تنگی وقت
عدم گنجایش زمان برای بهجا آوردن عبادت دارای وقت مشخص با اجزاء و شرایط آن راتنگی وقت گویند و از آن در بابهایی نظیر طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
اگر شخصی به واسطه ی تنگی وقت نتواند مکان مباحی را پیدا کند، در محل غصبی می تواند نماز بخواند یا خیر؟
اگر امید تمکن و برطرف شدن عذر را تا آخر وقت ندارد، نماز در آن صحیح است. (به مسأله 732 رساله رجوع شود.)
اگر امید تمکن و برطرف شدن عذر را تا آخر وقت ندارد، نماز در آن صحیح است. (به مسأله 732 رساله رجوع شود.)
عنوان سوال:
اگر شخصی به واسطه ی تنگی وقت نتواند مکان مباحی را پیدا کند، در محل غصبی می تواند نماز بخواند یا خیر؟
پاسخ:
اگر امید تمکن و برطرف شدن عذر را تا آخر وقت ندارد، نماز در آن صحیح است. (به مسأله 732 رساله رجوع شود.)
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا شخصی که جنب شده است می تواند در صورت تنگی وقت با تیمم و نجاست بدن نماز بخواند؟
- اگر شخصی در تنگی وقت مسلمان شده باشد و فرصت کافی برای یادگرفتن الفاظ عربی نماز نداشته باشد، آیا می تواند ترجمه ی نماز را به زبان دیگر بخواند؟
- اگر شخصی نداند لباسش غصبی است یا به غصبی بودن لباس شک داشته باشد، برای نماز چگونه عمل کند؟
- اگر شخصی در خواندن نماز احتیاج به کمک داشته باشد و شخص کمک دهنده به موقع نتواند کمک کند، آیا می تواند نماز را بعدا به صورت قضا بخواند؟
- در سال های بسیار گذشته، زمینی از شخصی غصب شده است و اکنون هیچ نشانی از بازماندگان آن فرد در دست نمی باشد، حکم سکونت و نماز خواندن در این مکان چیست؟ و آیا گذشت زمان حکم زمین غصبی راعوض می کند؟
- اگر نمازگزار شک کند که رکعت آخر نماز ظهر است یا اوّل عصر؛ تکلیفش چیست؟ آیا وسعت یا تنگی وقت، در حکم، تأثیر دارد؟
- اگر کسی از روی فراموشی یا جهل به مسأله با لباس غصبی نماز بخواند، نمازهایش چه حکمی دارد؟
- شخصی نذر کرده است و مقدار نذر را می داند ولی در مورد محلّ و مکان مصرف نذر بین یکی از سه مکان مردّد است، مثلاً حرم حضرت رضا علیه السّلام یا حضرت معصومه علیه االسّلام یا حضرت عبدالعظیم علیه السّلام . تکلیف این شخص چیست؟
- اگر شخصی در نماز ظهر شکی کند که نماز احتیاط دارد، و وقت نماز عصر آن قدر تنگ است که ممکن نباشد حداقل یک رکعت عصر را پیش از غروب بخواند؛ در این صورت کدام یک را باید مقدّم دارد؟
- آیا شخصی که ملازم امام جماعتی است که در دو محل نماز می خواند، می تواند در هر دو محل به این امام، اقتدا کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز خواندن با لباس غصبی یا در مکان غصبی چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در مکان غصبی زندانی شده است، آیا لازم است نماز بخواند؟ و اگر لازم است، کیفیت آن همانند نماز معمولی است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی در جایی که نامحرم حضور دارد بخواهد نماز بخواند و لباس او نجس یا غصبی باشد و برای نماز خود اینقدر وقت نداشته باشد که به یک مکان خلوت برود، آیا باید با همان لباس نماز بخواند یا در مقابل نامحرم، لباس را از تن درآورد و نماز بخواند؟
- [آیت الله خوئی] اگر کسی در آخر وقت به واسطه وجود ابر نتواند یقین به بقاء وقت پیدا کند اگر نماز را به قصد ما فی الذمه بخواند مجزی است یا خیر، و در فرض مذکور اگر با یقین به بقاء وقت نماز را اداء بخواند بعد معلوم شود همه نماز را در خارج وقت خوانده چه صورت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی به واسطه تنگی وقت تیمّم کرده و مشغول نماز بشود و در بین نماز آبی که داشته از دست برود برای نمازهای بعد تکلیفش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی بخواهد در تنگی وقت، وضو بگیرد یا غسل کند و همه ی نماز یا مقداری از آن خارج از وقت واقع شود چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی برای انجام کار مباح یا کسب درآمد سفر میکند، ولی محل زندگی او در سفر، غصبی است. آیا نماز و روزه او تمام است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی به خاطر تنگی وقت، نمازش را با تیمم خوانده است. بعد از فراغت از نماز برای او آشکار می شود که وقت برای وضو داشته است. نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وقت اقامه جماعت کسی به قصد ساقط کردن امام از اعتبار، در همان مکان مسجد بصورت فرادی نماز بخواند، آیا نماز این شخص اشکالی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] ما در یک مؤسسه نظامی کار می کنیم و محل کارمان در دو مکان جداگانه است و بعضی از برادران در مسیر رفتن از یک مکان به مکان دیگر کارهای شخصی انجام می دهند که وقت زیادی می گیرد، آیا برای انجام این کارها باید اجازه گرفت یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شخص معذور، مثل محبوس در مکان غصبی و یا مضطرّ، اگر امید تمکن و برطرف شدن عذر را تا آخر وقت دارد، بنابر احوط باید نماز را تأخیر بیندازد؛ و در صورتی که تمکن بیرون رفتن از آن مکان را ندارد، نماز در آنجا صحیح است.
