اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
شخصی می داند یکی از دو لباسی که در اختیار دارد نجس است ولی نمی داند کدام یک نجس و کدام یک پاک می باشد، آیا راه حلی وجود دارد که او مطمئن شود نمازی که خوانده صحیح است؟
چنان چه وقت دارد باید با هر دو لباس نماز بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، با هر کدام نماز بخواند کافی است.
چنان چه وقت دارد باید با هر دو لباس نماز بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، با هر کدام نماز بخواند کافی است.
عنوان سوال:
شخصی می داند یکی از دو لباسی که در اختیار دارد نجس است ولی نمی داند کدام یک نجس و کدام یک پاک می باشد، آیا راه حلی وجود دارد که او مطمئن شود نمازی که خوانده صحیح است؟
پاسخ:
چنان چه وقت دارد باید با هر دو لباس نماز بخواند، ولی اگر وقت تنگ است، با هر کدام نماز بخواند کافی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی می دانسته که جایی نجس بوده ولی فراموش کرده و در آن جا نماز خوانده است. بعد از نماز نجاست آن مکان را به یاد می آورد، حکم نمازی که خوانده چیست؟
- زنی که ناشزه (نافرمان) شده، در صورتی که در خانه شوهر یا لباسی که شوهر در اختیار او گذاشته، نماز بخواند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- شخصی قبل از حنوط میّت نماز میّت را خوانده، آیا صحیح است؟
- اگر شخصی وضو گرفت و سپس آن را تجدید کرد و بعد از نماز متوجه شد که یکی از این دو وضو قبل از نماز باطل شده، حکم نمازی که خوانده و نماز بعدی را بیان فرمایید.
- همراه داشتن کیسه ادرار که معمولاً نجس است در هنگام نماز چه حکمی دارد؟ و اگر در بین نماز مدفوع یا ادرار بی اختیار خارج شود و کیسه پاک را نجس کند، نماز چه حکمی پیدا می کند؟
- تجدید وضو جایز است یا نه؟ و اگر شخص تجدید وضو کرد و نماز خواند، بعد یادش آمد که وضوی قبلی اش باطل شده، آیا نمازی که با این وضوی جدید خوانده صحیح است؟
- کسی لباسش را که نجس بوده شست و یقین به پاک بودن آن کرد، بعد از نماز خواندن با آن فهمید که پاک نشده، آیا نمازش صحیح است؟
- شخصی مقداری کشمش جهت سرکه ریخته و در ضمن آن چند دانه نخود یا عدس و... در آن بوده است، آیا پاک است؟ و در صورت نجس بودن آیا سرکه ی به دست آمده نجس است؟
- شخصی تکبیرات نماز میّت را به صورت مرتب نخوانده است یعنی تکبیر اوّل و سوم و دوم و پنجم را جا به جا خوانده ، آیا نمازش صحیح است؟
- شخصی روی یک تالار دو متری (پله) و میّت روی زمین بوده و نماز را بر میّت خوانده، آیا باید نماز اعاده شود یا صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] مهر نمازی را که نجس شده، میتوان تطهیر کرد یا نه؟ اگر بخشی از مهر پاک باشد (قسمت پاک به اندازهای است که سجده بر آن صحیح است)، آیا در این صورت میتوان بر قسمت پاک این مهر سجده نمود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی دو لباس داشته که یکی پاک و دیگری نجس بوده و اشتباهاً لباس نجس را پوشیده، به اعتقادِ اینکه لباسِ پاک را پوشیده و نماز خوانده است، بعداً معلوم شده اشتباه کرده، نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا ادرار بچه شیرخوار نجس است؟ اگر نجس است، لباسی که بواسطه آن نجس می شود با چند بار شستن پاک می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه شخصی مطمئن بوده که قرائت و اذکار نمازش را به طور صحیح انجام می داده، و نماز طواف را بر همان اساس خوانده است، اکنون معلوم شده که اشتباهاتی در قرائت نماز دارد. چه باید بکند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا نماز خواندن در لباسی که شک در نجس بودن آن دارم، صحیح است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا ماشین لباسشوئی قابلیت دفع نجاست را دارد؟ یعنی در صورت شستن لباسی که دارای نجاست می باشد لباس پاک می شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی به خیال اینکه وضو دارد تجدید وضو کرد، و نماز خواند، بعد یادش آمد که وضوی قبلی اش باطل شده، آیا نمازی که با این وضوی جدید خوانده صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خانمی نماز طواف خود را در حجر اسماعیل خوانده، و به منزل بازگشته، و سپس متوجّه شده که حائض گردیده، و طبق عادت هر ماهه تا وقوف به عرفات پاک نمی شود. آیا نمازی که خوانده صحیح بوده؟ اگر صحیح نبوده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی خمس نمی دهد و سال خمسی برای خود معین نکرده، آیا با لباسی که می خرد نمازش صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی خود را مجتهد می داند، آیا در نماز اقتدای به او صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از نماز شک کند، که قبل از نماز وضوی او باطل شده یا بعد از نماز، نمازی که خوانده صحیح است.
