جبران
جبران و تدارک کردن را تلافی گویند و از آن در باب صلات سخن گفته شده است.
آیا به مالی که شرکت های بیمه بر اساس قرارداد برای جبران خسارت به بیمه شده پرداخت می کنند، خمس تعلّق می گیرد؟
پولی که شرکت های بیمه به فرد بیمه شده پرداخت می کنند، خمس ندارد.
پولی که شرکت های بیمه به فرد بیمه شده پرداخت می کنند، خمس ندارد.
عنوان سوال:
آیا به مالی که شرکت های بیمه بر اساس قرارداد برای جبران خسارت به بیمه شده پرداخت می کنند، خمس تعلّق می گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شرکت بیمه در ضمن قرارداد بیمه عمر که با بیمه گزار منعقد نموده، متعهد شده است که بعد از وفات بیمه گزار، مبلغی پول به کسانی که او معیّن می کند بپردازد، حال اگر این شخص بدهکار باشد و دارایی او برای پرداخت بدهی اش کافی نباشد، آیا طلبکاران حق دارند طلب خود را از مبلغی که شرکت بیمه پرداخت می کند بردارند؟
- آیا به خانه ای که قبلاً با مالی که خمس آن داده نشده، ساخته شده، خمس تعلّق می گیرد؟ بر فرض وجوب پرداخت خمس، آیا خمس بر اساس قیمت فعلی محاسبه می شود یا قیمت زمان ساخت آن؟
- شخصی برای پرداخت مهریه همسر خود از طریق بیمه مهریه با سازمان بیمه به این نحو قرارداد بسته است که بعد از پرداخت اقساطی طی چند سال، در پایان دوره، سرمایه بیمه را که بیش از دو برابر مبلغ اقساط پرداخت شده می باشد دریافت کند. آیا سر سال خمسی باید خمس اقساط پرداختی را داد؟
- برخی از شرکتهای بیمه خصوصی در ضمن عقد بیمه عمر قرارداد می نمایند که مثلاً با دریافت مبلغ سالانه یک میلیون تومان طی 15 سال شخصی را بیمه نمایند چنانچه شرکت مزبور مدعی سرمایه گذاری در امور بازرگانی و یا بازار بورس باشد و تعهد نماید مبلغی را به عنوان سود قطعی به بیمه پذیر بپردازد و در صورتی که در هر مقطع شخص به هر دلیل فوت نماید مبلغی قطعی مثلاً 40.000.000 تومان به ورثه پرداخت نماید و در صورت عدم فوت و پرداخت حق بیمه به مدّت 15 سال، مبلغ 200.000.000 تومان بپردازد آیا پرداخت وجه به شرکت مزبور و دریافت مبالغ فوق بدین شکل وجاهت شرعی دارد و یا خیر؟
- شخصی مبلغی پول از بانک وام گرفته، بر این اساس که در ساخت خانه با او مشارکت کند، بعد از ساختن خانه، آن را نزد بانک در برابر حوادث بیمه کرده است، در حال حاضر قسمتی از خانه بر اثر نفوذ آب باران یا چاه خراب شده و تعمیر آن نیاز به صرف مبلغی پول دارد، ولی بانک در این زمینه مسئولیتی نمی پذیرد و شرکت بیمه هم پرداخت این خسارت را خارج از چارچوب قرارداد می داند، در این میان چه کسی ضامن و مسئول است؟
- اداره بیمه مبلغی را بابت هزینه درمان به من بدهکار است و مقرر شده که در همین روزها به من پرداخت شود، آیا به این مبلغ خمس تعلّق می گیرد؟
- در اداره ما برگه هایی توزیع شد که در آن می توان سهم هر نفر از وراث را از حقوق پس از مرگ و یا خسارت بیمه عمر بنا به دلخواه مشخص نمود (قرارداد بیمه عمر) و سازمان نیز موظف به رعایت آن می شود. آیا با وجود در قید حیات بودن همه ورثه می توان سهم هر یک را بر خلاف دستور ارث مشخص نمود مثلاً پدر را بخاطر عدم نیاز مالی حذف و سهم او را به یکی از فرزندان و یا همسر واگذار کرد؟ آیا اصلاً این قرارداد بیمه عمر تابع قوانین شرعی ارث است؟
- دانشگاه مبلغی از ما گرفت و دو برابر آن بن خرید کتاب به ما داد. با توجه به اینکه این بن تا پایان سال مالی تمام نمی شود آیا به آن خمس تعلق می گیرد یا خیر؟ در صورتی که خمس تعلق می گیرد آیا باید خمس کل اعتبار آن را داد یا خمس مبلغی را که ما پرداخت کرده ایم؟
- اگر به مالی (مثلاً به پولی) چند خمس تعلق بگیرد به عنوان مثال، خمسی برای حلال مخلوط به حرام و یکی برای اینکه سال بر آن گذشته است، چگونه باید خمس این مال را پرداخت؟
