تشریح
پاره پاره كردن بدن مرده ، برای كسب آگاهيهای پزشكی و...
آیا تشریح مسلمانی که وصیت کرده بعد از وفاتش، وی را تشریح کنند، جایز است؟
در صورت توقّف حیات مریض هایی بر این کار و عدم تمکّن از بدن کافر، با احتیاط در اجازه گرفتن از ورثه و اجازه گرفتن از حاکم شرع، بعید نیست جایز باشد.
در صورت توقّف حیات مریض هایی بر این کار و عدم تمکّن از بدن کافر، با احتیاط در اجازه گرفتن از ورثه و اجازه گرفتن از حاکم شرع، بعید نیست جایز باشد.
پاسخ:
در صورت توقّف حیات مریض هایی بر این کار و عدم تمکّن از بدن کافر، با احتیاط در اجازه گرفتن از ورثه و اجازه گرفتن از حاکم شرع، بعید نیست جایز باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخصی وصیت کند بعد از وفاتش، اعضای قابل پیوندش را به بیماران پیوند زنند، آیا مجاز به این کار هستیم؟
- اگر شخصی وصیت کند بعد از وفاتش، اعضایش را به دیگران پیوند زنند، اما ولیّ وی پس از مرگش از این کار ناراضی باشد، آیا این کار را بدون اجازه ی ولی می توان انجام داد؟
- آیا تشریح بدن میّت مسلمان جایز است؟ و اگر پیشبرد علم پزشکی مبتنی بر آن باشد، چه حکمی دارد؟
- شخصی وصیّت کرده که بعد از وفاتش از فروش اتومبیل سواری برای انجام خیریّه و مراسم و دفن و کفن و... و برای اقامه ی عزای سیّدالشهداء علیه السّلام مصرف شود و از ثلث درآمد کامیونش جهت تهیّه ی جهیزیه ی دخترانش استفاده شود. ولی بعد از این وصیّت وصیت کننده شخصا اقدام به فروش ماشین سواری و کامیون نموده است و به جای کامیون اوّل، بعد از فروش، کامیون دیگری خریده است. آیا با تغییر محلّ برداشت هزینه ها، وصیّت سابق هم چنان به قوّت خود باقی است یا از ثلث منافع حاصل، در موارد مختلف وصیّت هزینه نمایند؟
- آیا گذاشتن قرآن و ادعیّه و تربت به همراه میّت در قبر خواه میّت وصیّت کرده باشد و خواه وصیّت نکرده باشد جایز است یا نه؟ اگر جایز است، چه شرایطی باید مراعات شود؟
- شخصی وصیّت کرده که کتاب مفاتیح الجنان را که مدّت ها می خوانده با او در قبر بگذارند، آیا این وصیّت جایز و نافذ است؟
- آیا جایز است فردی را که وصیّت به محلّ دفن کرده است، در جای بهتری دفن کنند؟
- آیا شخص مسلمانی که به ایدز مبتلا می باشد، می تواند دختر مسلمانی را به عقد خود درآورد؟
- آیا تشریح بدن مسلمان موجب دیه است؟ در صورت اثبات دیه اگر یکی از ارگان های دولتی و یا آموزشی بدن مجهول الهویه ای را تشریح کرد، دیه آن را به چه کسی باید بپردازد؟
- آیا تفاوتی بین اهل تسنن و اهل تشیّع در عدم جواز تشریح جسد، وجود دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا مجازیم مسلمانی را که وصیت کرده بعد از وفاتش، وی را تشریح کنند، تشریح کنیم؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا تشریح بدن میت مسلمانی که وصیّت کرده بعد از وفاتش بدن وی برای تشریح به دانشگاه سپرده شود، جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] تشریح جسد مؤمن یا مؤمنه را در چه صورت جایز میدانید و در صورت جایز دانستن آیا دیه به آن تعلّق میگیرد؟ و در صورت داشتن وصیت مسئله چطور است ؟
- [سایر] آیا تشریح پیکر مسلمان جایز است؟
- [سایر] آیا تشریح جسد کافر ذمی جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] تشریح بدن اهل کتاب آیا جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی وصیت کند بعد از وفاتش، اعضای قابل پیوندش را به بیماران پیوند زنند، آیا مجاز به این کار هستیم؟
