محرمیت
مَحارِم (جمع مَحرَم) اصطلاحی فقهی، به معنای کسانی است که ازدواج با آنان حرام است و در گفتار عامیانه خویشاوندانی را گویند که احکام حجاب در مورد آنها جاری نیست.
زنی فوت کرده و مماثل یا محارم نیست که او را غسل دهد. اگر برای اجنبی تحصیل محرمیّت ممکن باشد، آیا لازم است، مثل این که نوه ی او را عقد کند، یا لازم نیست؟ اگر ولیّ دختر حضورنداشته باشد چه طور؟
ظاهرا تحصیل محرمیّت لازم نیست.
ظاهرا تحصیل محرمیّت لازم نیست.
عنوان سوال:
زنی فوت کرده و مماثل یا محارم نیست که او را غسل دهد. اگر برای اجنبی تحصیل محرمیّت ممکن باشد، آیا لازم است، مثل این که نوه ی او را عقد کند، یا لازم نیست؟ اگر ولیّ دختر حضورنداشته باشد چه طور؟
پاسخ:
ظاهرا تحصیل محرمیّت لازم نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آن چه که در غسل میّت فرموده اند: غسّال باید مماثل باشد و در نبود مماثل محارم و... ، آیا در باب دفن میّت هم باید مراعات شود یا وظیفه ی خاصّی وجود دارد؟
- اگر به جهت جهل، با وجود مماثل یکی از محارم متوفّی را غسل دهد، وظیفه چیست؟ و اگر میّت را دفن کرده باشند چه طور؟
- اگر مادر زنی به نوه دختری اش شیر دهد، آیا دامادش بر دختر او حرام ابدی می شود؟
- پدری دختر بالغ خود را به عقد موقت مردی به صورت فضولی درآورده و پس از انقضایِ مدّت، دختر عقد را اجازه می کند. آیا برای حصول محرمیّت مادر دختر، همین مقدار کافی است؟
- در هنگام غسل دادن میّت، آیا پوشاندن تمام بدن یا بعضی از بدن میّت لازم است؟ اگر مماثل باشند چه طور؟
- اگر مردی دختری را بدون اذن پدر به عقد موقت خود درآورد، در صورتی که مرجع تقلید آن دختر چنین عقدی را باطل می داند، آیا محرمیت مادر دختر و دیگر احکام ازدواج بر آن مترتب می شود؟
- معلولی که فرزندان او فوت کرده اند و یا در محلّ نباشند یا دسترسی به آن ها مشکل باشد، آیا نگهداری جدّ و جدّه ی معلول به عهده ی نوه های او اعمّ از پسر یا دختر می باشند؟
- مردی دارای دو زن است و از هر زنی چند دختر دارد و تمام دخترها را شوهر داده است. آیا شوهر آن دخترهای زن اوّلی به زن دوّمی مرد، و یا شوهر آن دخترهای زن دوّمی به زن اوّلی مرد محرم هستند؟ و آیا نوه های زن اوّلی بر زن دوّمی مرد و هم چنین نوه های زن دوّمی بر زن اوّلی مرد محرم می باشند؟
- در وکالت نامه ای، موکّل به وکیل وکالت بلاعزل ضمن عقد خارج لازم برای معامله هایی در مدت سی سال داده است و بین مدّت، موکّل فوت می کند. حکم شرعی چیست؟
- آیا شرایط اذن پدر یا جدّ پدری در عقد دختر باکره با ازاله ی بکارت دختر [به دلیل طبّی، تجاوز به عنف یا به دلیل ارتکاب زنا [ساقط می شود؟ یعنی آیا ساقط شدن اذن، مترتّب بر ازدواج رسمی و معتبر اجتماعی و همسرداری و متعاقبا طلاق یا فوت است؟ یا خیر، مترتّب بر ازاله ی بکارت است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] دختر باکره رشیدهای که پدرش فوت کرده، اجازه چه کسی برای عقد او لازم است؟
- [آیت الله سیستانی] برای عقد دائم آیا لازم است صیغه محرمیت خوانده شود ؟
- [آیت الله سبحانی] زنی که نوه دختری خود را بطور کامل شیر دهد طبق فتوای فقها دختر بر شوهر خود حرام می شود اوّلاً حکمت اجمالی این حرمت چیست و ثانیاً این حرمت همانند محرمیّت امهات و اخوات انسان است و ثالثاً این دختر اگر بخواهد با مرد دیگری ازدواج نماید مجاز است؟ با چه شرایطی؟
