کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
اگر شخصی وکیل در غذا دادن به عده ای از مساکین شود، آیا می تواند اُجرت کار و پختن غذا را از اموالی که به عنوان کفّاره به او داده شده است، بردارد؟
مطالبه اجرت کار و پخت غذا برای وی جایز است، ولی نمی تواند آن را بابت کفّاره حساب نماید و یا از اموالی که باید به عنوان کفّاره به فقرا داده شود، بردارد.
مطالبه اجرت کار و پخت غذا برای وی جایز است، ولی نمی تواند آن را بابت کفّاره حساب نماید و یا از اموالی که باید به عنوان کفّاره به فقرا داده شود، بردارد.
عنوان سوال:
اگر شخصی وکیل در غذا دادن به عده ای از مساکین شود، آیا می تواند اُجرت کار و پختن غذا را از اموالی که به عنوان کفّاره به او داده شده است، بردارد؟
پاسخ:
مطالبه اجرت کار و پخت غذا برای وی جایز است، ولی نمی تواند آن را بابت کفّاره حساب نماید و یا از اموالی که باید به عنوان کفّاره به فقرا داده شود، بردارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی وکیل کسی شده به این شرط که قبل از اقدام به انجام کار، اجرت خود را از او دریافت کند، اگر وکیل هیچ کاری انجام ندهد، آیا شرعاً آن مال برای او حلال است؟
- شخصی از فردی تقاضا نموده که در مجلس عزاداری مقداری قرآن قرائت کند و مبلغی را هم به عنوان اجرت به او داده است، ولی این فرد فراموش کرده که هنگام قرائت قرآن کسی را که به او پول داده نیت کند، لذا بعد از فراغت از آن می خواهد کسی را که وصیت به قرائت قرآن نموده نیت کند، آیا این کار او صحیح است؟ و آیا استحقاق اجرت را دارد یا خیر؟
- زید از طرف برخی افراد، در اجیر گرفتن برای قضای نماز و روزه وکیل شد، یعنی مبلغی پول گرفت تا آن را به افرادی که اجیر می شوند بدهد، ولی او در امانت خیانت نمود و کسی را برای آن کار اجیر نکرد و در حال حاضر از عمل خود پشیمان است و می خواهد برئ الذمّه شود، آیا باید عدّه ای را برای آن کار اجیر کند یا اینکه اجرت آن کار را به قیمت فعلی آن به صاحبانشان برگرداند یا اینکه فقط به مقدار پولی که دریافت کرده است بدهکار است؟ و در صورتی که خود او اجیر در قضای نماز و روزه باشد و قبل از انجام آن بمیرد، تکلیف چیست؟
- شخصی به پسر بزرگ خود وصیّت کرده است که قطعه معیّنی از زمین های او را بفروشد و با پول آن از طرف او حج بجا بیاورد و او هم متعهد شده که این کار را برای پدرش انجام دهد، ولی با توجه به اینکه نتوانسته به موقع، مجوّز سفر حج را از سازمان حج و زیارت بگیرد و اخیراً هزینه های آن هم افزایش یافته است، به طوری که پول آن زمین برای انجام سفر حج کفایت نمی کند، عمل به وصیّت توسط خود او غیر ممکن شده است، در نتیجه مجبور شده جهت انجام حج برای پدرش کسی را نائب بگیرد، ولی پول زمین برای اجرت نیابت کافی نیست، آیا بر بقیه ورثه واجب است که برای عمل به وصیّت پدر با او همکاری کنند یا آن‌که انجام آن فقط وظیفه پسر بزرگتر است زیرا به هر حال او باید از طرف پدرش فریضه حج را انجام دهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی برای کسی کار می کرد و اجرت معینی ذکر کرده بود ، پس از انجام عمل اجرت او را کمتر داده است آیا می تواند از سایر اموال او که باقی مانده اجرت را به عنوان تقاص بردارد ؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه وکیل کار مورد وکالت را انجام دهد ولی نتیجه به دست نیاید آیا وکیل مستحق اجرت است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی برای کسی با اجرت معینی کار می کرده است، پس از انجام عمل، اجرت او را کمتر داده، آیا می تواند از سایر اموال او بقیّه ی اجرت را بردارد؟ با فرض این که علم دارد که او اشتباه کرده و بی جهت انکار می کند؟
- [آیت الله بهجت] مسجدی که دارای آشپزخانه وسیع و مجهز است که قابلیت استفاده فراوانی دارد آیا پخت و پخش غذا در آن، جهت مراسم عزاداری حسینیّه و یا مجالس خانگی چه حکمی دارد؟ و آیا پختن غذا و دریافت اجرت و اجاره و هزینه کردن درآمد آن، جهت مصارف مسجد، جایز است؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی دیگری را در ادای کفّاره وکیل کرد، پول کفّاره را به او داد، وکیل مسامحه کرد و تأخیر در ادا کرد تا این که قیمت کفّاره بالا رفت که دیگر آن پول کفاف کفّاره را نکرد. وکیل چه مسؤولیتی دارد؟
- [سایر] شخصی گمان می کرد که اگر استمناء کند یا غذا بخورد، فقط یک روز قضای روزه دارد و نمی دانسته، کفاره دارد؛ در این صورت وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی برای انجام کاری اجیر شده است و طبق قرارداد، پس از چند سال که کار تمام شود، اجرتش را دریافت میکند؛ آیا اجرت همه سالهای قرارداد، متعلق خمس است یا فقط خمس اجرت سال آخر به عهده اوست؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی برای انجام کاری اجیر شده و طبق قرار داد، پس از چند سال که کار تمام شد، اجرتش را دریافت میکند. آیا اجرت همه سالهای قرار داد، متعلّق خمس است یا فقط خمس اجرت سال آخر برعهده اوست؟
- [آیت الله بهجت] وسلیه نقلیه ای مانند وانت که گاهی برای استفاده شخصی و گاهی برای باربری و کسب و کار و اجرت است آیا خمس دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی به شغل قلم زنی مشغول است اگر تصویر انسان را قلم زنی کند آیا این کار حرام است و اجرت آن چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر روز رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرر جماع یا استمناء کند، کفاره هم مکرر می‌شود. ولی اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد مثلًا چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافی است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر روزة رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرر جماع کند کفاره هم مکرر می شود ولی اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل می کند انجام دهد مثلاً چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافی است .
