مساجد مکه
مسجد جن مسجد متکا مسجد ردم الاعلی مسجد شجره مسجد الغنم مسجد مختفی مسجد حمزه مسجد بلال مسجد النحر
سجده کردن بر مهر یا حصیر و بادبزن در مساجد مکه و مدینه در صورتی که سبب توهین به شیعه بشود؛ چه حکمی دارد؟
می توانند به قسمت هایی که با سنگ مفروش شده نماز بخوانند و یا برای اقامه نماز به جایی بروند که موجب وهن نباشد.
می توانند به قسمت هایی که با سنگ مفروش شده نماز بخوانند و یا برای اقامه نماز به جایی بروند که موجب وهن نباشد.
عنوان سوال:
سجده کردن بر مهر یا حصیر و بادبزن در مساجد مکه و مدینه در صورتی که سبب توهین به شیعه بشود؛ چه حکمی دارد؟
پاسخ:
می توانند به قسمت هایی که با سنگ مفروش شده نماز بخوانند و یا برای اقامه نماز به جایی بروند که موجب وهن نباشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در مسجد الحرام و مسجد النبی صلّی اللّه علیه وآله وسلّم و سایر مساجد مکّه و مدینه بعضی از قسمت ها مفروش است و بعضی غیر مفروش و با سنگ ساخته شده است. آیا لازم است برای انجام نماز جماعت به قسمتی بروند که بر سنگ سجده کنند و یا می توانند بر فرش سجده نمایند؟
- اگر در هنگام سجده بر روی مهر چیزی باشد که باعث آزار جدّی پیشانی نمازگزار شود، آیا می توان قبل از اتمام ذکر سجده پیشانی را از مهر برداشت؟
- اگر نمازگزاری کمی تند به سجده رود و پیشانی بعد از برخورد با مهر کمی بلند شود و دوباره روی مهر جای بگیرد؛ آیا دو سجده حساب می شود؟
- اگر در نماز جماعت بدون اختیار پیشانی از مهر بلند شود و دوباره سر را به مهر بگذاریم، آیا دو سجده محسوب می شود یا باید به همراه بقیه سجده دیگری نماییم؟
- آیا کسی که برای سجده، مهر را روی میز می گذارد و سجده می کند، می تواند امام جماعت شود؟
- آیا سجده بر مهر امین (که جهت تعیین تعداد رکعات است) صحیح است؟
- اگر فردی دو مهر بر هم بگذارد و بر آن ها سجده کند، آیا اشکال دارد؟
- هرگاه انسان سهوا ضرری به مسجد برساند، آیا ضامن است؟ (مثلاً ناخواسته پا روی مهر مسجد گذاشته و آن را شکسته است)
- سجده بر مهر یا چوبی که با جوهر یا مرکب روی آن نوشته اند چه حکمی دارد؟
- گاهی در پیشانی جوش هایی پدیدار می شود که هنگام سجده درد می گیرد. آیا می توان برای سجده، پیشانی را روی مهر کج گذاشت و اگر بعد از سر برداشتن از سجده، مهر آلوده به خونِ جوش ها شود، نماز چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] در مکه و مدینه هنگام نماز آیا باید بر مهر سجده کنیم ؟ اگر خیر لطفاً راهنمایی فرمایید ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا در مکه و مدینه خصوصاً مسجدالحرام و مسجدالنبی (صلی الله علیه وآله) هنگام اقتدای به اهل سنّت لازم است مهر بگذاریم یا بدون آن مجزی است؟
- [سایر] چرا شیعیان بر مهر سجده می کنند؟
- [سایر] اگر در صف نماز جماعت هنگام رفتن به سجده، مهر مفقود بشود وظیفه ما چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] در مکه و مدینه به استناد فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) نماز جماعت را با برادران اهل سنت می خوانیم و گاهی برای درک فضیلت نماز در مسجد مثل ادای نماز عصر یا عشا بعد از نماز ظهر و مغرب آن را به صورت فرادی در مساجد اهل سنت بدون مهر و با سجده بر فرش بجا می آوریم، این نمازها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] اگر شخصی تصمیم گرفت بدون عذر، فقط برای راحتی خود در مسجد شجره محرم بشود، مجدداً به مدینه منوره مراجعت نماید بوسیله هواپیما عازم جده شده و از آنجا به مکه مشرف شود، در صورتی که این قصد را دارد در میقات آیا احرامش صحیح است یا خیر؟
- [سایر] چرا شیعیان به هنگام سجده از مهر استفاده میکنند؟ تفاوت نظر اهل سنت و تشیع چیست؟
- [سایر] فلسفه سجده بر خاک چیست؟ و چرا شیعه بر مهر و تربت کربلا سجده میکند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در نماز جماعت مسجدالحرام و مسجدالنبی یا سایر مساجد مکه و مدینه آیا می توان بر فرش سجده کرد؟ و چنانچه بر فرش سجده کند، آیا اعاده آن لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بعضی از فقها می گویند: (خدمه ای که می خواهند از مکّه خارج شوند، اگر فقط به جدّه بروند برای ورود مجدّد به مکّه لازم نیست محرم شوند، ولی اگر به مدینه بروند، برای ورود مجدّد به مکّه باید دوباره در مسجد شجره محرم شده، و با احرام وارد مکّه شوند) نظر حضرتعالی چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در سجده اول، مهر به پیشانی بچسبد و بدون اینکه مهر را بردارد دوباره به سجده رود، اشکال ندارد، اگرچه خلاف احتیاط است.