- [آیت الله علوی گرگانی] فردی دختر زنی را برای محرمیّت، به عقد موقّت خویش در آورده است بعد خداوند به این مرد از زن دیگر اولادی داد آیا مادر بچّه معقوده به این بچّهها محرم است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] برای ایجاد محرمیت می خواهم دختر 6 ماهه ای را به عقد پدرم در آورم آیا ازدواج صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] آیا جایز است شخصی با بودن مماثل غسل میّت دهد محارم به نسب خود را چون خواهر و مادر و عمّه و جدّه پدری؟ زیرا زنها به واسطه جهل به موضوع و حکم و ندانستن کیفیّت تغسیل، نمیتوانند مباشرت کنند و درست به جا آورند، هر چند حکم در این صورت احوط بلکه اقوی اعتبار فقد مماثل وبودن از ورای ثیاب است و طریقه و ترتیب غسل از ورای ثیاب چگونه خواهد بود؟
- [آیت الله اردبیلی] دختر شیعه با رضایت پدر به شرط عدم تغییر مذهب شیعه به عقد مرد سنی مذهب درآمده است، ولی بعد از عقد دختر تغییر مذهب از شیعه به سنی کرده است. پدر دختر با مخالفت دختر را به خانه برگردانده اما مرد سنی با دختر فرار کرده است. حکم عقد و حکم محرمیت دختر و پسر و رابطة آنها چگونه است؟
- [سایر] اگر زنی فوت کند، شوهر و فرزندانش (دو دختر و سه پسر) چگونه ارث میبرند؟
- [آیت الله خامنه ای] آقایی بخاطر محرم شدن با خانواده ای، با دختر آن خانواده صیغه عقد موقت خوانده است مسأله ازدواج این دختر با پسری که نوه دختری آن آقا می باشد، چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دختر جوانی بدون اذن پدر و مادر خود به خانه کسی می رود و به درخواست پسر و دختر عقد نکاح بدون رضایت پدر خوانده می شود و اعمال مترتّب بر نکاح انجام می گیرد، در حالی که اگر دختر با پدر مشورت می کرد مانعی هم وجود نداشت، در این دو صورت (تحصیل رضایت پدر بعد از عقد و عدم تحصیل رضایت)، حکم عقد چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر با زنی که برای خود عقد کرده، نزدیکی هم نکرده باشد، تا وقتی که آن زن در عقد اوست نمیتواند با دختر او ازدواج کند.
- اگر مرد با زنی که دختری را شیر کامل داده، ازدواج و با آن زن نزدیکی نماید، دیگر نمیتواند آن دختر را برای خود عقد کند.
- طلاق بائن آن است که بعد از طلاق، مرد حق ندارد به زن خود رجوع کند؛ یعنی بدون عقد او را به همسری قبول نماید، و آن بر پنج قسم است: 1 طلاق زنی که نه سالش تمام نشده باشد؛ 2 طلاق زنی که یائسه باشد؛ 3 طلاق زنی که شوهرش بعد از عقد با او نزدیکی نکرده باشد؛ 4 طلاق زنی که او را سه دفعه طلاق دادهاند؛ 5 طلاق خُلع و مُبارات. و احکام اینها بعداً گفته خواهد شد. غیر از این موارد، طلاق رجعی است که بعد از طلاق تا وقتی زن در عدّه است، مرد میتواند به او رجوع نماید و عقد مجدد لازم نیست.
- اگر با زنی غیر از عمه و خاله خود زنا کند، بنابر اظهر، میتواند با دختر او ازدواج نماید، ولی احتیاط در عدم ازدواج است، ولی اگر زنی را عقد نماید و با او نزدیکی کند بعد با مادر او زنا کند، آن زن بر او حرام نمیشود، و همچنین است اگر پیش از آنکه با او نزدیکی کند با مادر او زنا نماید.
