موقوفه
به مال مورد وقف موقوفه گفته می‌شود.
بنده مسؤول مدرسه ای هستم که ملک آن موقوفه می باشد، و آموزش و پرورش از سازمان اوقاف اجاره نموده است، لطفا بفرمایید وضو گرفتن و نماز خواندن من در مدرسه چه صورتی دارد؟
اگر نماز خواندن با جهت وقف منافات نداشته باشد، اشکال ندارد.
اگر نماز خواندن با جهت وقف منافات نداشته باشد، اشکال ندارد.
عنوان سوال:
بنده مسؤول مدرسه ای هستم که ملک آن موقوفه می باشد، و آموزش و پرورش از سازمان اوقاف اجاره نموده است، لطفا بفرمایید وضو گرفتن و نماز خواندن من در مدرسه چه صورتی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مدرسه ای است که ملک آن موقوفه است و وزارت خانه آموزش و پرورش آن را از سازمان اوقاف اجاره کرده است. وضو گرفتن و نماز خواندن معلمان و مدیران آن مدرسه چه حکمی دارد؟
- ساختمانی قبل از انقلاب با مبالغ آن زمان به آموزش و پرورش اجاره داده شده است. اکنون صاحب ملک، راضی به تمدید قرارداد نیست و اصرار دارد که ساختمان خود را پس بگیرد از طرف دیگر آموزش و پرورش توانایی منتقل شدن به جای دیگر و یا افزایش مبلغ اجاره بها به طوری که مالک راضی شود را ندارد؛ لذا حاضر به تحویل محل و افزایش اجاره نمی باشد. اخیرا صاحب ملک آمده و گفته من راضی نیستم در ملک من نماز بخوانید. با توجه به این که طرف قرارداد آموزش و پرورش است، ما کارمندان، آیا جهت کار اداری مجاز به استفاده از آن مکان می باشیم یا خیر؟ نماز خواندن ما در آن جا چه صورتی دارد؟
- زمین های قبرستان موقوفه ای که سازمان اوقاف آن را به صاحبانش می فروشد، آیا ملک آنان محسوب می شود؟ و در صورت دفن فرد دیگر در آن قبر، بدون اجازه اولیای میّت اوّل قبر غصبی به شمار می رود؟
- اگر پولی جهت ساخت مدرسه هدیه شود و اداره آموزش و پرورش آن را به مجموعه ای آموزشی (غیر از مدرسه) اختصاص دهد، لطفا حکم شرعی موارد زیر را بیان فرمایید: 1) مکث و ماندن در داخل محوطه ی مجموعه. 2) نماز خواندن در محل آن. 3) حقوق گرفته شده بابت تدریس در این مجموعه.
- سدّی توسّط جهاد سازندگی تأسیس شده است، بعد از پر کردن آب، در آن ماهی پرورش داده می شود. پس از مدّتی سدّ، در اختیار سازمان آب قرار گرفته و اینجانب آن سدّ را با ماهی هایش از آن سازمان اجاره نموده ام. بعضی از مردم به تصوّر این که ماهی اوّلیه را جهاد ریخته است و به احتمال این که ماهی در آب را هر کس صید کند مال او می باشد، ماهی ها را از آن سدّ صید می نمایند. آیا شرعا جایز است؟
- بنده خانه ای را اجاره کردم به شرطی که مبلغی به عنوان قرض الحسنه به صاحب خانه بپردازم. پس از سکونت، متوجه شدم که صاحب خانه، آدم نزول خوار و ربا دهنده ای است و به احتمال زیاد پولی که از من گرفته جهت ربا به کار می گیرد، حال تکلیف من نسبت به سکونت در آن منزل و نماز خواندن در آن چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اداره اوقاف شهرستان می تواند از تمدید اجاره نامه ملک موقوفه خاص، که سالهاست در اجاره این جانب است و ممرّ درآمدم می باشد، بدون رضایت این جانب خودداری نماید؟
- [آیت الله سبحانی] دبیر آموزش و پرورش بودم و به علت شاکی خصوصی از شغل دبیری اخراج شدم اکنون که رضایت شاکی خصوصی را جلب نموده و کیفر حبس را متحمل گردیده ام آیا شرعاً حق سنواتی به بنده تعلق می گیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] وزارت آموزش و پرورش قسمتی از یک قبرستان نسبتاً قدیمی را بدون کسب موافقت اهالی، برای ساخت مدرسه، تصرّف کرده و مدرسه ای را در آن ساخته است که دانش آموزان در آن نماز می خوانند، این کار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] یک ملک موقوفه با سابقه 60 ساله در حال تخریب می باشد، برای اینکه این ملک از بین نرود تصمیم داریم که سرقفلی این ملک فروخته شود و به جای آن ملک دیگری خریداری شود تا زیر نظر اوقاف، درآمد حاصله آن صرف امور خیریه گردد. با توجّه به اینکه طبق وصیّت می بایست پشت در پشت در حفظ آن کوشا و آن را اداره کنند تا درآمد آن صرف امور خیریه گردد، متمنّی است بفرمایید آیا می توانیم سرقفلی این ملک مخروبه را تبدیل به مکان دیگری کنیم؟ تا علاوه بر اینکه باعث حفظ موقوفه شویم، بتوانیم طبق وصیّت نامه میّت عمل کرده و درآمد حاصله صرف امور خیریه گردد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی املاک خود را وقف نموده تا درآمد آنها در موارد خاصی از کارهای خیر مانند کمک به سادات و اقامه مجالس عزاداری مصرف شود و در حال حاضر با افزایش قیمت اجاره آن املاک که جزء منافع وقف است، بعضی از مؤسسات یا اشخاص به دلیل عدم وجود امکانات در آنها یا دلائل فرهنگی یا سیاسی یا اجتماعی و یا دینی خواهان اجاره ملک موقوفه به قیمت ناچیزی هستند، آیا جایز است مدیریت اوقاف آنها را به قیمتی کمتر از قیمت روز اجاره دهد؟
- [آیت الله خامنه ای] نماز خواندن در زمینی که قبلاً وقف بوده و دولت آن را تصرّف نموده و در آن مدرسه ساخته است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی زمین زراعی موقوفه ای را که با آب باران آبیاری می شده به مبلغ معیّنی اجاره کرده است ولی با توجه به اینکه بر اثر اتکاء به آب باران محصول کمی داشته، مبادرت به تبدیل آن به زمین آبی نموده و برای این کار مبالغ زیادی خرج کرده است، آیا با این وضعیت، او باید اجاره زمین آبی را بپردازد یا اجاره زمین دیمی را که با آب باران آبیاری می شود؟ و اگر این کار با کمک بخش دولتی انجام گرفته باشد چه حکمی دارد؟ و اگر واقف در وقف آن کیفیت مصرف اجاره را مشخص کرده باشد، به این صورت که مال الاجاره سالانه برای برپایی مجلس عزاداری حضرت سیدالشهداء(علیه السلام) به مدّت ده روز مصرف شود، آیا باید مال الاجاره در خصوص موردی که واقف معیّن کرده مصرف شود؟ و در صورتی که متولّی موقوفه از گرفتن اجاره زمین از مستأجر خودداری کند، آیا جایز است آن را به اداره اوقاف بپردازد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا حق شفعه در وقف در صورتی که برای دو نفر باشد و یکی از آن دو در موردی که حق فروش داشته باشد، سهم خود را به شخص سومی بفروشد، ثابت می شود؟ و همچنین اگر دو نفر ملک یا موقوفه ای را اجاره کنند، سپس یکی از آن دو حق خود را از طریق صلح یا اجاره به شخص سوّمی واگذار کند، آیا حق شفعه در متعلّق اجاره ثابت می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی که وضو گرفته و یا غسل جنابت و یا حیض نموده سپس نماز خوانده بعد از نماز متوجّه شده که نمازش در غیر از وقت شرعی بوده حال بفرمائید برای اعاده نمودن نماز، وضو یا غسل مجدّد لازم است یا با همان وضو و غسل می‌توان نماز خواند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ملکی وقفی در طول سالیان گذشته به صورت مغازه های تجاری درآمده که اعیان احداثی مانند عرصه، متعلّق به موقوفه می باشد و اجاره داده شده است، تعدادی از مستأجرین که دارای حقّ سرقفلی در مغازه می باشند، سرقفلی خود را بدون اجازه متولّی به غیر منتقل نموده اند؛ آیا می توان جهت حفظ حقوق حقّه وقف از دادگاه صالحه تقاضا کرد در راستای تخلیه آن مکان ها از کسانی که بدون اجازه، مغازه ها را متصرّف شده اند و اجاره بهای معوّقه و حقّ نقل و انتقال را طبق قانون اوقاف پرداخت نمی کنند اقدام کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه وقت بهقدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند، تمام نماز بعد از وقت خوانده می‌شود، باید تیمم کند. و در صورتی که اگر وضو بگیرد یک رکعت از نماز را در وقت میخواند و بقیه را خارج وقت، ولی اگر تیمم کند تمام نماز را در وقت میخواند، میتواند بنابر اظهر هر کدام را خواست انجام دهد، ولی احتیاط مستحب در تیمم و خواندن تمام نماز در وقت است. و اگر با تیمّم هم تمام نماز را نمیتواند در وقت بخواند، باید بنابر احوط بلکه اقرب وضو بگیرد و یک رکعت نماز را در وقت با وضو بخواند.
- نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون اجازه او باطل است؛ مثلاً در خانه اجارهای اگر صاحبخانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند، نمازش باطل است، مگر اینکه بداند و یا نشانههایی در کار باشد که گمان کند، مستأجر به نماز خواندن او راضی است، بنابر اظهر، بلکه اگر نداند یا نشانههایی نسبت به عدم رضایت مستأجر در کار نباشد تا موجب گمان به عدم رضایت مستأجر شود، باز میتواند بنابر اظهر نماز بخواند؛ و همچنین است اگر در ملکی که دیگری در آن حقّی دارد نماز بخواند؛ مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند، تا وقتی ثلث را جدا نکنند، نمیشود در ملک او نماز خواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز خواندن در ملکی که منفعت ان مال دیگری است بدون رضایت مالک منفعت باطل است مثلا در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون رضایت کسی که ان خانه را اجاره کرده نماز بخواند نمازش باطل است و همچنین اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند تا وقتی ثلث را جدا نکنند نمی شود در ملک او نماز خواند و اما جایی که دیگری در ان حقی دارد اگر نماز خواندن مزاحم با سلطنت صاحب حق باشد مانند نماز خواندن در زمینی که کسی سنگ چینی کرده بدون رضایت او نماز باطل است و در غیر این صورت مانعی ندارد مانند ملکی که در گرو شخصی است که نماز خواندن در ان ملک با رضایت گرو دهنده مانعی ندارد هر چند گرو کننده راضی به نماز خواندن در ان ملک نباشد
- [آیت الله سیستانی] نماز خواندن در ملک دیگری در صورتی جایز است که مالک آن یا صریحاً اجازه بدهد ، و یا حرفی بزند که معلوم شود برای نماز خواندن اذن داده است مثل اینکه به کسی اجازه بدهد در ملک او بنشیند و بخوابد که از اینها فهمیده می‌شود برای نماز خواندن هم اذن داده است و یا انسان از راه دیگر اطمینان به رضایت مالک داشته باشد .
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز خواندن در ملک دیگری در صورتی جایز است که یقین یا حجت شرعیه ای بر رضایت مالک داشته باشد و همچنین است اگر اذن در تصرفی بدهد که عرفا از اذن در ان تصرف اذن در نماز خواندن هم فهمیده شود مثل این که به کسی اجازه بدهد در ملک او بنشیند و بخوابد که از اینها فهمیده می شود برای نماز خواندن هم اذن داده است
- [آیت الله علوی گرگانی] نماز خواندن در مسافرخانه وحمّام ومانند اینها که برای واردین آماده است، اگر قرائنی بر اجازه مالک به نماز خواندن باشد اشکال ندارد، ولی در غیر این قبیل جاها، در صورتی می‌شود نماز خواند که مالک آن اجازه بدهد، یا حرفی بزند که معلوم شود برای نماز خواندن اذن داده است، مثل این که به کسی اجازه دهد در ملک او بنشیند وبخوابد، که از اینها فهمیده می‌شود برای نماز خواندن هم اذن داده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون رضایت کسی که منفعت ملک مال او می‌باشد حرام و به احتیاط مستحب باطل است، مثلاً در خانه اجارهای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون رضایت کسی که آن خانه را اجاره کرده در آنجا نماز بخواند، به احتیاط مستحب نمازش باطل است و همچنین نماز در ملکی که به جهت حقّ دیگری تصرف در آن جایز نیست به احتیاط مستحب باطل می‌باشد؛ مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مشاع مال او را به مصرفی برسانند، در صورتی که عمل به وصیت نشده باشد، به احتیاط مستحب نمیشود در ملک او نماز خواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون اجازه صاحب منفعت باطل است، مثلاً در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند، باطل است و هم چنین است اگر در ملکی که دیگری در آن حقی دارد نماز بخواند، مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند، تا وقتی ثلث را جدا نکنند، نمی شود در ملک او نماز خواند.
- [آیت الله اردبیلی] نماز خواندن در مسافرخانه و حمام و مانند آن که برای واردین آماده است، در صورتی که نمازگزار به عنوان مهمان یا مسافر و یا برای انجام کاری آنجا باشد، اشکال ندارد، امّا اگر فقط برای خواندن نماز به آنجا برود، اشکال دارد، مگر این که به رضایت مالک آن اطمینان داشته یا اجازه داشته باشد؛ ولی در غیر این قبیل مکانها، در صورتی می‌توان نماز خواند که مالک آن اجازه بدهد یا حرفی بزند که معلوم شود برای نماز خواندن اذن داده است، مثل این که به کسی اجازه دهد در ملک او بنشیند و بخوابد که از اینها فهمیده می‌شود برای نماز خواندن نیز اجازه داده است.
- [آیت الله سبحانی] نمازخواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون اجازه کسی که منفعت ملک، مال او می باشد باطل است: مثلا در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند، نمازش باطل است. ولی اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند و نماز خواندن عرفاً مزاحم با حق او نباشد، نماز صحیح است.
- [امام خمینی] نماز خواندن در مسافر خانه و حمام و مانند اینها که برای واردین آماده است اشکال ندارد و اگر وثوق پیدا نشود که صاحبش راضی است مشکل است ولی در غیر این قبیل جاها، در صورتی می شود نماز خواند که مالک آن اجازه بدهد، یا حرفی بزند که معلوم شود، برای نماز خواندن اذن داده است مثل اینکه به کسی اجازه دهد در ملک او بنشیند و بخوابد که از اینها فهمیده می شود برای نماز خواندن هم اذن داده است.
- [امام خمینی] نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است بدون اجازه کسی که منفعت ملک مال او می باشد باطل است مثلا در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند نمازش باطل است و همچنین است اگر در ملکی که دیگری در آن حق دارد نماز بخواند مثلا اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند تا وقتی ثلث را جدا نکنند نمی شود در ملک او نماز خواند.