- مُهر یا چیز دیگری که بر آن سجده میکند، باید پاک باشد، ولی اگر مثلاً مُهر را روی فرش نجس بگذارد، یا یک طرف مُهر نجس باشد و پیشانی را به طرف پاک آن بگذارد، اشکال ندارد.
- پیش از داخل شدن در حرم مکه، شهر مکه، مسجدالحرام، خانه کعبه، حرم مدینه، شهر مدینه، مسجد پیغمبر صلیاللهعلیهوآله و حرم امامان علیهمالسلام مستحب است انسان غسل کند؛ و اگر در یک روز چند مرتبه مشرف شود، یک غسل کافی است، بلکه اگر در روز غسل کند، میتواند این اعمال را در شبی که متصل به آن است نیز انجام دهد و همچنین به عکس؛ و برای زیارت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله و امامان علیهمالسلام از دور یا نزدیک، مستحب است انسان غسل کند. اگر یکی از غسلهایی را که در این مسئله گفته شد بهجا آورد و بعد کاری کند که وضو را باطل مینماید، مثلاً بخوابد، غسل او باطل نمیشود، ولی مستحب است دوباره غسل را بهجا آورد. * تذکر داده می‌شود که هیچ یک از غسلهای مستحب، کفایت از وضو نمیکند.
- باید بر زمین و چیزهای غیر خوراکی و پوشاکی که از زمین میرویَد، سجده کرد و سجده بر چیزهای خوراکی و پوشاکی صحیح نیست. و منظور از خوراکی، چیزهایی است که خام یا پخته آن عادتاً خورده می‌شود، پس سجده بر گندم و جو و نخاله آنها که در ضمن خورده می‌شود، صحیح نیست، ولی سجده بر پوست برنج و خربزه و هندوانه و انار، حتی در حال اتصال مانعی ندارد، و همچنین سجده بر گیاهان دارویی که اختصاص به مریض دارد و بههیچوجه از آن در حال سلامت استفاده نمیشود، جایز است، و سجده بر تنباکو و مانند آن، که خوراکی نیست جایز است، بهخلاف مثل قهوه و چای. و منظور از پوشاکی چیزی است که عادتاً پوشیده می‌شود، ولو بعد از ریسیدن و بافتن، مثل پنبه و کتان و کنف، ولی سجده بر برگ درختان و چوبها و آنچه که از چوب ساخته می‌شود و حصیر و بادبزن و امثال آن جایز است.
- در سجده واجب قرآن باید نیت سجده کردن را داشته باشد و مکان هم مباح باشد و طوری باشد که اگر مردم دیدند، بگویند سجده کرد، ولی سایر شرایطی که در سجده نماز معتبر است، لازم نیست؛ مانند پوشانیدن عورت و پاک بودن مُهر یا چیزی که بر آن سجده میکنند و بلندتر نبودن محل سجده از محل پا و گذاشتن دستها و زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا بر زمین و مانند اینها، اگرچه رعایت این امور مورد احتیاط است.