- اگر کسی نداند و گمان هم ندارد که نمازهایی که از او قضا شده کدامیک جلوتر بوده، بنابر اقوی لازم نیست به طوری بخواند که ترتیب حاصل شود و می تواند هر کدام را خواست مقدم بدارد، اگر چه احتیاط، در صورتی که عسر و حرج پیش نیاید و موجب فوت آنچه یقینا فوت شده، نشود، تحصیل یقین به ترتیب است، پس اگر نداند نماز مغرب و ظهر که از او فوت شده کدامیک جلوتر بوده یک نماز مغرب بین دو ظهر یا یک نماز ظهر بین دو مغرب بنابراحتیاط مستحب بخواند.
- اگر زنی را دوبار طلاق داد و بعد از طلاق دوباره رجوع کرد یا عقد مجدّد نمود، و یا بعد از یک طلاق رجوع و بعد از طلاق دیگر او را عقد کرد، در هر صورت بعد از طلاق سوّم، آن زن بر او حرام میشود؛ ولی اگر زن بعد از طلاق سوم به مرد دیگری شوهر کند، با شرایط ذیل به شوهر اول حلال میشود، یعنی شوهر اول میتواند دوباره او را عقد نماید: 1 شوهر دوم باید بالغ باشد؛ 2 شوهر دوم از جلو با او نزدیکی کند که موجب غسل باشد، و بنابر احوط باید انزال شود؛ 3 عقد شوهر دوّم دائمی باشد؛ 4 شوهر دوم طلاقش بدهد یا بمیرد؛ 5 عدّه طلاق یا وفات شوهر دوم تمام شود.
- شیر دادنی که موجب محرم شدن است به دو چیز ثابت میشود: 1 خبر دادن عدّهای که انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند. 2 شهادت دو مرد عادل یا چهار زن که عادل باشند، ولی باید شرایط شیر دادن را هم بگویند مثلاً بگویند، ما دیدهایم که فلان بچه بیستوچهار ساعت از پستان فلان زن شیر خورده و چیز دیگری در این مدّت نخورده، و همچنین سایر شرطها را که قبلاً گفته شد شرح دهند، ولی اگر معلوم باشد که شرایط را میدانند و در مورد این شرایط، همعقیده هستند و همچنین با مرد و زنی که همشیر بودهاند در اعتقاد به محرمیت موافق باشند لازم نیست شرایط را شرح دهند، و اگر کمتر از این تعداد شهادت دهند، در قبول کردن حرف آنها تأمل است، اگرچه موافق احتیاط است.
- نگاه کردن مرد به صورت زنی که میخواهد با او ازدواج کند جایز است، به شرط آنکه بداند که مانع شرعی از ازدواج با او نیست و احتمال هم بدهد که زن ازدواج را قبول میکند و احتمال بدهد که با این نگاه کردن اطلاع تازهای پیدا میکند. و با این شرایط، نگاه کردن فقط برای این مرد جایز است، اگرچه چند مرتبه باشد، بلکه چنین نگاه کردنی برای جلوگیری از نزاع بعد از عقد، مستحب نیز هست و اجازه زن هم در آن لازم نیست، و بنابر اظهر نگاه کردن به مو و محاسن دیگر آن زن هم با همین شرایط جایز است. و وجهی دارد که زن هم بتواند به مردی که میخواهد با او ازدواج کند با شرایطی که گفته شد نگاه کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید دختر و نوه دختری و پسری ان زن هرچه پایین روند چه در وقت عقد باشند یا بعد به دنیا بیایند به ان مرد محرم می شوند
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند، به آن مرد محرم می شوند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پایین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند به آن مرد محرم می شوند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پایین روند؛ چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند، به آن مرد محرم میشوند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند، به آن مرد محرم می شوند.
- [آیت الله سیستانی] اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید ، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند ، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند ، به آن مرد محرم میشوند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن - هرچه پایین روند، چه در وقت عقد باشند، یا بعداً به دنیا بیایند - به آن مرد محرم میشوند.
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند، به آن مرد محرم می شوند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید؛ دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند؛ چه در وقت عقد باشند یا بعدا به دنیا بیایند؛ به آن مرد محرم می شوند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زنی را عقد کند و با نزدیکی نماید ، دختر و نوة دختری و پسری آن زن هر چه پائین روند ، چه در وقت عقد باشند یا بعداً به دنیا بیایند ، به آن مرد محرم می شوند .