن موت پدر و فرزندش تَرَکه ی پدر به خواهر و برادر مرد نمی رسد، و به همسر و فرزند منتقل و از فرزند به مادر می رسد و در نتیجه تمام تَرَکه او ملک مادر است که همسر متوفّی است.
با فرض شک در تقدم و تأخّر و تقارن موت پدر و فرزندش تَرَکه ی پدر به خواهر و برادر مرد نمی رسد، و به همسر و فرزند منتقل و از فرزند به مادر می رسد و در نتیجه تمام تَرَکه او ملک مادر است که همسر متوفّی است.
عنوان سوال:
اگر پدر و فرزندی همزمان با هم تصادف کرده و از دنیا بروند و مشخص هم نباشد که کدام یک از آنها زودتر از دنیا رفته اند و تنها مادر زنده بماند، آیا تمام اموال به این زن می رسد یا سایر افراد نظیر خواهر و برادر مرد نیز چیزی به ارث می برند؟ به بیان دیگر آیا تصادف مصداق هدم می باشد؟
پاسخ:
با فرض شک در تقدم و تأخّر و تقارن موت پدر و فرزندش تَرَکه ی پدر به خواهر و برادر مرد نمی رسد، و به همسر و فرزند منتقل و از فرزند به مادر می رسد و در نتیجه تمام تَرَکه او ملک مادر است که همسر متوفّی است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی همراه زن و سه فرزندش در یک تصادف فوت می کند. هم خود مرد و هم همسر او پدر و مادر دارند و فرزند دیگری هم ندارند، حکم تقسیم ارث را بین والدین اینها بیان فرمایید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در یک تصادف سه عضو یک خانواده، یعنی زن و شوهر و تنها فرزند آنها در آنِ واحد از دنیا می روند. حال پدر و مادر زن و برادران شوهر در قید حیات هستند، بیان بفرمایید سهم الارث این افراد را؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی فوت کرده و اولاد و پدر و مادر و خواهر و برادر ندارد و برادرانش همه قبل از خودش از دنیا رفته اند ولی هر کدام از برادران برخی دارای دختر و برخی پسر می باشند، ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی فوت کرده و مهریه خود را نگرفته است. در حالی که شوهر او زنده است آیا ورثه او شامل پدر و مادر و خواهر و برادر یا دیگر ورثه می توانند ادعایی در خصوص مطالبه مهریه او داشته باشند در دو حالت زیر: 1- زن فرزند دارد 2- زن فرزند ندارد
- [سایر] شنیده ام مجامعت با هر یک از خانواده زن اعم از لواط با برادر زن و پدر زن ، مقاربت با مادر زن و خواهر زن باعث حرام شدن زن به شوهر می شود. با توجه به این مطلب سؤالاتی برای من مطرح شده است: 1. آیا مقاربت با مادر زن و خواهر زن از دبر هم باعث حرام شدن زن به شوهر می شود ؟ حتی اگر تا قبل از ختنه گاه فرو شود یا حتی فقط در حد ملاعبه باشد و مرد به درجه انزال برسد و یا حتی از دیگر نقاط آنها جهت لذت و انزال استفاده کند؟ 2. اگر در لواط مرد مفعول هم مفعول و هم فاعل واقع شود، باز همان حکم می آید؟
- [سایر] در یک حادثه رانندگی بین خودروی سمند و پژو 405 8 نفر فوت گشته اند به شرح ذیل: الف:خودروی سمند با 4 نفر سرنشین که راننده ودخترش و پسرش فوت نموده و همسرش از لحظه تصادف (24/12/85) تا این لحظه در کما بسر می برد و ضریب هوشی حدود 5-6 واز نظر روان شناس پزشک قانونی سفیه می باشد. راننده این خودرو برادر این جانب بوده است. ب: خودروی پژو 5 نفر کشته و مقصر می باشد. پ: ظاهرا پدر و دختر پس از چند دقیقه فوت می نمایند و مادر و پسر توسط آمبولانس از محل تصادف با فاصله زمانی حدود یک ساعت به بیمارستان منتقل می شوند و پسر در بین راه در آمبولانس فوت می کند. ت:با توجه به نظریه پزشکی قانونی زمان دقیق فوت پسر مشخص نیست. توضیح حکم دادگاه: "همسر مرحوم 4/1 سهم الارث واز باقیمانده 3/2 به پدر مرحوم و3/1 به مادر مرحوم." سؤال: خانواده همسر مرحوم (که در کما بسر می برد) به استناد اینکه فرزند در بین راه به بیمارستان فوت نموده لذا به حکم صادره اعتراض دارند که سهم پسر به مادر می رسد. 1. آیا حکم صادره صحیح است؟ 2. اگر حکم صحیح نمی باشد تقسیم سهم الارث از نظر شما باید چگونه باشد؟ 3. با توجه به احکام اسلام آیا این خانواده می توانند اعتراضی داشته باشند؟ (نسبت به زنده بودن پسر بعد از پدر) 4. وضعیت اینجانب که برادر مرحوم هستم و بنا به خواست پدرم قصد داریم این اموال رادر امور خیریه و احداث مدرسه صرف نماییم (چون فرزندی از برادرمان به جا نمانده)چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اخوی این جانب، دوازده سال قبل در جنگ، مفقودالاثر گردیده و در آن زمان مشخص نبود که شهید است یا اسیر و اکنون پس از دوازده سال، شهادت او مسلّم و محرز شده است. این شهید همسر داشته، امّا فرزند ندارد، استدعا دارد به سؤالات ذیل پاسخ فرمایید: الف) حقوق این شهید در طول این دوازده سال به طور کامل و یک جا توسط همسر او گرفته و خرج شده است، آیا تمام این حقوق از او بوده است یا این که چیزی از آن به عنوان ارث به پدر و مادر و برادر و خواهر آن شهید می رسد؟ ب) اکنون که شهادت او مسلّم شده است مقداری پول به عنوان پول خون یا غرامت، توسط اداره ای که آن شهید در آن کار می کرده داده می شود، این پول متعلّق به چه کسی است؟ ج) با توجّه به این که وی در سال 61 شهید شده و خبر شهادتش در سال 73 آمده است و از طرفی پدر آن شهید در سال 66 مرحوم شده، آیا پدر شهید از شهید ارث می برد یا شهید از پدر خود ارث می برد؟ د) دو سال قبل از آن که شهادت آن شهید محرز شود، همسر او از بنیاد شهید تقاضای طلاق نموده و رئیس بنیاد شهید طبق ضوابطی او را طلاق شرعی داده است، آیا این همسر از آن شهید ارث می برد و آیا از پول خون ارث می برد یا نه؟ و آیا در مدّت این دو سال حق داشته است که حقوق شهید را بگیرد و خرج کند؟
- [سایر] عذر می خواهم. لطفا مرا رهنمای فرمایید در مورد تقسیم ارث بر اساس فقه اهل البیت تا ما از ظلم و ستم به دور باشیم. من فرزند ارشد از 6 برادر از همسر دوم پدرم هستم و دارای 2 برادر از همسر اول و از همسر سوم پدرم هیچ برادر ندارم. داستان از این قرار است: پدر من دارای دو فرزند از همسر اول خود (که سه سال با او زندگی کرده و او را طلاق داده است.) دارد. این دو فرزند توسط مادر خود (همسر اول پدرم) بزرگ شده اند بدون اینکه ازپدرم نفقه دریافت کرده باشند. هنگام طلاق همسر اول،پدرم هیچ پولی برای آنان قرار نداده است.! (چون آن موقع وضع اقتصادی خانواده پدرم این اقتضا را نداشته که مال را تقسیم کند.). پدرم بعد از دو سال زندگی مجردی با مادرمن (همسر دوم) ازدواج کرده و و در مدت 26 سال زندگی مشترک از او صاحب 6پسر می شود . در این مدت روز بروز وضع اقتصاد خانواده پدرم (وضع مالی مادرم) بهتر و بهتر می شد تا مادرم از دنیا رفته بود. مالی که مادرم به ارث گذشته دوران زندگی با پدرم تقریبا 5 میلیارد روپیه (زمین و ساختمان) و کالای تجارت 700 میلون روپیه (واحد پول اندونزی) و قرض بانکی 250 میلیون روپیه بود. بعد از 1 سال پدرم که عمری از او گذشته یک بار دیگر با زنی جوان ازدواج کرده (همسر سوم) و تا به حال دارای فرزندی نشده است. به علت این که خود ما دارای کار کاسبی هستیم اعم از کارمند دولت و غیر دولتی از کار کاسبی پدر جدا شده ایم. در حال حاضر مال و کار کاسبی که مال ماردم بود در دست پدر من و همسر سوم او باقی مانده است. در این مدت خانواده پدرم (پیر مرد) با همسر سومش (که خیلی جوان) کم کم مشکلات زیاد پیدا شد و برادران کوچک من تحت تأثیر قرار گرفته و این مطلب را به پدرم انتقال دادم و عرض کردم. وی به من که فرزند بزرگ خود و اعتماد کامل دارد تا این همه مال و ثروت را تقسیم کنم. در این میان از استاد محترم تقاضا دارم که مارا راهنمای کند تا می توانیم عادلانه مال را بین برادر مادری و پدری و پدر و همسر سوم تقسیم کنم. سؤال من این است که:1. سهم پدر از همسر دومش چند است؟ 2. آیا دو فرزند از همسر اول سهمی دارند یا این که از پدر دریافت کنند؟ 3. آیا کار و کاسبی نیز تقسیم بشود یا این که به برادری که توانا ی در اداره کار بسپریم و بعد در آمدش تقسیم کنیم؟ و چنانچه تقسیم بشود تقسیم آن چگونه است؟ یا به پدر و همسر سومش سپرده بشود تا خود آن اداره کنند؟ لطفاً ما را راهنمایی فرمایید.
