تشخیص
تعیین یعنی متمایز کردن چیزى از غیر آن بوسیله خصوصیتی که در او است.
اگر جسد میّت به گونه ای باشد که نتوان جنسیت وی را تشخیص داد، آیا زن باید متکفل غسل او شود یا مرد؟
محارم او از زیر لباس با عدم نظر و لمس، علی الاحوط او را غسل دهند و اگر محارم ندارد شرط مماثلث ساقط است و احتیاط آن است که هر یک از مرد و زن او را از روی لباس غسل دهند بر هر تقدیر.
محارم او از زیر لباس با عدم نظر و لمس، علی الاحوط او را غسل دهند و اگر محارم ندارد شرط مماثلث ساقط است و احتیاط آن است که هر یک از مرد و زن او را از روی لباس غسل دهند بر هر تقدیر.
عنوان سوال:
اگر جسد میّت به گونه ای باشد که نتوان جنسیت وی را تشخیص داد، آیا زن باید متکفل غسل او شود یا مرد؟
پاسخ:
محارم او از زیر لباس با عدم نظر و لمس، علی الاحوط او را غسل دهند و اگر محارم ندارد شرط مماثلث ساقط است و احتیاط آن است که هر یک از مرد و زن او را از روی لباس غسل دهند بر هر تقدیر.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخص غسّالی نیّت غسل میّت کرده و مشغول شستشوی جسد می باشد. شخص دیگری به عنوان کمک که نیّت غسل میّت نکرده در آبکشی جسد به غسّال کمک می کند، یعنی آب بر روی جسد می ریزد. آیا این غسل صحیح است یا خیر؟
- چنان چه بر اثر حادثه ای جسد میّت قابلیت غسل و تیمم نداشته باشد، چه باید کرد؟
- با توجه به رشته تحصیلی مجبوریم برای آناتومی جسد به آن دست بزنیم، آیا غسل مسّ میّت بر ما واجب می شود؟
- اگر زن در جلوترین قسمت اطاق مشغول نماز خواندن باشد، به طوری که جلوتر از او نتوان رفت، آیا مرد می تواند پشت سر او نماز بخواند؟ اگر وقت تنگ باشد چه طور؟
- آیا در غیر حال ضرورت زن می تواند مرد را و هم چنین مرد می تواند زن را غسل دهد؟
- شخصی که می خواهد بر میّت زن یا مرد نماز اقامه کند، بهتر است رو به روی میت بایستد یا بالای سر میّت؟
- در صورت فوت مرد، آیا مهریه زن از اصل مال میّت پرداخت می شود؟
- آیا تلقیح کردن نطفه ی مرد در رحم زن برای بچه دار شدن، موجب غسل جنابت برای زن می شود؟
- تعداد غسل های واجب برای مرد و زن چند تا هست؟
- آیا زن می تواند در منزل وظایف خود را انجام ندهد، مثلاً غذا نپزد، خانه را مرتّب نکند؟ آیا مرد می تواند زن را مجبور به انجام این گونه امور نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] تغییر جنسیت مرد به زن و زن به مرد با عمل جراحی چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در یک موقعیت زمانی و مکانی خاص، که باید میّت را فوراً دفن کرد ولی قبله را نتوان تشخیص داد تکلیف چه می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر بر فرض پس از تغییر جنسیّت مرد، زن شود آیا ازدواج با او جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا افراد خنثی می توانند تغییر جنسیت بدهند؟ یعنی به زن یا مرد تبدیل شوند؟
- [آیت الله اردبیلی] برای غسل دادن مرد میّت، زن مَحرَم و یا مردی موجود نیست و برای غسل دادن زن میّت، مرد مَحرَم و یا زنی در دسترس نیست. در این صورت چه باید کرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن یا مرد پس از ازدواج تغییر جنسیت دهد، حکم ازدواج قبلی چگونه است؟ در صورت بطلان آیا مرد باید مهریه زن را تماماً بپردازد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه شوهر بمیرد و چند ماه جسد او در سردخانه بماند به حدّی که زن از عدّه خارج شود آیا زن بعد از اتمام عدّه خود میتواند شوهر خود را غسل میّت دهد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] بر فرض صحت تغییر جنسیّت زن و مرد در صورت طلاق یا فسخ یا فوت همسر عده چه مقدار است؟
- [آیت الله اردبیلی] میّتی که بر اثر بروز حادثه تشخیص داده نمیشود که مرد است یا زن، توسط چه کسی باید غسل و کفن و دفن او انجام شود؟ توسط مرد یا زن؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا شخصی که زن بوده و ازدواج کرده و بعد تغییر جنسیّت داده، و مرد شده و با زن دیگری ازدواج کرده حق طلاق دادن زنش را دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مرد، زن را و زن، مرد را در غیر موارد ضرورت غسل بدهد، باطل است؛ ولی زن میتواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم میتواند زن خود را غسل دهد، و احتیاط مستحب در غسل زوجین، از زیر لباس است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را غسل ندهد.