- کسی که تشهد را نمیداند واجب است یاد بگیرد، و در تنگی وقت در صورتی که نتواند از غیر خود متابعت کند و یا از روی نوشته بخواند، ترجمه آن را به زبان خودش، بخواند و اگر از ترجمه هم عاجز بود ذکر یا ترجمه ذکری را به جای آن بخواند.
- کسی که آب دارد، اگر بهواسطه تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، برای نمازهای بعد میتواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- کسی که غیر از لباس نجس، لباس دیگری ندارد و در اثر تنگی وقت یا بهعلت دیگری نمیتواند آن را تطهیر کند، باید با آن نماز بخواند و نمازش صحیح است.
- لباس نمازگزار باید مباح باشد و کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است، اگر عمداً در لباس غصبی نماز بخواند، بنابر احتیاط باید آن نماز را دوباره با لباس غیر غصبی بخواند، گرچه با تحقق قصد قربت، اظهر صحت نماز است. و در صورت غصبی بودن چیزهایی که بهتنهایی عورت را نمیپوشاند مثل عرقچین، و همچنین چیزهایی که نمازگزار آنها را پوشیده، ولی ساتر مباح دیگری دارد نیز همین حکم جاری است.
- کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است، ولی نمیداند نماز را باطل میکند، اگر عمداً با لباس غصبی نماز بخواند، حکمش همان است که در مسئله قبل گفته شد.
- کسی که مسافر نیست، اگر تا مغرب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر هر دو را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط نماز عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند؛ و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن پنج رکعت نماز وقت دارد، باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عشا را بخواند و بعداً باید نماز مغرب را به قصد مافیالذمه بخواند.
- کسی که مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بلافاصله مغرب را احتیاطاً به قصد مافیالذمه بهجا آورد.
- مسافر میتواند در مسجدالحرام و مسجد النّبی صلیاللهعلیهوآله و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند، و احتیاط در این است که نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بخواهد در جایی که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به آنها اضافه شده نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که شکسته بخواند، و نیز مسافر میتواند در حرم اصلی حضرت سید الشهداء علیه السلام نماز را تمام بخواند، ولی اگر در این چهار مکان نماز او قضا شد، بنابر احتیاط واجب بهطور شکسته قضا نماید، اگرچه در همان مکان باشد.
- اگر بداند جایی غصبی است، ولی نداند که در جای غصبی نماز باطل است و در ندانستن مسئله هم کوتاهی کرده و مقصر باشد و در آنجا نماز بخواند، نماز او باطل است، اگر قصد قربت نداشت، و اگر قصد قربت در نماز داشت باز بنابر احتیاط نمازش باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] مکان نماز گزار باید بی حرکت باشد ، و اگر به واسطة تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جائی که حرکت دارد ، مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند ، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند ، به طرف قبله برگردد .
- [آیت الله سبحانی] کسی که آب دارد، اگر به واسطه تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، برای نمازهای بعد می تواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- [امام خمینی] کسی که آب دارد اگر به واسطه تنگی وقت با تیمم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، برای نمازهای بعد می تواند با همان تیمم نماز بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی به واسطه تنگی وقت تیمم کرده و مشغول نماز است و در بین نماز آبی که داشته از دست برود برای نمازهای بعد می تواند با همان تیمم نماز بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد، و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد، مانند اتومبیل و کشتی وترن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزینخواند و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند، به طرف قبله برگردد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد، مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید استقرار و قبله را رعایت نماید و اگر آنها از قبله بطرف دیگر حرکت کنند، بطرف قبله برگردد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شرط دوم مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جائی که حرکت دارد مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند؛ به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند؛ به طرف قبله برگردد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که آب دارد، اگر به واسطه تنگی وقت با تیمّم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود برای نمازهای بعد میتواند با همان تیمّم نماز بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که آب دارد; اگر به واسطه تنگی وقت با تیمم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، برای نمازهای بعد نمی تواند با همان تیمم نماز بخواند بلکه باید دوباره تیمم نماید.
- [امام خمینی] شرط دوم: مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد، و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند، و اگرآنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند به طرف قبله برگردد.