- اگر از وام گرفته شده از اداره مبلغ بدهکاری خمس سال گذشته پرداخت شود آیا به اقساط وام آن خمس تعلق می گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا به پولی که به عنوان بیمه عمر از طرف شرکت بیمه به ورّاث پرداخت میشود، خمس تعلّق میگیرد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر بانکها به جای بیمه کردن در ضمن قرارداد متعهد شوند که هر نوع خسارت یا ضرر وارده به سپرده را از پول خود جبران کنند صحیح است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا به پولی که به عنوان بیمه عمر به شرکت بیمه داده میشود، خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا مبلغی که به عنوان حق بیمه به شرکت بیمه پرداخت می شود، خمس دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر به بیمه گذار خسارتی وارد شود بیمه گر( شرکت بیمه) بر طبق ماده 3 پس از پرداخت خسارت به بیمه گذار، علیه مسئول حادثه اقامه دعوا می نماید آیا چنین حقی برای بیمه گر مشروع است؟
- [آیت الله بهجت] خمس مالی را پرداخت کرده. آیا سال بعد هم به آن مال خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] در بیمه های عمر و سرمایه گذاری فرد بیمه¬گذار بابت بیمه شده (که در این نوع، بیمه نامه انسان زنده است) به شرکت بیمه برای مدت معین مثلاً 20 سال طی اقساطی به صورت ماهیانه یا سه ماه و شش ماه یکبار یا سالیانه مبلغی را طبق توافق کتبی بیمه نامه پرداخت می کند و شرکت بیمه هم پرداخت غرامت فوت و یا بیماری های خاصی را که در این مدت بر بیمه شده وارد آید را تعهد می کند و نهایتاً اگر در پایان مدت بیمه نامه فرد بیمه شده در قید حیات باشد مبلغ اندوخته ریاضی بیمه نامه (بخشی از حق بیمه بعلاوه سود آن) را که در مجموع بیشتر از کل مبالغ دریافتی حق بیمه است را طبق تعهد پرداخت می نماید: سؤال 1) آیا تعهد به پرداخت اندوخته ریاضی بیمه نامه عمر و سرمایه گذاری توسط شرکت بیمه مصداق حکم ربا نمی باشد؟ سؤال 2) آیا شرکت بیمه می تواند در یک بیمه نامه چند خطر همزمان را مانند فوت، حادثه، امراض خاص (سکته قلبی، سرطان و...) بیمه نماید؟ سؤال 3) آیا به اندوخته ریاضی و سرمایه فوت دریافتی توسط ذینفعان بیمه نامه از شرکت بیمه بابت فوت بیمه شده، خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] دولت طرحی را به نام بیمه کشاورزی برای جبران خسارت اجرا کرده است اگرکشاروز مساحت زمین وآمار وارقام بیشتری را ارائه تا خسارت بیشتری دریافت کند چه حکمی دارد؟
- [سایر] تعلق مقرری بیمه بیکاری به کارگرانی که فصلی بوده و یا قرارداد کار موقت دارند چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نظر به جبران خسارت مادّی، بنابر قاعده لاضرر، آیا جبران خسارت معنوی ممکن است؟ و با توجّه به حدّ قذف نسبت به مقذوف اگر کسی غیر از موارد حد قذف بر دیگری اتهام و نسبتی را وارد کند که موجب خدشه دار شدن حیثیت اجتماعی وی گردد، آیا عامل این امر را می توان ملزم به جبران خسارت کرد؟ و این جبران خسارت، آیا با پرداخت غرامت ممکن خواهد بود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] در صورتی که بیمه شونده اقساط بیمه را بر طبق قرار داد نپردازد بر بیمه کننده واجب نیست خسارت وارده را جبران کند و بیمه شونده حق ندارد انچه از اقساط بیمه پرداخت کرده پس بگیرد
