اب مطلق
آب مُطلَق در مقابل آب مُضاف، به مایعی گفته می‌شود که عنوان «آب» بدون قید و اضافه بر آن صادق باشد. از این عنوان در باب طهارت سخن گفته شده است.
آیا تغییر اوصاف و ویژگی های سه گانه آب به هر مقدار که باشد، نجس کننده است؟ هر چند عرف آن را آب مطلق تلقی کند؟
اگر به واسطه ی نجاست تغییر کرده باشد، نجس است.
اگر به واسطه ی نجاست تغییر کرده باشد، نجس است.
عنوان سوال:
آیا تغییر اوصاف و ویژگی های سه گانه آب به هر مقدار که باشد، نجس کننده است؟ هر چند عرف آن را آب مطلق تلقی کند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اوصاف آب نهری که از کنار یک مردار عبور می کند تغییر کرده است، آیا اگر نجاستی در آن بیفتد آب نجس می شود؟
- لباس نجس را بعد زایل ساختن نجاست در ظرف آبی که مقدار کمی آب دارد می گذارند ولی از طریق شیرِ آب، متّصل به کُرّ است، آیا برای تطهیر کافی است، یا فشار دادن لازم است؟
- آب استخرها گاهی به علت استعمال مواد شیمیایی (نظیر کلر) تغییر رنگ می دهند، آیا می توان با آن ها غسل کرد؟ آیا لباس نجس را می توان با آن تطهیر کرد؟
- اگر چیز نجس به گونه ای باشد که به علل گوناگون آب کشیدن آن مشکل باشد، آیا برای پاک کردن آن می توان سه بار با دست یا شی ء خیس، روی آن چیز نجس کشید؟
- اگر به دلیل تورّم و کاهش ارزش پول داخلی در مقابل ارزهای خارجی، مثلاً سرمایه ی کسی که یک تن آلومینیوم به قیمت سیصد هزار تومان داشته و خمس آن را داده یک باره حدود یک میلیون تومان افزایش یافته و مقدار همان است، امّا ریال آن تغییر کرده و سودی در کارنیست و اگر بخواهد برای این افزایش خمس بدهد پس از دو سه سال اصل سرمایه در معرض خطر قرار می گیرد. وظیفه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] بنظر جنابعالی چیز نجس با چند مرتبه شستن بوسیله آب قلیل و آب کرّ پاک می‌شود و مقدار آب کرّ طبق نظر شما دقیقاچه مقدار است؟
- [آیت الله اردبیلی] مقدار زیادی بادام را در آب کمتر از کُر خیس میکنیم تا آب به داخل آن نفوذ کند. سپس دست نجس ما با آب برخورد میکند و آب نجس می‌شود؛ ولی بلافاصله آب را خالی میکنیم. در این صورت فقط ظاهر بادامها نجس است یا باطن آنها هم نجس شده است و چگونه پاک می‌شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لباس نجس را بعد از ازاله نجاست در ظرف آبی که مقدار کمی آب دارد ولی از طریق شیر آب متصل به کرّ است، آیا می توان پاک کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی در ماه مبارک رمضان با آب نجس غسل کند و پس از سه روز بفهمد که آب نجس بوده، نمازهای این مدت و روزه اش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا غذاها یا مایعاتی مانند سرکه که به طور طبیعی مقدار دو یا سه درصد از آن را الکل تشکیل می دهد، نجس است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا مقدار اختلاف اوقات شرعی میان استان ها که بر اثر اختلاف افقهای آنها به وجود می آید، در اوقات سه گانه نمازهای یومیه به یک اندازه است؟ مثلاً بین دو استان در وقت ظهر بیست و پنج دقیقه تفاوت است، آیا در بقیه وقت های نماز هم این اختلاف وجود دارد و به همین مقدار است؟ یا این که مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشا تفاوت می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] غذاها یا مایعاتی مانند سرکه که بطور طبیعی مقدار دو یا سه درصد از آن را الکل تشکیل می دهد، آیا نجس است؟
- [آیت الله نوری همدانی] فاصله چاه آب آشامیدنی و چاه آب توالت چند متر باید باشد و آیا زمین نسفت با زمین نرم فرق دارد و یا اگر زمینی که همهاش سنگ است و چند متر از چاهی که همهاش نرم است پائینتر کنده شود به نحوی که رطوبت چاه توالت به چاه آب آشامیدنی سرایت نماید و مزه آب چاه تغییر کند نجس می‌شود یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آب کر یا قلیلی که به سبب نجاست، بو یا رنگ یا مزه آن تغییر کرده است، اگر به خودی خود، بو و رنگ و مزه آن به حالت سابق برگردد، پاک می‌شود یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر یک پارچه به علت مجاورت با عین نجس تغییر رنگ دهد ولی جِرم نجاست در آن مشاهده نشود (مثل آلودگی به آب انار) و با شستن زیاد (هرچه بیشتر شسته شود آلودگی بیشتر از بین می رود) بتوان آن رنگ را از بین برد آیا قبل از شستن زیاد آن پارچه نجس است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر عین نجس (مانند بول و خون) یا چیزی که نجس شده است (مانند لباس نجس) به آب کر برسد، و آب بو یا رنگ یا مزه نجاست را بگیرد، نجس می‌شود و اگر تغییر نکند نجس نمیشود.