- اگر برای غسل دادن میّتی که مرد است، مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند و محرمند، مثل مادر و خواهر و عمه و خاله، یا بهواسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند، بنابر احوط باید از زیر لباس یا چیزی که بدن او را بپوشاند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میّت زن، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا بهواسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند بعد از اینکه از سایر اولیای میّت خصوصاً شوهر او اجازه بگیرند، بنابر احوط باید از زیر لباس او را غسل دهند.
- میّت اگر مرد باشد نباید با پارچه ابریشمی خالص کفن شود؛ و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر میّت زن باشد.
- هرگاه بعد از غسل، منی مرد از زن خارج شود غسل واجب نیست و همچنین است اگر شک کند که منی بیرون آمده از خود اوست یا از مرد، اما اگر علم یا اطمینان داشته باشد که منی خارج شده از خود اوست و یا مخلوط با منی مرد است، غسل بر او واجب است.
- مرد میتواند در غیر حال ضرورت دختربچهای را که سن او از سه سال بیشتر نیست غسل دهد، زن هم میتواند در غیر حال ضرورت پسربچهای را که سه سال بیشتر ندارد، غسل دهد.
- اگر کسی بگوید که میت وصیت کرده فلان مبلغ را به من بدهند، چنانچه دو مرد عادل گفته او را تصدیق کنند، یا قسم بخورد و یک مرد عادل هم گفته او را تصدیق نماید، یا یک مرد و دو زن عادل یا چهار زن عادل به گفته او شهادت دهند، باید مقداری را که میگوید به او بدهند، و اگر یک زن عادل شهادت دهد، باید یک چهارم چیزی را که مطالبه میکند به او بدهند. و اگر دو زن عادل شهادت دهند نصف آن را و اگر سه زن عادل شهادت دهند باید سه چهارم آن را به او بدهند، و نیز اگر دو مرد کافر ذمّی که در دین خود عادل باشند و مورد وثوق به راستگویی و عدم خیانت باشند گفته او را تصدیق کنند، در صورتی که میت ناچار بوده است که وصیت کند و مرد و زن عادلی هم در موقع وصیت نبوده، باید چیزی را که مطالبه میکند به او بدهند.
- چند چیز بر حائض حرام است: 1 عبادتهایی که مانند نماز باید با وضو یا غسل یا تیمم بهجا آورده شود، ولی بهجا آوردن عبادتهایی که وضو و غسل و تیمم برای آنها لازم نیست، مانند نماز میت، مانعی ندارد. 2 تمام چیزهایی که بر جنب حرام است و در احکام جنابت گفته شد. 3 جماع کردن در فرج، که هم برای مرد حرام است و هم برای زن، اگرچه به مقدار ختنهگاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.
- اگر کسی بگوید من وصیّ میّتم که مال او را به مصرفی برسانم، یا میّت مرا قیّم بچههای خود قرار داده، در صورتی که دو مرد عادل گفته او را تصدیق نمایند، حرف او را باید قبول کرد، و صورتهای دیگر، مثل شهادت یک مرد عادل با قسم خوردن یا شهادت چند زن با یک مرد عادل یا بدون آن، مورد تأمّل است.
