پهلو
پهلو به دو طرف سینه و شکم گفته می شود. از آن به مناسبت در باب‌های طهارت، صلاة و صید و ذباحه سخن گفته شده است.
اگر کسی عمدا شخص نمازگزار را با فشار به جلو یا پهلو حرکت دهد، در صورتی که نمازگزار روی از قبله نگرداند، نمازش صحیح است یا خیر؟ اگر بیفتد یا خم شود چه طور؟
اگر موجب محو شدن صورت نماز نشود، نمازش صحیح است و اگر در آن حالت ذکر گفته، باید ذکر را اعاده کند.
اگر موجب محو شدن صورت نماز نشود، نمازش صحیح است و اگر در آن حالت ذکر گفته، باید ذکر را اعاده کند.
عنوان سوال:
اگر کسی عمدا شخص نمازگزار را با فشار به جلو یا پهلو حرکت دهد، در صورتی که نمازگزار روی از قبله نگرداند، نمازش صحیح است یا خیر؟ اگر بیفتد یا خم شود چه طور؟
پاسخ:
اگر موجب محو شدن صورت نماز نشود، نمازش صحیح است و اگر در آن حالت ذکر گفته، باید ذکر را اعاده کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در هنگام رکوع بر اثر عبور و مرور، شخص نمازگزار، حرکت کند و از جایش تکان بخورد، نمازش چه حکمی دارد؟
- نمازگزار میتی بدون این که دست ها را بالا ببرد نماز میّت را می خواند، آیا نمازش صحیح است؟
- اگر بعضی از انگشت های پای فرد نمازگزار در هنگام سجود همراه انگشت شصت به زمین برسند، آیا نماز اشکال دارد؟ و اگر در حال ذکر سجده، انگشت شصت پا را عمدا حرکت دهد؛ آیا نمازش دچار اشکال می شود؟
- شخصی در تکبیر اوّل از امام جلو افتاده است، آیا نمازش را می تواند ادامه دهد یا باید تکبیر را اعاده کند؟ هم چنین فردی در حال خواندن نماز میّت، در تکبیر 2 و 3 از امام جلو افتاده، ولی صبر کرده تا تکبیر 4 و 5 را با امام بخواند، آیا نمازش صحیح است؟
- اگر نمازگزار در حال نماز به یاد مصایب سیّدالشّهداء علیه السّلام بیفتد و یا اگر شخصی ذکر مصیبت بخواند و انسان در حال نماز بر آن بزرگوار گریه کند، آیا نماز او صحیح است؟
- میّت در جایی گذاشته شده بوده که یک پرده آویزان بوده و به دلیل حرکت پرده به وسیله باد، پرده دایم بین نمازگزار و میّت حایل می شد، آیا نماز میّت صحیح است یا باید اعاده شود؟
- بنابر علتی (مثلاً شک در نماز چهار رکعتی در رکعت سه و چهار) نماز احتیاط بر نمازگزار واجب شده است، پس از خواندن نماز احتیاط فهمید که نمازش صحیح بوده؛ آیا نماز احتیاط اضافی باعث باطل شدن نماز می شود؟
- زنی که ناشزه (نافرمان) شده، در صورتی که در خانه شوهر یا لباسی که شوهر در اختیار او گذاشته، نماز بخواند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- اگر انسان در مکانی که نمازگزار مسافر زیاد است نماز بخواند، و در رکعت دوم پس از تشهد چشمان خود را ببندد و متوجه شکسته شدن نماز صف های جلو و به هم خوردن اتصال نشود، ادامه نماز او به جماعت صحیح است یا در صورت به هم خوردن صفوف هر چند او مطلع نشده باشد، نماز فرادا می شود؟
- شخصی در اثر جهل به مسأله پس از سلام نماز و قبل از نماز احتیاط صورت را برمی گردانده و پشت به قبله می کرده؛ آیا نمازهای او صحیح است؟ و اگر شک دارد که با این مقدار صورت برگرداندن، پشت به قبله شده یا نه؛ چه صورتی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر نمازگزار به طرفی که یقین داشت قبله است نماز خواند و پس از نماز فهمید پشت به قبله یا به طرف راست یا چپ قبله نماز خوانده است، در این صورت نمازش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی تعادلش را در نماز از دست داده و به پهلو یا با صورت به زمین بخورد ولی هنوز رو به قبله باشد، در مورد نمازش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نمازگزار در حال نماز دست در جیب خود کند و موبایل خود را درآورده و باز و بسته کند، آیا این حرکت باعث بطلان نمازش می شود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر شخص نمازگزار در حین نماز، بدون اینکه صورت خود را برگرداند، با چشمانش طرف دیگری غیر از قبله را نگاه کند، آیا نماز او اشکالی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] در صورت برخورد شخصی با نمازگزار، بدن یا صورت او ناخواسته از قبله منحرف می‌شود، آیا نماز او صحیح است؟
- [سایر] آیا اگر کمربند، جوراب یا انگشتر نمازگزار نجس باشد نمازش صحیح است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] در صورتی که شخص نمازگزار وارد یکی از مساجد مدینه منوره و یا مکه معظمه شد و مشاهده کرد که جماعت خاتمه یافته است ولی نمازگزاران در مسجد هستند ایا می تواند نماز را فرادی بر طبق شرایط موجود بجای اورد یا باید بیاید مسافرخانه و یا هتل و نمازش را با چیزی که سجده بر ان صحیح است انجام دهد
- [آیت الله مظاهری] اگر نمازگزار از خروج باد معده جلوگیری کند تا نمازش تمام شود، آیا نماز او صحیح است؟
- [امام خمینی] مفاد رساله توضیح المسائل حضرت آیتاللهی در مورد کسی که در نماز جماعت پشت ستون ایستاده باشد این است که اگر از جلو اتصال نداشته باشد نمازش اشکال دارد، آیا در صورتی که از یکی از دو طرف اتصال داشته باشد و صف جلو را هم ببیند باز هم نمازش اشکال دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر نمازگزار برای جلوگیری از صدای خنده به خود بپیچد به گونه ای که حالش دگرگون شود مثلاً رنگش قرمز شود، آیا نمازش صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصیت کرده، ولی نمازش صحیح است.