- [آیت الله اردبیلی] از یک زوج جنینی در آزمایشگاه منعقد و نگهداری می شود. اگر بعد از مدت طولانی و بعد از وفات زوجین صاحب جنین یا یکی از آنها و با اجازه قبلی از آنها، جنین در رحم شخص ثالثی قرار داده شود و در نتیجه کودکی متولد گردد؛ وضعیت ارث این کودک چگونه می باشد؟ آیا اگر وارثان زوج اهدا کننده جنین، ارث را بین خود تقسیم کرده باشند، باید بعد از تولد کودک آزمایشگاهی سهم او را به وی برگردانند؟ این کودک منتسب به کیست؟ به صاحب رحم یا صاحبان جنین؟ وضعیت محرمیت و ازدواج او چگونه است؟ حضانت، ولایت و نفقه کودک چطور؟ آیا فرزندان مزبور حکم فرزندان پیشین والدین صاحب جنین را دارند یا ملحق به فرزندان کسانی می شوند که آنها را حمل کرده اند و یا در صورت پرورش در دستگاه به کودکانی ملحق می شوند که پدر و مادری ندارند؟ اگر قبل از وفات زوجین، جنین در رحم شخص ثالث قرار داده شود و رشد کند اما کودک بعد از وفات صاحب جنین یا صاحبان جنین به دنیا بیاید، آثار وضعی (ارث، انتساب، محرمیت و ازدواج، نفقه، حضان، ولایت و.....) کودک به دنیا آمده چگونه می‌باشد؟ اگر قبل از وفات زوجین، تنها اسپرم و تخمک آنها در آزمایشگاه نگهداری و بعد از مرگ آنها یا یکی از آنها منعقد شود و به رحم شخص دیگر منتقل گردد احکام و آثار وضعی آن چگونه می باشد؟ اگر اسپرم و تخمک یا جنین منعقد شده از یک زوج شرعی نباشد بلکه متعلق به زن و مرد بیگانه ای باشد آثار ذکر شده چگونه می باشد؟ اگر چنین جنینی به جای رحم شخص ثالث در دستگاه رشد یابد و متولد شود موارد فوق چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر میت برادر و خواهر پدر و مادری دارد، برادر و خواهر پدری که از مادر با میت جداست ارث نمی برند، و اگر برادر و خواهر پدر و مادری ندارد، چنانچه فقط یک خواهر یا یک برادر پدری داشته باشد همه مال به او می رسد، و اگر چند برادر یا چند خواهر پدری داشته باشد، مال به طور مساوی بین آنان تقسیم می شود؛ و اگر هم برادر و هم خواهر پدری داشته باشد، هر برادری دو برابر خواهر می برد.