- آبی که مطلق بوده و معلوم نیست مضاف شده یانه، و با مختصر تحقیق و بررسی هم نشود وضع آن را روشن کرد، مثل آب مطلق است، یعنی چیز نجس را پاک میکند، وضو و غسل هم با آن صحیح است. و آبی که مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه، مثل آب مضاف است، یعنی چیز نجس را پاک نمیکند، وضو و غسل هم با آن باطل است.
- آب جاری، اگرچه کمتر از کر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن بهواسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
- اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می‌شود. و اگر به اندازه کر یا بیشتر باشد، فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزه آن تغییر کرده نجس است.
- اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن، که بو یا رنگ یا مزهاش بهواسطه نجاست تغییر کرده، نجس است. و طرفی که متصل به چشمه است، اگرچه کمتر از کر باشد، پاک است. و آبهای دیگر نهر اگر به اندازه کر باشد یا بهواسطه آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاک، وگرنه نجس است.
- آب با چهار شرط چیز نجس را پاک می کند: اول : مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرق بید، چیز نجس را پاک نمی کند. دوم : پاک باشد. سوم : وقتی چیز نجس را می شویند آب مضاف نشود، مگر اینکه قبل از مضاف شدن ، چیز نجس پاک شده باشد و آب هم بو یا رنگ یا مزه نجاست را نگرفته باشد. چهارم : بعد از آب کشیدن چیز نجس، عین نجاست یا چیزی که نجس شده و پاک نشده است در آن نباشد. و پاک شدن چیز نجس با آب قلیل یعنی آب کمتر از کر شرط های دیگری هم دارد که بعدا گفته می شود.
- آب چشمهای که جاری نیست، ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز میجوشد، حکم آب جاری را دارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد، تا وقتی بو یا رنگ یا مزه آن بهواسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.
- آبی که عین نجاست مثل خون و بول به آن برسد و بو یا رنگ یا مزه آن را تغییر دهد، اگرچه کر یا جاری باشد نجس می‌شود. ولی اگر بو یا رنگ یا مزه آن بهواسطه نجاستی که بیرون آن است عوض شود، مثلاً مرداری که پهلوی آب است بوی آن را تغییر دهد، نجس نمیشود.
- در سه صورت مخرج غائط فقط با آب پاک می شود: 1 با غائط نجاست دیگری مثل خون بیرون آمده باشد. 2 نجاستی از خارج به مخرج غائط رسیده باشد. 3 اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول آلوده شده باشد . در غیر این سه صورت می شود مخرج را با آب شست و یا به دستوری که بعدا گفته می شود با پارچه و سنگ و مانند اینها پاک کرد ، اگر چه شستن با آب بهتر است .
- غذای نجسی که لای دندان ها مانده ، اگر آب در دهان بگردانند و به تمام غذای نجس برسد پاک می شود در صورتی که یقین کند آب مطلق به همه جای نجس رسیده، با تعدد در آنچه تعدد در آن لازم است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر یکی از اوصاف آب کر به واسطه غیر نجاست تغییر کند، نجس نمی شود.