- کسی که نمیتواند پیشانی رابه زمین برساند باید بهقدری که میتواند خم شود و مُهر یا چیز دیگری را که سجده بر آن صحیح است، روی چیز بلندی گذاشته و طوری پیشانی را بر آن بگذارد که بگویند سجده کرده است، ولی باید بنابر احتیاط کف دستها و زانوها و انگشتان پا را بهطور معمول به زمین بگذارد.
- اگر برای تجارت، مثلاً تا جدّه برود و مالی بهدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج بهجا آورد و در صورتی که حج نماید، اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- پنج چیز بر جنب حرام است: 1 رساندن جایی از بدن به خط قرآن، یا به اسم خدا و بنابر احتیاط به اسم پیغمبران و امامان و اسم حضرت زهرا علیهمالسلام بهطوریکه در وضو گفته شد. 2 رفتن به مسجدالحرام و مسجد پیغمبر صلیاللهعلیهوآله، اگرچه از یک در داخل و از در دیگر خارج شود؛ و همچنین داخل شدن به آنجا برای برداشتن چیزی، بنابر احوط. 3 توقف در مساجد دیگر؛ ولی اگر از یک در داخل و از در دیگر خارج شود، یا برای برداشتن چیزی برود مانعی ندارد. و احتیاط واجب آن است که در حرم امامان هم توقف نکند، بلکه عبور نیز ننماید و همچنین در رواقها. 4 گذاشتن چیزی در مسجد. 5 خواندن سورهای که سجده واجب دارد و آن چهار سوره است: 1 سجده (سوره ??)؛ 2 فصّلت (??)؛ 3 نجم (??)؛ ? علق (??)؛ و اگر یک کلمه از این چهار سوره را هم بخواند حرام است.
- منقولاتی که در اصل از زمین بوده ولی به صورتی درآمده که در حال حاضر به آن ( زمین ) نمی گویند، مثل کوزه و تسبیح و مُهر ، به آفتاب پاک نمی شود ؛ و آنچه در حال حاضر از زمین شمرده می شود مانند پاره سنگ و امثال آن ، با آفتاب پاک می شود ، هرچند منقول ( قابل نقل و انتقال ) باشد .
- اگر شک کند رکنی را بجا آورده یا نه؛ مثلاً چنانچه مشغول تشهد است اگر شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند و اگر یادش بیاید آن رکن را بجا نیاورده، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده، باید آن را بجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است، مثلاً اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید که دو سجده را بجا نیاورده، باید بجا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید نمازش باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در سجده اول مهر به پیشانی بچسبد، باید برای سجده دوم مهر را بردارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در سجده اول؛ مهر به پیشانی بچسبد؛ باید برای سجده دوم مهر را بردارد.
- [آیت الله خوئی] اگر در سجده اول مهر به پیشانی بچسبد باید برای سجدة دوم مهر را بردارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر در سجده اول ، مهر به پیشانی بچسبد ، باید برای سجده دوم مهر را بر دارد .
- [آیت الله مظاهری] اگر در سجده اوّل مهر به پیشانی بچسبد و بدون اینکه مهر را بردارد دوباره به سجده برود، اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] مهر یا چیز دیگری که بر آن سجده میکند باید تمیز باشد پس اگر مهر به قدری چرک باشد که پیشانی به خود مهر نرسد سجده باطل است ولی اگر مثلاً رنگ مهر تغییر کرده باشد اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در سجدة اول ، مهر به پیشانی بچسبد و بدون اینکه مهر را بردارد ، دوباره به سجده رود ، اشکال دارد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در سجده اول مهر به پیشانی بچسبد، و بدون این که مهر را بردارد، به سجده رود اشکال دارد، بلکه باید مهر را از پیشانی بردارد، و بعد به سجده رود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در سجده اوّل مهر به پیشانی بچسبد و بدون اینکه مهر را بردارد دوباره به سجده رود اشکال ندارد و دو سجده حساب می شود ولی بهتر است مهر را از پیشانی جدا کند.
- [آیت الله سبحانی] رفتن در مسجد مکه و مدینه و توقف در سایر مساجد و خواندن سوره ای که سجده واجب دارد برای زن مستحاضه اشکال ندارد ولی نزدیکی شوهر با او بنابر احتیاط واجب در صورتی حلال می شود که غسل کند; اگرچه کارهای دیگری را که برای نماز واجب است، مثل وضو و عوض کردن پنبه و دستمال انجام نداده باشد.