- [آیت الله نوری همدانی] دستة دوّم از کسانی که به واسطة خویشی ارث می برند ، جدّ یعنی پدر بزرگ و جدّه یعنی مادر بزرگ چه از طرف پدر و چه از طرف مادر و برادر و خواهر میّت است و اگر برادر و خواهر نداشته باشد ، اولادشان ارث می برند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث فقط پدر ومادر باشند: الف: اگر متوفی حد اقل دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر پدری داشته باشد هر چند با وجود پدر و مادر ارث نمی برند ولی نمی گذارند مادر بیش از 61 ارث ببرد و اینها را حاجب می گویند بنابر این سهم مادر 61 و بقیه به پدر می رسد. ب: اگر مادر حاجب نداشته باشد سهم مادر 31 و بقیه به پدر میرسد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] گروه دوم از کسانی که به واسطه خویشاوندی ارث می برند (پدر بزرگ) و (مادر بزرگ) و (برادر) و (خواهر) میت است و اگر برادر و خواهر نداشته باشد اولادشان به جای آنها ارث می برند، این گروه در صورتی ارث می برند، که هیچ کس از گروه اول وجود نداشته باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر میت برادر و خواهر پدر و مادری نداشته باشد ولی برادر و خواهر پدری و برادر و خواهر مادری داشته باشد برادر و خواهر پدری جایگزین برادر و خواهر پدر و مادری شده و طبق تفصیلی که در مساله قبل بیان شد از میت ارث می برند یعنی61 یا31 مال به برادر و خواهر مادری می رسد و بقیه بین برادر و خواهر پدری تقسیم می شود که هر برادر دو برابر سهم هر خواهر می برد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث برادر و خواهر پدر و مادری و برادر و خواهر پدری و برادر و خواهر مادری داشته باشد: همانطور که در مساله قبل ذکر شد برادر وخواهر پدری ارث نمی برند و ارث تنها به برادر وخواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری به تفصیل زیر می رسد: الف اگر تنها یک برادر یا خواهر مادری داشته باشد 61 مال میت به او میرسد و بقیه مال به خواهر و برادر پدری و مادری می رسد که طبق مسأله 2897 بین آنها تقسیم می شود (حتی اگر یک نفر هم باشد بقیه مال به او می رسد). ب اگر چند برادر یا چند خواهر یا چند خواهر و برادر مادری داشته باشد سهم آنها31 می شود که بین انها بالسویه تقسیم می شود و بقیه مال به خواهر و برادر پدر و مادری می رسد که طبق مسأله 2897 بین آنها تقسیم می شود (حتی اگر یک نفر هم باشد بقیه مال به او می رسد).
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وارث فقط برادر وخواهر و همسر او باشند، همسر ارث خود را به تفصیلی که در مسائل آینده گفته می شود می برد و خواهر و برادر بطوری که در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را می برند، ولی برای آن که زن یا شوهر ارث می برد از سهم برادر و خواهر مادری چیزی کم نمی شود، ولی از سهم برادر و خواهر پدر و مادری یا پدری کم می شود، مثلاً اگر وارث میت شوهر و برادر و خواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری او باشند، نصف مال به شوهر می رسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال به برادر و خواهر مادری و باقیمانده سهم برادر و خواهر پدر و مادری است، مثلاً اگر تمام مال شش تومان باشد، سه تومان به شوهر، و دو تومان به برادر و خواهر مادری و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادری می رسد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تا یک نفر از طبقه دوم ارث زنده باشند (ولو نوه یا نتیجه خواهر و برادر باشند یا جد یا جده دوم یا سوم میت باشند) افراد طبقه سوم ارث نمی برند. طبقه سوم نسبی
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وارث میت فقط برادر و خواهر و زن او باشد؛ زن یک چهارم مال را ارث می برد و خواهر و برادر به طوری که در مسائل گذشته گفته شد بقیه را ارث می برند. و نیز اگر زنی بمیرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد؛ شوهر نصف مال را می برد و خواهر و برادر به طوری که در مسائل پیش گفته شد ارث خود را می برند. ولی برای آنکه زن یا شوهر ارث می برند؛ از سهم برادر و خواهر مادری چیزی کم نمی شود و از سهم برادر و خواهر پدر و مادری یا پدری کم می شود؛ مثلا اگر وارث میت شوهر و برادر و خواهر مادری و برادر و خواهر پدر و مادری او باشد؛ نصف مال به شوهر می رسد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادری می دهند و آنچه می ماند مال برادر و خواهر پدر و مادری است؛ پس اگر همه مال او شش تومان باشد، سه تومان به شوهر و دو تومان به برادر و خواهرمادری و یک تومان به برادر و خواهر پدر و مادری می دهند. و اگر میت یک برادر یا یک خواهر مادری و یک یا چند خواهر پدری و مادری باشد؛ شش یک مال سهم خواهر مادری و بقیه سهم خواهر پدری و مادری است.
- [آیت الله وحید خراسانی] طبقه دوم از کسانی که به واسطه نسب ارث می برند جد یعنی پدر بزرگ و جده یعنی مادر بزرگ و برادر و خواهر میت است و اگر برادر و خواهر نداشته باشد اولادشان هر چه پایین روند ارث می برند