- [آیت الله اردبیلی] مسلمانی در یکی از بلاد کفر فوت میکند و طبق مقرّرات آن کشور، جسد میّت بدون تشریح کامل به اولیای میّت تحویل داده نمیشود و از طرفی عدم موافقت اولیای میّت با تشریح، باعث ماندن جسد در سردخانه میگردد. آیا در این جا وجوب دفن و در نتیجه رضایت دادن اولیای میّت به تشریح، مقدّم است یا حرمت تشریح مقدّم است و اولیای میّت نباید با تشریح موافقت کنند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر تخمک زن کنار گذاشته شود آیا تلقیح آن به منی زوج بعد از وفاتش جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی وصیت می کند که فلان عضو مرا به فلان مریض بدهید، یا بدن مرا تشریح کنید; آیا نافذ است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وصیت به صرف کردن مالی در معصیت جایز نیست، پس وصیتی که مشتمل بر کمک ظالم در ظلمش و فاسق در فسقش است باطل میباشد، بهشرط اینکه مقصود او منحصراً این مصرف خاص بوده باشد، وگرنه اصل وصیت صحیح است، ولی در راههای خیر مصرف میگردد و همچنین اگر مورد وصیت مشترک بین حلال و حرام باشد، حمل بر حلال می‌شود، مگر آنکه بدانیم که در وصیت قصد حرام نموده، که در این صورت صحیح نیست، و اگر وصیت به چیزی کرد که استفاده از آن غالباً در حرام است، ولی بدانیم که مقصود او منفعت حلال بوده است واطمینان به مصرف در حلال باشد و عرفاً کمک به انجام معصیت نباشد، وصیت صحیح است.
- اگر شخصی بخواهد عضوی از اعضای بدن خود، مثلاً کلیه را به دیگری بدهد، و یا وصیت کند که بعد از مردن خود، آن عضو در مقابل پول یا مجانی برداشته و به دیگری داده شود، در صورتی که نجات مسلمانی متوقف بر آن عضو باشد، یعنی راه نجات آن مسلمان منحصر در دادن عضو به او باشد، و تهیه آن از غیر مسلمان هم ممکن نباشد، اشکالی ندارد.
- گرفتن پول از بانکهای غیر اسلامی مانند بانکهای کشورهای کفر، چه دولتی باشد و چه شخصی جایز است، ولی نه بهعنوان قرض؛ و تصرف در آن احتیاج به اجازه حاکم شرع و یا وکیل او ندارد، مگر آنکه مال مسلمانی در بانک کفار باشد که باید نسبت به سهم آن مسلمان به وظیفه مخصوصی که در مورد بانکهای کشورهای اسلامی گفته شد عمل نماید.
- کسی که میخواهد وصیت کند، بنابر اظهر میتواند با اشارهای که مقصودش را بفهماند، وصیت کند اگرچه لال هم نباشد.
- اگر کاری کند که معلوم شود از وصیت خود برگشته، مثلاً خانهای را که وصیت کرده به کسی بدهند، بفروشد، یا دیگری را برای فروش آن وکیل نماید، وصیت باطل می‌شود.
- اگر انسان وصیت کند که چیزی را به کسی بدهند، باید آن شخص وجود داشته باشد، پس اگر وصیت کند به بچهای که ممکن است فلان زن حامله شود چیزی بدهند، باطل است، ولی اگر وصیت کند به بچهای که در شکم مادر است چیزی بدهند، اگرچه هنوز روح نداشته باشد، وصیت صحیح است، پس اگر زنده بهدنیا آمد، باید آنچه را که وصیت کرده به او بدهند، و اگر مرده بهدنیا آمد، وصیت باطل می‌شود و آنچه را که برای او وصیت کرده، ورثه میان خودشان قسمت میکنند.
- مالی که مورد وصیت قرار میگیرد باید قابلیت تملّک داشته باشد؛ پس وصیت به شراب یا سگ و خوک و امثال آنها باطل است، مگر آنکه مقصود او جهت حلالی، مثل وصیت به شراب برای سرکه کردن باشد.