- [آیت الله علوی گرگانی] در صورتی که بیمه کننده به پرداخت اقساط بیمه کمّاً وکیفاً اقدام نکند، واجب نیست بر بیمه‌گر که خسارت وارده را جبران کند و بیمهکننده حق ندارد آنچه از اقساط بیمه پرداخت کرده است، مسترد بدارد و پس بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] می توان تمام اقسام عقد بیمه را از باب تعهد بیمه کننده و بیمه شونده به پرداخت خسارت و مال معین قرار داد هرچند احوط ان است که مثلا بیمه شونده مال معینی به بیمه کننده صلح کند به شرط ان که بیمه کننده خسارت احتمالی که معین شده جبران نماید و بر بیمه کننده جبران واجب می شود و همچنین در صورتی که مال معین از طرف بیمه شونده عین باشد می توان عقد بیمه را به عنوان هبه به شرط تحمل خسارت احتمالی از جانب بیمه کننده انجام داد که بر بیمه کننده وفای به شرط واجب است
- [آیت الله وحید خراسانی] چنانچه عقد بیمه به صورت صلح به شرط تحمل خسارت یا به صورت هبه به شرط تحمل خسارت باشد و بیمه کننده در صورت پیش امد خسارتی بر بیمه شونده از جبران ان خودداری کند و به شرط عمل ننماید بیمه شونده خیار تخلف شرط دارد و می تواند صلح یا هبه را فسخ کند و انچه از اقساط بیمه پرداخت کرده پس بگیرد
- [آیت الله خوئی] چنانچه بیمه‌گر در صورت پیشآمد خسارتی بر بیمهکننده از جبران آن خودداری کند و به شرط هبه عمل ننماید و خسارت نپردازد، بیمهکننده خیار تخلف شرط دارد و میتواند قرارداد بیمه را فسخ کند و آنچه از اقساط بیمه پرداخت کرده است، مسترد داشته و پس بگیرد.
- [امام خمینی] لازم نیست در قرار بیمه میزان خسارت تعیین شود پس اگر قرار بگذارند که هر مقدار خسارت وارد شد، جبران کنند صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بیمه قراردادی است بین بیمه کننده و شرکت یا شخص بیمه گر و بر این اساس است که در برابر پولی که به آن شرکت یا آن شخص می دهد خسارتهای وارده بر انسان یا چیزی را جبران کند و این معامله و قرارداد مستقلی است که باشرایطی که در مسائل آینده می آید صحیح است، چه بیمه کالاهای تجارتی باشد، یا ساختمانها و اتومبیلها و کشتیها و هواپیماها، یا بیمه کارمندان و کارگران، یا بیمه عمر و مانند آن که در عرف عقلاء معمول است.
- [آیت الله علوی گرگانی] چنانچه بیمه‌گر در صورت پیشآمد خسارتی بر بیمه کننده از جبران آن خودداری کند و به شرط هبه عمل ننماید وخسارت نپردازد، بیمه کننده خیار تخلّف شرط دارد و میتواند قرارداد بیمه را فسخ کند و آنچه از اقساط بیمه پرداخت کرده است، مسترد داشته وپس بگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] (بیمه) قراردادی است بین بیمه شونده (بیمه گزار) و مؤسسه یا شرکت یا شخصی که بیمه را میپذیرد (بیمه‌گر) که به موجب آن یک طرف تعهّد میکند در ازاء پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر، در صورت وقوع حادثه، خسارت وارده بر او را جبران کند و یا وجه معیّنی بپردازد. متعهّد را (بیمه‌گر)، طرف تعهّد را (بیمه گزار)، وجهی را که بیمهگزار به بیمه‌گر میپردازد (حقّ بیمه) و آنچه را که بیمه میشود (موضوع بیمه) میگویند و این عقد مثل سایر عقود محتاج به رضایت طرفین است و شرایطی که در عقد و طرفین آن در سایر عقود معتبرند، در این عقد نیز معتبر میباشند و میتوان این عقد را با هر لغت و زبانی منعقد کرد و تعهدات طرفین قرارداد بیمه به اعتبار انواع و اقسام بیمه متفاوت است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر عدّهای با سرمایه مشترک خود مؤسّسهای را تأسیس کنند و قرار بگذارند که هر خسارتی به هر کدام از آنان وارد شود آن مؤسّسه جبران نماید، اشکال ندارد و باید طبق قرارداد عمل شود و آن را (بیمه متقابل) مینامند و در این فرض چنانچه شرکت مذکور با پول جمع شده شرکا و با اجازه آنان به تجارت بپردازد، صحیح است و هر یک از شرکا علاوه بر دریافت خسارت مطابق قرارداد، سهمی هم از سود تجارت خواهند داشت.