- [آیت الله جوادی آملی] .سبب تغییر باید نجاست باشد و مورد تغییر هم باید یکی از سه وصف یاد شده در مسأله قبل باشد. تغییر, اعم از آن است که به یکی از اوصاف شیء نجس باشد; یا به وصف شیء دیگر، پس اگر سبب تغییر، خصوصیت شیء نجس شده باشد, نه نجاست، آن آب, نجس نمیشود; همچنین اگر سبب تغییر, مجاورت با نجاست باشد, نه برخورد با آن، آب? نجس نمیشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر عین نجس, مانند خون و بول یا چیزی که نجس شده است, مانند لباس نجس, به آب کُر برسد، چنانچه یکی از اوصاف سهگانه آب (یعنی رنگ، بو یا مزه) تغییر کند, آب نجس می‌شود و اگر تغییر نکرد, نجس نمیشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر با آب قلیل پاک چیزی را که نجس شده بشویند پاک می شود (باشرایطی که بعداً گفته خواهد شد) اما آبی که از آن جدا می شود و آن را (غساله) گویند، نجس است; مگر در آبی که با آن مخرج بول و مدفوع را می شویند که با پنج شرط پاک است: 1 یکی از اوصاف سه گانه نجس را به خود نگرفته باشد. 2 نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد. 3 نجاست دیگری مانند خون یا بول همراه آن نباشد.4 بنابر احتیاط واجب ذرات مدفوع در آب پیدا نباشد. 5 بیشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد، ولی پاک بودن این آب به آن معنی است که اگر به بدن و لباس ترشح کند لازم نیست آن را آب بکشند، اما سایر استفاده های آب پاک را از آن نمی توان کرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اب با چهار شرط چیز نجس را پاک می کند اول ان که مطلق باشد پس اب مضاف مانند گلاب و عرق بید چیز نجس را پاک نمی کند دوم ان که پاک باشد سوم ان که وقتی چیز نجس را با ان می شویند اب مضاف نشود و در شستنی که بعد از ان شستن دیگر لازم نیست باید بو یا رنگ یا مزه ان به واسطه نجاست تغییر نکند و در غیر ان شستن تغییر ضرر ندارد مثلا اگر چیزی دو دفعه شستن در او لازم باشد در دفعه اول اگر چه تغییر کند و در دفعه دوم به ابی تطهیر کند که تغییر نکند پاک می شود چهارم ان که بعد از اب کشیدن چیز نجس عین نجاست در ان نباشد و پاک شدن چیز نجس با اب قلیل یعنی اب کمتر از کر شرطهای دیگری هم دارد که بعد خواهد امد
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای تطهیر با آب پنج شرط در همه موارد لازم است: اوّل: آن که مطلق باشد، پس آب مضاف، مانند آب هندوانه و گلاب، چیز نجس را پاک نمیکند. دوّم: آن که پاک باشد. سوّم: آن که وقتی چیز نجس را میشویند از مطلق بودن خارج نشود و بنا بر احوط در شستنی که بعد از آن، شستن دیگر لازم نیست، باید بو، رنگ یا مزه آن به واسطه نجاست تغییر نکند و در غیر آن شستن، تغییر ضرر ندارد. مثلاً اگر چیزی را با آب کر یا قلیل بشوید و دو دفعه شستن در آن لازم باشد، در دفعه اول اگر چه تغییر کند، چنانچه در دفعه دوم با آبی تطهیر کند که تغییر نکند پاک می‌شود. چهارم: آن که بعد از آب کشیدن چیز نجس عین نجاست در آن نباشد. پنجم: برای تطهیر با آب قلیل آب را روی چیز نجس بریزیم و با داخل کردن چیز نجس در آب قلیل نجس پاک نمیشود ولی برای تطهیر با آب غیر قلیل - مانند کر و جاری - میتوانیم چیز نجس را داخل آب بکنیم و میتوانیم آب را با وسیلهای مانند شیر یا شلنگ روی چیز نجس بریزیم. در برخی موارد در تطهیر با آب شرایط دیگری نیز لازم است که در مسائل بعد گفته می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عین نجس مانند بول و خون به آب کر برسد چنانچه به واسطه آن بو یا رنگ یا مزه آب تغییر کند آب نجس می شود، و اگر تغییر نکند نجس نمی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر عین نجس ، مانند بول و خون به آب کُر برسد ، چنانچه به واسطة آن بو یا رنگ یا مزه آب تغییر کند آب نجس می شود و اگر تغییر نکند ، نجس نمی شود .
- [آیت الله اردبیلی] اگر عین نجس مانند ادرار و خون به آب کُر برسد، چنانچه به واسطه آن بو یا رنگ یا مزه آب تغییر کند، آب کُر نجس می‌شود و اگر تغییر نکند نجس نمیشود.
- [آیت الله علوی گرگانی] آب چشمهای که جاری نیست ولی طوریست که اگر از آن بردارند باز میجوشد، در صورتی که عرف مردم او را صاحب مادّه بدانند، حکم آب جاری دارد، یعنی اگر نجاست به آن برسد، تاوقتی بو یا رنگ یامزه آن به واسطه نجاست تغییر نکرده، پاک است.