وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
اگر شخصی پایش قطع شده باشد و فقط پاشنه ی پای او مانده باشد یعنی قسمتی را که باید مسح بکشد از بین رفته باشد ، وظیفه او در مسح چیست؟
احتیاط آن است که در نزدیک ترین محل پا به محل مسح، پا را مسح نماید و پس از آن تیمم نیز بکند.
احتیاط آن است که در نزدیک ترین محل پا به محل مسح، پا را مسح نماید و پس از آن تیمم نیز بکند.
عنوان سوال:
اگر شخصی پایش قطع شده باشد و فقط پاشنه ی پای او مانده باشد یعنی قسمتی را که باید مسح بکشد از بین رفته باشد ، وظیفه او در مسح چیست؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- دست راست شخصی از مچ قطع شده، آیا مسح سر و پای راست را با دست چپ بکشد؟
- شخصی که دو انگشت شست و سبابه و قسمتی از پای راست او قطع شده است، چگونه مسح را انجام دهد؟
- شخصی که هر دو پای او از زانو قطع شده است، وظیفه ی وی درباره ی مسح چیست؟ آیا ضمیمه کردن تیمّم لازم است؟
- شخصی که قدرت مسح پا را ندارد ولی پایش سالم است، آیا باید نایب بگیرد یا تیمم کند؟
- اگر شخصی قبل از مسح چند لحظه دست را روی عضو مسح شده نگه دارد و یا این که بردارد و دوباره بکشد، آیا مسح او صحیح است؟
- شخصی در اثر حادثه ی رانندگی فوت شده و خون بدنش به هیچ وجه قطع نمی شود. وظیفه ی اطرافیان درباره او از نظر غسل و تکفین چگونه است؟
- شخصی را که به صورت بیهوشی کامل به بیمارستانی در فاصله ای بیشتر از مسافت شرعی برده اند و درمان او ده روز به طول می انجامد پس از دو روز به هوش آمدن، وظیفه ی او در هشت روز باقی مانده چیست؟
- زمینی است که سال ها در آن آجرپزی می شده و به همین نام معروف است. در همین زمین اطفال میّت نیز دفن می شده اند، بدون این که نام قبرستان برآن گذاشته باشند. این زمین هم جوار قبرستان است و الآن مدّتی است شاید نزدیک به 10 15 سال یا بیشتر که دیگر در آن، طفل میّتی دفن نشده است، با این که افرادی داعیه ی ملکیّت آن را دارند، قسمتی از آن برای شرکت نفت روستا زیربنا رفته و قسمتی هم برای نانوایی و قسمتی هم به عنوان مغازه در نظر گرفته شده و قسمت قابل توجهی هم باقی مانده است، آیا می توانیم آن قسمت اخیر را که باقی مانده، برای مصارف عامّ المنفعة چون خانه روحانی یا سایر مصارف تصرّف کنیم، یا اگر شخصی حاضر شود آن را بخرد و پولش را اهالی روستا صرف امور عامّ المنفعه بنمایند، این کار را انجام دهیم؟ البته در صورتی که مدّعیان ملکیت هم راضی باشند یا نتواند مدّعای خود را ثابت کنند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر شخصی پاهایش قطع شده چگونه مسح بکشد؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی بعلّت بیماری استخوانی، دستش به پایش نمی رسد در نیتجه از مسح پا عاجز است چنین شخصی در مسح پاها چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی که یک یا دو پایش قطع شده آیا نیاز به مسح دارد؟ در صورتی که جواب مثبت باشد چگونه باید مسح نماید؟
- [آیت الله سبحانی] کسی که چند انگشت پایش قطع شده و تنها یکی یا دو انگشت دارد، چگونه مسح کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی دست راستش از بالای مرفق قطع شده، آیا مسح پای راست از او ساقط است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مصدومی زیر آوار مانده و پایش گیر کرده و احتمال ریزش بقیه آوار هم هست و ممکن است تلف شود و ما میتوانیم با قطع کردن پایش او را نجات دهیم، در صورتی که این کار در تخصص ما نباشد، تکلیف چیست؟ و در صورتی که متخصص، پای چنین فردی را برای نجات جان او قطع کرد آیا ضمان دارد یا خیر و اگر ضمان دارد به عهده اقدام کننده است یا حکومت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که دست چپ او از بالای آرنج قطع است آیا مسح پای چپ از او ساقط است؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی تمام پایش را گچ گرفته است و جبیره هم نجس می باشد. وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که دست راست او از بالای مرفق قطع شده، آیا مسح پای راست از او ساقط است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر روی پا نجس باشد و نتواند برای مسح آن را آب بکشد، وظیفه چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که نمیتواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد؛ و چنانچه مزد هم بخواهد، در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید؛ و اگر نمیتواند، باید نایبش دست او را بگیرد و به جای مسح او بکشد، و اگر این هم ممکن نیست باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت، سر و پای او را مسح کنند و احوط این است که تیمم هم بنماید، اگر در تیمم کردن محذوری نبوده یا محذور کمتری باشد.