- کسی که اشتباهاً پیش از امام سر از سجده برداشته، هرگاه به سجده برگردد، و هنوز به سجده نرسیده امام سر بردارد، نمازش صحیح است، ولی اگر در هر دو سجده این اتفاق بیفتد، نمازش باطل است.
- اگر بفهمد نمازش را پیش از وقت خوانده، یا پشت به قبله یا با انحراف بیشتر از طرف راست و طرف چپ قبله بهجا آورده، باید دوباره بخواند؛ و اگر وقت گذشته در صورتی که قبل از وقت خوانده باید قضا کند و اگر پشت به قبله خوانده، بنابر احوط قضا نماید.
- اگر بفهمد نمازش را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا با انحراف بیشتر از طرف راست و طرف چپ قبله بجا آورده ، باید دوباره بخواند ؛ و اگر وقت گذشته در صورتی که قبل از وقت خوانده باید قضا کند و اگر پشت به قبله خوانده بنا بر احوط قضا نماید .
- اگر موقعی که امام در رکوع است، مأموم اقتدا کند و به رکوع امام برسد، اگر چه ذکر امام تمام شده باشد، نمازش به طور جماعت صحیح است و یک رکعت حساب می شود. اما اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد نمازش به طور فُرادی صحیح می باشد و باید آن را تمام نماید.
- اگر موقعی که امام در رکوع است اقتدا کند و به مقدار رکوع خم شود ولی شک کند که به رکوع امام رسیده یا نه، نمازش صحیح است و بنا بر احتیاط فُرادی می شود.
- اگر در بین نماز فهمید که از قبله منحرف است، پس اگر انحراف در بین طرف راست و چپ او بوده و قبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد، به طرف قبله متوجه می‌شود و بقیه نمازش را میخواند و صحیح است؛ ولی اگر پشت به قبله بوده و یا کاملاً به طرف راست یا چپ بوده، نماز را قطع میکند و دوباره رو به قبله نماز میخواند.
- اگر بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهد کاری کند که اگر عمدا یا سهوا در نماز اتفاق بیفتد نماز باطل می شود، مثلاً پشت به قبله نماید، باید قضای سجده و تشهد را بجا آورد و بنا بر احتیاط نمازش را اعاده نماید .
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمدا یا سهوا اتفاق بیفتد نماز را باطل می کند، مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است، و در غیر این صورت باید فورا مقداری که فراموش کرده بجا آورد.
- اگر بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک رکعت یا بیشتر از آخر نماز را نخوانده، چنانچه کاری انجام داده که اگر در نماز عمداً یا سهواً اتفاق بیفتد نماز را باطل میکند، مثلاً پشت به قبله کرده، نمازش باطل است، و در غیر این صورت باید فوراً مقداری که فراموش کرده بهجا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] شرط دوم مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جائی که حرکت دارد مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند؛ به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند؛ به طرف قبله برگردد.
- [آیت الله بروجردی] مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد و اگر به واسطهی تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد، مانند اتومبیل و کشتی و تِرن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند و اگر آنها [این وسایل نقلیه] از قبله به طرف دیگر حرکت کنند، [ نماز گزار] به طرف قبله برگردد.
- [امام خمینی] شرط دوم: مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد، و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند، و اگرآنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند به طرف قبله برگردد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد، و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد، مانند اتومبیل و کشتی وترن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزینخواند و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند، به طرف قبله برگردد.
- [آیت الله سبحانی] مکان نمازگزار باید بی حرکت باشد و اگر موقع خواندن نماز تکان نداشته باشد و نماز را با آرامش و با رعایت دیگر شرایط بخواند صحیح است و اگر به واسطه تنگی وقت یا جهت دیگر ناچار باشد در جایی که حرکت دارد، مانند اتومبیل و کشتی و ترن نماز بخواند، به قدری که ممکن است باید در حال حرکت چیزی نخواند و اگر آنها از قبله به طرف دیگر حرکت کنند; به طرف قبله برگردد. و در حال چرخیدن به سمت قبله چیزی نگوید.
- [آیت الله جوادی آملی] .مکان نماز باید موجب حرکت محسوس نمازگزار نباشد , بنابراین اقامه نماز در هواپیمای سریع که حرکت آن محسوس نیست, با رعایت قبله, صحیح است . اقامه نماز در مکان متحرّک یا لرزان , مانند خرمن گندم و تلّ شن که اضطراب آن محسوس است، نیز در اتومبیل، کشتی، ترن و مانن د آن که مانع آرامش بدن نمازگزارند, باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است اگر بدون عذر در لباس غصبی یا در لباسی که نخ یا دکمه یا چیز دیگر آن غصبیست نماز بخواند، معصیت کرده؛ بلکه در صورتی که لباس به حرکت نمازگزار حرکت کند نمازش بنا بر احتیاط مستحب باطل است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد اگر چه معصیت کرده، ولی نمازش صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد اگر چه معصیت کرده ولی نمازش صحیح است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد؛ معصیت کرده ولی نمازش صحیح است.