- چند چیز در نماز میّت مستحب است: 1 کسی که نماز میّت میخواند با وضو یا غسل یا تیمّم باشد، و احتیاط مستحب آن است که در صورتی تیمّم کند که وضو و غسل ممکن نباشد، یا بترسد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند به نماز میّت نرسد 2 اگر میّت مرد است، امام جماعت یا کسی که فُرادی بر او نماز میخواند، مقابل وسط قامت یا سینه او بایستد؛ و اگر میّت زن است مقابل سینه یا سر او بایستد. 3 پابرهنه نماز بخواند. 4 در هر تکبیر دستها را بلند کند، بنابر اظهر. 5 فاصله او با میّت بهقدری کم باشد، که اگر باد لباسش را حرکت دهد به جنازه برسد. 6 نماز میّت را به جماعت بخواند. 7 امام جماعت تکبیر و دعاها را بلند بخواند و کسانی که با او نماز میخوانند،آهسته بخوانند. 8 در جماعت اگرچه مأموم یک نفر باشد، پشت سر امام بایستد. 9 نمازگزار به میّت و مؤمنین زیاد دعا کند. 10 پیش از نماز سه مرتبه بگوید: (اَلصَّلاة). 11 نماز را در جایی بخوانند که مردم برای نماز میّت بیشتر به آنجا میروند. 12 زن حائض اگر نماز میّت را به جماعت میخواند، در صفی تنها بایستد.
- وصیّ باید بالغ و عاقل و مورد اطمینان باشد، پس اگر خیانتی از او ظاهر شد، وصایتش باطل میگردد و حق تصرّفات از او سلب میشود، و وصیّ میتواند مرد باشد یا زن، نابینا باشد یا بینا، وارث وصیّتکننده باشد یا غیر آن، و وصیّ میّت مسلمان باید مسلمان باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] تغییر جنسیت (بر فرض امکان) یعنی مرد خود را زن، یا زن خود را مرد و یا خنثی خود را مرد یا زن نماید، اگر داعی عقلایی در آن باشد مانعی ندارد و در احکام، حال فعلی او مناط است.
- [آیت الله مظاهری] اگر برای غسل میتّی که مرد است، مرد پیدا نشود زنانی که با او محرمند میتوانند غسلش بدهند. و نیز اگر برای غسل میّت زن، زن دیگری نباشد مردهایی که با او محرمند، میتوانند او را غسل دهند. ولی در هر صورت باید عورت میّت پوشانده شود و اگر محرم هم پیدا نشود، غسل و تیمّم ساقط است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر برای غسل دادن میت مرد، مرد پیدا نشود زنانی که با او محرمند می توانند او را غسل دهند، همچنین اگر برای غسل دادن میت زن، زن پیدا نشود مردهایی که با او محرمند می توانند او را غسل دهند و بهتر است از روی لباس باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت برای غسل و کفن و دفن و نماز خود غیر از ولیّ ، کسی دیگری را معیّن کند ، ولایت این امور با اوست ، و لازم نیست کسی که میّت وصیّت کرده که او شخصاً انجام این کارها را متکفل شود این وصیّت را قبول کند ، ولی اگر قبول کرد باید به آن عمل نماید . کیفیّت غسل میّت
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر میّت و کسی که او را غسل میدهد هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جایز است که غیر از عورت، جاهای دیگر میّت برهنه باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر میت و کسی که او را غسل میدهد هر دو مرد یا هر دو زن باشند، بهتر است که غیر از عورت، جاهای دیگر میت برهنه باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر میت و کسی که او را غسل می دهد هردو مرد یا هردو زن باشند بهتر آن است که غیر از عورت، جاهای دیگر میت برهنه باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت و کسی که او را غسل میدهد هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جایز است که غیر از عورت، جاهای دیگر میّت برهنه باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر میت و کسی که او را غسل میدهد، هر دو مرد یا هر دو زن باشند، جائز است که غیر از عورت، جاهای دیگر میت برهنه باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت و کسی که او را غسل میدهد ، هر دو مرد یا هر دو زن باشند ، جایز است که غیر از عورت ، جاهای دیگر میّت برهنه باشد ، ولی بهتر آن است که از زیر لباس غسل داده شود .