- اگر در صورت و دست‌ها و جلوی سر و روی پاها بهسبب سوختن یا چیز دیگر، برآمدگی پیدا شود، مثل بلند شدن پوست بهسبب باد کردن محل آن، تا وقتی که جزو بدن به حساب میآید شستن و مسح روی آن کافی است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب به زیر پوست لازم نیست، بلکه اگر پوستِ یک قسمت آن کنده شود، لازم نیست آب را به زیر قسمتی که کنده نشده برساند، ولی چنانچه پوستی که کنده شده گاهی به بدن میچسبد و گاهی بلند می‌شود، میتواند آن را قطع کند یا آب را به زیر آن برساند یا آنکه در هروقتی به وظیفه آن وقت عمل نماید.
- اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دست‌ها باشد و روی آن باز بوده و آب ریختن به کمترین مقدار و شستن روی آن ضرر دارد، چنانچه کشیدن دست تر بر آن با آبی که در دست هست ضرر ندارد، ولی شستن صدق نمیکند، احتیاط واجب آن است که دست تر بر آن بکشد و بعد احتیاطاً پارچه پاکی روی آن گذاشته و دست تر را روی پارچه هم بکشد به قصد وظیفه که مسح یا غَسْل باشد. و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمیشود آب کشید، باید اطراف زخم را بهطوریکه در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط واجب پارچه پاکی روی زخم گذاشته و دست تر روی آن بکشد، و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست باید اطراف زخم را بشوید و بنابر احتیاط مستحب تیمم هم بنماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] بعد از مسح سر باید با تری اب وضو که در دست مانده است روی پاها را مسح کند و اندازه واجب ان از سر یکی از انگشتها تا برامدگی روی پا است و احتیاط مستحب ان است که تا مفصل مسح نماید و احتیاط واجب ان است که پای راست را مقدم بر پای چپ بدارد و همچنین پای راست را با دست راست و پای چپ را با دست چپ مسح نماید
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند و احتیاط واجب آن است که تا مفصل مسح نماید. و پای راست را با دست راست و بعد پای چپ را با دست چپ مسح کند.
- [آیت الله خوئی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا برآمدگی روی پا مسح کند، و احتیاط واجب آن است که پای راست را با دست راست و پای چپ را با دست چپ مسح نماید.
- [آیت الله سیستانی] بعد از مسح سر باید با تری آب وضو که در دست مانده ، روی پاها را از سر یکی از انگشتها تا مفصل مسح نماید ، و احتیاط مستحب آن است که پای راست را با دست راست ، و پای چپ را با دست چپ مسح نماید .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی تواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد، که او را وضو دهد و چنان چه مزد هم بخواهد، در صورتی که بتواند باید بدهد. ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید، و اگر نمی تواند باید نایبش دست او را بگیرد و به جای مسح او بکشد، و اگر این هم ممکن نیست باید از دست او رطوبت بگیرد و با آن رطوبت، سر و پای او را مسح کند.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نمی تواند وضو بگیرد باید نائب بگیرد که او را وضو دهد . و چنانچه مزد هم بخواهد ، در صورتی که بتواند باید بدهد ، ولی خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید و اگر نمی تواند باید نائبش دست او را بگیرد و به جای مسح او بکشد ، و اگر این هم ممکن نیست باید از دست او رطوبت بگیرد و با آن رطوبت ، سر و پای او را مسح بکند .
- [آیت الله بروجردی] کسی که نمیتواند وضو بگیرد، باید نائب بگیرد که او را وضو دهد و چنانچه مزد هم بخواهد در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خودِ او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید و اگر نمیتواند باید نایبش دست او را بگیرد و به جای مسح او بکشد و اگر این هم ممکن نیست، باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کنند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیتواند وضو بگیرد باید نایب بگیرد که او را وضو دهد و چنانچه مزد هم بخواهد، در صورتی که بتواند باید بدهد، ولی باید خود او نیّت وضو کند و با دست خود مسح نماید و اگر نمیتواند باید نایبش دست او را بگیرد و به جای مسح او بکشد، و اگر این هم ممکن نیست باید از دست او رطوبت بگیرند و با آن رطوبت، سر و پای او را مسح کنند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که نمی تواند وضو بگیرد باید نائب بگیرد که او را وضو دهد و چنانچه مزد هم بخواهد؛ در صورتی که بتواند و مضر به حالش نباشد باید بدهد؛ ولی باید خود او نیت وضو کند و با دست خود مسح نماید و اگر نمی تواند باید نائبش دست او را بگیرد و به جای مسح او بکشد و اگر این هم ممکن نیست باید نائب از دست او رطوبت بگیرد و با آن رطوبت؛ سر و پای او را مسح کند.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمیتواند وضو بگیرد، باید نایب بگیرد که او را وضو دهد، و چنانچه مزد هم بخواهد، در صورتی که بتواند و مضر به حالش نباشد باید بدهد ولی باید خود او نیت وضو کند، و با دست خود مسح نماید، و اگر نمیتواند باید نائبش دست او را بگیرد و بهجای او مسح بکشد، و اگر این هم ممکن نیست، باید نایب از دست او رطوبت بگیرد و با آن رطوبت سر و پای او را مسح کند.