- وصیت شخص سفیه صحیح نیست، مگر اینکه عقلایی باشد و مربوط به امور مالی نباشد که بخواهد چیزی را مال کسی کند، و وصیت کسی که ورشکست شده، اگر وصیت او مزاحمت با حقوق طلبکارهایش نداشته باشد، صحیح است.
- وصیت نمودن به سکونت موقت یا همیشگی در خانهای صحیح است، و همچنین است وصیت به میوه درختی، که در این صورت شامل میوه موجود در حال وصیت هم می‌شود، مگر آنکه قرینهای بر خروج آن از مورد وصیت وجود داشته باشد.
- کسی که وصیت میکند باید بالغ و عاقل باشد، ولی بچه ده سالهای که خوب و بد را تمیز میدهد، اگر وصیت او مثل افراد بالغ عاقل باشد، بنابر اظهر، وصیت او صحیح است، و نیز وصیتکننده باید از روی اختیار وصیت کند و کسی او را مجبور نکرده باشد و در غیر این صورت صحیح نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر حفظ جان مسلمانی یا عدهای از مسلمانان بر تشریح انسان متوقف باشد و تشریح غیرمسلمان امکان نداشته باشد تشریح مسلمان جایز است، بنابراین در این زمان که طب متوقّف بر تشریح بدن انسان است باید از تشریح میّت غیر مسلمان استفاده شود و اگر غیر مسلمان نباشد تشریح مسلمان با اذن ولی یا حاکم شرع جایز است و موجب دیه هم نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر زنده ماندن یک مسلمانی متوقف شود به تشریح بدن مردة مسلمانی و تشریح بدن غیر مسلمان و یا مشکوکالاسلام ممکن نباشد و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مرد مسلمان نباشد، در این صورت جایز است که بدن مرده مسلمان را تشریح کنند و نسبت به لزوم پرداخت دیه در چنین صورتی در باب دیات ذکر شده است.
- [امام خمینی] اگر ممکن باشد تشریح غیر مسلمان، جایز نیست تشریح مسلمان، برای یاد گرفتن مطالب طبی اگر چه متوقف باشد حفظ جان مسلمانی یا عدهای از مسلمانان بر تشریح، و اگر با امکان تشریح غیر مسلمان تشریح مسلمان کنند معصیت کار، و بر آنها دیه است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنده ماندن یک مسلمانی متوقّف شود به تشریح بدن مرده مسلمانی وتشریح بدن غیر مسلمان و یا مشکوک الاسلام ممکن نباشد و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مرد مسلمان نباشد، در این صورت جائز است که بدن مرده مسلمان را تشریح کنند ونسبت به لزوم پرداخت دیه در چنین صورت در باب دیات ذکر شده است.
- [آیت الله وحید خراسانی] تشریح بدن کافر غیر ذمی مرده جایز است و جواز تشریح بدن ذمی و عدم ثبوت دیه جنین ذمی در تشریح ان محل اشکال است مگر ان که در ایین انها جایز باشد که در این صورت مانعی ندارد و اگر مرده ای مسلمان یا ذمی بودن او مشکوک باشد تشریح بدن او جایز است
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است بدن مرده کافر را تشریح کردن بتمام انواع تشریح وهمینطور است اگر مردهای اسلام او مشکوک باشد وفرق نمیکند که تشریح بدن کافر یا مشکوک الاسلام در بلاد اسلامی بوده باشد یا غیر اسلامی.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تشریح مرده مسلمان حرام است اگر چه برای یاد گرفتن باشد و قطع اعضاء آن دیه دارد ولی تشریح مرده غیر مسلمان جایز است و دیه ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] تشریح بدن مسلمان مرده جایز نیست و بر تشریح کننده دیه جنین مسلمان به تفصیلی که در کتاب دیات مذکور است لازم می شود
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز نیست بدن مرده مسلمان را تشریح کردن و اگر تشریح کنند، بر گردن تشریح کننده دیه لازم می‌شود به طوری که تفصیل آن را در کتاب دیات بیان کردهایم.
- [آیت الله خوئی] جایز نیست بدن مرد مسلمان را تشریح کردن، و اگر تشریح کنند بر گردن تشریح کننده دیه لازم می‌شود به طوری که تفصیل آن را در کتاب دیات بیان کردهایم.