- اگر خود انسان یقین کند چیزی که نجس بوده پاک شده است، یا دو عادل به پاک شدن آن خبر دهند ، آن چیز پاک است ؛ و همچنین است اگر کسی که چیز نجس در اختیار او است بگوید آن چیز پاک شده ، یا مسلمانی چیز نجس را آب کشیده باشد اگر چه معلوم نباشد درست آب کشیده یا نه .
- دو چیزی که انسان نمی داند کدام پاک و کدام نجس است، اگر چیز پاکی با رطوبت به یکی از آنها برسد نجس نمی شود . ولی اگر یکی از آنها قبلاً نجس بوده و انسان نداند پاک شده یا نه، چنانچه چیز پاکی با رطوبت به آن برسد نجس می شود.
- لباس نمازگزار باید پاک باشد و اگر کسی در حال اختیار با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش باطل است، مگر در مواردی که استثنا شده و بعداً خواهد آمد.
- اگر به واسطه ندانستن مسأله ، نجس بودن و پاک بودن چیزی را نداند مثلاً نداند عرق جنب از حرام پاک است یا نه ، باید مسأله را بپرسد یا احتیاط نماید . ولی اگر با اینکه مسأله را می داند ، در چیزی شک کند که پاک است یا نه مثلاً شک کند که آن چیز خون است یا نه یا نداند که خون پشه است یا خون انسان ، پاک می باشد .
- اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که مانند ظرف و فرش در اختیار او است، نجس شود و آن مسلمان با آن چیزی که در اختیار اوست غایب گردد و انسان احتمال بدهد که آن چیز را آب کشیده یا به واسطه ای ( مثلاً آن چیز در آب جاری افتاده ) پاک شده است، اجتناب از آن لازم نیست.
- اگر لباس را آب بکشد و یقین کند پاک شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده، نمازش صحیح است و همچنین اگر دیگری لباس او را آب بکشد که این کار را به او واگذار کرده بود و بعد بفهمد که پاک نشده یا اینکه فهمید بدن یا لباسش نجس شده، و همانطور نماز خواند و بعد از نماز فهمید که اشتباه کرده و پاک بوده است؛ در تمامی این موارد نمازش صحیح است.
- کسی که میداند وضو گرفته و حدثی هم از او سر زده مثلاً بول کرده است، اگر نداند کدام جلوتر بوده، چنانچه پیش از نماز است باید وضو بگیرد؛ و اگر در اثناء نماز است باید نماز را بشکند و وضو بگیرد؛ و اگر بعد از نماز است نمازی که خوانده صحیح است و برای نماز بعد باید وضو بگیرد.
- کسی که فراموش کرده که موضع سجده او نجس بوده و یا نمیدانسته و بعد از نماز فهمیده، در صورتی که قصد قربت داشته، نمازش صحیح است، و اگر در بین نماز فهمید، اگر در حال سجده است پیشانی را از موضع نجس کمکم بکشد تا به موضع پاک برسد و اگر بعد از سجده فهمید، سجدههای گذشته صحیح است.
- کسی که در پاک بودن بدن یا لباس خود شک دارد، چنانچه نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد که بدن یا لباسش نجس بوده، نماز او صحیح است؛ امّا اگر میدانسته که قبلاً نجس بوده و بعد شک کرد که پاک شده یا نه و به همان حال نماز خواند و بعد از نماز فهمید که پاک نشده بود، در این صورت نمازش باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بداند یکی ازیا دو ظرف یادو لباسی که ازهردوی آنها استفاده میکند نجس شده و نداند کدام است ، باید از هر دو اجتناب کند ، ولی اگر مثلاً نمی داند لباس خودش نجس شده یا لباسی که هیچ از آن استفاده نمی کند و مال دیگری است ، لباس خودش هم لازم نیست اجتناب نماید . راه نجس شدن چیزهای پاک
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر لباس را آب بکشد و یقین کند که پاک شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده نمازی را که خوانده صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر با لباسی که نمی داند یا فراموش کرده که از حیوان حرام گوشت است نماز بخواند؛ نماز صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پوشیدن لباسی که نمی داند از ابریشم خالص است یا چیز دیگر، اشکال ندارد و نماز با آن صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] لباسی را که نمی داند از ابریشم خالص است یا چیز دیگر، پوشیدن آن اشکال ندارد، و نماز با آن صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] لباسی را که نمی داند از ابریشم خالص است یا جیز دیگر ، پوشیدن آن اشکال ندارد ، و نماز با آن صحیح است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر با لباسی که نمی داند یا فراموش کرده که از حیوان حرام گوشت است، نماز بخواند نماز او صحیح است.
- [امام خمینی] لباسی را که نمی داند از ابریشم خالص است یا چیز دیگر، پوشیدن آن اشکال ندارد، و نماز با آن صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر لباسی را در آب غیر قلیل آب بکشند و بعد - مثلاً - لجن آب در آن ببینند، چنانچه مطمئن باشند که جلوگیری از رسیدن آب نکرده آن لباس پاک است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری که در اختیار اوست نجس شود و او هم بفهمد که نجس شده، سپس آن مسلمان غایب گردد، اگر انسان احتمال دهد که آن را آب کشیده، پاک است، به شرط این که از چیزهایی باشد که طهارت در آن شرط است، مانند لباسی که با آن نماز می خواند و یا غذا و ظروف غذا.