- [آیت الله سیستانی] اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرّر جماع یا استمناء کند ، کفاره مکرّر نمیشود ؛ و همچنین اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، مثلاً چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافی است .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر روزه ماه رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکررّ جماع یا استمنا کند، کفاره هم مکرر می‌شود؛ ولی اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد؛ مثلاً چند مرتبه غذا بخورد، یا هم غذا خورده و هم با مایع روان اماله کند، یک کفاره کافی است.
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان کسی را برای انجام تمام کارهای خودش وکیل کند صحیح است، ولی اگر برای یکی از کارهای شخصی وکیل نماید و آن کار را معین نکند وکالت صحیح نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] جویدن غذا برای بچه یا پرنده یا چشیدن غذا و مانند اینها که معمولاً فرو نمیرود، اگر چه اتفاقاً فرو رود روزه را باطل نمیکند، ولی در روزه ماه رمضان اگر انسان از اول بداند که فرو میرود و روزه باطل می‌شود، اگر قصد کند که این کار را انجام دهد، روزهاش باطل است؛ هر چند آن را انجام ندهد و اگر در اثر انجام این کار غذا فرو رود، کفاره نیز دارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد زن خود را مجبور کند که غیرجماع کار دیگری که روزه را باطل می کند به جا آورد مثلاً آب و یا غذا بخورد کفاره بر هیچ کدام واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر روزه رمضان را عمدا نگیرد و در روز مکرر جماع یا استمناء کند؛ کفاره مکرر نمی شود. و اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل می کند انجام دهد؛ مثلا چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافی است.
- [آیت الله بروجردی] اگر روزهی رمضان را عمداً نگیرد و در روز مکرّر جماع کند، بنا بر احتیاط واجب کفاره هم مکرّر می‌شود، ولی اگر چند مرتبه کار دیگری که روزه را باطل میکند انجام دهد مثلاً چند مرتبه غذا بخورد یک کفاره کافی است.
- [آیت الله اردبیلی] وصی در رابطه با برداشتن اجرت از مال میّت یکی از چند صورت را دارد: اوّل:اگر مورد وصیّت انجام معاملات باشد، چنانچه وصیّت کننده اجرتی برای وصی تعیین نکرده و وصی هم آن را به طور مجّانی قبول کرده باشد، عمل به وصیّت واجب است و حق ندارد برای عمل کردن به آن اجرتی از مال میّت بردارد و اگر برای او اجرتی معیّن کرده یا وصی آن را مجّانی قبول نکرده باشد، اجرت آن را طلبکار است. دوم: اگر مورد وصیّت، انجام عبادات نظیر حجّ و نماز و روزه برای میّت باشد، چنانچه وصیّ در زمان حیات میّت انجام آن را به طور مجّانی قبول کرده باشد، باید به همان نحو عمل کند و اگر انجام آن را با اجرت قبول کرده باشد، یکی از دو حالت را دارد: الف وصیّت کننده اجرت انجام آنها را معیّن کرده باشد که در این صورت، در حکم اجاره است و وصی باید طبق مفاد وصیّت عمل نماید و اجرت معیّن را از مال میّت بردارد. ب وصیّت کننده اجرت آن را به طور نامعیّن قرار داده باشد که در این صورت، در حکم اجاره باطل بوده و بعید نیست وصیّ بتواند اجرت معمولی کار خود را از مال میّت بردارد. سوم:اگر وصیّت به شکل جُعاله باشد به عنوان مثال وصیّت کننده گفته باشد: (هر کس پس از مرگ من از طرف من حجّ بجا آورد فلان مبلغ از دارایی من مال او باشد) وصیّ به همان اندازه که مقرّر شده مستحقّ اجرت می‌باشد.